Joannis Antonii Vulpii liber de satyrae Latinae natura & ratione, ejusque scriptoribus qui supersunt, Horatio, Persio, Juvenale : ubi eorum virtutes & vitia aequa lance perpenduntur ; tempora Juvenalis, contra veterum & recentiorum errores, accurate

발행: 1744년

분량: 461페이지

출처: archive.org

분류: 시학

31쪽

x6 LIRER DE SATYRAConsolatione Philosophiae Μetro I.

cui serere ingenuum volet agrum Liberat arva prius sturicibus, Falce rubos silicemque resecat, Ut nova stve gravis Ceres eat. Hujus autem purgationis morum, sive expiationis , tres numerant species antiqui , Pythagoraeam, Socraticam , & Stoicam . Pythagoraea , mitior ac lenior , nonnihil indulgere vitiis videbatur: non enim Vitia

statim tollebat , sed paullatim infirmabat . Hujus purgationis exemplum insigne habemus ofellum rusticum, apud Horatium Satyra a. libri a. qui voluptati non bellum quidem indicit, vel usum ejus omnino prohibet, sed potius eam defaecat, moderatur,& moderando efficit jucundiorem : voluptates enim, quod & Iuvenalis pronuntiavit, cominmendat rarior usus . Hac suavi purgatione in corporibus etiam curandis nonnumquam utebantur veteres medici, idque dicebant

σμικρον ἔλαττον, paullo minus. Erraverunt iccirco qui Sermones Horatii quum interpretarentur , tradiderunt, Osellum istum Stoicae

disciplinae addictum fuisse. Nam ipse ut animadvertit Daniel Ηeinsius omnem philosophorum sectam eiurat, liberque a dictatis

32쪽

LATINA . CAPUT II. I

ctatis magistrorum, solam rationem ac reis rum experientiam consulere Videtur. Quamobrem ab Horatio appellatur Rusicus , obnormis sapiens , crassaque Mi

nerva .

Abaormis, in hoc Versu significav αναγωγον , ἀδίδακων, seu potius --μι - , cui praeceptor nullus fuit, & qui sibi soli sapientiam debet. Μiram propterea simplicitatem atque ingenuam Osello tribuit Horatius , candorem eximium ; qualem deprehendere solemus in istis patribus familiarum, sui negotii bene gerentibus, illitteratis quidem , 1ed longo rerum usu probe subactis, qui nihil de schola trahunt, vel de ineptiis philosophorum. Et iam patrem suum, liberistini generis hominem, inducit poeta Sat. 4. libri I. v. II 3. philosophiae praecepta se

ignorare fatentem, in moribus tantum &institutis majorum servandis retinendisque haud mediocriter exercitatum. Ita enim, ad filium: - - - Sapiens, vitatu quidque petitu Sit melius, caussas reddet tibi: mι satis

es , s

Traditum ab antiquis morem servare, tuamque s

33쪽

1S LIBER DE SATYRA Dum cinodis eges, vitam famamque tueri

. Incolumem possum - -

Sapientia haec simplex & popularis , tam quam media, & ab omni affectatione aliena , Damasippi & Catii praeceptis opponi

tur a poeta Venusino. Iudicium etiam tanti scriptoris in eo elucet maxime , quod quum Graeculorum sectas putidas & inanis gloriolae plenas commemoraturus postea eL

set, hominis Romani primo incuItam &robustam disciplinam , gerris omnibus tantisper sepositis, describere voluerit: quae sitne ulla morum institutione aut accuratis praeceptionibus, in actione sola consisteret, quemadmodum olim & Lacedaemoniorum . Nam Romani magnifice admodum, ne dicam arroganter, de ciVium suorum virtute senserunt, exteriS Omnibus fere contemtis. Quine iliani testimonium afferre placet ex libro tet. Instit. Orat. capite Σ. Quantum, inquit, Graeci praeceptis valent, tantum Ro

mani quod es majus ) exemplis. Etiam Flo,ridus quidam, vetus poeta , in Catalectis,

Romanorum Virtutem καθ' υπερβολltis ita existulit :Sperne mores transmarinos. mille habent offucias . . Gie

34쪽

LATINA . e pum II. Cive Romano per orbem nemo vivis reactius cuippe malim unum Catonem , quam ire. ι centos Socratas.

Ceterum, ad lenem illam & mitem animi purgationem de qua sermo nobis institutus est, ea certe spectant: Alter, ubi , dicto citius, curata sopori Membra dedit, vegetus praescripta ad munia surgit.

His tamen ad melius poterit transcurrere quondam IS e diem sesum veniens adduxerit annus,

Seu recreare volet tenuatum corpus P ubique Aecedent anni, oe tractari mollius aetas Imbecilla volet -

Sic autem de se ipso bonus iste Osellus iis mihi seu longum pos tempus venerat hospes ,

Sive operum vacuo gratus conviva per imis brem Vicinus I bene erat, non piscibus urbe petitis , Sed pullo atque haedo. tum pensilis uva se. cundas D nux ornabat mensas cum duplice ficu . Pose hoc ludus erat cupa potare met sera.

35쪽

LIBER DE s A T Y R L Ac venerata Ceres ut culmo surgeret alto ,

Explicuit vino contractae seria frontis. In quibus verbis ea suavitas, is Latinae dictionis nitor, eae Veneres insunt , ut qui non sentiat neque animadvertat, nihil profecto sentiat, atque ad haec studia nostra ineptissimus haberi debeat. Osellus hoc sermone rigorem nimium & ἀλοσε ιοω Stoicorum prorsus aspernatur, qui homini humanitatem quodammodo eripere conabantur. Sapientem, contra, & frugi patrem familias prae se fert , qui nec Voluptate interis diceret , ut Stoici; neque nimiam concede ret , ut eo tempore Epicurei: praeterea fastum illum refugeret quem tantopere in plerisque falsii nominis philosophis urbani &elegantes homines riserunt semper, cordati &graveS reprehenderunt. Sane Plato ipse hu

jusmodi sophistas libro de Republica sexto

est ad societatem & convictum hominum ineptos, duros insuper & agrestes. His autem opponit urbanos & horarum omnium philosophos , quos comiter ἐμμε ς appellat&-. Hi scilicet noverunt modum,& Gratiis litaverunt. Talem fuisse Osellum, ipsa res docet. Quapropter Horatius

36쪽

Oselli verbis loquitur eodem pacto quo Socratis verbis divinus , Plato. Primo igitur loco ponitur a poeta. - . Sequuntur duae sectae philosophorum, quarum; una hispida & strigosa, nimio rigore, alia mollis ac dissoluta , remissione nimia

modum excedebat. De quarum altera, nempe de Stoicorum, in Satyris illis agit Η ratius in quibus Damasippi & Davi personas se loquentes introducit: de altera Vero, Epicureorum , in Satyra 4. libri a. ubi Catium oblique irridet. , a Sed, ut ad propositum redeam , , purgationis sive expiationis modus alter ille: est quem tribuunt Socrati; Vocare autem possumus cum Heinsio αφ : -- ἐφ a

semilibus ad similia. Hujusmodi purgatio lenitatis plurimum atque urbanitatis in se continebat. Vitiis enim tollendis, quod vitio assine ac simillimum est, interdum commendabat . Socrates , Verbi caussa, ut noxium amorem ac turpem ex animis adolescentium i evelleret , se quoque amatorem profitebatur. Hoc Vero minus animadverterunt docti quidam viri: propterea infan, dum crimen ποώδεραφίας homini optimo im posuerunt. In Convivio Xenophontis paren

37쪽

ille philosophiae lenonem se ipse appellat. Eodem pacto, si quem voluptati nimium

deditum vidisset, continuo Veram Voluptatem indicabat : si quem ad rem plus aequo attentum, Veras solidasque divitias miris laudibus efferebat; ut ex Ρlatonis Dialogis manifestum. Suavissima profecto corinrigendi ratio haec est; quae scilicet invitos non trahit, sed Volentes atque illectos ducit : non exstirpat vitia eum vitiosorum dolore, sed eluit cum quadam jucunditate. Tertiam purgandi viam secuti sunt Stoici , e regione Socraticae oppositam. Hi enim ut maxima vitia ex animis hominum eradicent , ne minima quidem inesse patiuntur. Disputant enim atque concludunt, peccata omnia paria esse : adulterium puta vel homicidium a contumelia vel men

dacio qua peccata sunt nihil differre

Immo , ut peccandi materiam omnem &fomitem auserant, affectiones quoque ipsas malas esse docent, ac propterea longe abjiciendas : inducunt porro celebrem illam ἀπώειαν, quam recto rationis usui, animique tranquillitati necessariam Omnino esse conis tendunt. Verum sapientiores & humaniores

philosophi , quomodo sit utendum affecti .

a. bus

38쪽

bus , & qua potissimum ratione ad habitum virtutis perducendi sint , pulchre demonstrant et non enim frustra hos motus , has propensones animorum hominibus indidit ipla natura. Quos philosophos imitari placuit Horatio: Stoicorum autem purgationem Persius probavit. Erat enim severis moribus & austeris , quos ex disciplina Cornuti Stoicae sectae philosophi adolescens hauserat. Neque solum scribenda Satyra hanc

rationem πικρουσαει adamaVit Venusinus poeta , verum etiam in alio scriptionis genere. Libellus de Poetica hunc modum servat ;quem libellum oscitantes homines perperam inscripserunt Artem. quum censura sit potiusquam ars: sive, ut Graeci melius dicunt,

u τέχνη, α ἡ ἔλεγχ's: non enim Mem θέσιν seu ponendis praeceptis , verum κατ ἄρσιν, seu

vitiis tollendis A removendis, suturum poetam instituit. Quemadmodum fit in secundo Alcibiade Platonis, ubi non tam ostenis ditur quid requiratur ad recte precandum, quam improbarum & noxiarum precationum exempla asserunturi quod Satyrici maxime proprium est . Ita se institutum cura p*rentis a teneris unguiculis, Horatius iat tur Satyra 4. libri I.

39쪽

Dixero quid, s forte jocinus , mihi iuris

, Cum dabis . insuevit pater optimus hoc me , . in fugerem, exemplis vitiorum quaeque no-

Quum me hortare rur , ' , frugaliter ,

Viverem uti contentus eo quod m/ ipse pa

Nonne vides , vivo flius,

Barus inops P magnum documentum ne pa-

Perdere quis velit. turpi meretricis amore. 3 Quum , deterreret , Se ctani dissimilis G . Ne sequerer moechas , concessa quum Venere utis Possem , Deprensi non bella es fama Trebon3 , Et paullo post: ,

- . - - - Avidos vicinum funus ut aegros

. si Exanimat, mortisque metu mi parcere cogis Ita : Sic teneros animos aliena opprobria saepe

II Exterrent vitiis :

Quae legitima profecto est animorum expiaritio, seu' κάθαρσυ ,i quam & ipse Flaccus in Sermonibus suis ubique i secutus est. c

40쪽

. Diximus deinde in definitione Satyrae:

In qua vitia humana , t ignorantia , errores,rum quae ex his cavisis oriri solent, perfringuntur . Hae res nimirum sunt materia S tyricis proposita . Primum , quidem Vitia ;non quaelibet , sed humana : sunt autem hujusmodi quaecumque humanis opponunt Virtutibus.. ea enim vituperantur in homi ne . Quod si aliquod sit vitium serinum , quale vitiu--Aristoteles vocavit, non videtur idoneum Satyrae argumentum esse posse . . Hoc a contrario satis manitastum .est . Ut enim divina virtus proprie non laudatur, sed honore afficitur, si phidosophum audimus ; eodem pacto seritatem non vituperamus, sed , abominamur, ut ne verba quidem de illa ferii coram . nobis aequo animo patiamur . Nam serini mores

non sunt in homine ab habitu , sed praeter

illum t in bellua vero non sunt praeter rationem , ι suuidem ratio , locum in . bellua non habet: iccirco non Vituperantur. Μulto minus rideri seritas, vel urbane traduci pulta est . Risus enim laeta quardam .est ac fessiva Vituperatio: iccirco res horribiles risum excitare nullo modo possunt. Talia sunt scelera ν αὐ an οφαρον , eorum scilicet qui

SEARCH

MENU NAVIGATION