Commentarii de rebus in scientia naturali et medicina gestis

661쪽

ningum, seius cadaueribus, ad cranium vel cerebrum, congretioneS pulmonum cum pleura, Vel eius cum musculis intercostalibus: pulmones collapsi, exsiccati et rigidi, verbo omnium viscerum eiusmodi habitus sententium Auctoris confirmare videntur; sed et haec ex phaenomenis morborum apparent. Femina, ex ic ero in prima iuuentute male curato, tempore pubertatis symptomatis spasmodicis, cum obstructione hepatis coniunctis, admodum vexata de clavo hysterico praecipue conquerebatur. Dolor praeterea ad pylorum fixus cum sensu, quem aegra ferrum candens appellauit, fames canina et suppressio menstruorum conspiciebantur. Balneis tepidis et methodo humectante, symptomatis spasmodicis sensiim cessantibus, crebriores evacuationes aluinae cum multis calculis bueliariis excretis subsequutae sunt: magna postea, per quendam paullo insigniorem, formaeque triangulaxis calculum haemorrhagia exorta, usu gummi Arabici sopita est: haec denuo, ex rei teratis balneiS, exortisque crebrioribus rursus deiectionibus cum e foliatis membranis intestinorum, duodeni inprimis, excretiSue prodiens, per idem remedium sublata est: calculi quidem postea, usu balneorum nune

Continuato, quorum ortum ex panereate derivat,

excreti sunt sine aliis symptomatis: resolutioni denique humorum balneis frigidis, per corpus ad 28

gradum thermum. calidis factis, optime et cum plenaria subsequuta restitutione obuiam iuit. Membranae excretae, in spiritu vini seruatae, durae, rigidae et crispae: in aqua vero frigida maceratae forma iusta et volumine naturali conspiciuntur. Eiusmodi membranas in alia aegra ex Vrethra ex cretas vidit. In alia aegra, funestis symptomatis

662쪽

auctoritati familiae et aliorum medicorum, dispositionem scrophulosam accusantium, cessit, Uezusum cauteriorum, Contra quae hic acerrime insurgit, dissuadere potuit, quae tandem febre lenta, P. 2 63. effecto caussan primariae, periit. Sectio alius aegricanalem intestinorum admodum siccum, volumi neque ita et ventriculi iusto minore, valvulam coeci valde coangustatam glandulasque mesaraicaS Obstructas induratasque obtulit. Quae phaenomena BOERHAAVE et HAGLIV iam in sectionibus cadauerum obseruarunt. P. 266. Assessionum hactenus vaporosarum explorat gradu vltimo h. e. summa exsiccatione et Contra- Elione fibrae nerueae, iam primum eius gradum spasmum vel tensionem fibrae considerat, ita, Vt duo haec effecta, ex Vna Caussa oriunda, Una est-demque methodo tolli certum sit. Ex relatione historiae morbi neruosi, quam aeger ipse suse satis Nostro communicauit, videmus, delirium et melancholiam primaria fuisse symptomata, per viginti fere annOS durata, quae, nullis aliis adhibitis auxiliis salutaribus, per methodum Cl. Auctoris, post lestionem eius tractatus de assectionibus vaporosis, ipse Correxit, ut etiam iam de iusta restitutione sa- P. z9 . nitatis certus esse posset. Quae sequitur relatio, OLfert nobis aegrum, variis symptomatis morbi vaporosi cum paralysi pedis stextri laborantem, per balnea frigida, frigidaque clysmata curatam: Alia puerpera, lochiis suppressis, iniustis medicamentis tractata, hemiplegia inde affecta optimo usu balnea tepida experta est: quarum auctor iam ex Nostro a quae frigidae altionem physicam in spasmum soluendum et fibram rigidam quaerit; qui vero ad

ea reuOzatur, quae antea ') de tonica virtute aquae

frigidae dixerit: tensionem praeterea spasm0di eam haud

663쪽

haud raro summa rarefas ione aeris fixi stipatam esse, cui inprimis aquam frigidam mederi: accedere ad haec, quod virtus tonica frigidae aqUae momentanea sit, quod balnea per calorem Corporis calidiora facta testentur; sed, si vera fateamur, signa iussa desideramus, quae balneum frigidum tepidumve determinent. Iam progreditur ad eiusmodi morbos, ubi spa- psimus non sola caussa, sed varia humorum acrimonia coniunctus symptomata fere similia producit, morbumque complicatum offert. Morbi eiusmodi Complicati sunt v. c. febreS, lueS Venerea, strumae, scorbutus, leusophlegmatia, color palliduS h. e. Cuiuscunque visceris obstructio, fluor albus, haemor-xhagiste, suppressio lochiorum, menstruorum haemorrhoidumque, fluxus catamentorum haemorrhoidalisque nimius: ad quos et exanthemata v. C. scabiem, scrophulosos humores, arthritidem Cet. refert. In omnibus morbis methodum suam cum aliis iustis et bonis remediis, hic commendatiS, CDi iungit, praecipuisque caussae proximae oppositis, ni hil fere agendo, vias, quas natura pergit, attentUObseruat, eas sequitur, et sic optimum saepissime vidit euentum. Declarat porro, qui fiat, ut in quolibet horum morborum indicatio emolliens et humectans locum habeat. Sie e. g. Auctorem no- pstrum miramur, etiam in fluore albo, ubi ipse relaxationem partium concedit; ex aeri tamen mat ria excreta, excoriationeque partium indicationem humectantem bstineaque tepida probari. In steri, pinonia scrophulosa complicata has indicationes sibi formandas putat, ut I. indolem sanguinis et lymphae aeris per lenientia corrigat, 2. conteX tum Cel-Julosum culaneum, si strictior iusto videtur, per balnea relaxet, S. humores, per quas natura moli-

664쪽

fur, evacuet vias medicamentis alterantibus, quibus et cauteria, aeque atque epis pastica, antea plane reiecta. adiungit. Febrem spasmodicam h. e. ubi nulla materia febrilis est, nec ulla crisis prouinnit, non, nisi balneis et refrigerantibus cedere Noster expertus est. Sed reliquorum morborum methodum specialem fusius hic repetere non opuS i dieamuS, Cum pleraque iam ab Auctore in tractatu suo antea Citato . exposita sint, ad quem et Le-Etores nostros amandamus. Nonnullas interim ex historiis morborum hic adiectorum, quae notatu p. 333. digniores videntur, referre nobis liceat. In Curatione luis venereae omnia specifica, et praecipuo strupum mercurialem uR LETI, in Francia admodum solemnem, acerrime perstringit: quem in

tribus aegris funesta symptomata produxisse Noster vidit, quos vero balneis et frictionibus breui restituit.

p. 34 - Leucophlegmatiam complicatam, cum rarefactione aeris, ex emphys emate conspicienda et tensione spastica, coniunt lam, in duabus aegris metho-

p. 3 9. do sua breui sustulit. Qui obstructionem viscerum

adhuc caussam proximam affectionum vaporosarum afferunt eruditi medici, rem non acu tetigisse Nostro videntur. Ex qua theoria maximoS errores quotidie fere committi experientia constat. Eius modi errorem commissium refert ex tristi historia aegrae IS annorum, obstructionibus viscerum cum affectionibus spasmodicis vexatae, qVae, cum me' dicus caussaria proximam in obstruatonibus quaerenS ex praeCeptis suis, euacuantibus, resoluentibus irritantibusque corpus in dies magis exsiccares caussamque morbi augeret, paullo post, cum N 'ster aduocatus esset, exspirauit.

p. 3 7. Adstringentia cum tonicis nullum tunc influore albo locum habent, si exeretio materiae zU-

665쪽

piosae, serosae, flavae vel viridis cum ardore et i xitatione partium coniunt ae adfuerit; symptomata vaporosa eam concomitentur, Vel etiam purgantia, vel alia eiusmodi remedia, essena nociva ediderint; Emolliendum hic esse et humectandum oportet. Ex historia adiecta Cl. RA IN ' relaxationem Cum P. 36 . irritatione immerito coniunxisse Nostro videtur, Cum tamen relaxatio adfuerit nulla: cui Opponens

Noster nullam ibi irritationem in laxa fibra et versa vice admittit Exsiccatio et rigiditas fibrae haemorrhagi rum p. 369. obstructarum vel nimiarum inuenta fuit caussa, et sublata balneis tepidis; sed ea quoque partum, quominus succederet, impedivit. Gravidae enim, eto annorum, antis Orbuticis, antispasmodicis caute-xiisque ex ineunte aetate admodum exsiccatae et irritatae, septimo iam mense grauiditatis regiones iliacae cum dolore, et applicatis venaesectionibus purgantibusque extremitates inseriores intumuere: his ad octauum mensem durantibus, dolores ad partum grauida sensit. Statu parturientis ab obstetricio medico explorato, partum instare et breui subsecuturuin esse iudicabatur. Venaesectiones, partum non adiuuantes, sanguinem c0agulatum cum crusta inflammatoria obtulerunt; liis vero a Nostro accedente non probatis, partumque magis impedientibus iudicatis, balnea tepida proposita sunt, quae grauida ita salutaria experta est, ut in ipsis balneis, ex quibus excedere nollet, felicissime parturiret. Systema THEΜ1so Nis fricti et laxi, ad quod p. 397.

Omnes morboS reuocaret, Nostro non contemnen

dum , sed potius optimo iure imitandum videtur: eius vestigiis insistens primum genus hactenus per- Tt tractauit;

666쪽

fractauit; alterum iam, ad quod se praeparat, data sibi opportunitate, communi Carurus est. De Correctione aeris rarefac si per balnea frigida iam antea ' dictum est. Adiicitur historia 'ingrauidae, Vaporibus carbonum fere suffocatae, per applicationem vero glaciei optime restitutae. Aerenim frigidus, aqua frigida cum glacie ibi, ubi summa rarefactio aeris adfuerit, iusta sunt indicata. XI.

Melanges de physique et de medecine, par M. LE ROI, Prosedeur en medecine au Ludovicee de Moni petiter, etc. a Paris, cheZ P. G. Cavelier. IIII. Pagg- QO. 8

i. eo

Miscellane a physica et medica. Auctore Cl.

Continentur in hoc libro tractationes et a Cl. Auctore passim editae vel actis academiae Parisinae insertae, et aliae hic primo prodientes. Priores sunt, de eleuatione et suspensione a illae in aere, et de roi 2 commentatio ''' , de aquis Balaruccensibus obseruationes t) de visu commentatio prior ), duo tractatus de febribus acutis, et de aquis mine-xalibus epitome 'l' , quae prius Latino sermonus eparatim, sub titulo, propositiones de aquarum mineralium natura et usu, prodierat, atque etiam Galblico idiornati, male tamen, tradita erat in pharmacopo ea chirurgica, theoretica et practica: quare Noster

667쪽

ster eam ipse vertit et purgatam vitiis, et in quibusdam auctam offert. Iam eas, quae a Cl. Auctore primum hic proponuntur, breuiter recenseamuS.I Commentatio de usu aquarum Halamccesium. p. 6 Deser ibit primo varios, has aquas adhibendi modos, et, quae ita edant, effecta; deinde morbos princibΡes, quibus medeantur , variaqUe morborum sym-Ρtomata, quae earum interdicunt vel restringunt usum, exponit. Bibuntur hae aquae calidae ad quata or mensuras usque, horae spatio, et continuantur per tres vel quatuor dies, additurqU' a medicis lene laxans; quae tamen quantitaS Pro Constitutione aegri moderanda. Ita sumtae fortiter alvum ducunt, interdum ab initio vomitum sine incommodi S cient, vel urinam mouent. Balneis

etiam paralyticis utilis est fons; ad scaturiginem tamen nimis calidus: hinc temperatus applicandus, tum etiam per embrochen adhibetur. Paralyticis praecipue, vel hemiplegia, vel alia eiusdem specio affectis prodest. In hemiplegia tamen maximam affert utilitatem. Cauendum ab eius usu, si cerebrum affectum est, et in plethoricis, vel quibus sanguinis est celeris motus. In paralysi linguae ga garistare oportet aegros has aqua, Vel vaporem eius ore assumere; iuuat tamen quoque embrocho in locum, ubi nerui linguales positi deprehenduntur. Praeterea iuuat in morbis capitis vehementioribus, surditate, vertigine, cuius caussa in primis viis latet, in ictero, morbis ventriculi et malo hysterico, pendente a morbo primarum viarum. et Commentatio attera, de visu, quoad diversiam p. Irobiectorum distantim, prioris D tractationis uberio-etem continet explicationem et confirmatisnem.

668쪽

Ιn pupillae contractione nimirum ponit Cl. Auctor

mechanismum, quo Ogulus obiecta, in distantia varia Posita, videre p0test: neque opus esse, ut interno quodam motu ad distantias, ea, qua oculus sanus xes optime cernit, remotiores, dirigatur, neque necessarium, ut ad res distinguendas retina semper sit in ipso visus foco. Id, quod demonstrat et succeseritia, tandem insensibili anguli visionis imminutione, et variis institutis experimentis: additque regulas, quibus in experimentis uti conueniat. P. as S. 3) Meditationes et obseruationes de scor buto. Scorbutum pro diuersitate caussarum, et constitutionis, triplicis esse generis Auctor statuit, vel, qui ex constitutione hominum, regionisqu2 natura penderet, constitutione ) vel acci fere alem, qui, caussis cessantibus, iterum dispareat; vel in t m, qui nascatur in hominibus, ad scorbutum dispositis, ex causiis leuioribus, quae in sano homine non eXCiutarent morbum. Atque hanc distinctionem maximam in praxi attentionem mereri affirmat, cum et quoad accessionem progressuinque symptomatum, et facilem vel dissicilem curationem hi morbi inter se differant: omninoque aliam in hac, quam in illa esse adhibendam medendi rationem. Hanc sententiam Auctor, octo morborum historiis comprobat: quarum unius alteriusue hic tradamus epitomen. Femina, 69 annorum, saepe erysipelati obnoxia, vitae sedentariae dedita, et v fui bonae notae, maxime vegetabili, adsueta, symptomatis scombuti, quem Noster primae speciei fuisse iudicat,

infestabatur. Maculae lenticulares purpureae, quadper vices essiorescebant, disparebantque iterum, eam per quatuor annos cruCibbant, Vt pungentem in cute ante sentiret dolorem, ' quam eruptio sequeretur. Primis annis cutis, si maculae disparerent,

669쪽

rent, naturalem recuperabat colorem; postea vero in ea color remanebat brunus. Inter ea palpitationibus cordis, suffocationisque metui fuit obnoxia: diarrhoea accedente, maculae evanescebant, urina varia, iecur inflatum induratumque et gingivae sanae erant. Ex diaeta antis corbutica ac medi- Camentis eiusdem generis parum solaminis; aliquid tamen ex lactis ius culorumque, ex herbis refrigerantibus paratorum, usu accipiebat. Postremo aC-

cedebat catarrhus pertinax, facies pallida, tussiSseca, ac tandem cholera, quam sequebatur ipselleus morbus, qui febre, oedemate aliisque mortiS signis seminae huic vitam eripuit. Alius, robustus homo, haemorrhagiis primum, P. SQ 6. postea febri intermittente irregulari, sudoribusque nocturnis, aliisque debilitatis sympto in iis assectus est: ac, cum morbi natura diu lateret, tandem remedia antis corbutica feliciter adhibita, scorbulo eum laborare ostendebant. In sequenti historia scorbutus cum insigni fusti p. 3Iz. et dolore pectoris coniunctus erat, quae signa phthisin secuturam esse primo indicare videbantur postea tamen ex aliis scorbuti signis, atque medicamentis, in scorbulo utilibus, verum adesse s Corbutum apparebat.

Postremo quaedam de fluxu scorbutico, qui P. Sas.

plura cum saliuatione mercuriali communia habeat, addit, curamque similem fere scorbuti curationi Proponit; monetque in usu mercurialium, si homines sint ad scorbutum dispositi, antis corbutica limul adhibita successu respondere. Tractatio, indicans methodum, qua aquaesulphv p. 3 29.

reae 9mnino imitentur. Quo aquae sulphureae arte

imitentur Cl. Auctor praecipit, ut sumatur tertia zrani pars terrae absorbentis, ex sale Epsomiensi

670쪽

praecipitatae, atque parua sulphuris quantitas rhaec, a quae guttula irrorata, inter se perfecte mixta, lagena', sex mensuras aquae recipienti, immittantur, aqua superfusa; ita tamen, ut unciarum trium spatium remaneat vaguum, lagena firmiter claudatur, immittatur balneo mariS, atque per Vndecim horas supra eo digeratur: tum obtinebitur aqua sulphurea, naturalibus plane similis. Subiungit his obseruationeῖ, quae CaussaS CautelaS-que huius methodi continent: ostenditque, omneShuig aquae esse proprietates et sensu percipiendaS, et chemicis experimentis cognoscendas, cum alii SeaSdem: atque addit rationes, quae sint obseruandae, si quis in maiori copia hanc, aquaS parandi methodum imitari vellet. XII.

Spici legi a Zoologica, quibus nouae inprimis et obscurae animalium species iconibus, descriptionibus atque commentarii S illustrantur.

rotini, prostant apud G. A. Lange IJ Ja- q. XI pl. S sab. aen. Praesens egregii huius operis fasciculus, qui Cl.

PALLAS in itinere per Rustiae prouincias adhuc occupato, Berotini prodiit, tantum insectorum variorum descriptiones Continet, quae accuratissimis quoque iconibus illustrantur. Insecta vero hic descripta sunt 1 C Ua perforata, Surinamensis, cuius elytra foramine oblongo peruia sunt. et Leptu a plum es. Lepturae genus a ceram bycibus nullo charactere distinctum esse Cl. Auctor monet, et habitum quoque, quo tantum differant, in Confiniis eorum vix sensibili discrimine confluere. Tibiae huius speciei posticorum pedum extremitate