R.D. Caroli Musitani ... Chirurgia theoreticopractica, seu Trutina chirurgicophysica, in 4. tomos divisa; in quibus omnium morborum ad chirurgiam spectantium causae, signa, prognoses, & sanationes nuperis experimentis, novisque observationibus, & med

발행: 1698년

분량: 443페이지

출처: archive.org

분류: 약학

151쪽

3 2 De Vulneribus

Ol. apparuis P. ii . per statium quadrantis hora, ct tuns Bais Peruv. aib. est liqv di . l. m. additur myrrha, O thui cum sanguine Tantae energiae est hic ballamus in draconii, or rursus ebullienda sani on vulneribus cujuscumque conditionis , & loci curandis , ut tantum iste quatuor, vel quinque diebus cniciat, uIntum quilibet alius integro mense; balsamum nan queradicalem in suam sim metriam reducit , calorem naturalem fovet, partis constitutionem roborat, vi tae nostrae spiritus recreat, putredinem , corruptioncm , & gangrae acidum corruptoremma, quot lue thus , O 1orrhasinis. ι- f., deinceps ubi refrigeratum fuerit , reponitur in vase vitreo , ct fili exponitur in vas vitreo Per dies decem. Haec medicamenta cum fila mentis applicari debent, superponendo placentulas , S petias, quae etiam dictis medicamentis irrorari debent, ct circa vulnus fiat spi- litus vim irroratio. Praeter haec dici i mς dicamenta via literaria bal -

nam arcet ,

cicurat, omnia symptomata abi- Dimica, quae descripsimus ii, & a primo applicationis die ma sunt, quae cap. io. demoli tum unum efficit: Attamen hoc vulnerariis, er cap. H. de oleis se bal- compendiarium medicamentum famis vulnerariis, ct cap. ih de evi ichirurgis non conducit, qui alie- plastris vulnerariis rec iis Ana nis ditescere aerumnis ardent, sed Externis medicamentis interna iis tantum qui charitatem erga associanda sunt , de ea conducunt, proximumac xerceat , Deum ti- quae acidum in stomacho , primis ment, ta magis in bonum nomen, viis, aues in ipso vii iere te impe- quam in divitias multas aspirant. rant, di corrigunt', tub talos obiit u-Maxi inopem omnibus capitis cios reserant, sanguinis grun os , vulneribus confert oleam A ualui, coeterosque in pissatos succos stul-I Ii 'ani, ut dos, S permeabiles reddunt, ad

Valerianae, Salvia domanica ana i v. Terebinth. clara Venet. lib. J. Thuris opl. 3. v.

. Sang. draconii s j omnia praeparentur is a. ct 'eni lento

exponantur , quoi que vinum totum sit consumptum, semper basuis agitando , y ma exprimantur , ct ponantur in rico jam expre o, cui additur terebin- Ibina , qua igne Ionio rursus eba itur

perie. vel de A mpho . fernelii cum si is aquis , mane , ac sorb propinari

paratur: n. Rad. es' summis. βmphi, mala inoris ana m. ii ,

152쪽

CAp. XXXIV. De Cranii fractura &c. rque

N. Huius succi depurati lib. iij. Sacch. lib. ij. g.

Non desint interea internu potiones vulnerariae , quae coiicii

nari possunt piaecipue ex hei bis

vulnerariis cephalici S , ut beronica, paeonia, saluta, anth.sarcula , laperis c. cum aqua communi , vel vino paratae, quarum parandi sormulas docuimus cap. 9. addit O r. de Omphi. sern. de betonica uti h Zerico ; constant namque aikali occulto temperato , ideoque ad acidum vulneris corruptivum tem P ran Jum conducunt, sortiti centur magisterio ocu orum cancrorum succia

CAp. XXXIV. De Cranii fructuia cum meningum,

Or cerebra Inluere.

ne in capite , in qua tantum culi, , & per: crantiam, cranio integi o, lata sunt, nunc agendum de ca solutione , in qua cranium laesum est, de mcningum ac cerc-bri toluta uia date. Fractura igitur cranii est continui solusio ossium calvariae. Est ca. varia os capitis crassum , rarum duabus lamellis ornatum, ossibus septem comPactum, di tribus vci is suturis, coronali , lambdoide , ta sagii tali diastinctum, cerebrum contincias, ex utramque mei angem, ut scitus de Anatomica capitis his loria diximus.

Cranii tracturae quinque habent differcntias. Prima dicitur cranii Runa. Secunda , rontusis. Tertia , Sedes teli. Quarta , Depressio, seu impressio, seu introesio. Quinta, Contrast sura , quas fultas describit Daniel inertus , ut

Prima dicitur Rima , stara , de

fissio , accidit autem rima, cum a gravi, & contundente in lirumcnto, ut lapide, ligno, casu ab alto, de in rem duram impulim, crant timita laeditur , ut valis testacei in modum findatur, seu rimam contrahet, ita tamen ut cratiium situm suum natural cm scrvet , N partes ejus loco non moveantur. Et sena per quidem a re gravi, di contundente rima provenit; csi O quandoque simul ab incidente, ta aci ta, ut gladio acuto, sed gravi simul. Quanto offa sunt duriora. tanto aptiora ad rimam contrahendam ; ει quanto molliora, ad conrusionem sunt aptiora. Sunt tamen qui r,mam a fissura distingunt, & sub rima fracturam, sub iis lura sede in comprehcndunt.

Rimarum autem rursiis quatuor praecipue sunt differentiae, a latitudine , vel anguli ia : a longitudibiae, ta brevitate: rectitudine. , de curvitate: a superficie,& profunditate desumptae. Aliae rimae sunt coia Picuae , quae osse denudato oculis

conspici, di specillo tangi polluuis.

153쪽

i i De Vulneribui

tu. obviae non sunt , praecipuὸ circa initium , antequam saniem contraxerunt. Non veto coecae cae dicuntur, ut nonnulli putant, quando non is , in quem ictus incidit, locus, sed at is in cranio finditur, S haec est alia fracturae d. ferentia, ut d :cemus. Alia diri remi a me. dia est, quae capillaris appellatur, angustissuria, arctissima Dissura, ex capillorum initar se habens , seu- sumque fere latens , quae tamen si

ad interiora ponetret , gravissimorum syn promatum, ta mortis - . pe cauila est. Cum enim & oculorum obtutum effugiat, nec specillo investigari queat , laesi ossis

abrasio , aut perforatio negliguntur, san uis contra , ruptis vasis effusus , intus coercitu, putre Acit. Aliae iterum fissurae non per totum cranium , seu utramque lami. nam , Penetrant et aliae totum penetrant : ubi scilicet utraque lamina ad me ninge in duram usque fin- ditur; cui fit surae intercum S hoc accidit, quod menturi ab interni calvatia separatur, dc qua se paratione vasa divulsa sanguinem effundunt, qui sub cranio coalectus , nisi ipsi via ad exitum patescat,

aegro mortem affert. Aliquando sol tim externa lamina finditur, interna integra manciare: aliquando contra accidit, u , terna lamina integra maneat, interna Vero rimam , seu fisuram contra-

Alia rursum fissurae lant breves, aliae longae; aliae rectae , aliae curvae. auibus diis rentiae a m nruto adduntur, quod una nune est rima, nunc duae ἰ vel plures Secunda dicitur Comusio , cum siue rima , di fissura , ab irruente,& illiso extrinsecus violenter, aut obstante duro aliquo , dc obtuso

corpore, os ita contunditur, ut

etsi externa ejus facies ad sensum permaneat integra ; in profundo tame a sit continui solutio, dum os intus deprimitur, ta in se cogitur, ut idem fere ossi contingat, quod

carnibus , dum a re dura, non aci ta laeduntur, .accidere solet. Et

nece illarium omnino est, ut sub ipso ictu os se ipsum impellatur, occavum fiat id , quod collicitur calioquin non colliseretur : ut vero colante ictu cavum,& cona prcssum maneat, non est necessarium. Maxima enim ex parte mollia ad naturalem situm regrediuntur, ubi percussio , de vis externa cessaverit. itaque eorum sententia mihi non videtur Probabilis , qui contusionem per depressitonem cranii cxplicant, ita ut tangentibus, aintuentibus fovea apparcat rcia que explicant similitudine vasorum cupi eorum , sta saeorum,

pluti eorum , quae rebus duris allisa introrsum pelluntur, absque solutione coiit uiui , & Qvcam contrahunt. Haec enim fracturae crani j species non est , neque ad fracturas pertinet, sed figurae saltem fit vitium , cum nihil neque illium . neque istaeium , ne lite collisum sit, sed os solium modo depresum' etsi quandoque fractura conjungi possit.

Hinc duae contusionis, seu collisionis species constituuntur, una

cum cranium solummodo tu se ipsum

154쪽

CAp. XXXIV. De Cranii stactura &c. r s

sum cedit, ac subfidet , sicut spon- intro cedit :id quod fit ex validis

telorum obtusorum, lapidum, fustium ictibus, vel capitis ex lapsu ad rem duram obtusam vehementiore altilione. Quanquam enim depressio cranii etiam dicatur cra nium integrum manens intro LiΙ-tem deprimitur, sicut dum cuprea, vel stanne a vasa comprimuntur. tamen inter vulnera, de unitatem solutam illa lasio non est referenda , ac olle in suum locum reducto , nitul mali amplius superest. Hic vero de ea saltem compressi O- ne loquimur, quae cum fractura ,& ossis comminutione est conjuncta, atque ita non simplex fracturaeit , sed conjuncta cui mima, vel sede. Dii ferentiam hanc fracturae aliqui non recte explicant , & plurimi ita lotum fieri decent, cum obriae ictus vehementia non solum fuditur, ac intro truditur, verum in .um r nangitur, fragmentumque cranii secedens sub oram , sive limbum ossis vicini integri truditur. Quod si aliquando heri posse concedimus, S unum depressionis modum hunc esse admittimuS : ita non semper ne celsarium esse putamus, ut ossi rucifracti particula lub os, quod integrum manet' detrudatur, & sub eo lateat. sulficit enim ad depressionem constituendam, ut aliquod ossis fragmentum a toto separatum, interi Ora , ta cerebri membranas versum detrudatur, & vel aliquibuS angulis , de extremitatibus acutis, quasi spiculis, meningem laedat, vel plana superficie servati cerebrum Om Primat, ejusque motum im-

δ pediat.

gia, vel caro comprcisa, & locum, ac figuram naturalem non nata at saltera , cum cranium simul id e primitur, & figuram mutat, ac foveam acquirit. Verum haec contusio simplex non est , sicut , di reliquae , cum quibus aliae laestiones concurrunt et de cum fractura haec species saepe coincidit. Intcrdum enim cranium contunditur sine rima , & fiis ura , quod in puerorum

capitibus , quorum olla iunt molliora, fere accidit, aliquando rimam contrahit. Quorum enim os lasulit duriora , in iis vix contundi

potest cranium , quin simul fran-

gatur.

Contusio rursum aliquando estsne eo ium, quae sunt i. Ara cranium, laesione . aliquando vero

cum coi iam laesione. Etenim non a inquana ex gravi cap Iris contusione non solum venae, sed alteriae, ac nervi , qui suur mira cranium rumpuntur, quae contusio Periculosissima est. Et quidem venulae, ct arteriae, quae sub cranio rumpuntur, non semper sub lo o cranii, in quo fit contusio, rumpuntur, sed etiam in parte contusioni opposita. vel vicina. Fieri quoque potest, ut cranio i. a una parte contu so , vel percusso, in aha parte aliqua sutura dissolvatur, & olla, quae per futuram unita erant, diluin- santur , & hient, imo etiam cranium integrum in alii parte rum .patur , ta rimam contrahat.

Tertia D prassis , defesso, introiscessio de contrusio dicitur, cum ossin litur, sed non , ut in fisura simplici, in suo loco manet, verum

155쪽

rgo De Vulneribus

pediat. Ego hanc laesi cranii di d Em ipsum teluila acutum est d

ierentiam commodissime fractu- non satis acutum , nec leve , sedram in specie appellari posse exi. aliquo modo obtusum, vel grave; simo. unde accidit, ut cranium non so-Cii arta dicitur Sedra teli, sessio, tum scindatur , sed etiam rimam vcstigium , incisio etiam latinis contrahat, aut contundatvr, imo comino de dici potest. Sedes est, deprimatur,ta cranium effringitur cum a telo a uto cranium laeditur, Et quidem si cranium sit durius , ita ut aciei teli impressi sedes , di vestigium , qua scilicet parte telum insedit , manifeste apparet. Advenit autem sedes perpetuo ctim cutis , di pericranii Nub

nere.

Verum varii hujus laesionis ru sum in udi sunt. Primo enim huc pertinet simplex illud vulnus cum pugione, cultro, stylo , vel alterius rei acutae cuspide cranium laeditur , quae Punctura recte appellacum incisione facilius fractiora conjungitur; si vero sit mollius,

contusio.

Fieri etiam potest, ut in exteriore cranii superficie solum incisionis vestigium lese ostendat , intus vero rima sit. Quinta dicitur Centra Uura , serire sonitus, quam Hi p. infortunium appellat , nec sine causa hoc nomen huic malo indidit Hi p. li felices enim & in sol lunati sunt, tus, quaeque nunc externam solum, qui nec ipsi sciunt, quo loco laesi nunc utramque tabulam cranii pe- sint , neque medicus satis certi ne trat. Deinde illud simplex cul. de hac re fieri potcst , nisii cum restius , cum a telo levi, acuto, , de sere jam desperata est. Accidit bene scindente secundum longitu- autem contraii bra ex resultu ictus dinem scinditur , ita ut sutim natu- in partem a plaga distantem, & ad

ratem sit tum adhuc retineat, di ve. rcullendum minus aptam. Di msi igium in os te inciso appareat, enim aer in diploe vocata, hoc est quae Incisio appellari potest : ii, in meditullio cranii , seu interque ea nunc ita ut externa saltim utramque laminam , conclusus ve- mina, nunc vero ut utraque scia- hementer ex ictu alterius loci agi-

datur. Teloius simplex modus eli, latur,ta impellitur undique , fit ut si cum incisione aliquid os a is de- loco alteri calvae solidae altiliab, ip- perdatur, & Devolationem, si ve ex- sam pertingat. cision in nominant;.dum scilicet Haec Hip. cst opinio , qui lib. de sicut quando assares ascia , vel do- capitis vulneribus inquit: frangitur labella complanantur, aliquod li- calvaria sub vulnere alii parte, gni abscinditur. Huc reserunt non- quam plaga est , quem tanquam nulli etiam id vulnus , quando ducem sequuntur Soranus lib. S. ca bombardarum , & scio petorum 4. Cornelius Celsus lib. 8. cap. q. Gal.

glandibus aliquid cranii interdum lib. 6. meth. ined. cap. uti. Avicennas, aufertur. Nicolaus Florentinus, Ioan. de Vigo,.

Compositi modi sunt, cum qui- IOAn. And. a Cruce, Da niti Senner-

156쪽

CA P. XXXIV. De Cranii fractura &c. I

quam sententiam similitu- ceum , & cucurbita sicca percussa

canibus comprobare nituntur. Et in una parte, frangatur in opposi-rimo , Omnia 'ala vitrea , te in ta , sed semper in loco percusso iacea , & cucurbitae exsiccatae, si frangitur , & a percussionis loco Percuriantur, exemplo in opposita rima usque ad oppositam partem Pa te angu ntur, quia agitato ex se extendit. Quod si quandoque percussione in iis aere, nec exitum Inveniente , in opposita parte fit

fractura: ergolic in cranio contingere potest propter aerem intra

apsum retentum, qui, cum advenit percussio , quam vehem diatem csse oportet , extemplo ex illom igno impetu ad Oppositam concurrit partem , & iit contra fissu

Secundo , Nicolaus Florentinus Serm. T sum. 1 traei. 4 cas. i. se Observasse te aiatur in quo clam artifice , qui uines facie Dat, qui cum accidat, id est , quia sunt vasa vacua , quod de cranio verilicari

non potest, cum non sit vacuum.

Praeterea haec ρasa deberent esse

Hei metice obserata , ut aer egre

di non possit, & ex maxima percussionis agitatione e Xitum quae rcns, S non inveniens, utique in p irte debiliori vaS frangeret, quod si vasa sint aperta, ex percussione exagitatus aer per parens potius Oilium prodiret, quam vaS frangeret. Nec de his vasis aliquo liquore plenis valet ratio , nam nos

n ca Pitc t imet percussus , iacta in p ura fregimus , nec hoc observat Ozo contusione , nihil iae una re- vimus, quod si quandoque con-Pς tum luat, tertia postea die cum tingat, haec vasa sunt tenuia, &tcuras luiliet lubsecuta , aperti frangibilia in parte percussa,& non Pat e opposita, copiosa sanies fuit sic eli cranium. Quod si hoc cam-mventa : pat i lg:tur ex hac. flo- panis , di mortariis meis contin-rentim obtervatioue , dari contra. gat, quae dura sunt, hoc evenit ni iuram ; sc in morbis externis om- ex tremulo acris motu , qui in hismbus rationibus sentus est praese- sit, nam sunt corpora solida , &rendus , quia ob rationes sensum continua, & ex vehementi perciliaci emitte re non licet, & negare, si one, si motus in una parte impe- quod palci ad sensum , est in be- diatur, in opposita tremn us mo-cillitas intellectus. tus intenditur , S ia oti aegre fran- Uptimae lunt hae rationes, & ob- gutitur. Coeterum cranium est contervationes, quibus non facile alii- tiguum , & non continuum , quia Pulamur , nam nos tumus nimis pluribus conitat ossibus, quae interi rupuioli , de non ita tacile credi- se coistinguntur, N Gal. 9. de Hispar. mus. Quod dicunt de vasis vitreis, Hum caR. 7. vult, ut lianc quoque testacei, , & cucurbitis siccis, uti- suturae utilitatem habeant, ne sique de cranio verificaretur, si ca- fractura accidat , ea nimis lonQEPu cllet vitreum , tellaceum , vel protrahatur, sed ad suturam termi- cucurbitinum ; potest quandoque uetur. contingere, ut vas victa una, testa- Contraitiirae procuratores sup-

157쪽

148 De Vulneribus.

ponunt intra cranium acrem, ne L alio loco rumpebatur cranium pcimui tamen , an congenitum, an quam ubi percuticbatur ; deinde adventitium , & d berent quoque ex dolore, mollitie, ii more dcc. insignem supponere cavitatem, qu; nulla est, in qua contentu, aer ex vehementi cranu percussione impelleretur in partem oppositam, de ibi limam produceret. Verum ictus non potest esse debiliorip. o impulso aere ἰ imo aere sortior, si itaque res contundens, immediate percutietis os, illud non frangit, dc deberet prius frangi: quomodo ergo aer in minima

quantitate intra parvam sphaeram coercitus , ictu debilior, rimam in osse dissito, dc apposito producere potest Ad florentini observationem dicimus ipsum nequaquam contra-fisuram observalle , sed copiosam saniet quantitat cm in parte oppOsita iiivenisse , quod idem diccndum est de aliis observationibus is quas authore S pro contraiicturis recitant.

Verum quia in parte opposita

vulneris quandoque contr.ihil uram praedicant ex suetione, de saniel in- Ventione , quae nequaquam est vera contra fili ura , quomodo id contingat , scrutinio dignum eli. Amaius Lusitanus cer cura . 3. δἰ alii, quorum sententiae no, libenter non rana submittimus , statuunt fieri poste, ut una parte calvariae laeta, alia longe ditians aificiatur, non quod os filum sit, sed quoci sub eo cerebri meningum venula aliqua rupta sit, ex qua sanguis esuit, de sanies fit, ac putredo oritur. Id hario mur ex querela aegri percu

si , dicentia i pii visum cisu, quod

Si a.

Tracti cranii signa lapὸ in pro

fundo puteo sciat demur sa , non aliter ac veritas in profundo puteo latet , ideoque n eatis acumine sunt exploranda. Si muntur itaque signa pi in o a s mptomatibus, quae vulneri statim supervenire solent. Secundo, a caulis. Tertio , ipse isensus consulendus est. Quo ad primum, cranium osscum est , adcoque per se sensu caret , de dolorem nullum , nullumque sympto ma cxcitare poten , scd

. tantum e membranarum, dc cere

bri comprcssione, punctura, 5. l l cinatio ite omnia tymptomata cocitati possunt. Haec i mrtoirata

num obmutescentia , rum per meres ,

auresve sanguis et 'uxιrii , nitru conciderit, 1im sine je D quasi do miens jacuerit. Haec enim non nisesse s a io miniunt. De his sympto tibias sunt Hippocratis a horisemi. Se i. s. aph. 3o. Euibas divisum scerebrum , iis fibr in , ct bilios in v mitum supervenire recesse s. Lib. 1 Co: Quibus concussum furrit cerebrum , Nelex plaga dolor i aut aliquo e su , his illico vox dscit, neque vident, neque audiunt, freque intereunt. Setii. 6. aph. .i . Ex capitis icitu obmutescentia, ct do pientia , malum. Et eadem se l. apb..i . In usi s acusione de plenilia , si in

158쪽

CAp. XXX l V. De Cranii stactura &c. I di

acuum penetraverit. Quibus signis addi potest mentis alienatio, oculorum rubedo , & veitigol tenebricosa , vel plurimorum, luminum visio. Si aeger in percussionis actu stridorem , quasi tracti OD sis , perceperit , augetur suspicio. .

Haec omnia ex cranii stactura cerebro , ejusque membranis a Diactis eveniunt; cerebrum namque facultatis animalis sedes est, ta ab eo spiritus animales omnia tan us,& motus organa accipiunt, si cerebrum comprimatur, & concutiatur ; dc l piritus animalis motum turbari , ejusque in organa sensus , Se motus influxum impediri necesse est. Hinc ex spir tuum animalium turbatione vcrtiginem ex influxu , de motu denegato lapsum , dc spontanei motus abolit lonem , ob coecationem , obmutes .centiam , stuporem , somnum quasi profundum fieri necesse est. Signa tamen haec etsi propria sint,

non iam n perpetua , de inseparabilia sunt; accidere namque potest , ut cranium sit fractum, de nihil tamen illorum appareat, si scilicet i tactura sit parva, & cranium robullum. Duedam etiam horum

symptomatum statim invadunt, de stibito in terram lapsus , vertigo, oculorum caliga , vomitus bili Osus , sanguis e naribus , auribus , palato fluens , aphonia ; alia postea superveniunt , ut conclusiones , epilepsia, febris , delirium , torpor, parat, sis. Alia ligna eruenda sunt ex ictus conditione , in quo consideranda sunt percutiens, capiti. ictum recipi. ntis di postio , & ins rumenti conditio. inquirendum nimirum , an is , a quo percussus suit aeger, robustu S, an imbecilialis fuerit ; num de induli ria , via

de improviso, cum vehementia, de ira, vel oblique icium in uterit; num ex alto, vel miniis alto loco ; num ex propinquo, vel minus propinquo percusscrit. Nam si qui vulnerat, eli fortior, & de industria , ac praemeditatus, aut ex loco altiori, ta tecta percutit, is gravius serit, & OS sacile rum pit, con; undit, & Hatio deprimit. Et qui ex loco altiori in rem duram

cadentes impingunt, iis, & facido os rumpitur , contund tur, de intro cedit. Qui Vcrolia loco plano cadit , de in rem minus duram impingit, cranium minus affligit.

Percussi caput perpendendum cst , an debile , vel ropuli iam sit,

duruin , vel mo le , sanum antequam percuterctur, vel morbo issum fuerit, an percussus sit senex, vel juvenis , item qua Parte vulnus inflictum iit , de deinde de

laesionis vehementia conjectandum est. In imer instrumenti im considerandurit, an nimirum l .ipide,ligno,

ferro , telo perculi us sit, de an telum leve , ves grave , acutum , vel obtusum , durum , vel rruntis durum , aequale , vel a perum fuerit- Tela enim rotunda , olbiculata, dc plana , obtusa, dura gravia cranium maxime rumpiant, contundunt , dc uatro deprimunt. Telavero oblonga , tenuia , acuta, dc levia magis secant , quam contundunt

et i sene

159쪽

Iso De Vulneribun

Sensus ipse est verus, & fideliss- , mus index, qui fracturas detegit,& hic Hi p. jubet, ut medicus, antequam quid tentetur, aegrum, di astantes sibi confidentiores reddat, primo capillos consideret, si enim hi telo sunt dissecti, & in vulnere ipso continentur , ossis denudati, & laesi signum id est est edocet. Etenim a lapide , vel alio telo cadente projecto, si extremitas ejus in lingulum acutum abierit, pili saepe, & conscinduntur , & in ipsam ossis substantiam

impinguntur, ut citra rimae abrasonem evelli non possint. Deinde vulneris conditio attendenda est: nam si vulnus longum sit in syncipite, quia ibi cutis est tenuis , & os rotundum, de cranii tractura merito suspicandum est. In temporibus vero etsi vulnus sit longius, tamen quia ibi depressum , & pla-ariim est, caro multa, ossis ibi iracti non ita facilis est iuspicio. . Certiorem explorandi modum per specillum tradunt, itaque qua plaga est ' , specillum immittere

Oportet, neque nimis tenue, &acutum , ne cum in naturalem

quandam foveam inciderit, opimonem fracti ossis frustra' e, hibeat , neque nimis crassum, ne exiguae rimulae fallant. Ubi specillum os attigit, si nihil aspcrum, sed omnia laevia apparent, integrum os habetur. Si vero loco extra suturas asperi quid occurrat, licium os este indicio est. Haec fracti cranii signa a sonerto , & ab allii relata inferius examinabimus, an certa, & in illibilia sint. celsus specillo contentus non est, & licet nec minima rima appareat , tamen si ex tali vel ictiis 'conditione , & symptomatibus supervenientibus de fractura cranii luspicio sit , ossi atramentum scriptorium medicamento mistum inducere jubet , N postea os radere. Quod enim fissilio est , quia nigrum colorem in se recipit, nigrum manet, reliquum album naturalem colorem rasura acquirit. Hanc autem fissuram hoc modo depreti ensam porro secundum prosunditatem radere oportet. Si enim ratione nigredo omnis eximitur,

iudicio e sit fissuram minorem esse Si vero deleri non potest, ad Profundiora pervenit. Nonnulli hoc modo fractura explorant:

Thuris s

ladani, cera ana iv. terebinthina,

farina fabarum ana C. ii.

f. emplastrum.

Alii hoc explorant, ut

thuris,

san ali ana j. ij.

farina fabaram arta l. i. m. ad linem , f. empl. Imponatur supra cranium abrasis prius capillis. Si postridi E aliquo in loco medicamentum fuit exsiccatum , ibi se acturam esse censent. Gabriel fallo pius scribit, eo loci , ubi craniuna contusum est . quasdam maculas , seu puncta alba, instar eorum, quae in unguibus apparent, conspici.

160쪽

CΑν. XXXIV. De Cranii fractura &c.

His signis , & alii alia addiderunt i dant aegro cxtremitatem chordae musicae, vel fili seric ei dentibus apprehendendam, cujus al

teram extremitalcm sapit chirur

gus , illudque cxtendit initar cho dae , ta tunc filum illud vibrat, ut fiat motus tremulus in illo filo, ut soniim edat, ab ea vibratione si sentiatur dulor, significat hoc cranii fracturam adesse. Ad haec chirurgis etiam signum stacturae ejusmodi est , si aegeri piritum fortissima buccae inflatione, orisque & narium obstructione foras pellat, ita enim e vulnere a sorti conatu aliquid saniel eliditur, verum hoc in fractura , ubi cutissimul non aperta , non habet

locum.

Ex at te sequens limatur signum: ponatur serula sub utraque parte maxillae , nisi id uando eo loci, quo fractura latet, dolorem , de quasi strepitum praecipiet patien S; ratio cli, quia cranium globi sim, te formatum , dum inuiculi temporales huic firmissime adhaerent, ec in manducatione abbreviantur, dii tractionem patitur ; quo fractura illis propior masculis , eo certius experimentum. Vel detur patienti clavis, ut eam dentibus for-t Iter mordeat, vel dentes cum ea

parum pulsentur, si inde dolor oritur in parte , in qua ictu accidit, cranii fissuram adesse denotat. Verumenimvero haec omnia signa supra recensita fallacia reperiuntur, neque cx his cranii iracturam certo hariolari possumus, sed tantum conjecturaliter , quae

conjectura facit chirurgum duc, pere potest , cil 5 & symptomatibus, ictus conditione , subjecto, instrumento, sensu , specillo tac. hauriantur. Nos multos a capitis ictu tenebricosa laborasse vertigine , cecidiise , bilem volnuisse. sanguinem per narc. , palatum, Maures profudit te, mutos evasist e&c. liiijusmodi nullam cranii fracturam passos , & absque sectione curatos fuisse observavimus, de multa extant exempla. Cadunt etiam quandoque aliqui capite percussi, nulla cerebro illata injuria, alios stetisse vidimus , quibus duram me ningem laceram deinprehendimus , quare in his judicandis , ubi anceps ies est , prudentem chirurgum esse oportet,

qui cuncta bene penset, judicet, agatque, prilii nam scilicet patientis naturam , more S , motus,

vires praesentibus conserendo: non itaque ubi haec apparent symptomata, semper cranium istactum demonstrant , sed potius cerebricoliciissionem , ut Hip. sezl. 7. Vb.

7. te ilatur et Quibus cerebrum concussum fuerit aliqua ex causa , satim mutos feri necesse ei Z. Et non solum aphonia ex cerebri concussionec venire potest , sed etiam alia gravissima symptomata , quae si nullima incranii fracturis accidunt.Imo evenit quandoque cerebri concusissio absque. vulnere , & quandoque cranii iractura, nullis subsequen- tibiis symptomatibus , accidit, &interdum in vulnere cum calvariae denudatione , & cerebri concunsione praedicta apparent sympto mata absque fractura. Pollunt

etiam haec symptomata hujusmodi

SEARCH

MENU NAVIGATION