장음표시 사용
181쪽
tur, quae scybala stagnantia comiter provocant , ac Proinde glandes , suppo: itoris , α enemata O scibalia reiicimus. Quo ad soluti cranii unitatem attin t , pluribus modis fieri diximus ; si namque ab instrumento
inci ciente, vel pungente fiat, cra. nium laedi non potest, nisi cutis vulneretur ; si vero a contundente hac, pote st in contingere etiam sine, & cum capitis vulnere: potest quoque utramque laminam, vel λlteram tantum penetrare, de quibus nunc sigillatim dicendum. Coeterum solet quandoque , ia-tegra manente cute, cranium frangi , sed an cutis lecandi fit, ut ossis fractura reveletur; an nullatenus
aperienda sit, incompesci ile litigium inter medicos tum physico S , tum chirurgos adhuc sub )udice pendet. Et revera nobis arridet cutem non amputandam esse, primo, quia sine ipsius sedilone , natura, si aderit sanguis, vel sanies, qui por os fractum internas penetret partes , ipsum medicamentis adjuta discutiet, & resol-Veti turae namque opera nostrum superant captum, ta calor naturalis in partibus internis maximam habet activitatem , quo mediante, natura prodigia operatur, quae artis ope non a sequimur. insuper in femoris , cruris , aliorumque ossium stacturis ad medullas usque se in per observa inus , quod natura ab intimis illis partibus sanguinem ad cutem expellit, vel si lanius in i illis pallibus generatur, quae si generatur , non est tanta,
cuia a medicamentis resol eat,
bus gigni non permittitur . & illa
tanta a medicamentis , vel a calore resolvitur. Quidni hoc in cranii fractura, sano manente pericr ni O , naturae ope evenire non possiti' Equidem naturam inhia ui modi fracturis integra manente cute, a cerebro per nares, vel palatum, vel aures sanguinem , vel coriosum pus eliminalse, vel in inlibiliter discum ite, & aegros sanasse observavim. . Praeterea in magnis pericranii contusionibus, nunquam illud secamus, sed illa exhibemus medicamenta, quae volati- .litate sua coagulatum attenuant, de resolvunt sanguinem , ut ad debitam redactus fluiditatem in venas resorberi possit, & qui ineptus est, vel reliquis immiscet ut
succis , apertique poris eiiciatur. His medicamentis optinaae notae chirurgi in cranii fracturis , cute incolumi, utuntur, quorum artificium ad amussim providam aemulatur naturam. andem si cutis aperitur, os detectum frigore co
rumpitur , quod illi est maxime infensum , ut Hip. se l. s. aph. 13. notat: stigidum inimicum ossibus dentibus es c. non itaque cutis aperienda est , quia deiiciente cute , medicamenta apposita actuari nequeunt , nam cutis est proprium indumentum, quae medicamenta actuat. Non igitur incolumis cutis est reseranda , etiam si intus sit sanguinis' grumus , vel ossis frustum membranam lancinet, vel ossit depressum, de comprimat, vel sangu:s effusus , vel sympha, vel sanies genita, quia ob nostras rationes natura ab omnibus his in.
182쪽
CAp. XXXIV. De Cranii fractura is r
uriis sese tuetur, mediante nativo calore , α optima medicaminum
supellectili , nisi medici , idest
mendici, alienis sese aerumnis sa giuare velint, censum constituendo quotidianum. Neque pars asefecta, si fortirer digitis pertentetur , dc fovea exploretur, fracti ossis signum erit, nam ossis depressionem indicare potest absque fractura: sicuti neque cum satis in capite ecchymosis cum aliquo magno symptomate, nempe sopore,
stupore, delirio, desii pientia &c. apparet , sed haec fallacia sunt,
nam quandoque apparent, & cra. nium non est fractum. In cognoscen do , an os sit fractum, integra exiliente cute , magna sedulitas est necessaria, ideoque versatos,demptimae notae chirurgos fatigat. Non itaque cutem secare, & pericranium adimare congruit , nam
alias post inconsultam lanienam
os sospes cum maximo arti S convicio , dc aegri discrimine comperies.
deat sermo, 8c primo , si cutis sauciata sit, & satis dehiscat, & labia quantum opus , deduci possint, nulla sectione opus est; quod si
non satis pateat , latius aperienda, donec tota fractura in conspectum veniat , ne inter aῖendum aD
siduo vulneris labia laedentur , &tanta vulneris latitudo fieri debet,
quanta requiritur. Nec terebra,
vel scalpello id fiat, quia pericra
nium laceratum dolores , & inflammationem excitat, & malum facile cerebro impertitu. Pericr nil sectionem tunc tentant , cum
laesi cranii suspicio est , aut insignis contusio sanguinem concretum continet. Verum temere , di conjecturaliter , absque ulla demonii ratione , & quasi coecus coecumducit, procedunt, de sere semper sine causa doloribus aegrum dis. cruciant. Eapropter saltim in pueris non facile hau sectionem pro bamus , quia sanguinis profusione, dc dolore vires ea aetate imberules prosternuntur, sed potius sua demus , ut consentaneis tepicis materia discutiatur. Inciditur cutis trigona, vel te tragona sectione. Sectio trigona, sive triangularis est, cum ab uno
puncto tres exeunt striae. Tetragona, cum duae scissurae sese mutubintersecant ; ita ut ex trigona tria. ex tetragona quatitor prodeunt labia r sed haec lex non tanquam inviolabilis veneranda est, sed chirurgi industriae sectio committatur. Sectio semper incipienda esta parte in seriori, nam a superi ri si incidatur cutis , saepe haemor rhasia chirurgiae est impedimento.
Incilio fiat novaculae mucrone circa manubrium , & aciem linteo convolutae, ut nil nisi mucro apis Pareat , premente manu , si unicum cute inciditur pericranium , sedulus ,& attentus chirurgus esse debet, ne secando, de premendo, si os forte valde ruptum, duram laedat me ningem. Sanguinis stu-xui succurrunt linamentis siccis, vel madidis aceto, vel posca utuntur, vel vino austero, vel linamen
to ex stuppa ovi allium ine imbibiata, de si dolor adsit, ovi album, ne cum luteo senui.
183쪽
Malesani chirurgi vulgares acerrime rixantur, an vulnus in temporibus dilatandum sit ' Verum juxta nostra principi q& supra allatas rationes , talem dilatationcm respuimus , etiam si ossis fraetura adesset , quia incideretur musculus temporalis, quo secto,dclirium, cari', & alia pessima acciderent symptomata. Item in musculo temporali venae , arteriae, di nervi disse ininantur, qu bus in dilatatione laesis haemorrhagia , de
convulsio ob magnam nervorum exinde egredient iuri scopiam oboriretur, ut HiZ. caP. ulti de vulneribai inquit: Quibus temperasecantur, convulsio in contraria parae oboritur.
similiter maxillae inseriori incommodum afferretur , & ejus motus inhiberetur , ob musculi temporalis latiionem, qui maxillae motui addictus est, & auditus organo vicino detrimentum afferre posset. Et ex his accidentibus deduxit Hip. quod: Cularea, qua funt in m cula semporali sani leιhatia : Si in primo ut nere lethalia pronunciavit, in secundo scilicet in dilatatione, lethali ora intelligimus , praecipue quia vulneri additur vulnus. Dilatant vulgares vulnus supra suturam, sed perperam operantur , nam per futuras transit liga- mentum ortum ab interni men brani, & facile affectio membranis communicatur.
Bardi chirurgi in frontis vulnere per transversum, si sectione opus cst , dilatant, ex qua dilatatione cutis, &musculus ille, qui palpebram attollit, deorsum decidit,ia oculum coaeerit, ac tuo ac m Gluta
impedit: non itὶque talis dilata tio fieri debet, qubd si lanienam
exercere velint, saltim sectionem a parte inferiori sui sum versus in liantur. Nec saltim sectionem numis amplam faciant, sed tantam, quantam detegenda plaga requirit alias ex majori cicatrice noti solum deformitas exsurgeret, sed pars denudata etiam ii inbecilla
Cranium variis laditur modis , quos pro curatione prosequi opo tet: Si itaque capitis cutis sit vitiane rata, pericranium sectum , os contusum, vel fractum, vel aliquod ossis segmentum membranam lancinet, vel ipsum os depressum , & comprimat, sive adiit rima, vel teli sedes , vel non , si sanies de- Auxa, vel saltim suspicio sit, ut a membranam defluere possit, sem-pur pi imo dilatant vulnus, deii de os aperiunt, drante ossis ape tionem ipsum abradunt, sive ad rit fractura , sive rima, sive teli sedes , ut qualis sit in profundo, pateat. Verum accidit quandoque, ut si actura, seu rima in superficie externa sit valde lata , de in imi parte angustissima quandoque, ut in parte interna sit lata , & insuperficie angusta: quandoque, ut stactura sit tantum in exteriori o sis lamina, & non inseriori, di prosunda , ac tunc os non est aperiendum. Itaque os abradendum estante ejus apertionem , ne chiruriagi decipiantur , α aeger magno virutae discrimini submittatur. Si inter abradendum amittatur rima , abrasionem non sequuntur, sed i nimentum atramento imbutum suis
184쪽
fra abrasonis locum imponunt, &sequenti die vulnus detegunt, &visam lineam abradunt , eo usque apparebit rima. Si haec ad meditullium tantum devenerit, ibi desistunt: Sed si rima inseriorem penetret laminam , tunc si rima sit lata, os secant, & membrauam dein
Tribus de causis os aperiendum censent, prima est, quando certo sciunt ex symptomatibus , quod materia aliqua sub osse continetur : symptomata sunt delirium , inflammatio , magna membranae Pullatio, mentis alienatio , senilium deperditio , stupor, sopor, vel si in ilia, quae vel materiam saniosam infra os , vel laesam membra iam indicant. Cceterii in haec symptomata aliter evenire sole ut , absque eo quod materia saniosa lateat, vel membrana laesa sit. Secunda , quando ex fractura , vel rima , quae est facta in osse, prolapsus eli sanguis , vel ichor ad membranam : sed hic optimae notae medicamentis , ut diximus , absque ossis incisione resolvi pote st. Tertia, quando ossis fractura est capillaris, & iximis angusta, tamen fractum est ad membranam usque, di materia aliqua initis adest. Verum lynceos non habent oculos vulgares , di visu ad membranam usque penetrare possint.
Si igitur ossis laesio fuerit, sic ut
internarum partium aliquam male haberi existimant, puta vcl vena rupta , unde sanguis sub cranio estulas ; sub calvaria vagus exitum P Oitulet, vel pus, quod contingitiis , qui jam diu vulnus accepere, vel ossis cerebrum collisione prematur , vel ab aliqua asperitates si os fractum sit) lancinetur , ad ossis excisionem deveniunt. Sed quando os aperire opor te at , vestiganti Communis sere omnium vulgarium sententia est, quod non aperiendum est , nisi quando ex symptomatibus conetsi abit, quando sanies est prolapsa ad me ningem, quae symptomata
erunt, cum vulneratus incipiet dein
lirare, vel obmutescere, deni gutarios, do similia: sed extra rem loquuntur , & sero sapiunt Phryges , quia inflammationi , & aliis incommodis , antequam eveniant,
occurrendum est, ct postquams cta sunt, vitae spes in angusto est , & vulneratus alterum habet pedem in cymba Charontis. Paulus inquit , quod si hyems sit, sat est
aperire os ante decimam quartam diem i zeltate vero ante septimam. Sed Hip. motiet, ut ante qualiam semper , sive aestas, sive hyems sit, os aperi λtur, vel saltem ante septimam , & ita vel in secunda , vel tertia , vel quinta , vel sexta die detegenda eli membrana, in quarta autem minime, quia dies est in dicatoria. Vult autem Hip. ut ape riatur ante quartam , quia in quin
ta natura non habebit impedimetritum , quo minus agat contra mor
Coeterum nos ossicidas mone. mus , haec secundum corum cor dis duritiem , & ignorantiam, non autem secundum nostram mentem dicimus ut os aperiant, quanto
citius sexi potest; sat itaque pri-X x uno
185쪽
ino putὶ die, vel secundo , quo incisionem, puta abrasonem, Scsanguis no dum coagulatus est, terebrationem, Abrassione in ossi ut iacilius exeat, ne vagabundus iam tauris utuntur, di tam diu cerebrum perturbet, vel premen- abradunt, donec fissuram penitus do obruat, vel aestuando inflam- adimant, & os albicans, ta pa-met, minusque extendendo , d rum sanguine rubicundum e adat, lorem faciat. Verum ubi a princi- sed pericranio prius soluto, quod pio non facta suerit, eamque sub- aeque , ac vulneris labia instrumen terfugere non liceat, satius nam- to derasorio tangi non possint. T que est quoquo modo tardius re- rebratione in nragnis, & prosun- mediis occvuere , quam iis prae- dis ossium contusionibus , de frotermisses sine spe aegrum destit cturis utuntur.ere. Quare tertio , & quarto, sera Persorationis modus talis estito ; vel decimo quarto, & reliquis Durasis capillis, cutis in crucis diebus indiscriminatim fieri po- formam ad pericranium usque est test: non enim pro hoc opere prae- incidenda , vitatis musculis teli stando criticos dies timere opor- poralibus , ta suturis, & pro haeret, ut quidam iaciunt in non in- vice vulnus ligandum , nisi sat telligentes artem, existimantes guinis effusio, quae chirurgum albid , quc d ad imum resertur in arte quando diem unum, atque alte- medica, idem reliquis omnibus rum detinet, tam pauca esset, ut esse reserendum , nulla habita d, simul etiam pericranium a subjectos inctione , errant tam n maxim E. cranio deduci posset. poli aliquot Observantur tamen in iis critici horas scranio Jam denudato nae m- dies ad prognos in , non autem ad branis in Obturentur aegri aures, ne curationem , in febribus autem ad strepitum, ta stridorcin tant iii utrumque , nam in febribus purga- abrasone, quam in terebrationetiones , & phlebotomia , neque sentiat, qui fit, dum operatio pe- aliud quicquam, quod naturam ab ragitur, ta vulneris labia , ne are opere divertere possit , si aliquid cant, ta humores in ipsis recrust disposita, agere verendum est, descant, madefiant oleo ronaceo,uon aliam ob caussam , verum in desuper imposito linteolo , vulti hoc .affoctu non id expectandum rati caput suppositio cervicali fir- est : non enim natura os perfora- mo imponitur, di a ministro vali-bit, vel opportun4 quod pungit, do firmiter tenetur. Interim mo, semper evomere potest, egens in diolum masculum dictum sumito, fi milibus omnino mcdici auxilio. cujus cuspis firmiter in cranio col- Quare quocumque die operatio Iocandus est. Tum modiolum in . haec fieri potest, nullo discrimine nu sinistri sortiter teneto eum dex- habito, praetcr hoc , quod quan- tra circumducendo, donec circuto citius fiet , in melius res suc- lo mediocriter fundum incideris: cedet. postea masculus quiescat, & foe-
Dupliccm assignara in cranio miua laborem suspiciat, eandem
186쪽
CAp. XXXIV. De Cranii fractui a &c. 1σι
circumrotando , ut antea et inte- Ambrosium Paraum, & alios cotis rim scobem auferto , & modioli durata conlpiciuntur. Sc d luc non serramentum in oleum rosaceum intingito, ut magis lubricus circumagi possit,& lubinde in aquam
Iosaccam , ne nimium calorem ob continuam circumductioncm concipiat. Sanguine jam reperto, signum elt te ad secundam t.ibuolam penetrasse , & tum lenius premendum , ne forte modiolus incaute in men inges se demergat,& ab ipso laedantur, unde saepissime subita mors sequitur; dura namque mater interne cranium investit , ut pericranium externe: sed tam firmiter non adhaeret, qiuncasu , vel ictu facillime a cranio Iu parari possit. Ubi Oissiculum vacit. Iare incipit vectem inter crepedines inserito , easque prorsus dissolvito , de illud volitata eximito. Si post terebiationem quoddam ossis frustulum , sive aliqua eminentia cranio adhuc adhaereat,
qua men inges pungi, & laedi possent, illud lenticulari auferto: de ut deinde sanguis concretus, Vel sanies exire possint, dura mater instrumetito decussorio est premenda. Praetet ea non peccabis, si ergo , mente adhuc sana, naribus, & ore clausis spiritum continere jubeas , quo cerebrum versus cranium urgetur , & sanguis concretus , sive corruptus sua sponte per aperturam ejicitur. Sed aegri non tam accurate hoc peragunt , quin supra dicto decussorio, spongiis, & aliis indigeant. Instrumenta, ut Nessuta, Trapa
re peritur inter Vulgares chirurguo, qui hanc carnificinam peragere possit, sunt enim omneS tonsores, qui nuper clysteres injiciebant, balbam tondebant, A phleboto-mabant, & nunc protinus chitur-gie valerunt Neapoli, In No coismiis, ta Monali eriis, est nunc ars
tonsoria veluti gradus ad chirurissiam, de qui chirurgus csse vult, stat primo tonsor. Superficialiter, quomodo ab Osisiei dis vulgaribus humana per agitur carnificina , delimavimus , sed non sine maximo animi cruciatu
humanitatis vices indoluimus, eclaclymarum imbrem vix repressimus , quibus irarum aestum tem peravimus. Inhumanum hominum
gemis , spurca hominum progenie S, versuti iivpoliores, impii liciores , carnifices crudele ι , urbani scurii , publici graisatores, domestici paedones , de homicidae impunes sunt isti maledicti chirurgi , sunt viles medici, sed viliores
chirurgi, quia ex omni nequitiarum , de imperitiarum genere ad chirurgiam , de medicinam , tanquam ad asylum , isti cerdones
confluunt, de ut decenter vitam trahant, urinam , merdam, sputa, menstrua , sanguinem , sudores, samem , vomitus tractare non Verecundantur, dc ex artis praescripto omnia hominum excremento inia
piciunt, quae sunt res sordidissimae, seculentissimae , de putidissimae. Quin etiam de ipsam merdam climnos sit auribusὶ gustare , quod ludem ali Quando Hippocraum P.
187쪽
, ut inde morbi quo nunquam fuit, nec olimoninibus indifferenter , nisi cordatis medicinam faciendi dabatur potestas, & in tanto fuit cultu, in
quo nunquam erit, ut ex suetis litteris habetur : Nolite me cans tuerι Regem, quia ego non sum medicus iat nunc indiscriminatim, S non sine summa sacrae artis ignominia, multorum aegrotantium , damno,& interitu , praemissa licentia, quae vix paucis solidi s comparatur, vilium hominum ferrago non tam temere , quam insolentet in sacram messem falcem immittit. Eapropter cordatorum medicorum genus hoc videt , quaeritur , α cum medicini lugente exclamare impellitur : Domus mea , domus medicationis es , etos autem fecini illam speluncam latronum. Insuper ex alio
capite stupemus, quod quidam novelli medici , imberbes , Aveluti tot Ganymedes , qui vix
medicinam a primo limine salii tarunt heri , N hodie aegrotantes visitant, & de suis experimentis, di arcanis gloriantur , quae res , sicut admiratione, ita cachinnodiana est, & in eorum intellectus. in ecillitate maximam temeritatem cum fastu glutinatam non admirari non possumus. ν
Hi viles , N probi osi, qui nimc
medicinam faciunt, fortunas, hominumque vitam negotiantur , dc impune ludunt de corio humano,& eorum liudium totum vasatur in cogenda magis pecunia , quam in mortalium incolumitate, ta solummodo emunuendis aegrorum
naturam Perlentisceret, unde ab Aris phane in Pisis dictus est Me divorus i. merdam comedens. Et Arisatelem semen quoque humanum gustasse legimus, non alii ex cauisa , quam seminis naturam ex guilia deprehenderet. Medici,
non secus ac vultures cadavera, excrementa lurcantur humana. Non haec convicia in cordatos me indicos congerimus , sed in illos homines , qui nullius numeri, vel intellectus existunt, A se medicinae intrusere , Propter quos nunc nulla gens medicis contemptior, excepto monachio , cxistit, &medicina meretrix facta est, tapaulo plus duobus assibus unicuique subjici compellitur, quia praenimia socordia vix se alias pascere potcst. Nunt huiusmodi homines qui ad medicinam se intruserunt, bajuli, autς nabulones , aurigae, veteramentarii, milites, Cinaari, praesbiteri, satellites , carnifices,
vetulae , sagae, lenones , meretrices , & monachi. Non computamus obile trices, pharmacopolas, alchemistas , destillatores , balneatores , tonsores, dentifrangibulos , histiones, vetereia D OS, &Nenodochios, qui in medentum albo non dum notatos se esse dicunt , verum in magno honore apud omnes habentur, & in coni sultationibus medicis exquiruntur, de assident inter nostros Galeni fias , consultant, di suum inter- ponunt consilium , propter quissmedicina facta est fabula vulgi.
Hac occasione in maximum de- crumenis , non morbis depellen-xeuit medicina contemptum,.laudia intenti sunt, de ille est peritus
188쪽
medicus , qui hac impostura dit in sexaginta. Verum hoc tant)m inissimus evasit. Nec de hoc magis telligitur de medicis Galenistis ,
dolendum putamus, quia tot cra- qui tunc temporis adelant. Hoc-biliter est secundum temporum que notatum rc liquit Caravita lyconditionem , sed quod magis ru- Ritu M. C. Neap. 167. in fine Anto-sert, imposturae, rapinae , tod nius Gomesius , Dotior te.xι ualis in l. . clades , hominum caedes , di homicidia in Republica quotidie
plangoribus , gemitibus , lacrymis , & terrificis ululatibus athera complent. Extrema pauperie familias onerant , incolumitatem depravant , storidam juventam morti vadunt , viro uxores viduant , & parentes filiis o ibant, &tamen medicinam fac Iu .it i Conis fodiunt , excarnificant, mutilant, mortificant, enecant, & re quasi
optime gesta , & qua si amplius
nullus luperiit magistratus , qui tantam malitiam, fraudes , scelera, ta homicidia evere vendi are velit , ah t possit i Principes hor intelligulit , vident, sinunt, nec ipsis etiam prospiciunt, & tamen Hadrianu, Imperator moriens , illud vulgatum dixit: Tarba medicorum Coarem perdidis.' Olim medici aequi parabantur servis , & in numero servorum erant , ut patet in L. Thais f. Lucius A. ri Fideicommis lib. UT L alimenta g. a. de alim. ct cibis legat. de alibi, ut pluribus exemplis oliendit Tira , vellus de Nobilit. cap. 3I. rum. 6Io. Occidens medicum non tenetur, nisi ad sexaginta solidos , ut pro-- bat et exius in let. 3. verb. Medicis, oreteri . Noιariis C. coram. de legatis, cujus verba sunt: Exceptis Notariis, ErMedicis utriusve sexM , cum Nota
Tauri col. penult. vers. ct in tantian. Thomas Aelius , de in mitate Part. r. num. I. cap. I. Quod cliam notavit
Amen dola in decis Sacνi Consilii Neap. num. io. Pra . Vincent. de Franchis , licci ipse Amcndola duecat , id ion firmare , quia erat vi- vcn, Xonodochium , & quotidie medicorum opcr- indigebat , dc tandem ischuria correptuS , a me dicis Galenistis extinclus cecidit,& in medicos invectus exspiravit,ta nos testes oculati fuimus , quod si divina flet, non utique ita dixisset. Aliud tenuit Caravita in tradi. de medico , a Tiraquellus in tract. da Nobutiate alia adducit , & hanc opinioncm l. quitur Zannei ini additia in decis n. . 6. Item idem Amendoranc. eit. docet, medicos aquia parari obstetricibus, barbiienseri,us, O Maniscalchis, qua βιηι Hrsona vitet, ετ non esse majoris lauris, quam obse- trices probaviι Barbatia ex gloss. iuverb. nec. medico in c. non sani quod
est P c. . t . qu. s. ct l. si duobus S.
in autem artifices C. coia. de legat. Via Baraholomaeum Cassanaum in Catao: sor. Mundi parti io. consta. II. vers. 3. dicit. Unde medici eiiciuntur a munere procurationis l. placet i7. tibi glus er L Parabulani i8. C. de episecior cleric. ubi vocantur etiam Parabulant , & circulatores L si duos 6. F. r. F. excusat. tutorum. Magister Galeqnus vulgarium ante signamus Roma , latcque cuculatorem egiis
189쪽
vendebat enim pilulas de tribus, de mano generi perduellis , & sene publice Theriacam conficiebat, sta, qua vivos per summa peri-
redeamus : Est haec operatio anceps , & periculosum remedium, saepiusque comitem sibi adsciscit mortem, vel saltim haec chirurgia non absque gravi vitae periculo exercetur: lethaliter itaque perniciosa est, & perpetuo lethalia infert symptomata, ut inflammationem , cerebri concussionem , &coetei a , quae omnia mortem intentant,saepiusque in ipsa chirurgia sub scelerata carnificis dextra ac tucula exercet, semivivos perdit,& in mortuos saevit. Fuit Celsus rudium vulgarium patronus, de humanae cladis auctor: Reipsa Cormnelius Celsus variae eruditionis vitsuit, & nullum pene disciplinae genus intactum reliquit. , Rhethoricam diligentius explicavit, de re militari diligentissime scripsit, ex quibus ad nostra tempora nihil pervenit, praeter octo elegantissimos de re medica libro, , qui medicorum manibus teri utur, sed nunquam medicinam iacit, tum , vel paulo post cadit patiens, aliud est medicinam dictare, aliud di quem non peremit vulnerans , chirurgus obtruncat. Unde versi. pelles chirurgi , ne forte si patiens occurbiturus sit, & funus ipsis adseribatur , coram adllantibus semper se de periculo protestant , &muella, ac certa se muniunt prog- illaua exercere ; praxis namque a theoria longe abest. Si igitur Celsus nihil in praxi medica versatus fuit, falsum , & maxime amrotis praejudiciale praeceptum arbitramur : Anceps prolat, quam plane nullum experiri rem dium. Consultius ,
nosi , N ex centenis quibusque viij - & optime scripsiti et : Nullum ne ratis qui huic lanienae se submittunt , omnes fere moriuntur, &ViX mrias, quem aequus amavit Jupiter , cvadit, vel quia temerarium chirurgi delictum tegere vult,
neZ Ilat , quam anceps experiri r
medium ; ubi enim morbi natura cxacte non percipitur , incognita est , & nulla notio habetur, tunc nulla adhibenda sunt remedia, vel lituon raro solet. In desperatis saltem quae nullatenus nocere pose casibus, ubi nulla salutis spes superest, vel in multis aliis morbis, a quibus sese extricare non possunt, ne aegrum medicaminum opedestituant, quia incertam morbi notionem possident, ad dubium confugiunt remedium potius, quam ad nullum, ne inscitiam pa-
sunt, magnis interim vitatis praesidiis , non vero ambigua , quae absque indicatione ad ignotam morbi essentiam collimare non valent , & potius laedere , quam juvare possunt; Unde Hi p. ait: In
morbis, in hoc re exerceto, ut ni prosit, fallem non noceas. Et de victas mali ae faciant, sexale illud Celsi prae- ne : Ineοη Liantes sebres donee consistant,ccptum repetunt Anceps pragrat, sinere oportet. Et Avicen. i. quarti cap. quam plane nullum experiri remadium. I. scripsit: Ignoras, quanamsit agrituos rea quid m sentcntia , sed hiι- vir talis ue eam natWa , quoniam
190쪽
CΑp. XXXIV. De Cranii fractura &c. Ico
aut natura superabit aegritudinem, aut ipsam manifestabit. Et ita pat iter ob lervavit Gai. ut ipse ait a. de Dc. . s. Praeterea natura est morborum medicatrix, nec morbi tempore otio. sa est , nec ejusdem mi ollieria silent, de morborum solutiones molitur, nullis certis , si ve dubiis adhibitis medicamentis. Hoc Celsi praeceptum facilius est dictu, quamcxercitu, de non sine medentis infamia , N aegri peinicie experiri potest : e toro itaque medico, tanquam perniciosum proicribendum eii , quia ut inquit Hip. EVerimen
Haec maledicta cranii 'perforatio vulneratorum myta ades aeutatae immolavit, non exiguos implevit sarcop iagos, & innumeras defunctorum alatinas ad Charontis Cymbam adegit, quam a Bel Ze bub d cenaniorum principe , de humani generis hoste , nacta in fuisse, ta nefariis conligitatam chirurgis credimus. Omnis cranii fractura non est terebranda ; ubi namque cranii fili ura ampla , & dehiscens apparet, atque materia purulenta in qualitate requisita effluit, vel syphone exsugi poteli, apertione
non eis opus. Sedes apertione non eget ; aperta namque cit , Scae apertione materia ciluore potest. Parva contusio non semper tam gravia secum fert accidentia, quin trepanum multo graviora moliri possit; sanguis enim profusus quandoque tam exiguus est, &patiens tam validuS, ut natura eum sua sponte perire faciat, si ejus calor externo frigore non enervetur, suo in casu trepanum serme id e&D. Caroli Musiani Tom. III. ceret, esto maximam adhibueris solertiam. Si cranium depressum sit c terebratione non opus eli, sed ut ad sutim naturalςm reducat ni situm, sufficit, pro cujus reduinctione vulgares cucurbitulam apis plicant loco depresso cum magnati amma , ta laatificatione qua frequenter adhibita os deprellum at tolli ferunt. Verum nos nullatenus ς redere possumus cucurbitu iam os deprellum attollere posie, etiam si centies cucurbitulam adhibeant, inflammationem tamen ex hoc remedii genere pluries nos observavimus. Item os depresesum fotu emollienti pluries ad elevationem imbuunt, sed frustra; os enim nunquam ea molliri pote ii, ut ad iuunt redeat locum. Sed si a ter cranii fractura cotingat, ita ut ipsum cranium in minimas particulas sit fiami, vel compreisum, vel contusiim in luperficie, vel ad utramque lamina utque, vel os frontis, occipiti S, parietate, atque petrosum, live in planitie , vel sutura; Vel sit rima recta, vel curva, lata , vel angusta, longa , vel brevis in uno olle, vel ab uno ad aliud per futuram transeat, vel fiat in una , vel utraque lamella, sive manifesta, sive ni conspicua , sive sedes teli sit in cranio soluto secundum longitudinem , latitudincm , de profunditatem; sive os in ipsius natura maneat, vel succisum , ut adhuc haereat aliqua parte lano , vel tota l. ter recisum , vel quomodocumque , di in quacumque ejus parte continuum sit solutum nunquam curatio ptr trepanario lacininititui debet.