De viribus imaginationis tractatus, authore Thoma Fieno Antuerpiano ..

11쪽

sae obus de Fortivio. Iae obus Horstius. Iason Pratensis. Ioannes Baptista Syti

vaticu S.

Ioannes Costatus. Ioannes Langius. Isidorus a Iulius se aliger. Iustinus Historicus,

LevInus Lemnius. Tibavius. Lue Ianus. Ludovieus Μereatus. Ludovieus vives. Lyeosthenes.

Mareellu S. Mareellus Donat . Nareus Damascenu . Marsilius Fieinus. Martinus Detrio. Miehael Μedina. Munsterus.

Olaus Μagnu . Oppianus. ortelius.

Paraeelsus. Paraeus

Paulus venetu Peramatus. Pererius. Petrus Messias. Philoponus. teus Hirandulad 3. PIato. Plinius. Plutarchus. Pomponatius. Pomponius Mela Q. Quintus Serenus.

Roderieus a Castro.

Sehenelaius a Gralati

Solinus Polyhistor.

Themissius. heodoretus. D. Thomas. Thomas Erastus.

Thomas a vega.

12쪽

INDEX Quaestionum hujus libri.

nes exerceat.

IV. An anima agaι aliquid per potentiam imaginativam. V. An phantasia possit ullum corpus movere is ealiter. VI. An positi alterarer V I I. An phantasti possit vim ullam acquirere ab influxu caelorum. VIII. An ergo phantasia nasiam habeaι vim agendi. I X. Per quiu potentias phantasia corpora im

X. suid posui in corpus proprium ; do specia

liter, an possit in eo creare morbos. XI. An possiι morbos curare. XII. uuid ρυ it in alienam externa mx ri I. stuid possit in alienum propinquum fere sarium. XIV. si uomodo CP qua ratione sauam im

mutet. .

13쪽

randi potestatem, quae nou. XVII. Carnon omnis imaginatio, quam animi pastionessequuntur, signaι. X V III. An omnes animi pa es XIX. uuaenam imaginatio signet 3 an tanιum

matris, an eιiam Patro . I X. An etiam Brutorum imaginatis signet. XXI. ΔΓ rempore signet 3 an tanιum graviditatis, an etiam conceptus.

XXII. auantam permutationem positi infrintum inducere, in quas Agnatura posii causare. XXIII. cur phantasia non semper imprimitio faetum res imaginatas eodem modo, sed saepe iam diversis. XXIV. cur non eidem semper parti, sed di versis nota inducunt r.

14쪽

DE VIRIBU sIMAGINATIONIS

T materiam de vi Imaginationis, quam tractare aggredior, dc de qua multi varia scripserunt, perfecte & dilucide explicem ; videor mihi a, primis principiis exordiri, & quae sit animae in eorpus Proprium & Alienum potestas, di quibus instrumentis eam exerceat, investigare debere. Anioquin non posse νclare demonstrari , quantum εt quomodo Phantasia agat. Etenim ipsa non est primarium & principale agens eorum quae per illam fiunt, sed anima: ipsa autem tantum est animae potentia & instrumentum. Ut aum tem sciatur quantam vim habeat instrumentum, sciendum quantam vim habeat ipsa eausa principalis , quae illo utitur, ει qualiter, & ad quem effectum illo utatur Sie enim, an,& quomodo,& quid valeat eL

docen.

15쪽

Ia DE UIRI Bus . docendo modum Philosophorum : partim, quia haec materia est multum philosophica; partim, quia ille modus est inquirendae veritati convenientior. Ponam itaque quaestiones aliquot, & adjungam conclusiones pro opinionis nostrae declaratione nece sntia. Sit itaque Qunsae Io I. An anima habeat rim agendi in

ullum corpus.

II detur autem quod sie.Primo; Quod est,

potest operari s nam omne ens est propter operationem: anima est ens: ergo potest operari. Secundo; Animae sunt datae potenti aeactivae: illae non sunt, nisi propter operationem: ergo. ι Tertio; Anima est forma: formae competit operaris nam forma est natura, nat ra autem est principium motus : ergo anima potest operari. Ast anima non potest operari in substantias separatas, quia sunt virdinis superioris, in seriora autem non possunt agere in superiora: Ergo reliquum est , ut agat in substantias corporeas seu

cincti 'Ι. Anima separata b corpore est Ggens quod suarum actionum , seu verum α

16쪽

anima non est pars composui, sed est actus& substantia per se subsistens; itaque quid. quid agit, agit per se solam, & nullius alte-xius substidio, & sic est verum agens quod.

An autem habeat aliquam vim agendi in corpora, non est huius loci inquirere : nos

enim tantum agimus de ea, ut conjumna corpori, Interim tamen , quoad tria motuum genera, nempe alterationem, auctionem, di generationem, est communis Theologorum sententia, nullam habere activitatem: ut docet D. Thomas pari. I. quaest. I Io. a It . T. Quoad motum vero localem, est sententia Di Thomae, Caiciani, ZOaris, Bannelii, eam corpora externa non posse movere. Verum Fonseca in Metaphys contrarium tene. Cuius sententia si esset vera, sequeretur, quod mediante illo motu, activa passi via applicando, posset etiam formas inducere in materiam, & alte- rare generare s di consequenter, quod animae Sanctorum redeuntes ad hunc mundum, possent propria virtute sibi corpora assumere, formare, & in corpora vi ventium morbos, lanitatem, & alia accidentia indu

cere.

-- conclusio-II. Anima unita corpori non est ipsum verum agens, nec est agens totale aut agens quod suarum operationumstc

est tantum principium seu ratio agendi, Nest

17쪽

x4 D A UIR IBus est solummodo agens quo: ipsum vero a gens totale,seu agens quod, est composivum ex anima & corpore , seu ipsum corpus animatum.

Hoe patet ex Aristotele I. de ani m. text. eum dicit, melius dici animam non misereri, aut discere , aut ratiocinari, sed

hominem anima. Patet etiam ratione. Nam actio est suppositorum, ut docet D. Tho. I. p. q. 39. art. s. ad I. & q. 4Ο. art. I. ad 3. At anima, ut informans, non est suppositum, sed in pars suppositi ue corpus vhro animatum est ipsum suppositum. Ergo. Interim tamen anima est pars principalis ejus , & est principium agendi principale. Anima enim est forma, forma autem est principium agen di, non materia et Forma enim est actus, dc dat esse; operari autem sequitur esse. Dico autem , quod forma sit principium agendi principale : quia etiam potentiae sunt prin-4ipium agendi, sed non principale, sed tantum instrumentale di secundarion. Et haeratione operationes tribuuntur sormis. Ex quo patet, quando actiones & operationes corporis animati tribuuntur anima non es.se intelligendum , ipsam animam eas edeis re, & ipsam esse verum & totale asens &causam earum, & corpus solum esse instrumentum , sed ipsum coreus animatum eas

edere , animam vero e se id ratione cuius

maxim gr

18쪽

maxime eduntur. Anima itaque non videt, sed oculus; anima non concoquit, sed st machia S dc corpus animatum: di sic de caeloris operationibus.

coneIum II I. Anima in illa ratione a tendi habet magnam in substantias corporeas activitatem e quod nihil aliud est diee-1e , quam corpus animatum ratione animae, tanquam principalis principii, habere

magnam vim agendi. Haec conclutio est manifesta. Corpus nimatum est corpus naturale ex materia &forma constans : corpora naturalia habent vim agendi: ergo di corpus animatum . . Secundo; omne quod est, operaturs nam quidquid est, est propter suam operati Ο-nem : corpus animatum est & subsistiti et, go operatur. Imo modus operandi sequitur modum essendi;& sic, quod exsistit m do nobiliore , modo nobiliore & excellentiore operatur : at corpora animata exsistu ad nobiliore modo quam reliqua corpora na turalia,exsistunt enim per animam, quae est nobilior aliis formis: ergo modo excellentiore operantur. Tertios Quae communicant in sorma materia, mutuo agere possunt: corpus animatum communicat in forma & materia cum aliis corpoIibus naturalibus: ergo in ea agere potest.

Quarto i Patet experientia. Anima movet

19쪽

is D E V r R T B u svet corpus proprium, sanguinem, spiritus,

cibos, excrementa , calculos , dcc. eadem alterat, concoquit, dc in aliam subsantiam convertit, & sic generat: ergo agit

in ea.

Ad argumenta respondetur ieis nihil aliud probari, nisi animam esse principium principaleagendi, iam autem e sie ipsum verum agens totale. Et hac ratione magis confirmant nostram conclusionem. uns T Io II. In quae corpora anima agere potest, . . qua actione.

PRO huius quaestionis intelligentia est sa-- cienda distinctio inter Corpora. Dὰ itaque Corpus aliud esse Proprium, aliud

Alienum. Corpus Proprium voco, quod ab anima una individuali informatur. Sub hoc comprohendo omnes partes essentiales corporis, qua 3 anima illa amiar, & quibus 'formaliter inea ; ut sunt cor, cerebrum, manus , &c. Alienum voco, quod ab anima illa eadem non est informatum; sed vel nulla anima est insormatum , vel alia aliqua , ab illa numero distincta. Sic foetus di corpus alterius hominis sunt corpora Aliena: quia etsi vere sint informata anima , tamen non sint informata eadem nu

20쪽

IMAGINATIO IS. II diversa. Alienum est duplex 3 Internum vel Externum. Alienum Internum voco, quod est intra peripheriam corporis pro prii contentum : Externum, quod est e tra eam. Internum adhuc est multiplex: vel enim est pars integralis Proprii, ali. mentum , vel instrumentum, vel aliud ab ea vitaliter dependens; vel est nudum comtentum. Illius generis sunt, sanguis, spiritus. semen, medulla, cibus, excrementa, laetus,& quidquid aliqua ratione ad totius persectionem requiritur: hujus sunt lapis, nucleus, globus plumbeus, aut simile aliquid in corpus degluti tum, vel quaqua alia ratione admissum, quod ad totius constitutionem seu perfectionem non requiritur. Alienum Externum est, corpus quod is extra proprii circumserentiam positumaut ligna, lapides, aer externus , corpus at terius hominis , aut alterius animalia. De singulis his quaerendum est , in quaenam illorum anima agere possit, & quam nam in ea actionem, di quomodo exerceat. conclusio I V. Anima per se di directe habet actionem motus localis in corpus Pro prium; id est , Corpus animatum per suam animam, tanquam principium movendi, potest movere seipsum. Hare conclusio est communis omnium Philosophorum , & probatur authoritate Aristot. s. Phys. cap. q. text. 29. & 1. de anima