장음표시 사용
441쪽
autem dicit Concreta: quatuor hinc classes consti
Terras mi0erales in quatuor iterum partitur ordines, in macras, Pingues , minerales az Gras. Ad macras, quas etiam calcareas dici posse concedit , haec refert genera: i. Humus: Constit particus P. IS.
Iis scabris, inaequalibus, minus duris, cum acidis effervescit, inflammabili praedita est, igne fus rio in vitrum abit, ac vegetabilis vel animalis comporis vestigia exhibet. 2. Creta: farinaceis, sic P. 2cis, inquinantibus constat particulis, cum acidis feruet, in igne calcem praebet, per se non fusibilis , aquam sorbens. 3. gylis Qu p. 3 . ius unam tantum speciem , farina fossilis dictum affert, dicitur mollis, farinacea, particulis nitidis Praedita, cum acidis non effervescere; solui tamen ad partem: in igne usta Triabilis , facile, sale admixto, finditur. . Terra Monganen sis, vel mstgnes p. 3 Lsiae: est attactu arida, sicca; non effervescit cum acidis, soluitur tamen ab iis; cum aqua mixta pulverulenta manet, funditur in scoriam nigram, addito borace in vitrum rubrum vel violaCeum. Secundum ordinem conituunt Terrae tenaces p. 38. Vel pingues, in eo conuenientes, quod constent particulis subtilissimis, compactis et tenacibus, ac glabrae sint, politae niteant, aquas resorbeant, retineant, et ductiles fiant, in igne indurentur , vel fundantur, in scorias L vitrum. Earum genera sunt s. Argilla: quae acidis mineralibus non mouetur ; soluitur tamen ab acido vitriolico ad partem. 6. Marga: est terra composita ab argil, p. la et calcarea terra, plus minus lubrica, in aquam proiecta, bullulas excitat, deinde finditur dissoluiturque, in aere fatiscit, rudis cum acidis effervescit, igne induratur , fortiori finditur. L e Terract
442쪽
P. 79. Terrae minerasies, vel 9ehrae tertio ordine complectuntur, quaS vel mixtas, vel metalligas praecipitatas assumit. Ceterum eas hic breuiter tantum indicat, sub classe tertia Minerarum uberius deseri
p. 8 . Quartus ordo sistit Terras durns medias inter terreas lapideasque , quae vel plane non, vel firmissime cohaerent, asperae sunt, aquam parum absorbent, et cum calce mixtae indurantur. MO-net Noster, hunc ordinem, cum qx facie externa,
tum ob duritiem diuidi potuisse; sed cum a recepta diuisione nollet recedere, genera ita distinxi Vt vel uno, vel binis possent comprehendi ordinibP- 8S bu 3. Sunt vero est: 7. Glaren: facie terrestris, arenaceis, terrei S, et argillaceis particulis mixta, aqua tarde emollitur, posteaque in glebas mutatur : aere indurescit, admixta calce in Cae- mentum durum concrescit. S. Tripela: est te xa macra, sicca, subtilioribus durisque particulis. ConstanS, aspera, sapore cretaceo, aquam sugenS, quae ab acidis mineralibus non mouetur; in igne Vero indurescit, colore mutatur, fortissimo igno P ys. crusta vitrea obducitur. 9. Gementum: ita nominat terram, particulis pulverulentis, durisque compositam , quae aquas attrahat, et calce consolidatur, acidis non mouetur , fusorio igne in vitrum opalinum landitur, et in locis, montibus ignivomis vicinis, reperitur. IO. Arena: quae Caret cohaesione, aspera est, dura, ag sicca, aqUa nequo emollitur, nec soluitur; grauior tamen redditur: cum Calce mixta, aqua accedente indurescit.
iis . Lapides Noster in quinque dispescit ordines, calcar eos, Nitrescenter , fui ibiles , opyrus ac saxa.117. Castaret, sunt lapides minus duri, ab acidis mineralibus soluendi, qui in igne per se n0n landuntur
443쪽
tur, sed in porosam consistentiam, vel puluerem abeunt, vel in frustula disiiliunt; cum borace vero,
Vel, admixta argilla, omnes funduntur. Huc sequentia refert genera. II. Icaneum: qui constet P LX8- particulis incerta figura, facie terrestri, cum sale ammoniaeo praebeat calcinatus, sub tritura, spiri tum volatilem urinosum : diuiditurque iterum in duo genera inseriora , Calcareum rudem, qui
polituram non admittat, et Marmor, colore emi nenti0ro praeditum, politura splendenS. I 2. Spa' p tum e cuius differentia a calcareo consistit in particulis cubicis, vel rhomboidalibus, facie nitida, structura lamellari, dissiciliori calcinatione, et gra vitate specifica maiori. 13. G sum: lapis figu- P. IS 3. xa vel rhomboidali et globosa mixtis, vel rhomboidali lamellari, aut fibrosa , qui in frustula abeat indeterminatae figurae, vel lamellas, vel fibras; duritie inter lapides fere minima gaudeat, aere sagit lime destruatur, atque sit solubilis ; igne leniorius uin, aqua admixta, odorem ingratum spargat, igne fusorio in vitrum flauo viride mutetur , aecum acidis mineralibus non effervescat. I . Fluum P. ITI. rem minerotem et qui faciem osserat lapidum vitre-
scibilium, fractura libeat in figuram incertam, calcareis gypsoque durior sit; non tamen ad chalybem scintillet; leniori igne phosphotescat, cal- cinatorio decrepitet, fusorio fundatur, dissiculter
quidem, in vitrum gypsosum ; non moueatur ab acidis mineralibus, sub coctura soluatur ab iis, atque alcatino sale praecipitetur terra soluta alba, aggravitate gaudeat magna. Lapides vitrescenter, secundum ordinem Conr p. I 8 .stituentes, sunt vitrea facie, durissimi, quorum Pulvis, Cum aqua mixtus, posteaque siccatus in massam coit fere lapideam; cum acidis mineralibus n0n effervescunt, non funduntur, nisi admixtis
444쪽
p. 18 s. aut salibus alcatinis fixis, aut borace. Genera eo-xum sunt haec : is. Cost particulis constat glaureosis, vel arenosis, vel utrisque ideoque, Ut nubis videtur, esset ad lapides mixtos, vel saxa referenda, in plerumque fracta reperitur, duritie est diversa praedita, recenter fracta mollior, aere indurescens : in igne calcinatorio in arenamabit , in fusorio interdum funditur , Cum azi-P- Ο dis non mouetur. i 6. Datum scintillans: est compositum particulis cubicis, vel rhomboidalibus , duritie ad chalybem scintillante praeditum maiori quam Flu0r mineratis , minori , quam Quartum; cito phosphorescit, in aere non muta tur, in igne fit fragilius, in fusorio cito in massam compingitur, facile cum salibus alcatinis fixis, calce, et argilla in vitrum funditur, non mouetur P. ZO9. acidis mineralibus. 'in i . Quarzum: quod fractum apparet nitidum, ac si granulis constet colliquatis, interdum suscipit figuram sexangularem cum hexaedro apice: dissilit in frustula incertae figurae, acutangula: duritie eximia, limae tamen duriori cedit, polituramque admittit: in aere est immutabile , ut et in igne calcinatorio non fit leuius, fragilius vero et colore mutatum : in sus vio cum calce vel fluore minerali funditur, acidis immutabile. Diuiditur iterum et in Q cyzum rude,
et pellucidum crystus fatum, vel crulsellum montanam. p. 23 o. 18. G mmae: Lapides saeie splendente, particulis figurae determinatae, structura infrinseca lamellares, duritie omnes reliquos superant, atque attritu, non igne, fiunt electrici; calcinatorio igne non mutandi, fuserio, non, nisi borace vel salibus
Primo nunc hoc genus constituit, quod in Miueralogia ad Spatum retulit.
445쪽
alcatinis additis, funduntur. ') I9. Granati: con p. 249. stant particulis inuisibilibus facie vitrea nitent, si-gura saepius determinata; structura intrinseca vel Quarao similes, vel lamellati; duritie ad chalybem scintillant, lima rasibiles; calcinatione dilutiores fiunt, et pondere minuuntur; fortiori vero igne funduntur , cum acidis mineralibus non m O- Ventur; grauitate specifica gemmis maiori praediti, passim in venis montium reperiuntur. ao. Sili- p. zS7ces, Petrosilites, Aehati: coniungit hos tres lapi- deS Vno genere, cum conueniant particulis invisibilibus , superficie laevi , struitura intrinseca sint maxime solidi, fractura abeant in frustula convexa; duritie eadem cum Crysallo montana sint praediti, phosphorescant, calcinatione albescant et findantur; non , nisi additis salibus, fundantur Sisices, opacos, semipellucidos, eos hic solum ii telligit, qui in solitariis glebulis sint nati. Petrossipes textura rudiores, molliores, non polituram admittunt. Achati semipellucidi, duri, splendent, suscipiuntque polituram. ' ) ai. I sis: di L p. fert a priori genere facie terrestri, fractura inordinata, duritie inter Petroslicem et Achatem media; postea, quod non phosphorescat, aere mutetur, calcinatione non diffringatur, nec colorem amittat, ac, salibus additis, fundatur: ab acidis mineralibuS, non moueatur, cum Quam o aequali gaudeat grauitate.
Ordine tertio, quem primum hic constituit, p. 3Q7. Lapides A biles recensentur, qui, cum teXtura sint molli- In Mineralogia genus Crasstalli constitutum est, quod
comprehendit Uuartum pellucidum et Gemmas , ad quas et Granatisaerunt relati.
Hoc genus in priori editione erat diuisum, et Petrosilices ad Iubidem relati.
446쪽
molliori, lima radi possunt, faciliusque in puluerem
conteri, cum acidis mineralibus non effervescunt; soluuntur vero ab iis; in igne non, nisi fusione, mutantur. Ex his proprietatibus Noster huc re-P- 3O9- fert lapides sequentes. 22. noliticos et Eafasti, eos: qui textura Petroyllisi non sunt dissimiles , in fragmenta indeterminata dissiliunt; interdum vero Columnarem truncatam lateribus irregularibus suscipiunt: duritie, inter calcareos et vitrelaentes media, ad chalybem non scintillant: calcinatio- P. 3Io. ne finduntur expandunturque. Ze litem vitrea facie, facili acidis solutione, in puncto fusionis phosphorescentem , particulis metallicis non immixtum, vagum , distinguit a dosa te, P 3I7 qui colore viridi, aut nigro, ferro semper par ticipat, in venis montium reperitur , dissicilius funditur, nec phosphorescit, et ab aqua forti ad P. 3ῖ6. partem tantum soluitur. 23. Monganenses vel Magnessam : differunt hi lapides facie , metallicis simili, striis nitentibus, inquinantibus compositi, digitis frangi possunt; interdum radianam, rhOm-boidalem, vel cubicam assumunt figuram, et calci- p. 33 n tione pondere minuuntur. * . Vir lay vel Schi. flos: struitura sunt lamellari, frame transversim lamellae indeterminatam accipiunt figuram duritie diuersa, in aere vel citius, vel tardius destruuntur: calcinatione decrepitant, dissiliuntque in frustulae
P. SSI. squamosa, Odorem varium spargenteS. 2S. namgaceos vel Margo seri facie argillaCea, aut CalCarea, molles, in aere facile destruuntur , calcinatione indurescunt, cum acidis mineralibus effervescunt. p. 3 S S Sunt igitur margaeea terra indurata. 2 6. Oct ue-os: hi constant particulis minimis, facie terrestri, structura solida, fractura plerumque abeunt in fragmenta indeterminata, chalybe rasibiles, rimam a rasura , suscipiunt cineream, calcinatione
447쪽
indurantur, in venis reperiuntur, Vel proprios comstituunt monteS. Ordo quartus Lapides onros recenset. Sunt p. molles, et lubrici, cum acidis mineralibus non effervescunt, plerumque, non, nisi additis salibus, vel aliis fusionem iuuantibur, funduntur. 27. Lu- p. 367-pides micacei: compositi lamellis flexilibus, pellucidis , nitentibus, in a*re colore mutantur, subeat cinatione fragiles fiunt, et colorem album aut flamma induunt, fortiori fusorio igne soli funduntur. Hos in Micam , et Talaum diuidit. 28 L: seatifici : sunt praediti particulis minimis ar- p. 379. gillaceis, consistentia s0lidi, in aere indurescunt,
aquam attrahunt, ea tamen non emolliuntur, cal- cinatione indurantur, per se non funduntur. 29.
A sus et Amiantur: qui sunt structura vel fi- p. 39I brosa, vel lamellari, Calcinatione albescunt, sub speculo caustico funduntur; reliqua signa, quibusdam speciebus propria, ad earum definitionem pertinent: ceterum hoc genus prius distinxerat. Vltimo s. quinto Ordine Saxa, lapides ex pri' p. o . oribus mixti considerantur; quos, ad minores v rietates non attendens, Noster in duo diuidit genera, in Jo. Saxa mixta: quae a diuersis lapidum p. 4os. speciebus ita sunt compositi, quasi in statu liquido commixti essent, et postea solidi facti. Haec in quinque inferiora diuidit genera a) Gran tar: saxa dura, granularia, solida, ad chalybem seintillantia, non fissilia, vix in stratis reperiunda. b) Saxa fornacum et molaria, in eo tantum a prioribbus diuersa, quod sint fissilia atque in stratis, et venis recumbant. c) PorphFrea, non fissilia, nec granularia. d) Cornea molliora, fissilia, facie terrea, metallisera. e) Henosia et glandias g. 3I. et Sa- p. 2 6. xa aggregata vel petrosar quae ab aliorum lapidum, aut saxorum frustulis, mediante alia mate-
448쪽
ria, infer se, vel cum arena , vel aliis lapidibus
Omnium generum , ab Ill. Auctore constitutorum , maluimuS Chara feres tradere, quam hinc inde quaedam delibare ; nunc vero in specierum, recensione paueis eaS excerpamus, in quibuS nunc primo vel a priori in regno mineralogico denomi
Υ1o recedit. Primo eas indicemus, quas prius, ut species, nunC tanquam varietates ad alias refert. Ita Creta Eathen fir i ut varietates pertinent ad C. et Guhr 9 calcem natiuam. Creta Cimolinqui Aurescen H constituunt Cretam et viridis I collaratam.
Gypsum Phos orur Bononiesis est varietas
P. Saphirus P. Popacius P. Singrctgiussobscura
Ex varietatibus contra videmus quasdam spe- p. 86. eieS constitutas, ut Glares fusioris, quae fuerat va- p. 278.rietas seritis, definitur particulis subtilissimis, durior, aequabilis; Achates sardonis, prius varietas Ony constituunt Crystallum cola
449쪽
onychis, dicitur femi e lucida, nebvsese, latis, Uenis vel maculis Gnata rubentibus aut nigrescentibus. Sic quoque Achates Pseudopulus ex varietate OPali essicitur, plus minus Vasta, colores, Uel lucem dis versimode reflecten tς Zinci pseu galenae varietates a. et 3. Constituunt orneum Da tofum , faciesricita Vt alias omittam IS. Praeterea multas ad alia genera reduxit, sic et nunc est Argilla Porcellana. p
rimachum. QuarZum granaticum - Granatus ruiuis. p
Spatum durum Crystallus granatus Granatus Gemma gras snaticis. Petro silex mola D. p
Nephriticus Iaspis Lapis Lazuli - Zeolithes LUD Lotuli Corneus croat fatus - Basaites crystallifatus. Ferrum Magnem -- Magnesia fuliginosa. Ferrum Spuma Lupi - Magnesia Spuma Lupi. Amiantus Linum - Asbestus Amiantur.
Iaspis Porphyr -- Saxum P0rphyri JNouae species, quae in priori editione non reperiuntur, hae sunt notabiliores. Argilla Assilis ;vitrescens, colore differens ab Argilla vulgari solis fissuri S
450쪽
P S fissuris disserens; et Argilla gnnnularis, etiam ULtrefens, colore gris eo flavescente, inspersis granulis albo quar osis praedita, sub coctione aqua tandem emollitur , dissoluitur , suamque prodit
naturam, in Peru inuenienda : Cuius forma granularis , utrum gyratorio aquarum motu naturaliter; an Vero arte producatur, ignorari dicit Ill. Auctor: illud constare, argillam a Peruvianis lauari, P. 37. ut aurum obtineatur. Argilla mineralis, vitrefeens, metallicis particulis mixta , quae est Argilla ferrea CRONS TAEDTIT; huc etiam refertun Terra mira-P. 88. cula sic Saxoniae. Ad Glaream refertur ONN A E T
cuius figurae caussa Nostrum latet. Omnes hae P. I 3 . Varietates nitore spataceo carent. Ad marmoroe etiam refert L ides negori eos Auctorum, quos dicit Marmor tesoceum, petrefactis te flaceis compostum: quod sola soliditate a Gyni eo tefaceo dif- P. IS6. fert. Grasum aequabile, particulis minimis, indistinctis, facie terrea, quod L 1ΝNAEo est Θυum argillinum. Nominat Ill. Auctor Murm9r metallictam CRONATA EDTTI, Vel Spatum graue aliorum, GRAfium P. I 6I . Dat0fuin, irregulare, grauissimum : illudque nihil P. I9O. metallici continere asserit; Inter Votis species est etiam glaresa, particulis impalpabilibus, mollir, c ius varietas c9ressa notanda videtur, quae maculis vel flauis, vel afrofuscis praedita est, quas ab albqua materia liquida, olim in ipsa glarea inclusa, postea ad partem destructa , pendere Noster exibstimat. Aὸ Siticer refert Aegyytiacum, variegatum
venis concentricis , nitentem, durum , quem CR S 1 AE D T 1 vs Achatem dixerat: et Aiatum, colore albescente, intrinseca structura Grasu fricto