De viribus imaginationis tractatus, authore Thoma Fieno Antuerpiano ..

41쪽

D E V I R I K u s ergo non est λrma, illud non movet. sieti Gregorius de Val. disp. 8. quaest. 8. pur cto a. di Zoares in Meta phy s. etiam tenent animam nihil posse movere , nisi quod informat.: & n ulti alii Philosophi tenentes animam nihil posse movere, nisi quod in-sormat,& tamen videntes sanguine inita ad nutum animae moveIi, eonsequenter de buerunt dicere, & dixerunt, sanguinem Mspiritu sesso animatos. At non sunt animati secundum communem sententiam medicorum , ut patet ex eo quod non fini organici , sint fluidi, 'on sint toti continuie Ergo nem possunt sic ad nutum animae πο- veri. Secundo; Videtur probari ratione. Nams anima posset movere quod non informat , posset omnia quae t m corpore sunt sic movere, imo etiam posset movere externar sed nori pote st: ergo. Tertio; Quae a cima non in mat, ea .non tangiri quae non tangi si non potest ri vere, nam ad actionem requiritur contactus di alienum eorpus non in imar, nec consequenter tangit: ergo. COMissis I X. 'Anima etiam' potest corpus Alienum Iniernum , seu aliquid Dole non informat intra suum corpus cont-

Pro quo sciendurn est , cernim esse , immupore noctio ratione animae multa mo-

42쪽

ΓMA GINATIO N I s. 1veri, quae ab ipsa anima non informantur. Etenim cibus ab ore movetur adventriculum, chylus a ventriculo ad hepar, sanguis di spiritus in animi passio nitias per universum corpus, excrementa per omnia intestiona, renes, vesicam, asperam arteriam, Cesophagum in dejectionibus , tussi, vomitu , foetus emittitur in partu , globus per os deglutitus.per universum corpus descendit , non quidem sola gravitate, sed movente anima; nam in intestinis saepissime sursum ferri debet , quod ab ejus naturali gravita. te fieri non potest. Illa omnia moventur ab anima, & ratione animae ; quia, si corpora

essent mortua, illa non ampliuS movere natur: attamen ab anima non informantur: ergo anima multa movet quae non insor

mat. Sed dissicultas est de modo quo ea movere possit, di an illa omnia moveat eodem modo. Pro quo est notandum secundo, animam posse movere aliqua motu quodam materiali & corporali, aliqua spiritaliter Sc per nudum imperium. Tune movet anima tes aliquas motu corporali, quando partes animatae seipsas movendo, seu, quod idem est, ab anima motae, corpo rati quadam trusione res illas intra se con-l tentas, quas corporaliter inrgund , protru - . dunt ό si culi ego corpore meo protruderem'

unam i rabem aut currum, quem Continge

Iem 'Non est autem dubkim , quin anima

43쪽

ηo, DE V I R I a u possit tales res in corpore exsistentes sio movere, etiamsi eas non informet: id est,non est dubium, quin tales res in corpore exsistentes possinς moveri ratione animae in corpore exsistentis, etiamsi ipsae non sint animatae. Quidni enim possint Si enim una res inanimata in alteram irruens Se incumbens, potest eam Iocaliter moveret 6c si ego

motu animali, membrorum meorum xx

ternorum , projiciendo di trudendo, po sum ligna & lapides, inanimata extra me

exsist entia, movere; cur anima motu men brorum internorum non possit etiam res- interius contentas- sic trudendo morere Tali motu multa in corpore moventur tasie movetur in partu scutus, mucus in e- murustiona di sternutatione , alimentum.& humores in vomitu , sputa in tussi, excrementa in alvi dejectione dimictione ei bus in deglutitione, &c. In partu, alvi, deiectione, mictioneri musculi abdomi-r iminis constringuntur de coarctant uterum,. vesicam, intestina: haec ipsamet quom pro pria virtute se constringendo se ipsa, quod in eis continetur, corporaliter ex adum. . In sternutatione , vomitu, tis si, miliau --di.thoracis constringuntur , . &- constricti elidunt & expelliant aerem : simul ipsae partes continentes , cerebrum , , pulmo, . stomachus constringuntur, Sc Lirsum se

ipsas attollunt, di attollendo corporat

44쪽

IMAGINATIONIS. 4 Iter quod in eis est extrudunt. Tali corporali motu omnia illa moveri censenda sunt , quae Ope fibrarum interius in quacumque corporis parte attrahuntux vel ex- .pelliuntur. Ab anima enim illae fibrae spiritaliter primo moventur ι ipsae Vero mo tae , corporaliter tum sibi contigua quoque n. veni. Movet itaque anima corpus

suum spiritaliter: n ouet enim illud primoti immediate uer intellige , nimirum, primo principaliter , quia movet illud median-.tibus suis potentiis , quae non concurrunt prinei politer , sed tantum instrumentaliten. Sed sic movet suum corpus primo, quod nullum corpus aliud moveat prius, quo moto postea ipsum corpus corporaliter moveatur. Nam erratu illi , qui dicunt animam primo movere spiritus, spiritus VcIO motos movere partes : quod Picolo-mineus in Physicis lib. de potentia moti a dixit. Fateor quidem unam partem moviam, bene postea movere aliam ejusmodi motu corporali 3 sicut cum m 'sculi contra

sit trahunt ossa & artus sibi alligata: sed tamen pars quae Primo movetur , ita spiritali et movetur. Verum dissicultas est , an avnima possit spiritaliter, ac quasi per nudum imperium facultatis alicujus ad hoc destinatae, seu expultricis, seu attractricis, se a sorte alicujus distributricis, aliquid in corinmc movere quod non inforareti.& nomi natim,

45쪽

a D n V I R P B unatim , an anima sic movere possit sangui nem & spiritum ; & an de facto illi sic moveantur: seu an sanguis di spiritus movea tur per corpus a fibris venarum,nervorum, di partium similarium corporalitentrusi, an vero per imperium moti . - .

conclusio X. Anima potest directe & peese primo di immediate movere spiritum di sanguinem, sine adminiculo corporei insestrumenti. Hoc probatur imprimis a posteriori, haeratione. Quae sio movemur eorporeis in . frumentis, non moventur nisi certo modo, di ad certam positionem, eo scilicet versus, quo partis trusio & compressio vergit: partes enim tantum comprimuntin determis nato modo , habent enim fibras suas cericidi determinato modo postas; quapropter ut ad determinatum tantum modum momveam ess necessum. At contra sanguis dispiritus movemur undique. Ergo. Secundo, Quae sic moventur, ea moven tua lente & vicissim, prout opus est succensiva partium omnium continuarum compressione, quae non potest in instanti fieri. At sanguis & spiritus simul, di semel , de

sibito moventur; ut patea in animi passionibu , rn veneris imaginatione, dic. Ergo non sic moventur. Tertio; Arteriae di venae non sic comispoimuntur, ut emam Vompressione diei

46쪽

IM AGI RAT IU N IS. 43 possit sanguis moveri. Ergo sanguis non sic movetur. Antecedens probatur. Sivenae ita constringerentur , videretur vel senstretur talis aliquis motus in venis 3 nam cum alimentum movetur per insophagum. eum excrementa alvi ejiciuntur, urina cvesica exit, sentitur talis eonstrictio & coemporalis moti . Atqui talis in venis di arte piis non sentitur. Ergo. Denique,tublica dilenis eonfirmati venatum λ artelliarum non videtur indicare, sanguinem fibrarum, tanquam catara tarum qua randam,constri ctione di laxat one ita restineri, emitti, Vel attrahi.

arto a Si eiusmodi fibrarum vel vasorum constrictione di laxatione, A corpor E li trusione spiritus & sanguis moverentne , quando attrahitur, expellitur vel retinetur spiritus , deberet etiam expelli vel attrahi sanguis, & eontra , di deberent semper e

dem motu moveri. Quando enim e trudi-lup unus, deberet & extrudi alter, propte ea quod in eisdem vasis contineantur: de eodem tempore non possint diversae fibrae sie constringi, ut una trudat unam rem fur sum, alia aliam deorsum. At nece tam est ut saepe inaequali, diverso, &omnino comtrario motu moveantur. Ergo non si e m ventur. Denique, per easdem venas mes

raicas defertur eodem tempore chylus su sum ad hepas, ut ita sanguia a converta

47쪽

44 DE VIRI Eustur, de sanguis deorsum, ut intestina nutriat. Hoc neri non posset, si eiusmodi corporali membrorum otu moverentur. Ergo. Quinto; sanguis & spiritus non possent. sca partibus protrudi. Nam cum sint termissimi & fluidi, effugerent conatum par

tium eos protrudere conantium. Sexto; Quia talis per corporalem trusonem motus non videtur posse locum habere in vena cava & artoria aorta, quae semper hiant di sunt valde magnae. Nam si per compressionem earum sasguis & spiritus moverentnr, i pise deberem omnino conis stringi, alioqui hi non possent sic extrudi. Septimo , Quia, etsi per motum corpore i. organi videatur aliqua ratione expulsio &protrusio fieri posse; tamen non videtur illo modo fieri posse attractio. Atqui attrahitur sanguis & spiritus in membra pro nutritione. Ergo non per talem motum corporeum.

octavo; Partes similares non sunt oris ganicae, nec figura praeditae: itaque nωnnabent omnis generis fibras, quibus operationes suas exerceant; sed instrumentum operationum earum est solum tempera. mentum. Atqui eae attrahunt sanguinem di spiritus, dc retinent & expellunt. Erg anon per fibras vel corporeum ullum instruis mentum , sed solo nutu di imperio animae,

adjuto potentiis propriis di partium tem

pera'

48쪽

IMA Gi N A TIO N Ιs. 43. peramento. Confirmatur. Ejus quod nutritur unaquaeque minima pars nutritur. At

unaquaeque minima pars non habet fibras ad attrahendum & retinendum & expellendum s cum unius partis minimae non sint plures aliae minimae. Ergo solummodo exinpelluntur ac attrahuntur spiritaliter, solo animae iussit. Confirmatur secundo. Alimentum ab ipsis plantis e terra attrahitur solo animae vegetantis imperio, sine ullo motu corporeo aliquarum particularum.

Ergo& in animalibus, si in solidis partibus

sanguis ea ratione movetur, ergo etiam in vasis eadem ratione moveri est censendus.

Probatur etiam a priori. Etenim sanguis di spiritus sum partim instrumentum, partim corporis alimentum. Quatenus sunt instrumentum, necessum est ut ad animae nutum moveri possint: de ratione enim in. strumenti est, ad nutum causae principalis

dirigi posse , alioqui non esset instrumentum 3 praecipue vero naturae spiritus convenit, quam promptissime in omnem partem moveri posse. Quatenus sunt alimentum, debuerunt quoque nutui animae obedire, ut in omnes partes alendas commode ferri possent. At s per corpora instrumenta m verentur, non possent ita commode move

Ii , nec possent nutui animae obedire ; ille enim motus valde tardus, di molastiae plenus esset. Ergo Secundos

49쪽

46 D E 'VIRI Bus Secundo 3 Cum alimentum debuerit in omnes partes deserti , si sanguis & spiritus

illa ratione moverentur,necessario per uni

versum corpus debuissent corporea instrumenta motui illi servientia fuisse conssit ta: at hoc fieri non potuit: itaque necessum fuit eos se spiritaliter ad animae nutum moveri. At dicet aliquis, Si sanguis &spi, Titus ita moverentur ad nutum animae, possent moveri quo vellemus dista sic non m ventur et ergo. Sed respcmdeo, negando sequelam. Nam moventur quidem ad nutum & imperium animae,sed non propter ea ad imperium phantasiae aut voluntatis, sed ad imperium quoddam naturale alterius potentiae naturalis seu expulsivae, seu attractivae, seu distributivae) quae non se quitur in movendo facultatem cognoscit, vam aut appetitivam, sed movet cerio mindo sibi ab austore naturae prae seri pio, cuius imperium naturali quodam instinctu sanguis cognoscit. Conelassis XI. Non tantum spiritus di sanguis, sed ad huc alia in corpore nostr ab anima spiritaliter moveri videntur. Sic partes similares attrahunt omne suum aliu mentum, etiam pravum 3 sic etiam excrementa sua expellunt per solam vim expultricem temperamento adiutam, sine pa tium aut .fibrarum ulla contractione ; st

urina quoque a renibus, bilis a solliculo

50쪽

IMAGINATIONIS. 47fellis, melancholia a liene videntur trahi,&t tacta denuo in intestina & stomachum a. mandari. Ad argumenta ergo in principio quae stionis posita respondetur. Adauthoritatem Arist. Velum esse, animam nihil movere, nisi corpus proprium : at per corpus proprium non tantum intelliguntur membra animata, sed etiam spiritus & sanguis, quos ubique Arist in libris de generatione& partibus animalium , sub corporis paribbus comprehendit. Ad D. Thomam respo

dent Conimbricenses I. de Generatione. cap. 4, quaest. ΣΦ. art. 3. Tesp. ad 2. argu mentum non tenere, & posse animam Getiam movere ea quae non informat. Movet

autem, inquiunt, anima sanguinem & spiritum , non ut instrumentum coniunctum,

quomodo non movet nisi quod informari sed ut instrumentum remotum, quo modo etiam potest movere quod non informat. Unde etiam bene Vales. in lib. de sacra Philosophia dicit, animam sanguinem spiritaliter sine instrumentis corporeis ad nutum movere , etiamsi ipsum non informet: in quo ponit quandam divinitatem & singularem sanguinis cum anima sympathiam 3

quod cum eum non informet, possit nihilominus sic ad mandatum movere. Et cur

non possit anima movere illud quod noa informat 3 Sanguis enim di spiritus sunt

animae