장음표시 사용
572쪽
Est hoo ex eo tarminum genere, cuius nobis paucissima ex antiquitate exempla relicta sunt: argumento ex vita privata et tenvi hominum humili loeo natorum petito. L et id ad hueoseum genus referre aut pro Idyllis habere, quandoquidem eo nomine unum et alterum apud Tecteritum habetur. Faciunt viri docti carminis summam, moretum, h. edulii rustici genus, ex allis, apio, ruta, eoriandro, bulbo, additis caseo, oleo et aceto, comparatum, quod Simulus conficiti Nec male ea res, arhitror, Idyllii huiusmodi argumentum eonstituat e repraesentata oculis animisque particula aliqua vitae rusticae. Sed, quantum equi dem assequor. latius patet Idyllii huius argumentum. Deseribi tur enim omnino prima dies yara . et quae dilucula Mel mane gerantur a rustico , antequam ad opus rustieum pro dati Surgit mane Simulus, qui eo ductum agrum arare videtur, eum minhale, ADa genero, sorte libertina, et primo Ioeo ea parat, quihus per diem illum vitam toleret, h. e. famem expleat. Igitur panem eoquit, quod a v. t 7 ad sa procedit, inde, ut habeat,
quo pro obsonio utatur, moretum sibi parat, h. edulium aeribus hectis oleo acetoque eonfectum, quo stomachum vel licet. Itaque malim dioere describi hoc carmine yrimam diei partem Mitae rusticae. Suspioor autem aut fragmentum nos tantum habere maioris earminis , quo totum opus diurnum exponebatur: nam suhi in agrum ad arandum procedit Simulus; aut successisse plura Idyllia, quae ceteras rustici operis partes exsequerentur. Suff-
eit Idyllium hoe esse ex elegantissimis, quod maiori eclogarum Virgilianarum parti praeseram , in quibus sententIae ex Theo-erito mutuatae annumerantur. Nisi sorte huius poematii avetoe et ipse e Gramis sua aecepit. Certe V sius in lib. de poetis cri prodidit, in eod. Amhros. Moreto Virgilii esse adscripta verbat Parthenius moretum scripsit in Graeco, quem Virgilius
Imitatus est. Quae res non improbabilis videri debet, emn νω.
573쪽
lae ante et sub Augusteo saeculo in Graeeἰs vertendis tantum attidium consumserint. Si itaque a Maroniana oratione, quam in Bucolicis tenemus, aliena est indoles Moreti, hoc per se mirationem non saeit, si quidem ex Graeeo tantum conversa ham unt. Versatur autem poeta in eo poεtices genere, quod, rebus e vita humili et sordida petitis, ad animos tenendos omnium minime necommodatum erae, multi viri docti contenderent. Alii hoc ipso se genere saei le Homerici earmInis laudes attingere posse putarunt. Prius illud iudieium reete se habere nullus dubito , si ia orbe rerum vulgari aut in sordibus vitae, iisque rebus, quarum adspectus nauseam facit , descriptio versetur ἔaut si exspeetatione eius, quid ex sigillatim descriptis rebus pro
enturum sit, animul non erigatur, aut si omnino arte et ingenio careati Possunt tamen ex ea quoque vita, quam Iubitu suo nemo vivere malit, eum dilectu, remotis molestiis et sordibus, multa poetice reddi et ornari, ut placeant; modo ne tali carmini vim ac dignitatem carminis epici tribuere ausis, a qua illud longissime abesse necesse est. De quovis Carmine fitatue dum est ex eius genere generisque natura et indole; potestque recto cum iudicio, ex omni genere fructus aliquis seu ingenii et artis seu honestae voluptatis peti. Virgilio carmen hoc tributum esse iam antiquilus, ex eo constat, quod in Vita Virgilii illud eoru memoratur : etsi, cum tot seriorum hominum nugis illa interpolata sit, quid veteres Grammati ei iudicaverint, dissieulter inde eruitur. A. Septimio Sereno, poetae Falisco, de quo qui scripserint recensuit Burmann. ad Anthol. Lat. lib. I ep. 27 adscribendum esse suspicabatur Soliger, tam Barutius
Advers. XXXV, 8 et al loe., quia opuscula illa rustica cet haeetiuica causa affertur eomposuisse diciturr nuper autem doctissimus editor Poetarum minorum vernadorsius T. II sine haesitatione Sereno carmen hoc vindicavit, tamquam partem Prioreminusculorum ruralium: etsi hare lyrico earmine variis metris exarata fuisse memorantur; potuisse enim praemitti carmen hoc
hexametrum. Ita ad Vespasiani tempora illud reiicitur. Monitum illud quoque a viris doctis eat, aeriptum iam a Stimio fuisse Idyllium Μoretum, ex quo versiculos profert Macrob. II Sat.
a. , sed admodum horridos, si cum nostro Moreto contendas. Lectionem in antiquis edd. sera eodem modo corruptam vidi: etsi minus foedatum et interpolatum opus ad nos pervenit, quam Cetera. Primum institutam recensionem noxam deprehendi in Aldinaisi 7 Cataleelorum: ea sundamentum laeta eorrectioribus editioni-
574쪽
hus: sueeessere tamen aliae antiquam lectionem retinentes, etiam Sealigerana. Quandoquidem in hoe poematio non habebamus Exemplar , quod ex condicto sequi necesse esset; in IIeinsianis enim et Burmannianis non extat; liberum nobis relielum duximus , ut lectionem ipsi constitueremus, Aldina et Scaligerana emendatione pro lando posita. Non erant ad manus editiones hinae, quibus More lum sigillatim prodiit. Colinaeana i5έa, 8, cum Io. Ruellii seholiis, et Francosuriensis i6as, cum Tauh- manni commentario; aliam cum notis meittit ad caleem Copae Francos. i 64a, 8. inspexi; et veterem edit. Lips. Thanner a Siseum Copa et aliis sub tit. P. Virgilii Maronis , poetarum Achillis , minutiora ορuscula. - Aliam veterem editionem Moreti Coloniensem memorant Denis Suppleni. p. 69i et Panzer Vol. I . p. 334, 433 3. Sed nee erat, quod multa inde sperari pos- ent , quae non nitunde suppeterent, inprimis ex Barthio , qui in Adversar. XXXV, 8. IX, 16, nonnulla loca attigit. Post
priorem meam editionem retraetavit hoc carmen et docto commentario expolivit Werniaors. in Poet. min. T. II. Moretum. Multa de elymo nominis comminiscuntur viri docti. Scaliger, a quo hoc carmen graecis versibus redditum est, P. Ron ardo i scriptum, a μυ-του, μυ trωtos, quod tritum, τρέμμα, est. ducit. Alii aliunde es. nunc verusdors. l. e. p. a 56 . Nos illud monere 1atis habebimus, occurrere vocem apud Ovid.
Fast. IV, 365. Fuit quoquo exquisitior eius conficiendi ratio alia, quam apud Columell. XlI, 57 videre licet. Laudant quoque Apicium viri doeti lib. I, cap. 35.
576쪽
MORETVMI aut nox hibernas bis quinque peregerat horas,
Excubitorque diem cantu praedixerat ales: Simulus exigui cultor quum rusticus agri, Tristia venturae metuens ieiunia lucis, Membra levat sensim, vili demissa grabato, sSollicitaque manu tenebras explorat inertes , Vestigatque Acuml laesus quem denique sensit. Parvulus exusto remanebat stipite sumus, Et cinis obductast celabat Iumina prunae. Admovet his pronam , submissa fronte , lucernam, id Et producit acu stupas humore Caventes, Excitat et crebris languentem statibus ignem. Tandem concepto tenebrae fulgore recedunt; Oppositaque manu lumen defendit ab aura, Et reserat clausa, quae praevidet, Ostia clavi. sFusus erat terra frumenti Pauper acervus; Hinc sibi depromit, quantum mensura Patebat,2 Gallum gallinae iam ornant pagissim poeiae, et notum est illud P . d. nitit Alos diei numius, tibi pluradaut Inlpp. 4. melei ne diem impastus estis
geret, ne gine pane esset. . laestia i suaviter; offensa manu ad coeum, vel cinere adusta. 40, ε . Lueernam olearem eogitare Necesse est; eam admovet inelinato
577쪽
Quae bis in octonas excurrit pondere libras. Inde abit, adsistitque molae; parvaque tabella, Quam fixam paties illos servabat in usus , ad Lumina fida locat; geminos tune veste Iacertos
Liberat, et, cinctus villosae tergore caprae, Praeverrit cauda silices gremiumque molarum. Advocat inde manus operi, partitus utrinque: Laeva ministerio , dextra est intenta Iabori; asHaec rotat assiduis oris et Concitat orbem. Tunsa Ceres rapido siIicum decurrit ab ictu. Interdum sessae succedit laeva sorori,
Alternatque vices. Modo rustica carmina cantat, Agrestique suum solatur voce laborem. ad Interdum clamat Cybalen: erat unica custos,
Asia genus, tota Patriam testante ligura,
eonsistere videtur. Tum rima Cestea rapido sitieum de rite ab iam , v. 27. grana tunsa, adeoque farinam . inauhiectum vas . quod eam exeipit, decidera signifieat. 26. OHem, lapidem molarem. 32. Qui sequitur, praeelarus est Ioetis da habitu eorporum Aserarum equi idem prorsus est qualem nune
cernimus: ut, naturam sibi per omnia saerela constare, dubἱlare non lieea .
Similis Petronii loeus e. 402. 'Nemiam viri doeli Eseliarunt. ad alios Asrieae iraelus speelal. et de servia ex Aethiopia ait, aἰmilibus iis, quoa
prid et talos ad terram deducere 48. XVI libeas pondo frumenti
mensura optir ergo in sequetilem quoque unum et alterum diem lami prospieit. Nam demensum diurnum , quod servis Bomae praebebatur, trium sere libearum erat, ut Opuse. T. I, p. 25s ex Catone Ae B. R. 56 docui retii ad illud e,aetum Risse demen sum coloni neeesse non est. Sibi elaervulae Cytalae simul vietum parare putandus est Simulus. a 3. eauda, peniculo , quo ad verinrendas mensas et alia utebantur veteres. Doevit ad h. l. Maliger. De aeribit autem hine poeta molam victonuariam, trusatilem seu versatilem, binia saxἱs asperis sibi ira imposilis. ut . inferiore manente immobili, misperius, quod us. 26 Orbem appellat, eleeumaelum attritu grana frangeret. Sueeesserat ea molae pristἐnae, quae mortarium erat, in quo pistillo fran. gehantur grans . ministerium Me a
578쪽
Toria comam, labroque tumens, et sus a colorem; Pectore lata , iacens mammis, conpressi OP alvo ,
Cruribus exilis , spatiosa prodiga Planta ; as
Continuis rimis calcanea scissa rigebant. Hanc vocat, atque arsura socis inponere ligua Imperat, et flamma gelidos adolere liquores. Postquam inplevit opus iustum versatile finem :Transfert inde manu fusas in cribra surinas is Et quatit. At remanent summo Ρurgamina dorso ;Subsidit sincera soraminibusque liquatur Emundata Ceres. Laevi tum protinus illam Conponit tabula , et tepidas supe P ingerit undas. Contrahit admistos nunc sontes atque farinas ; 4s Transversat durata manu, liquidoque coacto Interdum grumos spargit sale. Iamque subaClum Laevat opus , palmisque suum dilatat in orbem , Et notat, inpressis aequo discrimine quadris. Inseri inde soco: Cybale mundaverat aptum Mi-nritia bactam peregrina ratione figura ' Propria haee hominum isto. eum fuisse videntur. Alia loea a Iunio
de pietura tu, 8 . 4, et Fea ad Min-
Lelmanu. Tom. I. p. 6I Herniaors. ad h. v. sunt congesta: aed ea dili. gentius sunt exquirenda et inter se comparanda; nam diversorum ira eluum homines in iis Meurrere vi/denturr aeire velim an ea interiori-hua Asrieae loeia. Certe inter Aegyptiorum corpora in monimentis vetustis expressa. diversae stirpis
formas deprehendi, dudum animia. verteram , et postea ah aliis quoque animadversum vidi. Habiti quoque alii in delieus, alii ad ministeria ue-hana, v. II, 3, 55. Theophe. Cha. rael. 23 et Caaauh. nune etiam in
36. Etiam sis,uras has et arissuraseulis in pedibus esse Aethiopibus proprias in latita solis calore aeris que siceitate et Endemias, ex Blumeniachio eoniunel. didiei in lib. degeneris humani varietate p. 96, ubi Bier. Mercurialis testis excitatur de de ratione e. 37. 39. oma Dersaliae r quod versanda mola absolvitur. Mox eHhratione opus esse videmus: adeoque eiticium eri-hrandae satinae idoneum non erat his molis manuariis attextum. Porro liquia tiae eleganter tracissertur a liquidia ad saritiam quasi liquando mundatam. 45 Repraesentanda hἰe est animo pistoria Opera in ausigenda sarina. Panem autem hie videmus parari ne sermenio, azymum; tum v. 49
579쪽
Anio locum : testisque legit; super aggerat ignes. Dumque suas peragit Vulcanus testaque partes: Simulus interea vacua non cessat in hora; Veruin aliam sibi quaerit opem; neu sola palato Sit non grata Ceres, quas iungat, comparat escas. ssNon illi suspensa lacum Carnaria iuxta , Durati sale terga suis, truncique , vacabant: Traiectus medium sparto sed Caseus orbem , Et vetus adstricti fascis pendebat anethi. Ergo aliam molitur opem sibi providus heros. GHortus erat iunctus casulae, quem vimina Pauca Et calamo recidiva levi munibat arundo;
Exiguus spatio, variis sed fertilis herbis. Non illi deerat, quod pauperis exigit usus.
Interdum locuples a paupere Plura petebat.' 6s'Nee sumtus erat illud opus. Sed regula curae: 'Si quando vacuum casula pluviaeve tenebant, Festave lux ; si sorte Iahor Cessaliat aratro: Horti opus illud erat. Varias deponere plantas
Norat, et occultae conmittere semina terrae, Vicinosque apte Cura submittere rivos.
Hic olus, hic late fundentes brachia hetae,
in qnadras disseelum, quas Sealiger ad h. l. illustravit. 56. Cum homini nullum esset Ohaonium, nam in earnario non Perna, sed easeus susperisus erat, adit hor-lum, ei ex eri petit allium aliasque
herbas, unde illud ,ihi parei. Non ilia
Maeaham, Oliose ira penu reposita ha hebantur, pro sImpliet: non ei erant, muris . h. e. unei serrei. iola δε- cum suspensa, penduli ex thoici seu camera; per appositum dicta. terga sitiis sale durari neique sed easei I in promtu erant iunco, tanquam
6 . Hortulus easae ae babal exi. guus , pro saepe munitus iustis arundinibusque in parva fossa aquam σου imhribua eollectam servante prominentibus. arundo retassisa, iterum iterumque repullulans, si reeisa suerit.
67 sq. Memineris Ioel Georg. I . 259 sq. frigidus agri lam. et 268 ime etiam festis.
69. norti oms Πωὰ ornet suaviter illud temporis interuallum addictum erat operae hortensi. Nolahiles in sqq. planiae hortens s. mmo, Iapathum silvestre, sp. Plin. XX, s. 85.
580쪽
Fecundusque rumex, malvaeque, inulaeque virebunt'
Hic siser, et capiti nomen debentia porra; Hic etiam nocuum capiti gelidumque papa Ver, 1s Grataque nobilium requies lactuca ciborum , Et gravis in latum demissa cucurbita ventrem. Verum hic non domini, quis enim contractior illo
Sed populi proventus erat; Nonisque diebus
Venales olerum sasces portabab in urbem; soInde domum cervice levis , gravis aere, redibat; Vix unquam urbani comitatus merce macelli. Cepa rubens sectique samem domat area porri,
Quaeque trahunt acri vultus nasturtia morsu,
In tubaque et Venerem revocans eruca morantem. 85Tum quoque tale aliquid meditans intraverat hor-Ac primum, leviter digitis tellure refossa , tum. Quatuor educit cum spissis allia fibris; Inde comas apii graciles, rutamque rigentem, Vellit, et exiguo coriandra trementia filo. satiaec ubi conlegit, laetum consedit ad ignem;
Et clara simulam poscit mortaria voce. Singula tum capitum numeroso Cortice nudat, Et summis spoliat coriis, contemtaque PasSim
6. malaqua notitium requies Miseruca mkrtim. Bene notat Maliger, eo adeo, quo se iplum est hoe Idyl- Iion aevo, adhue laeiveis elausisse coenas suas homines. Nam Maritas;
aetate aliter, ut ex nolo epigrammate eonatali Craudere qtiae eoenas MetticasMahal ---, Die mihi, etiae nostras
debat ad urbem deportata. Com avitis h. l. parcus . modicus. 84. Bemitiiselliae unusquisque versum Eclogae: Non timqtavim g Mia aere domtim mihi dextra redibat. eon Colum. X, 330. Moes 82 merae tiae nimiaeelli earnes in maeelici emiae.
32, mra aerior quam eundi. . Tum a vitim porrum est seetile ; area porri autem de area horti porris eonfisa ae-