장음표시 사용
41쪽
αε L aER DE SATYR Arhumana carne vescuntur. Propterea Iuvenalis in Satyra decimaquinta, seu quisquis
est auctor ejus poematis, hoc scelere accurate describendo, contra Satyrae leges Vehementer peccavit. Ridiculum autem ut in Comoedia veteri primas tenuit, sie in Romana Satyrar quod & Lucilius, & Horatius exemplo suo confirmaverunt. CAPUT III. Ignorantiae duplex genus. Paena, qua par es, μνω materia esse non potes . -- surdorum exempla . Reprehensionem singulorum, propriam esse Satyrae. Persius , tamquam φιλωάβολος, ab Hiansio notatus. m. - cendi ratio maria in SatFra. Vitia occulte ac per ambages a SatFricis perfringi . Ω- rationis Auratae plura genera. Potentium metus SatFricae licentiae modum imponit . Lucanus quam callide Neronem irriserit.
ΡERO A Mus in explicanda Romanae
Satyrae definitione . Diximus , vitia , μgnorationem, atque errores, item ea quae ex vitiis, ignoratione, atque erroribus nascuntur, Satyrae proposita esse ad perfringendum, tamquam
42쪽
quam uberrimam lep6rum & ridiculorum materiam. Hic prosecto campus est Satyricorum. Lucilius in Satyris olim suis , quarum pauca tantum fragmenta hodie supersunt, fere totus fuit in malis Grammaisticis & Poetis irridendis ac divexandis. Alister etiam Satyrarum liber Q. Horatii adversus ineptas philosophorum opiniones coninscriptus est. Nec adeo, malorum poetarum ineptis carminibus parcit e verum urbane admodum & facete illa traduciti sicuti L cilius Accium, Ennium, & reliquos eorum temporum, in opere longo interdum do
mitantes , neque ad amussim exactos, tetia gerat . Duplex porro est ignoratio: πι- seu δώ-D una, ut eam Vocavit Aristote. les: Mor' ἁπόφααν altera . Prior , illa est quae
opinione veri, falsum tuetur posterior , quae principia ipsa ignorat ; neque iccirco in hominem eruditum cadit, sed indocti vulgi propria est. Ignorationem primi generis plerumque Satyrici exagitant; quod solebant & poetae Comoediae veteris apud
Graecos: alterius generis, perquam raro .
Nihilominus eam alicubi attingit Arist phanes: nam hujusmodi ἀπωρος &-inducitur ab eo in scenam Strepsiades qui
43쪽
dam. Ea vero species ignorationis ut ridiis cula esse possit, nihil tamen peccat in scientiam , vel artem : quum homines , ἡ απσω φασιν ignorantes, numquam ex istiment aut
profiteantur se scire quod nesciunt. Quare Plato. in Alcibiade priore vocat illam ανα καμπων : neque enim ea ignoratio fallitur, nec fallit. Quonam enim pacto fallatur, aut fallat, quae principia omnino ignorat ;scit etiam, si diis placet, se ignorare Conintra ignoratio κιατ' ἔξιν seu διαδεσιν, convinci aut notari non potest nisi a doctissimis . Vulgus enim hominum 4άδοφλοσοφους & --λπαισας cognoscere non solet : ac si interis dum , quasi per caliginem, cognoscat & deprehendat , reprehendere tamen & confuta re non valet. Ingenio siquidem, judicio, doctrina, i exercitatione opus est, ut quis παραλογισι ς errantium, aptis validisque ar, gumentis dis luat & labefactet. Additur in definitione Satyrae : Tum quae ex his caussis nimirum ex vitiis, ignorantia , erroribus oriri solent. Ex vitiis consequunαxur aerumnae, calamitates, poenae: ex ignOrantia & erroribus αδ-α- vel απεμφωνον rLatine dicas, ea quae fieri nullo modo poΩ sunt, & praet*rea absurda. Exemplum in sortunii
44쪽
sortunii seu calamitatis fuerit Fabius in adulterio deprehensus. Exemplum poenae, Galba , qui aliena uxore corrupta, caudam salacem sub cultro relinquit: Vilius etiam, qui pugnis ac ferro caeditur. Hic autem animadvertere velim studiosos, poenam qua poena est, Satyrae materiam esse non posse: nam poena homini facinoroso inflicta neque odium, neque indignationem, neque risummovet, sed commiserationem potius quamdam : humanum enim est, etiam peccantium,& justas poenas dantium misereri ; quamquam id Stoicis non placet. Verum ideo
risus interdum excitatur poena Commemoranda , quoniam ea facit in mentem venire commissi delicti , cui πι quaedam ridiculae conjunctae sunt. Hujusmodi porro delictum est adulterium, benigna semper &uberrima seges ridiculorum : de quibus vi
scilicet atque absurdorum , hoc fuerit : Si quis ex proposita Epicuri doctrina colligat, hunc vel illum cibum ad bene beateque vivendum conserre plurimum: aut e Zenonis Stoicorum parentis pronuntiatis, eodem lo
co habendum qui gallum gallinaceum, &qui
45쪽
qui patrem suum occidat : quae profecto
sunt α metrae & απίθ α , quum rectae rationi& communi sensui adversentur.
Definitioni addimus : In singulis hominiatius. Enimvero Satyricorum reprehensiones omnibus eodem vitii genere laborantibus universe accommodari quidem possunt: nam quod in Euclionem avarum belle convenit, in omnes peraeque aVaros convenire potest rverum in singulos torquentur. Et Satyrahoc proprium habet, qua Satyra est. Hanc autem reprehensionem singulorum accepit Romana Satyra a Vetere Graecorum Comoe dia . Nam in ea olim summos etiam in republica viros poetae nominatim tangebant equod quum lex postea lata severe interdi. xisset, ut huic legi impune fraudem sacerent, eo confugerunt maledici poetae, ut, nominibus omissis, personas seu larvas induerent illorum simillimas quos in scena traducere , & populo irridendos proponere voluissent . id porro appellabant
κ μνδῶν. Unde lites, controversiae, inimicitiae ingentes oriebantur, 1aepe cum auctorum pernicie . Haec autem sumtio personarum seu larvarum aliena est a Satyra: neque enim Satyra choragium habet, vel ap
46쪽
paratum, sicuti habent Dramata. Personae autem seu larvae pertinent ad υποκεισιν &apparatum. Superest igitur ut verbis rem agat , vellicetque improbos homines non
pe singillatim. Propterea Daniel Heinsius , vir interioribus litteris instructissimus, libror. de Satyra Horatiana , jure ac merito Persium , auctorem alioqui doctissimum &moribus utilem, notat, quod se φιλοκα θολοι
praestet in Satyra: paucissimos enim συγχρ νους, nempe aetatis suae homines, perstringit: sed plerumque MD utitur nominibus, cujusmodi nomina sunt apud veteres Iurisconsultos Titius & Sejus : apud Aristotelem saepe Socrates: quae scilicet doctrinae atque exempli caussa inducuntur. Quaedam etiam a Persio usurpata nomina, e Satyris Hora est sumta sunt. Existimat igitur Heinsius, Persianam Satyram totam, poesin esse umbraticam , imbellem, edentulam, utpote ad pompam magis & ostentationem, quam ad
veram pugnam comparatam. Fortasse auistem adoletizens φιλοσοφώ σος exercendi stili
gratia id opus elaboraverat, cui morte pr hibitus manum ultimam imponere non potuit. Eamdem rationem servavit sere I venalis ,
47쪽
venalis, qui a superioribus aetatibus non seis mel nomina mutuatur. Hoc s ne & ipse sa-tetur in calce Satyrae primae: - - - Experiar, inquit, quid concedatur initIM Uuorum Flaminia tegitur cinis atque Latina . Pollicetur, se dicturum de vita functis potius quam de viventibus: Viventes enim aincerbis carminibus laedere , praesertim si rerum potiantur, ingenti periculo non caret. Sed prosecto veris nominibus parcere, umbram redolet ac scholam, in primis autem declamandi consuetudinem. Iuvenalis porro, ex declamatore factum se poetam repente , Satyra I. testatur; ubi etiam caussas mutati propositi diligenter exponit. Horatius conintra , quum rebuS ipsis contentus esse posset,
maluit nomina ponere: ut, inquit, EI inter Tanaim quiddam, socerumque V
Poterat autem commodiim, herniosi univerinse, ac spadonis mentionem facere, nec Viventium cuiquam ruborem incutere . HOC vero Satyricum est.
Sequitur in definitione: Partim dramatiaco genere dicendi. Hoc genere, Horatii Satyrae sere omnes conscriptae sunt; sed praecipue
48쪽
cipue quae altero libro continentur : Persti& Iuvenalis paucissimae. Damasippus prosecto, Catius, Tiresias, Davus, & Nasidienus, Satyrae libri a. utuntur diverbio, tamquam in Comoedia . Priapus Vero , nempe Satyra 8. libri I. μονο ροσωπος est , hoc est personae unius; quae tamen persona non est
poeta, sed Deus hortorum ipse, quem Satyricus ideo loquentem inducit , ut de ineptissima suorum temporum religione sibi ludos faciat; clam tamen, & per ambages. Additur in 'definitione: Partim semplici dicendi genere. Simplex dicendi genus in Satyrae est illud quo poeta ipse loquitur ex persona sua, nemine praeterea introducto adloquendum, Vel ad colloquendum . Apud . Horatium , Satyra prima , secunda , te
tia libri primi sunt hujusmodi : aliae praeterea . Pertinent ad hoc genus multae quoque Iuvenalis. Dicimus deinde: Partim mixto genere diiscendi. Leguntur enim Satyrae quaedam ubi
poeta incipit quidem ipse loqui , sed mox
alium inducit verba facientem aut secum, aut cum quolibet. Atque hoc genere utentes poetae Satyrici, smiles fiunt quodammodo Epicorum , qui quum ipsi narrationem
49쪽
34 LIBER DE SATYRAexors fuerint, subinde aliarum personarum verba reserunt: quod videre est apud Homerum, Virgilium, ceteros heroici poematis auctores quum Graecos , tum Latinos . Ad hoc mixtum dicendi genus pertinent pleraeque Satyrae Iuvenalis , nonnullae item. Auli Persit. Satyra porro occulte ut plurimum, vitiosos atque erranteS perstringit : nimirum, per ambages , & cum quadam dissimulatione . Hoc autem praecipue Horatius excellit ,
έροινώοω illam Socraticam imitatus. Omne vafer vitium ridenti Flaccus amico
Tangit, oe admissus circum praecordia tussir, Callidus excusso populum suspendere naso. Verba sunt Persit; qui optime quidem calliditatem Horatianam & animadvertit, & .
ut aequum erat, admiratus est; non tamen
illi exprimendae par fuit. Nimiam enim
morum severitatem hauserat, partim a nam
tura, partim ab educatione , & disciplina Stoicorum. Lucilius contra in Satyris, ut Iuvenalis testatur, saepius in homines improbos ensem stringebat , eosque acerbius insectabatur. Cujus fidelem imitatorem se praestat idemtidem Juvenalis *se , qui declamationum oblivisci nequit, saepius capit
50쪽
L A TIMA. CApur III. 3s arma facundiae; irascitur, debacchatur, to. nat , fulminat, neque omnino novit dissi
Addimus, figurate, sive, ut Graeci loquuntur , ἐπιμαQσρώνως. Orationis vero figuratae genera sunt plura. Qui figuris uistuntur in dicendo, Vertunt quodammodo sermonis faciem . Propterea Graeci Vocant λόγων. τροφὰς, nempe involutos sermo. nes atque inversos: ' & qui hoc modo lo. quendi utuntur, eos dicunt 'πφελώ. Sueto. nius alicubi figuram appellat occultum atrique ambiguum orationis genus. Τempore quo tyranni regnabant, hanc orationem uinsurpaverunt meticulosi scriptores , velum
praetendentes dicacitati suae , & aliud seri. bentes, aliud intelligi volentes: haec scilicet oratio inversa & involuta, Satyrici m cronis , ut ita dixerim, vagina erat. Non tamen hoc praesidio tuti semper fuerunt a malorum principum crudelitate . Hermogenes Tarsensis, propter quasdam in Historia figuras, a Domitiano, imperatore saevisti. mo, de medio sublatus est , librariis ipsis qui descripserant, in cruce suffixis r quod Suetonius narrat. Hujusmodi figuratum se monem viri doctissimi nonnulli agnoscere'. C a sibi