장음표시 사용
11쪽
fidem omnem & auctoritatem amititat , bona & mala facinora simul comprehendere debet: Virtutes tamen clarissima luce collustrare, vitia surrupere quodammodo & obscurare dicem do. Haud mediocris igitur similitudo, immo necessitudo, Historiae cum Satyra intercedit. Haec tu me Omnia praeceptis & exemplo tuo satis docere
potes: iccirco autem commemoraVi, ut nonnullorum censuram effugerem,
qui me ineptiarum crimine facile accusare potuissent, tamquam si nugacem Libellum & dissentaneum, ad Viarum nobilissimum , eumdemque gravissimum mittere ausus fuerim. Te
interea, flos Venetae nobilitatis , oro atque obsecro, ut quum semel in sudem & clientelam tuam humaniter
me receperis, adversus conatus malevolorum sortiter tueri pergas: qui enim , honesto labore plerisque antecellimus I
12쪽
limus, telis patemus eorum qui sequuntur, neque assequi tamen ' ρος sunt. Deus optimus Maximus te imColumem atque sortunatum, Reipublicae ac Litterarum bono, servet quam diutissime.
13쪽
AD LIBRUM SUUM. a I B E L L E noster, sis inepte, seu frugi ,
Predi libenter , ac pudore dimisso . Quid lumen horres' quid manus reformidas Audacium nunc tempus es libellorum. Scribit Minerva , cerne , vulgus invita , Nec pensitando conterit bonas horas, Nec eligendo I sed diu laboratas Chartas avorum spernit, ac moram limae. Haec summa vota, s quis inter auctores Recenseatur , si modo ambulet notus, Et perfricata fronte dixerit, Scripsi. At negliguntur, atque pulvere oppleti ,
Mucore turpes, non inutiles blattis, Nullo excitante dormiunt dies, noctes .
Vel in tabernis, angulisque prostantes, Tegunt cucullo capparim, piper , scombros . Fatemur ultror sed parit voluptatem, Quum fulta laudat scripta lector indoctus, Operculum patella ut autumant dignum et Rediteque balbi verba percipit halbus. Haec tu, Libelle, cernis, timer lucem pCrevere pennae ' quid foves piger nidum Z
14쪽
Vagare per patentes aeris campos, Tuo arbitratu compita forum lusera. Coetus favebit se frequens amicorum, cui olim tuos tulere contubernales, Ne sume magnos spiritus e amor fallit.
Verum vaganti coetus alter occurret Severiorum amara turba censorum ,
Loliginis quos ater inscit succus IHos alloqui memento sc meis verbis e rus quiescit noster, o figit lites, Satis beatus se malus quidem scriptor, Contra bonus vir audiata quae avis rara Sed mascula fert turgidum jecur bile, Et novit, unde si petenda lorica, in hosium tela arceat venenatae Non es inermis, oe potes remordere. Tenet iocose carmen oe Dies Flacci et Et Persi praecepta, vimque Aquinatis. Malum proinde, me, cavete, perlecto. Heri, Libelle, sc agas tui caussam , Neo jussa venti disserante abi felix.
16쪽
natura & ratione, eiusque scriptoribus qui supersunt, HORATIO, PERSIO, IUVENALE. CAPUT PRIΜUΜ. Duae sententiae de Sat rae nomine. SatFra Laistinorum , SatFrico poemati di sillis Graec
rum quodammodo innis. Quid signi et Satura . Vetusioris Savrae , oe novae seu Lucilianae disserentia . Prior illa fuit δραμα ia . Livius Andronicus quid in eam contuleris . De fabulis Atellanis, exodio, exodiariis . Lucilius novam n ram vel condidit, vel certe propagavit. Definitio SatFrae Lucilianae a Daniele misso propo-sta. Ea σ-ωδῶς primum explicatur. UN D E Satyra nomen traxerit, summa eruditorum hominum dissensione ceris
17쪽
LrBER DE SATYRAtatur. Duae tamen sententiae potiores videntur : de quibus Diomedes Grammaticus, atque alii. Una est, eam a Satyris, diis agrestibus & petulantibus , vocatam fuisse: quodammodo enim similis est Satyricae Graecorum poesi , de qua suo loco dicemus . Quamvis enim Satyra Romanorum , δρῆμα non fuerit, nihilominus δράμαο Satyrico aliqua ex parte respondet: ' salibus enim jocisque mordacibus abundat, quae Graeci appellant : sicuti etiam Satyricum illud δραμα olim abundabat, cujus vestigia non obscura deprehendimus adhuc in Cyclope Euripidis : & idemtidem personas alias, praeter personam poetae, loquentes inducit , vel inter se , Vel cum poeta ipso . Exempla hujus rei peti possunt ex Horatio, Persio, Iuvenale. Qua personarum introisductione, formam Dramatis inνος tra here videtur. Est etiam Latinorum Satyrasimilis admodum Sillis Graecorum, quo scribendi genere acri & maledico excelluit antiquis temporibus Timon Phliasius. A d
Σατυρων derivatum est verbum σατυριων r
stathius ad librum 8. Homericae Iliados . Utrumque horum verborum significat P-
18쪽
LATINA . CAPUT. I. 3ρειν e γελοιάζειν, nimirum satFrice illudere aederidere. Neque alia sane ratione, a Vetere Comoedia, quae improbos homines acerbissime lacerabat, dicebantur κωμνδῶν qui alios perstringerent atque morderent. Plutarchus autem in Vita Catonis majoris narrat, Socratem fuisse σατυροκον ε υβρsHis , satFricum derisorem. Porro, si hanc ἐτυμολογων probemus , dicemus, Satyram esse a Σατυρος , mutato genere, scilicet eo pacto quo Graeci dicunt O , Latini charta. Neque illud praetermittendum est, Satyricum etiam SatFros vocatum fuisse, a personis quae in illo colloquebantur. Alteram vocabulo Satyrae originem praebere videtur nomen Vetus Latinum Satura, quo significabant rerum Variarum commiX-tionem, & quasi farraginem. Nam & hujusmodi carmen varia complectitur arguinmenta , omnesque fere hominum actiones considerat, carpit, sugillat. Cum farragine Certe comparare non dubitavit Iuvenalis Satyra L. V. 83.
Quicquid agunt homines , votum , timor , ira, voluptas,
Gaudia , discursus , noseri farrago libelli.
Non semper autem vituperant Satyrici poe-
19쪽
tae r interdum etiam laudant . quo fit ut virtutes quoque hominum haud raro commemorent , non Vitia tantum insectentur. Haec ἐτυμολογia quum Satyrae noVae, nempe Lucilianae, convenire potest, tum maxime convenit Satyrae mediae, de qua postea; nimirum Ennii ac Terentii Varronis Satyrae: cujus erat non modo argumentum varium& multiplex , verum etiam oratio ipsa . Nam ea utebantur Ennius & Varro, quemadmodum Petronius quoque Arbiter, modo soluta, modo ligata: neque metro uno conintenti erant, sed plura Versuum genera adhibebant: quod olim secerat Chaeremon in Hippocentauro , ut notum ex Aristotele πεei ποinmκῆς. Satura porro videtur dicta suis se a saturitate, sive abundantia. Haec etiam significatio a Graecis non obscure derivatur.
σών, Hesychio teste in Lexico: vasa raceis morum secundum Lacedaemonios . Neque tamen soli racemi vasibus his seu lancibus contianebantur , sed etiam omnis generis poma runde illas vocabant παγκάρπους .Haec altera opinio de hujus vocabuli Origine Donato Grammatico non placet ; quia Satyris diis petulantibus omnino appella-
20쪽
LATINA . CapuT I. stam contendit . Gerardus tamen Ioannes Vossius, vir apprime doctus, contra Donati sententiam, hanc alteram ἐτυμολογίαν censet probabiliorem . Animadvertit enim , Satyrae usum obtinuisse apud Romanos jam ante tempora Livii Andronici , poetae vetustissimi: tametsi ea valde rudis, ac tantum inchoata tunc effet. Incomto autem illo saeculo non videtur instituta ad exemplum Satyrorum Graecorum . Neque in eo poemate Satyri interloquebantur : sed in id congerebantur joci , opprobria, sannae, ridicularia, quisquiliae omnis generis . Adde,
quod nondum e Graecia litterae atque artes advenerant ad excolendam an ad corrumpendam λ urbem Romam i quod accidit demum eversa Corintho. Quum igitur neutri harum opinionum desit quo sustineri possit , hanc litem, non maximi sane mois menti, sub judice relinquendam existimo.
Plurimum discrepat Satyra illa vetus atque incondita, qua Romani utebantur ante Livium Andronicum, a nova sive Luciliana . Naturam illius plane cognoscere non possumus nisi prius exponamus quomOdo nata & primum usurpata fuerit. Τ. Livius Patavinus Histor. libro 7. narrat, an-