장음표시 사용
71쪽
do,eommodando, mutuando inter se facilius victitare coeperunt,& seraenim incursum communi munimento propulsarer sed cum naturalitet
quisque magis sibi ac suisquam reliquis stladeat, unusquisque rem somagebat proximique commodum sequebatur. Nec erat quispiam qui pro communi utilitate laboraret,nec qui curam multitudinis ageret.Errabant Regni prineique veluti sine pastore greges.Ιdcirco cogitandum fuit ut esset aliquis patuis origo
qui aliis praeesset cunctos regeret,pro omnibus excubaret,communi utilitati ae commodo studeret. Elegerunt igitur virum aliquem virtute, serumone,ae fortitudine praestantem,& probitate ac motibus integrum. qui
quasi pastor omnium esset.Proinde apud Homerum Agamennon pou Agamennonpulorum saepenumero pastor appellatur, id enim significat ut arbitror siue pet similitudinem, sue quod priscis temporibus homines, non delitiis aut voluptatibus,sed pascendo pecori,aut agriculturae insudax
bant, de illud Ovidii Suictui fasto
etera luxuriae nondum instrumenta vigebant, rum quinto. Aut pecus aut Ialam diues habebat humum. Hine etiam locuples sine ipsa pecunia dicta est, Sed iam de vetito quisl parabat opes.
Hile viro que prefecerant,arbitria rerum permiserunt. Cuque prudentia eius cemerent circa iusta honestici Zersari,& ea omnia agere,qus eis moda Utilia atq; tuta esse possent. Tune decreuerunt eu publice alere,
ut ab omni illiberali fimctione questuosave industria immunis esset.quauOETA Graecorum omnium elatissimus opinatus est nemine recte imperare posse nisi eum cui Reges a deo deus imperium destinauerit.Quocirca reges a deo petendi sunt Intendos sacrificiis , litationiousque esse dicebat. Alexadertia Iane opinionem secutus est Samnius Aegyptius monis Iouis philosophus non vaesaris. Nam cum accepisset filius. Alexandrum regem Iouis filium Hammonis oraculo fuisse salutatum admirantibus complurib' ait. Omnes homines sub dei impetio sunt. Idcirco imperare 3c principatum inter morales gerere diu uinum quoddam munus existimandum est. Omnibusq; rationibus patere dicebat deum comune hominibus patente esse veru peculiariter veluti filios sibi adoptare illos quibus imperandi regendique potestate permittes ret. amus quoque apud Homerii Hectore laudas eximia situ probitaα Priamus te praestare est,adeo ut non mortalis alicuius hominis.sed dei filius esse videretur.Romanus etia Senatus Imperatores optime de se meritos postquam excessissent e vita diuos publico cosilio appellandos esse eensebat. Quod nome Duo homini neutiqua couerit,mapud omnes incomdoquidem putarent illa sapiente a deo fictum,no aute fossore aut aratore,
aut aliud quippiam eiusmodi ut demergytheaitHomerus. '
D REGES HOMINIBUS A DEO DARI. MTITVLVS UNDECIMUS.
72쪽
Adrianiis latine loquentes cemi potest: unde illud Adriani Caesius apud Aelium
Aelius verus spartianum qui ait.Ego mihi diuum adoptaui .non filium,cum Aeliusve dict'comod' rus quem sibi adoptauerat prae mala valetudine mortuus esse videretur. Natiuitatem educationemque regum numinibus curae esse popul-c na, Romulus. tiones crediderunt.Hinc orta est opinio Romulum a lupa tassenum, Cyrus . tum ,Cyrum a cane,Abidum autem a cerua. Firmati hac odmone Persee.
Abidus. Vt diximus ,reges suos vivos auguste .sancteque colebant.P R O IN D E
tussire spuere.oscitare,nasum emungere,& similia alia ante reges agere. nefas omnino habebatur. Post obitum vero eos in numina referebant. Naris templis.statuisque eorum hostias csdebant thura atque alios diuisno, odores illis adolebant. -
Arcebant praeterea a Regum suorum aspectu principum omnium. populorumque oratores qui illos adorare minime voletant. nec nisi per internuntium mandata exponebant. Me quidem eiusmodi exemplo Ismeniat. cernitur. Ismenias a Thebanis ad Artaxerxem orator mimus, moue a
Artaxerxes. batur a regiis Satellitibus ut si ad regem aditum optaret tum ut deum in adoraret. TVM Ismenias pollicitus est id se facturum.& tamen ne quida patriae dignitate alienum ageret introductus in regia penetralia, cum παIsmenie olli gem in alto solio suspexit sedentem .anulum e digito suo exemit:& illum dum costi u. ante pedes suos deiecit.& sie se flectens adorantis in morem anulum sus stulit. Mandataque tali illusione adiutus exposuit,remque patriae opus Persica saluta me nauauit. Hanc Persieam salutationem cum victo Dario nimis amatio. bitiose assectaret Alexander. maximam ciuium suorum contraxit mi AlexanderVt uidiam. Dicebant nanque Macedones pessime cum eo principe agi, a deus adorari se deum quam Regem haberi vellet. quique mortali patre abdicato te cetvoluit. filium existimati euperet. Haec quidem res multis exitio tuit. Et ala
Callisthenes. listheni philosopho in primis ut nonnulli scribunt qui
assentationem magna verbotulicentia exeetabatur. QVOra accepisset rex graui ira excanduit,re eum insidiarum in se conicium a
eustri passus est. Exegitque ab eo immanissimas, crudelissimasque potanas. Nam truncis manibus abscissisque auriculis.& naso labrisque mina latis, deformeae miserum spectaculum omnies illum visendum prs it. υ AC deinde cum in caveam cum cane quodam coniectum ad metum. L smachus exemplum caeterorum palam circunferri iussit:Atqui Lysimachus mavenenu Cab cedo vir illustris,& virtute viritique gloria prestatissimus, qui Callisthea listheni bibeu nis doctrina summopere delectabatur miseratus tanti Vin fortunam pCesdu tradidit. nam potius libertatis loquedi quam perfidia aut alicuius risve culpae pendentis venenum ei in remedium miserandς calamitatis Lusmachus detulit. Hoc adeo iniquo animo rex pertulit ut Lysimachum ferocissimoleone interea leoni exponi iusserit. Sed cum in eum leo impetum aperto ore feci uesmit cui expcu manum pallio inuolutam in os leonis inseruit auulsaq; lingua feram ex stus fuerat. minauit. QVOD cum vidisset Alexander admirationem rei in satisfam ctionem ultionis accepit. ET non modo Lysimacho pepercit veru eusdem deinceps cariorem habuit.propter mirificam animi conitantiam. Et eundem quoq; honore ac munerib affecit.& digniori militia honestavit.
SED Callisthenes ut alii sibunt grauius in Alexandrum inpius oblaatrabat,& mordaciore vel binum licentia regem incessabat. Nam palam
73쪽
Hometi versum in ilIum intorquebat. Et cecidit Patroclus,vir te praesta: Homeri veritior olim. Et rogatus ab adolescente quodam qui inter ministros Alexandi sus.
dii erat, quidnam agendo illustris fieri posset. Respondit si illustrissimum Callisthenia
quempiam interemetis. Enimuero Aristoteles non immerito dicere sole responsum. bat Callisthenem magnam eloquentiam assecuturum, sed eum esse men- Alexader di,tis inopem. Quinetiam Alexander ipse in illum.*penumero inquit. Odi cere solebat equidem sapientem illum qui sibiipsi nunquam sapit: eum quoque se m μ ω crisi ronuerat Aristoteles,ut modeste,cum viro illo loqueretur qui viis,necisque Psig ονι ἁνῶ cro potestatem in lingus acie haberet. φοqS E D ut iam ad calcem procurrat sermo, concludendum esse videtur Ex Ualer.ma his rationibus,atque exemplis imperium in homines diuina prouidentia li. vii.de sapie diuinoque nutu concessum esse. Nec posse quempiam iuste aut diuturno ter dictis fritempore imperare, nisi eum cui deus imperium permiserit.Proinde rege etisque. orandum,poscendumque adeo esse arbitremur.Vt prisci etiam putaueruti
Desierat quondam apud Persas progenies regia mergidis ultimi. Cyri re gis filii interitu: Magnaque inter principes disceptatio erat de regni sue . cessione. Inter se enim complures virtute ac nobilitate a deo pares esse vi 'debantur,ut difficilis ex eis esset apud popuIum electio. uocirca ab om, 'nibus in hanc sententiam vetum est,ut res religioni committeretur. Pauctique simul sunt.ut ad diem dictam omnesante regia primo mane equis Eligessi regis venerentur,& cuius equus primus contra solis ortum hinnitum dedisset. persaru instiuis esset rex. Persς enim solem prscipuum deorum omnium esse opinabaα tutum. turn eidem deo albos equos sacrificabant:eum vero ad statutum tempus Sol de' apudeonuenissent. Darii equus statim hinnitum edidit, & segnibus . tacitisque persas. aliis Delix auspicium,omnenve domino primus emisit. Tanta moderae Darius rextione reliqui usi sunt ut religioni confestim cederent, & equo destientes designatus. Darium regem salutarent. Populus omnis principum iudicium secutus,
quasi deo beneuolente eundem regem constituit.
NON in dissimili ex Ioversati sunt rioluserui. qui eo piratio,' ' ΥΠ'
ne facta omnem liber u populu trucidauerunt. potitique urbe ares domi ' ς' ς' .n stoccupauerunt omnia inuaseruntauxeruntque coniuges pro eorum ' ῖς Iibidine, Unus e tanto seruorum numero Stratoni seni domino. & unico μῖμ' 'eius filio pepercit.eosque clanculum occultauit Sed cu placuisset seruis destitu rem deliberare.& unu ex se ipsis qui diis praetere eros accepissim' esset legem instituere,illu communi consilio regem decreuerunt qui poα stridie eius diei orientem sole primus ostendisset.Tum ille qui dominum
seruauerat rem adeu defert.Et sica domino edoctus cum in campum ad ς - - .auroram Omnes conuenissent. cidentem esti plagam solus spectabat, in ' 'l' alii omnes orientem intuerentur ludibrioque habebant illum solis ortum P 'ad occiduum expiatare. Sed ubi dies aduerare ecepit,is omnium primus 2''μμδ' . in summo Vrbis fastigio orientem solem ostendit. Atqui eum non seruilia . yy ' xς .ς ingenii haec ratio visa esset, pietatem suam in dominum omnita, eonsen ς/δN R Jyriosus emigitur venia seni fi lioque eius ab omnibus data,tanquam diuino nusmine reseruatis stratonem regem declarant.qui aliquandiu omnibus gra /ς δ*ς Τροtus regnauit. Post cuius obitum regnum ad filium deinde ad nepotes γα μ' μsterosque longa serie transiuit usque ad impetium magni AIexandri qui
dirum seruorum scelus omni foeditatis exemplo ultus est. Et ad hanc sen eusi tentiam
74쪽
Fortuna n6 edicenda dea. Simulacrum
tentiam satis .nunc autem ad Ulteriora transeamus.
esse. fatum et fortuna quo intellectu disserunt.
TITVLVS DUODECIMUS. MNIUM HUMANARUM ACTIO.
num nulla dissicilior est quam bene hominibus imis
perare. Nam etsi virtutes omnes suppetet. Fortuna
etiam optanda esse videtur. Qua inclinante populorum animi pigrunque labuntur. Non enim solis barul batis fides ex eventu pendet. Sed plures etiam aliit illorum sententiam sequatur. Unde Plutarchua vir eruditissimus in pluribus disciplinis hanc sententia si protulit. Prudentiam .iustitiam. ac potentiam num Q quam satis posse nisi comitem fortunam habeant.
qua pulchritudinem, ac magnituatnem,humane omnes accipiunt acti nes. Sed fortunam nunc intelligo subitum. Sc inopinatum euentum eorsiqus accidunt.Ut Academicorum complures eam definiui. Et illuc specti re mihi videtur sententia illa taceronis cum ait ulta efficit sonum inolinata nobis,propter obscuritatem agnorationemque causarum. Qua etiaententiam protulit ubi ad nepote scripsit. Poeticitas est fortuna adiutrix bonorum cosiliorum .quibus qui non utitur scelix nullo pacto esse potest. Et rursus ad filium scripsit. magnam esse fortuns vim in utranque parte quis nescit Nam eum prospero flatu eius utim ad exitus prouehimur optatos.& cu reflauerit affligimur. Nec illis ausculandum censeo, qui forαtuna deam esse putant in cuius potestate omnia sint.ρος ad homines peratinent. Hi enim priscis fabulis mouetur.quibus ex Hesiodi figmeto dicut Fortunam deam esse quae hominibus bona 3c mala non ex merito aliquo virtutum,aut actionum sed ex temeraria quadam voluntate tribuat. Pim inde esca a quibusdam poetis .surdaque esse perhibetur. Eius simulacrum cum cornu,& gubernaculo fingebant.Ut qui opinarentur illam Scopestirgiri.& humanarum rerum imperium habere. Qua opinione ductus Ariustoteles in libris suis de institutione reipublice scripsit, externorum bonoarum fortuna causa esse. Et Liuius in omni re fortuna dominari est. Hirci quoque de bello Alexandrino,eiusmodi verba scripsi.Fortuna pi unque eos quos plurimis beneficiis ornauit ad duriorem casum reservat. Hanc etiam de fortuns imperio sentetiam secutus Maro, fortunam omnipotestem cecinit. Et demosthenes in clupeo suo bonam fortunam scripsit. quippe qui opinaretur eam reipublies deam dominamque esse. Huius numis nis templum masns vetustatis preneste fidit. de certa oracula per sorte eruebatur. Apud Antiu quoque promoueti solita simulachra fortunae ad danda responsa multi scribunt. Nee descit Roms fortuns des teplum ες sdes illa quam Lucullus magnis opibus costruxit .in qua statuas magnora artificum complures erexit quas dono habuit a Mummio, qui Achaiam vicit.Eteor tum urbem opuletissimam Sc dominam duorum marium ex senatusconsulto euertit . Nemesis quoque, quς dea superborum ultrix habebatur. 8c deorum ira esse credebatura pigrisque poetis pro fortuna hasbetur. Vnde antimachus scripsit hanc deam consensu omnium deorum cuncta mora
75쪽
cincta mortalium bona in potestate sua habere. Et Adrastum omnium Adrastus ne primum eidem sacram Gem statuisse ad Esapum fluuiu pone Cyricum mesi primus
urbem. it etiam ei templum ad rhamnu attice pagum, Unde etia Rhau Ge sacra connina appellatur. Sabefius multo homer' sensit qui fortuna nulla esse arbi stituit. tratias,eius nome in poematas suis nusqua posuit. Is tame fatu asseruit, qua Rhanusia diuinam voluntatem esse definiuit.no impiam aut labulosam aliqua sendi Homerus detentiam secutus sed a vera ac theologica ratione neutiquam aberrauit. No fortuna nun es enim omnia sed quedam tantum fato fieri existimat. Quod vel maxime qua meminit eernitur,cum loquitur increpas eos mortales qui temere superos incusant in rebus suis aduersis. quandoquide homines ipsi prs eoru vecordia, atque ignauia malis suis causam proeant. Actionibus siquidem nostris omnbus
deum prsesse putat.Sed illarum partem naturr pr ittere,partem voliti ia. μδ' tari nostis partem autem subitis.& inopinatis casibus. Hos quidem rasus d-. R δ' fortuns subiectos esse complures etiam doetissimi viri arbitrantur. A 'GRΠυδ tuna quidem ea fieri autumant quae praeter animi nostii intentionem acci Sydunt Vt si quis culturae pratia fodiat agrum .8c thesauru inueniat.eum elu, i Q tuns ς- rei causa non foderet. Erat tamen fortuna incerta.& quandoque eam in Rδ q*δΦ 'nam quandoque autem in malam accipiebant partem. Nam pro rerueuetu secunda, vel aduersa dicebatur.Visquis aruum fodiens, subito cuniculi pia ς lapsu desidente mole opprimeretur. Fors autem fortuna ab antiquissimi, rq δIQuum semper in bonam sumebatur partem. Eiusdem numinis templum a Sera in .. . . . , uio Tullio Romanorum rege, secudum Tiberim At Varro te ibit.extra ς , tuuius urbem dedicatum fuerat cui in magna aliqua stelicitate sacrificabat. Cice Cicero in lib. ro vero duas refert sententias, una eorum censent omnia ita fato fieri, ut se de fato. & itorum omni ex parte vim necessitatis asserat. Alteram eorum quibus videα picis ad trebatur nulIum esse fatum,sed omnia referunt ad voluntarios motus animoru tium. nostrorum. Platonici sipienter quidem serum causariam complexionem, De fato philo& prouidentiam dei,ciuam primam causam appellat esse existimant. Posi sophoru senasidonius vero fatum definit colligationem ea arum ex astroru motibus tentiae. vim .essicaciamque trahente. Hipparchus. Eudoxus Hecate . Scalii non Platonici. nulli Astronomorum fatum virtutem eostellationem immutabilem esse Possidonius. dicunt, quam tamen opinionem no omnes astrorum petiti affirmant. Ho Heraclitus. laesitus enim ponticus,cum incidisset in versus illos Hesiodi in quibus di Hesiodus. eit dierum omnium alios inscelices,aIios vero Delices esse Poetam illum irrisit asserens eum non eogitasse naturam omnium dierum, pariter domi Natura nam esse. Romanos tamen video hanc sententiam Hesiodi secutos esse. nonnullos enim dies intiustos notabant,ut quintumdecimum ante calen Dies quintus das quintiles.Dropter taemerensem.Alliensemque cladem. Multi vete decimus anterum dixerui patum esse seriem causarum ineuitabilem eoelestium orbiu caledas quin motu manantem. Sunt etiam qui durius sentiant dicantque hanc seriem a tiles itiustiis.
deo neutiqua mutati posse. Vnde Pythiam Coeso regi de illusione oraculi Pythias. contra Cyrum per legatos querenti respondisse ferunt. rtem in filo desti Croesus. natam,ipsi quoque deo immutabilem esse. me etiam declaratur vetustissimo versiculo illo in quo dicitur. Q U O D fore futum est ipsum exupes serat Iovem. Earum ficilius praeuideri.quam vitari posse doetissimi vetem senserunt,quod quidem declarauit Iulius Caesar. Nam eum petitissimus 'in studiis Astronomis esset, vidit ex natalibus suis Martias Idus propter Scorpionis
76쪽
Scorpionis occasum sibi Diales esse,easdem tame cauere nequiuit: sed prs destinato lato functus est. Et quod praesciuerat, neutiqua declinauit. Quid autem de Caesare loquor,cum ceruam senatum .populumque Romanum irritetum .multo ante latum cauere non potuisses' cum deco viri qui librisibyllinis praeerant,cecinerunt,ad Antidum non esse pugnadun .Et Martius vates fore etiam praedixit, ut Romani ad Anfidum Apuliae flumen
vincerentur. Chrysippus stoicoru princeps Diu quoquide ipse
vocat Alii Uero υμαs in definit esse sempiternam quandam ,& indelebile seriem rerum ac catenam voluentem semetipiam. seseque implicantemper arternos consequentis ordines,ex quibus apta connexaque sit. Hse est aurea illa homeri catena,quam pendere de esto in terram deum iussisse comemorat. Sentit enim a summo deo adimu tens usque unam . mutuis se vinculis religantem & nusquam interruptam esse connexione. Hinc ruosus Cicero in libris de diuinatione .Fatum inquit esse ordinem, seriemque causeruaueauia causim ex se exigit, eaque est ex omni aeternitate nues, εο sempitema virtus .Hanc physici caulam aeternam vocant, Noster autem stoicus,ne a Chrysippo, qui no aliqua, ut Homerus,sed ola necessitate saetorum fieri putat discedat. Earum definIt necessitatem esse omnium rem omniuque actionu . qua nulla vis tangere possit ex dei dispositione demnita. Hanc opinione cu sequeretur Amianus Marcellinus eiusmodi Uerata scripsi. Nulla vis humana vel virtus meruisse unqua potuit, ut quod praescripsit latalis ordo.non fiat. Sed Pindarus longe ante eum dixerat. Non ignis titum neque ferrea munimeta arcent. Sed Alexander Aphrodiseus mitiorem sententiam protulit. Dixit enim latum nihil aliud esse. nisi naturam ipsem, quae sicut ad rationem, voluntatemque nostram nequaquam redigi potest sic & latum inexorabile omnino est, nullisque vitibus auerti nective, ut possit. Ad hane sententiam redigitur etiam illud Homericum Mon est qui fixas parcarum auertere leges, effugere aut possit. Primum natiuitatis nostrae diem vitam orditi,& extremum date multi sentiunt. Hinc illud Silii Italici. Extremumque diem μαmus tulit. Et tragicus noster ait. Primusque diem dedit extremum. nec distat ab hae sententia illud Maronis. Stat sua cuique dies, sed hanc ambiuguam, obscuramque quςstionem aliis relinquamus, Satisque sit si ultro
utemur veniam aliquam indulgendam esse his, qui opinantur non mordo virtutes omnes ciuiles, ac militares regibus principibus Ue necessarias fore, sine quibus bene imperare non possint. verum prosperam etiam fortunam expetendam optandamque esse. Hi ne illud Aeneς ad filium. DISCE puer virtutem ex me, erumque laborem, Fortunam eX aliis,
uum sibi ipsi minus seelix, ac fortunatus esse videretur. ω AGESILAUS Lacedsmoniorum rex qui exercitui totius grscis contra Tissaphernem cum ingeti pilait gloria,vir fuit omni virtute viatissimus.nam ingenii acumineanimi probitare. cosilii sapientia, fortitudisne,robore,celeritate.tolerantia.omnes anteibat. is tamen fortuna semper
formidavit ut qui eam prser hominum potestate esse cerneret. & posse etiam paruo temporis momento totius viis laude labesectare atque obscuriorem reddere. Quocirca staenumsro dicere solebat.non eos qui bene, ac prospere
77쪽
ac prospere viverent adhuc laetices,ac fortunatos esse habendos. Sed eos qui gloriose morerentur. Proinde ιτάνατον qua ipse appellabatdioc est bounam mortem,talicitatem esse dicebat. Haec est vetus illa sententia, qua . quidem dicebatur,alius de alio iudicat dies,supremus autem de omnibus. Scitu notadu C NOS Uero a principe,quem scripturi sumus, ea exposcere debem' que ipse prestare potest,qusque in eo sunt. Aliena enim quis polliceis potitest: Multa Cn. Pompei Icelicitate taceto populo Romano pollicebatur. quasi illius fortuna in cotato haberet. At id assequebatur exemplis bello rum ,qus ante gesserat,in quibus prosperos semper habuerat euetus. Veruquis isnorat fortunam lubricam, olubilem mutabilemque esse.quae quies Idia
dem humana vitam nunc secundis, nune aduersis rebus permiscet, adeo ut nullam malam Delicitate miseriae calamitatisve experis euenire perumittat. Quinetia beatissimus quisque,versa sui diciturin f tuns rota,ante solis occasum miserrim' fieri potest. Fortunatus habit'est Paulus Aemya Paulus amys Ilusquum regem persem superauit 3c eum captum eu tribus filiis in triuis lius. phum ante currum duxit. Sed fortuna eiusmodi letitiam ne solida, neve diuturna ei permisit,verum domesticis funeribus ea miscuit. duos enim adolescentes peregregie indolis filios amisit, alterum quidem. antequam trium pharet,alteriuri vero paucis diebus post triumphum. C AI U S Quoque Cotta orator sulpitii ς qualis ante diem decreti sibi C.eotta triumphi diem obiit ex refusa vulneris escarice.quod plutib' annis ante in prstio pro republica acceperat.
A T QUI Oeero ipse s restitutione M. Mareellini Iucesenta oratio M. marcelliunem ad sesarem habuit,re itumque illius impetrauit,sed aduersante fors nus.
tum Fg raro admodu stabilis esse solet, Marcellinus restitutionis benefiescio neutiquam frui potuit. Nefarie siquide per scelus a Cn. Chylone clien Cn. ehylo:
CSAPIENTER qui de veteres Pictores ut instabilitatem fortunae Fortune simu
ostenderent eam in pila sedetem pingebanti Non deam aliquam, que nus lacru in pilaaquam est significantes, sed mutationem conditionis humanae, dg varios cur sedebat. rerum euentus. Nam idem Pompeius, qui tot regna, ac nationes vicerat, principatumque in Romano senatu tandiu tenuerat & a Virtute, a rebus Pompeii exuquoque gestis cognometum magni meruerat,ad spadonum,proditoruque cidium. libidinem in Aegypto trucidatus est :& eius caput, quod pauloante terror gentium extiterat nosti dono datum. Nec minimum etiam fortunae ludiebrium fuit Persei.quem modo dixi an triumphu ab Aemylio duchim fuis Persei eius selegitimu filiu ad spem imperii tot gentium, ac nationum educatum,cer filii fortuna
nere ferrariam artem exercentem .necessarii victus quaerendi gratia. qualis.
CVIDENDUM tame est.ne eulps nostrae eti me in fortunae instabilitatem reiiciamus.Fieri enim solet in errata nostra diluentes,easibus assi Fortunam negnemus,ut mali gubernatores facere consueuerunt. Non pugnasset apud eulpes. csi sis Pharsalum Pompeius at maledicebant aemuli,& oblatratores, Eumque tibi causa dou agamennonem vocabant. A T QUI tutius ei fuisset male audire, Ioris quam male pugnare. Non ei cum armeniis. aut ponticis res agenda fuerat, sed eum Iulio caesare . qui trecenties in cellas in stor certauerat rusti
Et quadringentas tutiones bello subegerat, adeo Romano populo formidandas,ut antiqua lege de senum ac sacerdotum immunitate scriptu laestitissi
78쪽
tit,hisi celticum instaret bellum. Quoquidem imminente,& sacerdotes,&senes in armis esse oporteret. Maris quoque militera Gallis .germaniGque inuicti plura gesterant bella,quam quispiam recensere posset. Et miti
. . leurbes Ut expugnauerant Et decies centena milia hominum occiderant.
Segnius quam pomptius cum illis certandam fuerat. Si cunctando Pom, peius certamen aliquandiu detrectarit,actum quidem de rebus celaris extitisset. Desperatio milites eius fortes,ae strenuos longe magis effecerat.
Popeii solet, Omnes enim agressus hostiles prςsidiis suis interceperat, praeclusisque iutia bellica. neribus omni commeatu terra marique arcebantur,adeo ut ex herbis sit, Caesariani mi uestribus confectum panem milites cssaris comedere cogeretur.Nec restites herbaceo h Pompeium latebat. Nam trassum nonnulli eiusmodi panem ad eum pane vesceba detulerant,ut Iaetitia perfunderetur. At ille neutiquam exultauit: sed sibitur. cum belluis pugnandum esse exclamauit. Pompeius autem nihilo indue Pompeius rei bat,omni que commeatu affluebat. Ideo enim re nautica praestabat,ut quo nauticae pertu cunque Vento spirante Undique. aut frumentum, aut pecunis aut equi itissimus. milites ei adueherentur. sar autem terra,marique angustiis undique circumseptus fame,inopiaque rerum omnium compulsusaiecessario pugna
capessere cogebatur. ET H O C a natura mortalibus insitum est,ut propere admodum exequantur quod per dissicultatem piget inchoare. Iniuit igitur pugnam Pompeius sine proprio consilio. Nullis enim pacis condiditionibus auscultati unquam voluit, siue militum suasu, qui ultro prseium
deposcebant.& illu carpebant, ut cena minis detrectatorem affectatoremque diuturni imperii siue infinito militum numero fretus septem enim millia pompeianorum equitum contra mille taesarianoru in pugna futuri erant & peditum infinita multitudine excellebat.Quibus quidem copiis elatus indubitatam sibi victoriam persuaserat.vsque adeo,ut cum classem omnium Romanorum imperatorum maximam in anchoris religata ha, beret, neque eam accersiri iusserit.neque ex ea auxilii quicquam aduocauerit,cum opportune admodu id efficere potuisset. Et Utcuque res ageretur in quemvis euentum presidium mariti num perutile admodum extitisset vel ad victoriam nauandam. vel ad meditandum efffugium. Qua ex re negligentis .vscordisve incessitur pompeius.& ex eventu argumentu calueris,emesis.& obtrectatoribus suis pr*uit. Experientia ue docuit verum' esse quod ex veteri sentetia usurpari solet. G N A R A M assuetamque Lucitatem loge plurimum ignaram insuetamque multitudinem praecelae. Proinde magnus ille ex superioribus victoriis nuncupatus. ut prima quidem equitum suorum fugientium surgentem puluere vidit,omisso omni imperatorio munere ossicio Ue. Lymphato,attonitoque similis, incaustra se recepit:& cum hostem victoria undique exstantem in se tendere Popeii fuga. cerneret,etia in castra exclamauit.Tum subito mutata veste .pauculis codi satis victo mitibus. cseruis comitatus,prscipitem fugam corripuit. sar autem inem. ctoria potitus summa alacritate in hostiu castra penetrauit. Et in Pompei tabernaculo. Ut mensae sus ministris prsdixerat,desedit:& coena. quς pospeio parata fuerat,absumpsit. Similiter quoque victor exercitus hostium epulis magna cum hilaritate repletur. uid igitur dicemus Fortunae hoc Cicero. ludibrium extitisse.an temerarium ambitiosi,vesanique animi cosilium
Hoc si intelligere volum Audiamus taceronis verba ad Atticum PomPoni uni
79쪽
mnium virum grauissimum scribentis de re publica. Valde timeo nec adhuc fere inueni, qui non concedendum putaret sesari quod postularet, potius quam pugnandum. At qui si ferro omnino decernere statuerat cauditior.diligentiorque esse debuerat. Quid idem testis in alia epistola de e dem dicat audi. Cnsus aute noster, O rem misera, Ut totus iacet, non aniamus ei est,non consilium .non diligentia. Reliqua illic legenda sunt,ut i telligamus qualem se prsitetit Pompeius. S E D servitutem Carthagie D. . . nensium admirari desino.qui ex senatuscosulto imperatores illos ineru, - yx gynςncem tolli iubebant, qui prospero etiam euentu. prauo consilio rem gesisssent. Foelicitatem quidem illam ciuitatis Genio tribuentes, temeritato imperatoris ulciscebantur. Praestet igitur se immunem ab omni temeraario consilio quicunque vult fatum, aut fortunam incusare.Aliter non euerum,sed se ipsum criminabitur. Princeps vero, quem describimus, humasne mentis sublimitatem cognoscat. Ninil temere, nihil inconsulto nihil imprudenter,aut penitendum agat.Proinde omnia circuspiciat. T V κα - .P B est enim dicite no putaui.ut maior Aphricanus dicere solebat. Agat etiam splendide,constanter grauiter honesteque 'vecunque .git,nQn pro Octaui resisperandum. sed maturadum in rebus arduis, magnisque este ducat. Pr laure sesar Octauius dicere solebat. Nihil minus in optimo duce, quam festinationem celeritatemque esse optandum. Stat celeriter fieri, quecuque be ciues ne fiant. Et Fabius Maximus,non quod promptior,sed quodcuctatior fuerit.laudem immortalitatis.& gloriar perpetuum cognomentum assecutus est. Nihil ita expectet, quasi certo futurum, nihilque, eum acciderit admisrandum inopinatum,aut nouum accidisse putet. Omnia ad suum arbitriureferat, secu habitet secti meditetur,ratione in ossius regatur. Et quavis aliena audiat cosilia tame illis examinatis, suis sententiis sui'ite iudiciis nitatur. Romanos imitetur, ui res omnes magnas c prospere gesta n deum auctorem reserebant. Et hac opinione ducti vetustissimi, non victori coronas dabant sed soli deo. Unde Homerus nemine viritim coronat, sed era oesIo6c belli prpsidi deo tribuit. In lactis quoque certaminibus apud toma, r--ς nos non Uictor,sed victoris parui Penatea Geniique pronuntiabantur coaronari. Qui ne iam triumphantibus dabantur corons, ut eas in templis diuraret. Recto etiam sit animo rex Ic impaties superioris abiectos Sc subiis elantes sese, Iibenter adiuuet.et prpeipue illos qui miseri sunt, cum hoc secere videatur tanquam maior. Nam quotienscunque discedit, sinula fio succedit humanitas,ut ait oratorum maximus. Et Ut ad Romanum popu , tum inquit Maro hς tibi erunt artes,pacique imponere morem. Parce: .re subiectis.& debellare supei es. Virgilius CL U C U S hie exposcit ut enumerentur maxime insignes viti, qui besneficio fortuns quin potius dei non est enim fortuna sed ipse Deus BD
CITA que Augustus sesar unus omnium scelicissimus visus est,quod ' μῖμst
diuturnam pacem, quod viis longevitatem ae finem suauissimum. quod ε' 'que morum et animi tranquillitatem perpetuam habuetit.
CLAUDAΤUR Philippua Macedonius Alexandri magni pater, Philippus
qui quum grata satis Sc prospera suscepisset tria hec nuntia, quod scilicet macedonum equestri cursu quadrigarum Mympia vicisset, quod eius dux Parmenio rex. - d dardanios
80쪽
dardanios expugnasset, quod demum uxor Olympias ei filium pepe, fisset. exclamauit ilico tensis manibus in sublime . O fortuna ,inciuit, aliquantulis me, precor ob tantam spelicitatis gratiam malis afficito. VOrebatur itaque Vir prudentissimus ne quod crebriter contingere solet. sttot resistas magnum aliquod sequeretur infortunium. Quandoquidemi extrema gaudii luctus occupat:& omni Voluptati moeror comes semper succedit.Vbi siquidem uber ibi tuber. Et medio de sonte liquorum Sur git amari aliquid. Nec mentita res est. Nempe hic Philippus ab adole leente Pausania fuit interemptus. Porro sese scelicem admodum arbitra, batur quod filium Alexandrum genuisset temporibus Aristotelis, quem discipulum illi viscite refert Aulus Gellius tradidit instituendum. COMPERTUM est Pompeium magnum tantum bellicis imeursionibus gloris consequutum fuisse.Ut nihil aliud coelum agere vide retur quam eius commodis Vacare. Nam in hispania, octingenta & sex oppida sibi subegit. in oriente vero&septentrione mille quingenta tuuginta Sc octo. Vt memorie prodidit Theophanes Mitilene .qui de eius gestis abunde scripsit. Eius fuscam infortunii nebulam ipsius fortuns lux excessisset ni cum honoris dulcedine subintrasset inuidis amaritudo. Multi vero propulsatis nubibus instar solis coruscantes paulo post incidunt in tenebras,quod in pompeio magno in consesso est. Nam fortuns vicissit dinum immemor cosortem in imperio Iulium sesarem expellere sate git ,a quo tame exput sus est S in interitum ire coactus. Sic ludit in humatims diuina potentia rebus: 8c subito casuqus Ualuere ruent. Sic multos e tollit fortuna quos repentinoludibrio retorquet in infimum . Sic pisiique fortunς spirantis aura tolluntur qui demum impulsu minimo corruunt cocinente Iuuenale. Ex humili summa ad lastigia rersi Extollit quoties v
Nibue Agria luit fortuna iocari - , . V -- s-S E D ut sacrs seripturg eulogia euoluamus nonne Nabuchodonosor rex babylonius vir in bellicis incursionibus fortunatissimus iudica sem Sane Uulgo. Nimirum monarchiam totius orientis sustinuit,ob quam tanta superbia elatus est,ut sibi diuinos honores usurpare prssumpserit. Idque propter statuam auream sexaginta cubitorum quam Iieri iussit ut sub eius specie veneraretur . Verum enimvero subito dei iudicio mentis inops foetusae furens in bestiam translatus est. Ita quide ut laenum etia comede ret.per sylvas& campos Uagans. At exacto septennio ad se redies mente sanam simulque regnum quo destitutus fuerat recepit. AT Delicior multo Ioseph, qui cum sexdecim annos natus gregem eum fratribus pasceret electus a domino .super myptum uniuersa subliα matus est. Moses quoque ex ovium pastore dux populi israelitici constituatus est.Dauid caprarum custos&Saul asinatius reges israel ordinati sunt. Tum Petrus, Andreas.Iacobus Ioanes csterique rustieani discipuli Christi seruato is nostri in principes ecestas a domino electi iure foeticissimi censendi sunt. Sed hec hactenus.