Francisci Patricij Senensis, ... De regno & regis institutione, opus profecto & historiarum varietate & sententiarum grauitate commendandum, cum titulorum, vocabulorum, factorum, dictorumque memorabilium indicibus debito literarum ordine dispositis

발행: 1531년

분량: 449페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

51쪽

VIII.

Cappadoces. Ariobarzaet

Athenienses

Croes . Solona Pisistratus.

Solonis epis stola ad Croe

sum.

Cato. Cicero.

Iuli' Caesar. Themistos

eles. Xerxes.

Simonides.

LIBRI PRIMI

longo usu alieni sunt.ferre valeant. Sic alia ex parte qui annuis magistratatibus parere adsolent,& parendo, imperadoque vices seruant,no possunt aequo animo unius principis dicto auscultare. Et sic quisque populus suo vivendi ordine contentus alios spernit ne dicam odio habet. Cappadoces quum apud eos regia progenies extincta esset, oblatam a

Romanis Iibertatem abdicauerunt:& Ariobarzanem regem alienigeunam optauerunt,in qui affirmarent aequo inter se iure neutiquam Uiuere posse. Athenieses autem contra. Extinctu erum regibus quam primum popularem statum constituerunt. Et quanquam Uanante fortuna nunc a regibus tenerentur nunc autem a Tyrannis: tamen ad consuetam rem pub. semper rediere.

e Sunt etiam nonnulli qui adeo pervicaciter in suo vivendi praescripto

perseuerant.Ut inclinante etia fortuna nullis conditionibus nullisque pollicitationibus abduci possinit malintque extrema Omnia eX periri quam propositum Uits genus mutare.Croesus Lydorum Babylonisque rex.qui iustitiae ac clementiae laude non caruit quum accepisset Solonem ut Pi sistrati Tyrannidem fugeret patriam reliqui Te,dc incertis sedibus Uagbri, eum humanissimis litetis rogauit Ut ad se pergeret,secuque regni hasbenas moderari vellet. Ad que Solon ad hanc sententia rescripsit. Amis plector rex inclyte maiorem in modum beneuolentiam in me tuam:&per immortalem deum nisi mecum statuissem illic degere ubi commonis libertas ageretur.mallem apud te in tuo regno inta ducere.qua Atheanis Pisistrato violenter Tyrannidem exercete. Sed gratius illic ex in tuto meo ago Ubi sunt omnibus pariter aequa ac communia iura. Vale.

Quid durius aut seuerius Catone qui maluit sibi ipsi violentas manus

afferre quam clementissimo Uictori aliqua ex parte cedere,ae solita viatae suae genus Stoicamque sententiam praeterires Atqui incertum mihi omnino esse videtur laudis ne plus:an vituperationis attulerit haec mors Marco Catoni. Etsi tacero ea eloquentiae laudibus extulit,exeptu tamε neutiquam imitatus est. Et illum secutum esse fatetur praescriptum duaerioris vitae: se autem ab ineunte aetate mollius semper Uixisse. Quae quiadem verba non tantum mihi excusationis causa dixisse videtur Cicero,

quam quod vim sibi ipsi Catonem attulisse minime probauerit. Iuli' voro Caesar duabus elegantissimis orationibus Catonis Iau dem refellere nodubitauit.& saeuitiam ae sanguinariam illius sententiam improbare: sed hane palestram declamatoribus inter se luctantibus relinquamus, nos austem ad praescriptam rationem reuertamur.Themistocles quidem fecissegit. Nam post Graecorum suo ductu atque cosilio Victoriam cotta Xer xem Persarum regem,qua nullum maritimum praeclarius lacin'. neque a Graecis neque a Barbatis gestiun Ung fuisse Simonides testatur. post multa etiam inclyta in republica eius gest quum cerneret mulos suos

Athenis praeualuisse:&se indigno exilio multatum: nihil amplius cum ingrata patria agendu stativi sed in regno potius esse agendum. Proinde ad Xerxem cui pauloante acerrimus hostis fuerat. se contulit. Maluitque ancipiti inimici fidei,ae Baroam regi se committere:qua durius quippia in se statuereari reconciliatae Dirue gratiam expectὸIe,CXerxes

52쪽

TITVLVS PRIMVS.

CXerxes autem qui Themistoclis virtutem .atque excellentiam plane Xerxes. nouerat,illuna gratissimo hospitio accepit & maximo in honore habest, rogauit ue Ut obliuisceretur se exule esse,& reliqua ab eo summa expedictaret. Egit gratias regi honorificis verbis Themistocles,& aliquid quo Themisto

modeste degere posset,& familia parce educare ab eo rogauit. Tum rex eles exul. beneficentiae ac liberalitatis non inscius tris illi urbes opulentissimas do Xerxes the nodedit. Myum in primis unam ex duodecim Ioniae urbib' pecoris ac mistocli tres pabuli feracissima qua in obsoniuin se ei dare dixit. Magnesiam vero in Urbes dono pane. abundat enim optimo ac candidissimo frumento. Lampsacu aute dedit. in vinum. Erat enim Lapsacus insignis ciuitas,&studiis literarum dedi Myum.

ta in qua diutiurdiuersatus est Epicurus adeo ut a plinisque Lapsacenus Magnesia. crederetur. Eiusdem urbis subiecti colles mari imminebant,& multum. Lampsacus. ae suauissimum ferebant vinum virit quidem diutius Themistocles in Epicurus. eo regno gratus regi.& copluribus illustribus viris & cum ex rebus huma Themisto nis excessisset magnesiae iummo cum honore sepultus est. cles ubi sepule Sed illuc redeat sermo unde defluxit. Licebit mihi sine zeprshensione tus. de regno scribere quavis libros de ciuili societate edidetim.NEC maleα dici aut aemuli formidandi sunt quos qui metuunt.nihil literis commen Timidi patii dabunt. Sed taciti ignotique omnino morietur,ut secit Hippasus Metae proficiunt. Pontinus,qui cu esset Pythagorieoru omniu disertissimus, doctissimus Hippasus. que, Veritus adeo est obtrectatorum calumniam .ut nihil scripta relique, rit,ut ait Demetrius. Eodemque pudore percitus Pirrho,& coplures alii Pirrho. doestissimi viri miro silentio tacuerunt. Et ut detrachorum suorum maledicta vitarent obliuionem sui nominis secu traxerunt. Nec admiratam quidem est. RECTA enim ingenia verecundia debilitat,peruersa auteaudacia confirmati ut est in veteti sententia. e sperandum est quepia Inuidia erudieruditoru hominu ab inuidis intactu esse. Cernimus enim Homersi qui torum nemo consensu omniuscriptoru eunetis mortalibus Delicitate ingenii praestia Vitauit,

litin vita sua Sagatim .post obitu aute Xenophonte.& Σoitu Macedone aemulos habuisse.Hesiodo quidem in Cecrope vivo certamen fuit, post morte Ueroidem Xenophanes maledictis eu prosequutus est. Simonidi cum Thimocreante etiam colentio fuit. Et Pyndarocu Amphimene.

Sed quid poetas memoro.quom aliquando scripta suspecta esse possunt Quid philosophoru principes: qui ascribunt quae neque ad singulos pertinent,neque molesta cuipia esse debet.none maledici illos ad viuii usque lacerar ut haleti Pherecides obtrectator extitit.Ut Biati Sy Iurus Prie, natus. Et Pittaco Antimenides.& Anaxagorae Sosibius. Credimus Py. thagorae.aut Socrati aemulos defuita. Quorum altetu Cydon.& Onata. Altersi Antiochus Lemnius.& Antiphon maledictis insectatus est. Euabulides Aristoteli infensus fuit.ut Alexinus Eliensis Σenoni. Sed ne in nominibus recesendis ambitiosior esse videar.sic statuo nesmine paulo clariore in studiis bonam artium extitisse qui a plasis. vibici busque inuidiae omnino expers evaserit. Nos vero aemulis.malisque dea trectatoribus relinquamus. Ut suo liuore tabescat. se seque perpetuo m rore Vlciscantur. Sequamur igitur cursum operis nostri.Deo optimo maximo beneuolente.ut priscis verbia in praesenti sententia utar.

POETAS

53쪽

TITULUS SECUNDUS.m POETAS OMNIUM P R Ι , m

mos moralem philosophiam indagasse, deque ea versibus scripsisse.

TITULUS SECUNDVS.

Poetica antiuruissima diesciplinarum

IVENDI RATIONEM QUAM

moralem. ciuilemve sapietiam licet appellare, mi omnium mortalium prisci poetae indagaveruti Fuit enim poetica antiquissima disciplinarum oemnium.quae literis cogitationes suas commedauearit: quaeque docuerit,quaecunque ad Ueram Virtute, hominumque mores,atque affectiones attinet. Et res gerendas cum gratia ac iucunditate com misceuret Hoc Sc Strabo refert,& Graeci omnes scriptores testantur. Haec quiadem sibi Musice ut animos hominum alliceret) sociam asciuit Uersumuque dimensa est,ut cantu Cythara .Lyra . tibiarumque modulis. agrestes illos,ac rudes homines ad virtutem communitatemque vitae,3c inicioruinter se vicissitudinem formaret. Soli poetς sa in Proinde vetustissimi solos poetas sapientes esse arbitrabantur. Eisdepientes que liberos suos erudiendos tradebant.Vt qui illos viros bonos esse expeditirentur,atque omni probitate insignes. Nam poeta bonus nequaqua esse potest, nisi prius vir bonus existat. Et sic poetae se mora magistros,& h manae Vitae emendatores esse profitebantur. Suisnaque carminibus quuviros cIaros laudant,virtuti meritam gloriam exhibent, Sc ad imitanda vivendi rationem iuuenes excitant. Ut virtute capessant 3c laboribus sub evidis promptiores,alacrioresque reddantur. in Haec poetica ratio quum primum processit in medium. libenter ab optimis viris aceepta est:& ab omnibus comprobata.Diutius quide Poeatarum carmina per ora hominum Voluebantur,& in sacris deorum comesulis,epulis magnisque celebritatibus canebantur. Adeo ut nihil memoriae hominum .msi poeticis numeris scriptum mandaretur. Sed qui dein de secuti sunt, Cadmus videlicet.Pherecides,& hecataeus reliquis poeticς partibus seruatis, ersum .numerumque soluerunt. Et sic oratio pedestiis inuenta est absque numero quasi ab excelsiore loco,vel celeri curru in plaoratio pede, niciem decurrat . Ut cretensis refert Strabo. His Utique principiis Luxe, stris. runt hi. quos primo sapientes, mox mitigato nomine sapientiae studiosos Strabo lib. i. veteres appellarunt. Nam multis seculis ante eos Poetae de deo,de rebus geographis. coelestibus,de natura rerum, de moribus,de ciuili sapientia,de ratione, ac Homerus. sermone tractauerunt,non modo Homerus,que Pythagoras, Plato, AEustoteles, eteno.& alii philosophorum principes,quasi fidissimum retu suarum testem sppe numero inducunt. Verum complures alii qui ante H merum atque Hesiodum cecinerunt.Ut Linus Philammon, amyras, Amphion Amphion, Musius. Demodocus. Phemius iracensis. 3c complures alii.

Sibylla. Quo in numero Sibylla etiam habenda est qus virginitatis merito diuiα ni consilii particeps.& dici c esse meruit.

DE RE E

Cadmus Pherecides

54쪽

TITVLVS VERTIUS. XLm DE RERUM CIVILIUM

disserentis s.unius viri principatum reu

liquos omnes anteire.

TITULUS TERTIUS. I QUIDEM POETAE MA ἡ

iorem philosophiae partem circa principum viditas, ac mores Uersari opinati sunt: dc rerum ciuiet T rej-- . .

lium differentias ab ipsis principibus in tris paro ut lium re . 'tes discreverunt, Ut esset regnu principatus unius, qui commodum quaerat eorum, qui ab eo regunαtur. Et hanc speciem duabus reliquis p tulerunt. Regnum Secunda autem sit optimorum ciuium potestas qui ad virtutem omnia difigunt, hanc Graeci Ataαραυαν Uocant. Nam Aristocratia.

Folitia generale nomen est. 8cvnam quamque ciuilem administrati γα Politia. nem significat. Tertia vero esset populatis societas, quae ad tutis aequaulitatem tendit, multitudini studet, libertatemque sibi praeficit. Horum Democratia statuum quisque dum recte geritur, suam habet laudem: quum autem prguaricatur, & a seipso discedit, tunc in manifestam labem incurrit. Nam si rex oblitus utilitatis eorum quibus praeest, proprium duntaxat quaerit commodu, sibi suisque studet.Iustitia negligit. Voluntati inseruit,tunc a dignitate sua discedit: fitque manifeste Tyrannus, qui rectum transgreraditur & ab omni virtute secernitur. Optimates vero cum in suo procris Tyrannus. Plo non perseuerant nec constanter virtutem comitantur, sed ea negle: Optimates eta diuitiis atque opibus inhiant tunc quam primum in paucorum potentiam concidunt, quς ολιμα in dicitur,& paululu quippiam differt a Ty- Oligarinia

rannide. Pauci enim sunt opulentiores illi qui dominantur, Sc multitudionem formidant. Proinde ut sibi lysia caueant lacitia ' omni immanitastis genere insultant. Atqui potentia illa qus multorum damno.ac periculo exercetur diuturna esle non potest. Popula is autem status in ab sua Popularis stalitate illa discedit.qua mitissimo verbo Graeci iero μαν appellant, quum tusque aut nimis uni viro deseri: aut multitudini nimis indulget in alterutra Isonomiavi incidat opus est aut in Tyrannidem, quum vir ille populati aura sus, fultus nimis extollitur aut in pistatum dominatum , quum pigbs nimiu Plebeius dou mi arrogat. quo nihil deterius esse potest. Pisbs enim sicut humiliu minatus. ter seruit, quum durioribus habenis comprimitur, sic ubi frenum respuit, insultat admodum. sessorem deturbat.& iniuste crudeliter,saeuissime que dominatur. Hane praeuaricationem plaebeium dominatum appellamus, quando ad inopum tantummodo utilitatem status deducitur, magistratus omnes ex plaebe creantur, reiectis hominibus,virtute praestantibus,nobiliorbus opulentioribusque.

γω Hoc loco monendi sunt nonnulli, qui falso opInantur popularem stat Populatis statum &plaebeium unum,&eundem esse,quusint diuersi,3 popularis εια tus aptae totus una ex tribus speciebus sit administrandarum ciuitatum, quas philoso differt ut geraphi omnes probant,ut in superioribus, dictum est. Plaebeia autem gubero nus a specie.

natio transs

55쪽

XII LIB. PRIMI.

natio transgressio excessusque sit.& superioris praeuaricatio. Qui vero aliter sentiunt,falluntur in nominis interpretatione.dicitur enim graece δκαμοκρατ α & ό κμγ' populum,ncn plaebem fgnificat. Vnde haec duo verba manifeste discernuntur, ut Caius Iureconsul tus clare indicat, in titulo de verborum significatione. Et manifestius patet in libris institutionum, ubi Plaebs. de iure naturali gentium.& ciuili tractatur his verbis. Plebs autem a pou Populus. pulo eo differt, quo species a genere. Na appellatione populi uniuersi Ciuves significantur,conum eratis etiam Patriciis. 3e Senatoribus. Plsbis a tem appellatione . sine Patricus. 3c Senatoribus caeteri ciues significatur. Patet etiam hoc. Nam cum romana plaebs quodam a patribus secessit, iura quaedam condidit,quae post conciliationem a populo accepta suadente

Hortensius. Hortensio prisco pro legibus habita sunt. Et plaebis nomen seruauerunt, Plebiscita. dictaque sunt plaebiscita. uinetiam Tribuni illi. quos sibi in mole sacro Tribuni plae plebs creauit Tribuni plaebis nucupati sunt,quoru auctoritas amplissima fuit ut pisbe a Senatoribus tueti possent. Similis magistratus fuerat apud Lace demonios eorum . quos Ephoros appellabant. Singulas quasque horum ciuilium specierum experti sunt Athenienses, tam rectas,quam etiadeprauatas. m prius regali tenebantur impetio, quorum primus Theseus urbem moenibus sepsit.& Uagos per agros ciues in Vnum compulit. Et quavis neminem iniuria lacessuerit. tamen inuidia offensionem ciuiuum effugere nequiuit,adeo Vt ignominiose admodum eiectus fuerit ea urbe quam moenibus, opibus legibus dignitate gloria, imperioque extuleurat. Rex deinde Cecrops licet genere Aegypti' fuit,magna tame clemetia.& Uirtute regnauit :apud quem iudicium Neptuni & Minerus de Ur bis nomine agitatum est.cum primuin arce oliva orta est. Quocirca Pl cuit ex des nomine Urbe vocari. γς nece Gis, dicitur. Longe post summa cum aequitate regnauit Codrus, qui iuxta diuinum oraculum pro pastria se morti vovit in bello Peloponnesiaco. qua ex re illustrem illam viactoriam Athenienses cosecuti sunt. hic ultimus fuit heraclidarum regu,

nti. Ephori.

Theseus. Cecrops. Codrus.

Heraclids

quot an rς qui trecentis octoginta tribus annis cotinuata serie regnauerunt .His exaragimuςxunt ctis rem publicam instituerunt, in qua diutius summam inter se aequitautem seruauerunt. Mox.ut res mortalium fluxae sunt inualescente plaebe. Pisistratus, Pisistiatus vir popularis. ac factiosus, quum in principes reipu. oblatraret fauente multitudine Tyrannidem inuasit. exagitato Solone Legum latore integerrimo ac sanctissimo .Huius tamen facti inuidiam timens cona

Pisistrati lite batur eundem blandis litetis reuocare, eiusmodi exemplo. Pisistratus Sors δd Sesone Ioni salutem. Non solus ipse Graecorum omnium Tyrannidem inuasi,

nec mediusfidius rem alienam usurpaui . Genus enim a Cecrope duco.

Proinde iure optimo mihi vendico quod Athenienses olim iureiurando affirmarut Codro,& illius generi se perpetuo prDituros,& post modum posteritati eius immemores tanti beneficii. neglectoque iureiurando id abstitier . Leges quas statuisti seruari iubeo.& loge melius seruatur quasi multitudinis impeno res ageretur. T yrannus ego nomine ac dignitate Solonis epidi solum a pisbe dissero.Vale. Solon Pisistrato salutem.Illic degere cupio: stola ad Pim ubi communi atque squali iure omnes inter se vivant. Tyrannidem non stratum. amo: sed te Tyrannorum omnium mitissimum esse fateor. Gaude.

Multa quis

56쪽

TITVLVS TERTIVS.

XIII.

Multa quidem incommoda Athenienses a Pisistrato tulerunt, longe tamen plura ab illius filiis, quibus tandem sublatis ad popularem statum

quamprimum redierunt. Principio quidem rerum clariores viri principaEtum in republica tenuerunt.& quamplurima bella, terra marique scelici, ter Dusteque gesserunt. Atticumque impetium non modo finibus, verum auctoritate ac gloria latius propagauerunt. Sed ambitione atque inuidiaerescente indies, plebs per seditionem praeualuit.Quae dum rationem ima pensae in bello pecuniae reposcit, alios ab exercitu Uictores reuocat. nouuos Imperatores praeficit hos damnat illos proscribit, alios interimit. Et sic a Lacedaemoniis quorum victores fuerant, vincuntur Athenieses LP Lacedaemo, sandro duce,& ad paucorum potentiam rediguntur. Eis nanque Lacon ille nil victores callidissimus triginta ciues praefecit qui in inuissimos Tyrannos euasedi ab Atheniearunt. Quibus deinde Trasibuli virtute exactis rursus ad popularem statu bus Vincutur. redierunt.Macedonum nanque reges,qui illos subegerunt solitam eis vi, Lysander. uendi forma permiser .Et cassander qui in alios violentior fuit in Athe Tiasibulus. nienses benignam exercuit potestatem. Eis nanque praefecit Demetrium Cassander. Phalereum eorum conciuem qui non modo popularem statum ilissum Demetrius seruacit, erum in melius quoque redegit,editis etiam praeclaris commen phalereus. tariis de Atheniensium republica .Romani quoq; eos libertate donaue. t. permiseruntque Ut solitis legibus uterentur. Quorsum haec tam longa Atheniensium commemoratiore t intellitigamus Athenienses omnes ciuiles status pertulisse tam rectos,quam etia prauatos a quibus quidem Utriusque fortunae exempIa facile accipere possumus. Harum trium specierum ciuilium administrationum simili idines,& quasi formas in domibus nostris familiatibus inueniti Plato. 8c Aristoteles testes sunt. Nam patris indulgentia in liberos instar habet rem Simila. giae pietatis in populos quos gubernat.Vt enim pater pro filiis anxius est.

nihilque in eis ad bene beateque vivendum desit semper prospicit. Unus

pro omnibus excubat.ratione cum illis agit.mauult eos emendare quam

punire,sic reκ etiam suis ciuibus indulget.Huius opinionis auctor Homerus iovem,quem deorum .hominumque regem inducit patrem appellat. Ex quo clare demonstrat regnum fere paternum esse imperium Niri aute Regnu paterre uxoris in re familiati s 1etas similitudine cum ea specie tenet.in qua nu impe tu.

optimates gubernant, qui pari officio patique pietate liberis prospiciunt. Et in his quae foris sunt,pro dignitate vir praeest: in his autem quae domi, wΗ-xoris

uxor. sic quoque inter optimates robustiores militiae infirmiores vero rei ossicia. domesticς student.Fratrum autem societas in populari gubernatione cerα simile. nitur. pares enim inter se sunt.nisi quantum aetate ac virtute disserunt. sic

etiam similis fit transgressio.Nam quum pater filios negligit, sibi psi sti Pater quando

detisibique ipsi vivitii in liberos familiamque suam 1yrannus est. Tyrannus in Sicuti rex cum a virtute discedit,& luxuriar auaritiaeque se permittit. Sia filios. militer inr&vxor si minus inter se congruunt,familiamque perosi libratos destituunt aut saeuissime dominantur,similes fiunt paucorum poteria quae paruo admodum a Tyrannide secernitur.Fratres vero qui negligemitus rem familiarem agut.vel discordes inter sciret domestics imperium minoribus aut serius permittunt similes sunt popularibus illis qui hab

nas omnes plaebitia esidemque se Sc alios subiiciunt.::. a b in Videndum

57쪽

XIIII LIBRI PRIMI

Uidendum igitur erit,ut quaeque harum specierum suam dignitatem

seruet nec a seipsa discedat si laudem assequi cupit.& diuturna esse studet. Nam si secus egerit.quam primum ut corruat opus est. Vsramque sena Xenophotis tentiam Xenophontis es Ie experietur qui ait omnes classes societates vissententia. fio eorum ruere,qui illis praesunt. Nam si recte gubernarentur perpetuae omnino Vel immortales etiam essent.Ipse autem Cicero a Platone. phlalosophiaque se didicisse ait, naturales si se ortus atque obitus rerum pilablicarum ut hae tum a piincipibus Vestyrannis,tum a populis tenerentur vel regibus. Sed denique Ut animalia reliqua suo tempore occideret. Sed de his satis dictum sit.ne vitta Crepidam ut dicitur sermo noster decurarat. Cum sit propositi mei de optimo rege ae de regni ratione inactare,&reliquos ciuiles status omittere. Et praecipue quum de ciuili societate notiuem voluminibus praescripserim.

DE HIS QUI PRIMI DE REGNO SCRI,

pserunt disserentia librorum Socratis,& Dionis.

TITVLVS QUARTUS.

Qui de regno

scripserunt. Isocrates. o.

Cicero lib. it.

de oratore.

Quintilianusca. i. lib.X. Homerus

V L TI Graecorum de unius viri principatu, siue

de regno scripserunt & non modo hi quorum supra mentionem feci verum sis complures. Nam Oα phantus Olympius regem Antigonum erudiuit εο regni praeceptaliteris commendauit. Sie etiam strato Lampsacenus libros tres de regno ad PtolemaeuPhiladelphum Aegypti regem scriptos reIiquit.

Horum volumina nostro tempore nusquam appetarent. eum plaetisque enim aliis nuper petiere. Maximum quidem libro ii naufragium 8c omnium rerum regio illa pertulit. Imientes enim Barbari eam igne, ferroque adeo vastarunt, ut nullum Graecis vestigium etiam in ipsa Graecia reliquerint. Supernatarunt tamen duo Scin Italiam emerserunt,iamque ab omniubus leguntur Isocrates.scilicet Sc Dio prusensis, vinoque inter se arguα mento disserunt. Fuit enim Isocrates vir Sc dicendi & vivendi disciplina tissimus Cuius ex ludo ut ait oratorum maximus) tanquam ex equoioiano innumeri principes exiere. Hue Socrates 8c Plato,atque ex noustris Cicero Se Quintilianus mitis laudibus extulerunt. Hic libros duos ad Nicoclem Cypri Regem reliquit,in quorum altero praecepta regi tradit. In altero autem his qui ab eo reguntur.Hi quidem perbreues sunt.nec mne consilio quod Nicocles paucis delectaretur,ut Neoptolemus ille apud Ennium cui philosophari placebat .sed paucis logiora lcripsi, ut arbitror.& ab aliquo delicatiore in eommentatium redacta sunt,qui si uberiores essent potuissent fortasse me ab hoc scribendi studio liberare.res enim rusta paucis absolui non potuit. Dio autem praecepta regni breuiter etiam complexus est.Et vario ab Isocrate argumento nititur.Nihil enim ipse praecipi sed Homerum ostedere conatur sicut omnium reliquarum disciplinarum . sic huius quoque

ciuilis sapientiae principem quasi architecti in extitisse ut qui in limis suis

58쪽

sus cuncta praecepta quae ad rege spectanti plectatur. singulisque punόcipibus seorsum proprias quasque virtutes,Ppnuque decoru im partiatur. Vlysti omnes ingenii vires tribuit,consilium, eloquentiam,dolos,are Uysses tes,prudentia rerum petitia, Ut qui coplures urbes viderit varios diuersi tum gentium mores didicetit diuersa midia calluerit,manus quoque agis culturae admouent, sulcum aratro rectissimu duxerit .herbas incurua falce celeriter straueritachillivero animi fortitudine,& corporis robur omni ex parte tradidit.& quaecunque alia quae ad optimum quenque bellatore per, tinent. Cui praecipitem atque implacabilem iram veluti fortitudinis eote Laeos soluta adhibet. Et ardentis imum gloriar studium,quasi calcariquo saepenumero di me quum a pugna tessaret fidibus,& cantu incendebatur,quum Ditissimoruvirorum laudes caneret. Adeoque animi ardore efferebatur, Ut caeteros

quosque a congressu hectoris arceret,ne a viti sertissimi caede ab aliquo fraudaretur,a quo praeuentus deinde posterior gloria esse videretur. Di medi quidem modestiam quandam adhibet,qua timentem iram compri Diomedea meret.nemini malediceret, neque dicto, factove protervo noceret. Ex qua etiam virtute cibi esset abstinentissimus.& vino nunquam nisi in masgnis Iaboribus uteretur. sic singulis alijs principibus Dyrias quasque viri restribuit Homerus adeo ut c6summato opera nihil desit,quod ad animi corporisve virtutem spectet.Hoc igitur argumento Dio opus suum pere edit,omniaHomero tradens,praeter pauca.quae magno Alexandro me Alexander. buit,quem maximum omnium regum fuisse iure optimo arbitratur.

regum erga doctos Viros.

TITVLVS QUINTUS.

ONGE facilius priscis illis se iis pucepta quo Paucioresque Virtutis tradebantur,quam nostris in quibus pau qua olim adci sunt,qui humanitatis studia 3c bonarum discipliα humaniora unarum artes beneuolentia aliqua complectantur. tubui studia. Quotus enim quisque est qui doctos viros non neu gligat,ne dicam contemnat.aut odio habeat Cuius Docti taeent domus no potius scurrae. mimo,aut adulatori,quam despecti. Poetae oratori. aut philosopho patet Ueteres vero contrarium faciebant.Atqui . t omitta etiam Romanos,qui doctissimo, Romans.'rum quorunque inrorum eonsensu mortales omnes,Virtute gloria atque

animi praestantia excelluerunt.nonne singuli principes.ac reges eruditissiinis vitis delectati sunt meu illis etiam summa beneuolentia ae amicitia coniunctissimi Victitarui Eosdem enim adhibebant in eonsiliis maxima. Croesus: rum rem.illis auscultabant illos obseruabat,verebaturq;. Croesus Lydorurex opuletissimus quu studio ciuilis sapietie flagraret 8c eerneret Barbaras illas nationes quib' imperabat vitis clarissimis utiq; carere.excitat' An

charsis fama ad eum Athenas unu ex familiaribuς suis misit.qui illu ad se accersiret.aurumq; ei dono afferret, ad que ille eiusmodi Epistola scripsit. Anachariis Rcharsis aceso bene agere. Veni in Graeciam Lydorum rex,ut mou Ula ad octa

b ii res,

59쪽

GL LIBRI PRIMI

res instituta,disciplinasque perdiscerem. A VRO non egeo. satis milis Auru negle, fuerit si doctior meliorque ad scytas rediero. SED quia beneuolentiam

xit anacharsis tuam mirifice amplector, ad te quamprimum ire pergam.Vale. Dionysius. Dionysius quoq; Syracusanus quamuis ad saeuitiam natus videretur,ta

Aristippus. men disciplina Aristippi Cyrenaici summopere delectatus est. Et praecia

pue cum vir ille facetus esset.& loco.ac tempori conuenire optime calleu

ret,iocisq;.ac salibus abudare,quod quide vel ex hoc cerni licet. T RES forma liberatim aetate integra ancillas Dionysius ei adduci iussit,ut exiblis Una quacunq; Qellet acciperet, tunc Aristippus tres simul abduxit assedi. ren s. P A RIDI neutiquam tutum fuisse,quod Unam deam duab' pro Paris. tulerit. Quo quidem lepore ac ioco voti compos fictus est, & integrum Dionysi re α munus accepit. it hoc eua Dionysio gratum ac periucundum. Nam ab sposum face α eo pecunia aliquado rogabat Aristippus,tu facete Dionysius docuisti inditum. quit) sapiete pecunia no egere. At ille da,inquit postea de his disseramus: ... Pu vero dedisset,Vides ne ait me pecunia no egere Et quu Tyras his

reb' delectaretur,eude summis honorib' ac munerib' quotidie assiciebat. Stilpo. Stilponem quoque megaresem,n6ne etia summa beneuolentia coma Menedem'. plexus est Ptolem s socer Aegyptiorum rex sic Menedemu Eretriem Antigonus. sem Antigonus. idem rex mitifice obseruauit Bionem Botisthenitem Bio botisthei Et quum accepisset illum grauiter egrotare.& summa euam inopia laboonites. rare,duos ex familiatibus suis ad eum visendum ac curandum misit: iusi Lycon. sitque Ut opportuna ei omnia suppeterent.Lycon Troadensis Attalo res Demetri 'biu gigratissimus extitit 8c ab illo regiis opulentiis honestatus est. Demeazantius. trius Bizantius Antiocho & Ptolemaeo perfamiliaris admodum fuit: εο Metrodorus. illorum gesta summo studio Iiteris commendauit. Metrodorus sceptius Mithridates. vir dicendo periucundus,& variis disciplinis ornatus Mithridati maximo regi tanta beneuolentia coniunctus fuit ut vulgo regis pater appellaretur Plato. Platonis etiam memoriam adeo veneratus est hic rex,ut illius statuam in

Academia erexerit eiusmodi titulo inscriptam. Mithridates Rhodotaufilius musis Platonis ima ne dicauit Salomonis opus. Quot doctissimos

viros dilexit Alexander omitto Aristotele,cui ab ineunte aetate a patre

Philippi epta Philippo in disciplinam traditus extitit, ad que etia eiusmodi epistolam ad alexandiu dedit. Philippus Aristoteli salute. Scito filium mihi genitum esse,quod equidem diis habeo gratiam. non proinde quia natus est,sed quod eu nasci

Onascrates . contigit diebus vitae tuae. Spero enim fore ut edin' abs te div existat 3c nobis Sc rerum istaru susceptione.Vale.Ipse quoque Alexander in pria Alexadrum mis dilexit Onasicratem quem in militia secum habuit. Et res a se gestas grauiter poes ab eo literis mandari voluit. Anaxarchum vero maiorem in modum obanituit cardia seruauit. Et eum Clytum per temulentia peremisset , factique eum vehes clyti. menter adeo poeniteret,ut exclusis e cubiculo arbitris.amicisque omnibus iam de eonsciscendasti morte ageret solum hune philosophum veritus est.qui penetralia prorumpens nullo familiatium id audente exclamacit. Hiccine est Alexader ille quem ostersus orbis admiratur,ac metuit At ipse nune seruilem in modum miserabiliter eiulans hominum ignomianiam legesque formidat An ignoras iovem ita regibus statuisse.vi qesca quid ageret aequum, iustumque esset Deo optimo beneuolente temerarii militis petulantiam εο temulentam verborum licentiam ultus es. Sciant

60쪽

TITVLVS QUINTUS. XVII.

omnes te Regem esse neutiqua maledictis ac probris lacessendum. Pus gnent in hostes milites tui ferro, non autem in te linguae procacitate. - His de similib' rationibus ac verbis usus Anaxarchus Regis animum moerore affectum lenivit, mentisque compotem reddidit,& a praecipiti consilio reuocauit. Quanti quoque Diogenem Cynicum fecerit vel ex Diogenes hoc intelligere possumus.Setio enim dicebat,Diogenes esse Uellein.nisi Diogenes esu Alexander essem quasi se unum ex omnibus mortalibus praeferret, Diodi se Uellemisigenem antem secudum faceret. Tanto etiam studio Homeri Iliade amau alexader esse uit,ut eam rei militatis viaticum appellaret, et eande dormiens sub pulα Homerus.

uino cum pugione teneret.P ARES enim gratias Aristoteli magistro.& Philippo patri se debere dicebat,ut qui ab hoc vivendi causam .ab illo autem bene vivendi rationem accepisset. Qua quidem sententia facile inαtelligere possumus quanti Alexander fecerit sapientis studium moraque

documenta.& contemplationem etiam diuinarum humanarumque rem.

Pro qua quidem non minus ambitiosus fuit,quam pro im perio totius orbis terrarum. Nam quum accepisset Aristotelem vulgasse occultiora ciuaedaillum per Epistolam his verbis obiurgauit. Alexadet Aristoteli salute. Alexadri epi uod specula tuas edidisti disciplinas id nequaquam mihi acceptum est, stola ad Atia

nec me Hercule recte egisti. Eam enim rem qua caeteris praestabam iam stotelem. omnibus dedisti esse communem: malueram equidem singuIati discipliuna,quam ingenti potentia caeteros anteire. Admiratus est etiam Xenocra Xenocratentis ingenium,cui quinquaginta talenta dono misit certior fact', illum prae angustia rei familiaris vix operam studiis sapientis indulgere posse.

., Archelaus Macedonum rex Euripidem tragicum tanta beneuolentia Archelaus. coplexus est, Ut eidem cosilia omnia crederet, Sc saepenumero eu ad coeanam vocaret. Qua quidem in multam noctem delectatus poetae suaui serumone protrahebat.qua ex re accidit,Ut cum illius ς muli atque obtrectatoα res liuore & inuidia exarsissentaedeuntem aliquando illum nocte intemspesta a regis conuiuio, insidiis exceperint ferocissimisque canibus eum lascerandum prinuerint. Cuius interitum adeo moleste tulit Archelaus, Ut suprema illius non modo magno laneris sumptu prosequutus fuerit, Versi crine tonsus regiam faciem deformauerit,animique moerorem corporis

squalore cunctis indicauerit: nee ante pristinum habitum recipere Voluit. quam interempti poetς manes inimicorum sanguine pareta uerit. Doctos etiam viros com plures honore ac muneribus asseeit Artuades Artuades. Armeniorum rex celeberrimus.& Usque adeo illorum opera Grreis sit ris eruditus euasit,ut tragoedias scripserit,orationes plurimas ediderit,&historias etiam magna eu laude coposuerit. Quinetia oratores, poetas philosophosque copIures ex Elladia magno impendio aduocauit.Ut eos secucomites haberet. Cumque illis spretis barbaris familiarissime victitaret,

Imperatores Romanos consulto pretereo.qui doctissimi pene omnes e titere Sc eruditos quosque gloria.dignitate ac muneribus assecerunt.

Priorem Aphticanum neutiqua silentio prptereudum esse duco, avi Aphi eanu,

quinti Ennii poetς statuam sepulchro suo collocari iussit. Ut posteri pero in riri petuo cernerent quanti fecerit tertis terrarum orbis partis victor Poetam

illum qui primus apud latinos Heroicum carmen scripsit,3c gesta Romaα ni populi celebrauit malo tamen hoc loco regum exemplis uri,quado de

SEARCH

MENU NAVIGATION