장음표시 사용
81쪽
Caus Causa est glans plumbea media
la remota eit scio petum. Prognos. Sesope torum vulnera, quia summam spirituum , ta larigui. ii, perturbationem interunt, & semper aliquia de ipia subitant a aufertur, ac perpetuo composita sunt . vix cni in transi. pila plumbea cutem, ut non nervos , tendiaes , libras , atque cum insigni contusione varios laedat tubulos, longe periculosiora sunt, quam ea , quae gladio , vel icto inuiguntur. Ideoque ex vulta ribus et ad b, vel telo
indictis multi peri nantur , Puta
ventriculi , intestinorum , vesicae, ex ri, vero scio peto illatis raro quis convalescit. Esto haec vulnera vulneribus gladio iussi ictis longe periculosiora sint, tamen aegrum
sitia auxiliis relinquere non t et , & iatrii, est malo remediis stac currere , quam iis onussis aegrum mori sinere; cum α ni e natura saepe miranda quasi tacere soleat , &CO, , qui jam sepulturae tradendi
videbantur, com aluisse observatum ii. , ut putres ex dant historiae. Vulnera e jusmodi cum ossi, sca-ctura pcrii ulosiora sitiat, ta curatudini tuora , si e non tam periculos,. Quae ad ira ac s interiores penetrint, si e quae noctiliores sunt, si o pulte, pii icipi, In conten
va, ninilominus aegrum interimunt.
Haec vulnera, si corpus caco casemum apprehendant, mu um periculosiora sunt, quam quae coi pus sanum. Huae inii;uem P ne tranecavitalcm , ut captu , pectus , α ventrem periculosiora surit,quam . si partem carno iam tracilitent. Haec
vulnera, si a pii a venenata inti i-guntur, valde pernicio a sontiit plurimum letualia εἰ praesertam si ad partes lateriores pene cnt, reeito sint parua , vumeratum puri
In vulnerum inopetotum curatione magna sedulitate primo ob servetur , in qua inam corporis partem globus intraverit, & an penitus pervadendo ex opposito latere rursus eruperit, vel cli .mni minius lateat, & ubinam , quamquaprofunde. Hinc prima glo ulos extrahendi indicatio emergita A Msi vulniis non satis ampi na sit , id
cultello incuborro magis dilatandum est, partim ut materiae cinu-xus conccaatur , pratim ut, si adfuerint τε unia sustula , vel ossis iiii ix , vel globuli eximantur felicius. Tunc patiens in illo stulocari debet, quo vulnus accep ta
alias fibrae diliorqueri possunt, tanide maximus oboritur dolor. Digiti iipe melius instrumentum sunt ad res extianeas ex intendas, ta s obus imis pro inde det Helcar,
tu ista non prosundae facienda eii,
sed voltellis , aut tenaculi S, aut sol pice denticulata, nostro torvbno , aut terebonis, altri que smihi bus eximaturai si in osse fit inii tim
82쪽
CAp. XXVIII. De Seso petorum Vulneribus. τ3
qubd si reperiri nequeat, totum opus suppurantibus , vel naturae committitur, quae , exacto aliquo temporis spatio , ejusmodi latentes in profundo sine noxa gestatos globulos plumbeos sponte ple-
Consolida sar acere. lchimillae, Sedi majoris, Sabinas rumque propellere solet, quod in Qua in umbra , cst aura libera sicceu- ferreis, aut aeneis non succedit, qui iur, ct simul in pulverem terantur. cum rubiginem, vel aeruginem contrahant, vulnus sanari permittunt.
Interim aulctra multa in vulnere
specilli circumactio, profundaque , Hujusputu probemisti m .ij.vel iii. Superfunde vini as. lib. iv. Coque in otia nova lutata ad sussicἰρη-tiam , de colatura mane, & vel pe- incisio ad obtinendum globulum ri J. iv. vel v. bibantur , tum etiam omittenda, & rugiendae it , tanquam naturae hostilis , & valde dolo rosa, ex qua nihil boni expectari posset. cloduli extractio prima d e fiat, qua quis ictus fuerit, tum quia globulus tune specillo tangi pote ii , tum quia commodius , de facilius ii , cum adhuc
membrum calidum sit, & minor doloris sensus accitur, quam cum ab aere alteratum , di refrigera- tum fuerit. Si vero ui aliqua parte nobili, vel quae nobilem in consensum trahcre possit, stobulus
haereat, & ex vulnere per te de vulnerati vita periclitari videatur, chirurgus globuli extractionem tentare non debet. vulnus eodem decocto eluatur, dc sequens emplastrum superpone et . Terebinth. ij.
Colophoniae, Cera flava ana LSacch. Saturni, Minit, . '
Sang. draconis ara g. iij. Si racis liquida , Magnetis praep. ana ii. Crcei Martis d.
Mumiae ana j, Aleti hepatica, Alum. o. ana g. s. Puletersentur pulverisanda , cst primo liquescat cera, ac ium reliqua successive Non tantum instrumentis glo- immiscenda coagitentur, addendo quo buli eximi potiunt , verum etiam quevotionibus vulnerariis expulsivis egregie e corpore haerentes ex-
elli deprehenduntur, & imprimis
equens potio in stobulorum , de grandinum expulsione decantata est , quae alias ob exiguitatem extrahi vix positant , cum post earum explosionem foraminuta carnis vix iterum coalescant, quae ita fit. i R. Brassica rube. non capitata m. ij. D. Caroli Musitani Tom. III.
ct ad justam emplastri consistentiampe
coquantur , cujus parum pro vice
subcalescere sinitur, linteoque inductum hisce , & aliis vulncribus superimponitur. Postquam illud, quod expulsum volumus , fit eductum , siatim talis potio omiti tur, alias nihil boni operatura cialat, alias tamen mitior potus vul-K M ari
83쪽
Merarius a nobis descriptus in pro- causis, nempe propter morbi παῖ- P i capite adhuc aliquandiu con- nitudinem, ta vitiosi succi redunt liniari poterit , donec nimirum dantiam. Perpurgans enim me- vulnus sanescere videatur, & tunc dicamentum biliolos , tenues, ac ejusmodi podius cestet. Extracto globulo, vulgares chirurgi nupam cum ovi albumine conquastato vulneri applicant, &sta im , ne fluxio ad partem affectam ruat , phlebotomiam inuitulliit, si possibilest, a pruia a vulneris die, nisi sit nuper a cibo; namco tunc eli expectanda cibi ansumpti digestio. Eam venam secant, quae aisectae parti di: ecte opposita est: ut vulnere in capite exiliente , ex cephalica , si ea haberi non possit , ex media, si haec neque
inveniatur, ex basilica. Qua langusti s quantitas educenda sit, certo perfniri an unoquoque non poteti, verum si copiosam sanguinis evacuationem viil ne ratus sei e non
possit, digito venae sectae osculum occludunt, N per aliquod temporis spatium , puta per vigesimam horae partem sic detinent , deinde digito amoto , parum sanguinis
c ducunt, unciam puta , Vel semi- unciam , & iterum occludunt, de sic per vices re iterant. Nam inquiunt hoc secandae vcnae gem s retrahere plurimum a palle aste acum min m a sanguinis eductione.
Et eodem die prae nussa tamen phlebotomia diversiva , qua per vices exiguam sanguinis quantitatem c ducunt, purgationem instituunt, uod si utrumque eodem die per ere non pollunt, eam in diem sequentem , vel tertium, vel quartum , vel subsequentes differunt, quam contarre dicunt duabus de sero os humores expurgant , qui ad xulneratam partem facile conisuere pollunt, & si per xempus licebit syrupos alterantes ex intubos.cco boraginis, infus ros bustisa, cum decoctione betonica , sonchi, fortulacae, valeriana , de similium propinant, post quorum exhibitionem leniente aliquo medicamento corpus d plent , nempe I rupo ros soluti elect. GDcc. ros aliqua rhabarbari portione
in sero lactis infusi, br. de novem infusros rubia & hujusmodi. CCeterum
has naenias cap. 18. de Vulneratorum phlebotomia , cst medicamento purga te resutavimus
Deinde si san uis e vulnere es fluit, omni conatu e iis profluvium sistunt; est enim sanguis 3 itae balsamus , quo deficiente , vitam ipsam deficere necesse est,uerum sangui in hujusmodi vulneribus semper per digresim effluit, idest ob a
Postmodum ad internum pulveris pyrii ardorem restingitandum oleis restigerantibus utuntur, scd incassum, imo majori noxa int ii enim ardore non modo re isti erant , veram ctiana ccii ignis pabulum ipsa incenduntur, & aidorem
Ad dolorem demulcendum, qui perpetuo in principio, & piogressu adest, ea commendant praesidia, quae doloris causam tollunt , ita sunt intemperies, continui solutio, Partium nervosarum Iasio, lacera-οι,
84쪽
De Scio petorum Vulneraribus se sCAp. XXVIII.
tio, extraneum in vulnere relictum&c. Dolorem leniunt anodunis, ut olea frum verbasci, amygdalarum
dulcium, cham amelino, sem. lini, lumbricorum , pinguedine humana , adje vitulino, cataplasmate de maluis decoctis , ac tenuissime tritis, meliloto, ad
disii farinis sem. lini, faeni raeci Gyc. . Tandem id, quod contusum est, in pus mutant , ta a carae sana eximunt digestivi ope, quod ex
componunt. Verum hic Locum non habet, cum contulae partes facile putredinem concipiant, &nangraenae periculum imminet, &Praecipue si partes nervosae coni ita sint, ciuimodi la mi da, & simpliciter oleo a , & pinguia non to
lorant, ac sectora requ: runt: sed talia u u panda, quae δὲ idem carnes sontusas in pus mutant , put rc dinem non inducunt, A simul dolorem leniunt. Quidam, ut iu- commoda , quae ex vulguris digestivi uti succedere solent, praecaveant , di Iestivi pingillis unciis mer curii praecipitali drachmam unam addunt. Verum magna cautione opus est , ne quid tumet C ag itur,
ubi enim putredo praesens est, &gangraena prae foribus ad ii, uti-
qua marcurium praecipitatum ad-1ulscendum censemus , attamen is in quo uinque scio petorum vulnere non est necellarius , nec semper tutus , cum cxperientii constet. talia vulnera sitne mercurii mi celacurari, & este alia medicamunia
tutiora , quae putredinem inhiberepo stat , imo in locis nervosis vulneratis facile mercurius praeci Utatus inlignem dolorem αxcita. re potest. Vulgari digestivo penicillos , vel turundas. illinium , &in vulnus intrudunt, verum nimis crasse esse debent, ne affectam partem extendant, & excrementorum , quae per vulnus educi debent , exitus intercipiatur, re nec rosi, vel alii, pravi, si mptomatibus detur occasio ; nec nimis longae, ne pungant, nec nimis durae , & asperae , ne lacerent, ac
dolorem inferant , unde primis diebus tantae sint longitudinis , dc
crassitudinis, ut vulnus ne clauda tur, proli: beant, de una commode pus exire possit.
totum penetravit, ita ut vulnus inraque palle pateat. medicamenta per selonem , vel se taceum ex lino , vel ierico paratum adhibent,& quoties detergivit , hin: inde
se tonem illum trahendo movent,&i novo medicamento illin uiat.
Verum a se tonum usu prorsus abstinendum censemus , imo horumulus a recentium chirurgorum aula recogit, nam puri exitus praeci u-ditur , de dolores, ac inflammationes excitantur, praeliat itaq etur undas utrinque immittere. Addimus de nos , quod hoc praesidii
genus lumina cum molestia gestatur , quia perpetuo ipsius vulneris labia laedit, nec medicamentum per totum vulnus deferre potest. Atque ita procedunt in his vulneribus , donec pus aliquo modo laudabile apparere incipiat.
in principio vulnus semel in die
ligant , cum vix aliquod detur, quod e vacuam necessaritim sit. Uhi
vero pus fluere incipit, bis in dio S i lisant;
85쪽
ligant ; & cum ea copia fluit, ut rum clarificato, ct in re stans redam- nisi saepius evacuetur, ergo mo- Quod si talis nitri praeparatio non te alii , S dolorem pariat, etiam sit armanus, restinctio a pulvererer in die vulnus aperiunt, & apu- pyrio mendicetur, ut re mundant. Ubi rursus ejus copia minui incipit . bis in die vulnus detergilia . Et postremo ubi ejus exigua copia fluit, & vulnu, incarnari incipit, semel, in die , ut tuitio , vulaus detergunt , NIigant. Quod si interea vulnus sordidum redaci tui , ut in corpotibus caco Aa, iiii, saepe fieri assolet , ad abstergentia confugiunt, ct ca mu
decoquantar in aquae fontana haustu tunc enim nitrum , quod clarificarum
ad hujus pulveris composivionem in1rseditur , coquendo in aqua fluitur, de uno haustu ebibatur , N per tres vices re itera. Exterius ad vulneris ardorem restinguendum optimalunt alolia , haec namque Oinnem aciditatem extingunt; cum aciditas corruptiva vulneri insit , hoctiora , vel fortiora praescribunt, aciditatis extinctivum paratur ex Prout major, vulnuuor puri S co- calce viva, ut 'pia fit ut , & vulnus vel p.i IUS ,
vel sordidius est ; adhibent pulet
rem aluminis rocca Uι, mercurii pr. Uisati, tutiat parata , cr mel rosacen a cum farina hordei ν istam. Si in putriadinem abire videartar, tunca Ilippi irantibu , abst irent , ct iis utontur praesidiis , qtiae putrediui resistunt. α sequens conficiunt ex
decocιis , cujus colatura addunt succum apii , plantaginis, mel rosaceum,c cum farina hordei I croco, unguenio Aegyptiaca , terebinthina mediocris co si emia unguentum ant His peractis , si vulnus in melius abit tandem uia uentis incarnantibus,ti cicatri Eantibus utuntur. In scin peto in vulneribus juxta nostram sententiam curatio proce-
eam in aqua fontana extingue , ct una, vel altera ebullitione simul. que, deinde aquam Odoa, or in ea aqualem meialis Partem coque , ct despuma , donec mel iterum suam puriorem consistentiara
. . Huius meris ij. Cremoris laetii 3. ij. s. Oculor. cancr fulversat. Ei, M. f. Iinimentum. Hoc mollioi ibus tur undis excipiatur, quae utrique foramini, si totalis trajectio ab imo latere ingredie udo , & altero rursus egrediem do , imponantur , exactis tribus, vel quatitor horis cum Icccnt1 Iinimento repetendo.
Si magna sit contusio , omne contusum,quia succ i ex canaliculis dit, extraneis, & globo extractis, dii iuptis effusi sermentari debent, siqua sint , ac sanguinis fluxu se- quo facto pus subsequitur, matu- dato, si vulneris ardor , seu dolor randum est , id quod talde fit tgravati viis propter pulverem pΤ' nam i clope torum vinnera vix an-iiviri affectam partem ex rutice, te tertium , vel quartum diem
86쪽
CΑp. XXVIII. De scio petorum Vulneribas. I
inter hoc tempus singulis viginti- Spiritu, vim ij j. d.
quatuor horis iemes deligentur, F. linimentum , ea propter suppurantia , ut dige- Quod mirifice con lucit ad sedan stiva tunc conveniunt, & ante om- dum dolorem , e. maturandas clonia , quod contulam est vGispiritu abluatur, s disivo regatur, cui semper vini spiri as, O basarnι Heru-miani aliquantulum est addendum, ne labra vulneris contusa ad gan-κraenam ruant. Hinc tur undae, quibus illiniuntur unguenta digestiva, di stippurantia , prius inam gantur tu vini spiritum, bc deinde di- geliivo illinantur; in primis enim quoniam digestiva non aeq. e semis per partibus nervosis conveniunt,ca propter optimc additur, qui
omnem noxam metuendam corrigit. Ambrosius Pereus digestivi communis loco ad Munerum Iclope torum curationem commendat balsamum , seu oleum ex tenellis catellis paratum , cujus haec est com
c praeliat autem , si nigro colore
fuerint P recens natos, qui sic Hicet amie tertium diem in lucem editi sint. Hinclis iis olla ferili claudantur, asque Ol cilior. albor vehViolarum lib. iv. Superini tantur , deinde subje iis prunis , fervere leniter incipiaι oleum, olla siu bene cooperia, ct ignis continuetur , donec catellorum carnes, oe milis omnino decocta fuerinι, etiam ad ossium dissolutionem. advertendum tamen , ut is i igne Fus exsequatur : ostia adde. Lumbric. terres . in vino Lur. lib. l. Gquantur simul, ct coletur per manicam Hippocratis, colaturae adri
pelorurn vulnera cum tu rundis applicat tim.
Postquam per haec , di si in uasuppuratum est via nus, & omne contulum separati 'm , applicandum est munditi ativum kquens, vel quodcumque aliud , ut . . Terebinιh. Venet. C. V. Ol. res. J, j. Meg. ros. colat. iij. M 'has
F. linimentum. Impregnandum , cst irrorandum ne
nihil cum spiritu mini. Hoc ipsona undificandum est vulnus suppuratum , donec sponte caro nova succrescat. Quot si in suppuratione , aut stibi equente mundificatione putredo, ac corruptio adsit insignior , supradictis remediis
nonnihil de mercuria fracstitato, quantum fri pol si, spiritu vini corrVis, commode adripeis , de id praecipue ubi partes nervosae fuerint laesae, vel affectae.
Verum nos selopeiorum vulnera cum magna contusione , spretis su pp urant ibus , & digestivis,
curamus sola aqua Regina Hungaria, - . nullo subsequente pure. Si . vulnus penetrans sit, vel eius totalis trajectio ab uno latere ad aliud, abluatur aqua ejusdem Regina, ct cum
rurundis in ιandem aquam etsi in ba famum prFrisimis immersis, curatio-
87쪽
nem peragimus , vel spiritu vini eum spiritu terebinthina miso , vel spiritu Mini cum bal amo Peruviano , vel balsamo la tisiciali se. Interim non desint potiones vulneraria cum stibis diaphoretico, vel balsamo Peruviano, vel oculis cancrorum , velsanguine hircino , vel mumia. sc.
C A p. XXIX. De Vulneribus ex venenato mersu
Non uno gravamur malo , nec morborum infortunia solummodo vitam nostram impendent; sunt quippe & alia graviora, quibuS non raro . calamitosius affligimur: ita ut nihil ex omni p2rte contingat , passimque majora periculano, expectare vidcantur. Qui febre corripiuntur , doloribus cruciantur, aliove morborum genere affliguntur, & si quandoque in magno vitae discrimine versentur, attamen minime iis comparanti, qui aspide, vipera, scorpione , sinu lique vitulento animali vulnerati Potentissimo horum veneno infi-ς iuntur; siquidem morbos vel temperato victu, rectaque vivendi norma praecavere , vel jam instantes
pro ido sapientum consillio praecidere, ni per incuriam, inscitiamque in deterius labi pro π overique velimus, facile possumus; at non itidem venenatos illorum morsus effugere saepissime accidit, quandoquidem nos inculpabiliter incautos adoriuntur, ita ut ab hisceis tuto non sumus , si e proprio in agro versemur , sive in prato ini. moremur, sive in aprico , molli in
herba , virentique cerpite consideamus, tandem nec vel intra pro
prios laros securi vivimus, in qui- bus non raro scorpius latere solet, nosque ignorantes pungit. Unde Virg. Georg. 3. inquit. Sse Fub immotis praesepibus, aut ma
Vipara delituit. Nec de tanto malo nos cogitare possumus , nili potens veneni vis vario symptomatum genete nos moneat, quae in horis crescit, majoresque semper vitae lumini noctes olfundens , quousque ad interitum perducat. In littendum itaque in praesentiarum huic malo duximus exaetissi ina methodo in sit gula, quae a tanto summo discrimine vitam relevare pollunt , ad
signa Venenatorum animalium mor sus ligna ex aegri relatione patent: e vulnere parvo sanguis emanae purus , deinde dolor lancinans, qui sensim accrescit, de subit, ne otumore pars ita insurgit horrcndam in magnitudinem , ct in iuridum , nigrumque tendit colorem, ut ex rubro flavescit, virescit, de e inde nigrescit. in parte laesa uredo aestuans , deinde toti corpori cqmmunicatur , ta putas ae in s mei excitantur parte. Succc - , ait in appetentia, biliosi vomitus , singultus, virium lapsus, vertigine, , menti, stupor , tremores , li-
Pothinna, i Incope , spirandi dise
88쪽
CAp. XXIX. De Vulneribus ex Ven. &c. '
scultates, pulsus parvi, profun-d,s sopor tac.
Causa. Horum animalium vulnera dicunt vulgares esse venenata, quiae Oium licet morsus sit exiguit, , est tamen lettalis ,γα hoc propter animalium venenositatem , di ita vitiosum committunt circulum, a quo ut declinarent , vim inesse i p. sis peculiarem, toto genere praeter
naturam , & uno verbo occultam
dicunt. Sed hoc ipso fatentur se ignorare istam vim venenosam, quia ipsiis est occulta , quod namque occultum eli, hoc ignoramus, ta ita sciunt, quod nesciunt. Alii, quorum medicina est caloris , ct frigoris dogma , relictis
qualitatibus ocultis , ad manifestas recurrunt , dicuntque hoc animalium virus frigiditate sua agere. Alii vero utroque modo si inul gere , nempe qualitate elementari, G propria forma, quam specifi
Alii tandem qualitatum tam manifestarum, quam occultarum in- lassicientiam meditantes , Aristotelis de Galeni praejudicis exuti, in Epicureas, Democrateas queato mos impingerunt, di tali, vel tali particularum, seu corpusculorum dentes constituentium positui Veneni actionem refundunt. Quae sententiae, an ad veritatis scopum colliment, non tantum sapientibus, sed etiam insipientibus exponendas reIinquimus, & interim in tanto opinionum coiisl ictu ad
nostram stabiliendam accedemuo.
Verum nos pro nostra sententia ad duci non potivmus, ut credamus Vip ram , cum tota beaoardica, &alexi teria sit, venenatam cuς, cinnmultorum morborum myriadibus
in si gniter prodesse experiamur; Vinum cnim in quo vipera suffocata suerit, ad elephantia sim Graecorum , seu lepram Arabum praesentiximum cst alexiphermacum, teli e Galeno. Et musto , in quo similiter extincta vipera, spontaneo nisu , talis aeger non tantum .
persecte curatus,sed praeterea quoque omnino in juventutem quasi restitutus fuerit , exutis vinibu S, unguibus , & pelle, usque omnino renovatis , refert Arraeus. Et
mulieres nobiles Brittannicae vinum , in quo viperae suffocatae sunt, quasi interno cosmetico ad corporis, vultusque pulchritudinem, &uni eris cutis formositatem comparandam, absque ulla noxa , &sanitatis detrimento bibunt, telle Zuvelfero , & id nociis multi Brittannici retulerunt. Jura viperarum con umpta nonne consumptos , &hecticos pristinae sanitati res Diuunt' Imo in omnibus febribus malignis in jure pullorum consumpto nos viperam concoqui jubemus felici cum eventu. Nos Casi ovillarii in nos aratria cum inam raremur , in Antonii forte pha macopolio quosdam viperas in v ru assas anguillarum more multoties magno cum palati oblectamento comedisse observavimus. Actum esset de alexi pharmacatheriaces virtute, nisi in sua composiatione viperie pulveres, vel ejus lico de vigera trochiscos admitte
89쪽
ret , qui ejus basis, & sundamentum sunt. Quis unquam satis extollere potest be Eoardi cum animale , quod ex solis viperarum cordibus, & hepatibus coniichur Quis salia viperarum volatilia, seutheriacalia' Quis essentiam vi perinam alexi pharmacam commendare poterit ' Ex tot, tantisque viperae dotibus , quis eam venenatam esse credere poterit Z Et tamen inter venenosorum reptilium genus primas obtinet vipera , &animal in totum perniciosissinum, α venenatissimum in morsu eli, stibal ex itheria ejus virtute quantum malignitatis lateat, nos miserandorum ex ejus vulnere supervenientium procella , & imminens vitae periculum virulentiam admonet. Cceterum meditari non possumum cur in Vipera sit perniciosum virus, de rursus in eodem subjecto tam salutare pharmacum φTandem eo devenit intricata difficultas , ut nonnulli authores recentiores dixerint , quia vera veneni vi perini cognitio eos latuit , non totam viperam esse venenatam , sed tantum quosdam ejus partes, inter quas recensent caudam, caput spolium , & interanea, haec nimque eximi fatentur, quia veneni receptacula sunt ; non autem quia venenata eximuntur,
sed quia excarnia , & inutilia
sunt. Quidam cordati authores considerantes viperas morsu Venerare, di perimere , venenum dentibus attribuerunt, & revera dentibus mordent, & sit dentes illos falcatos eruas , impost crum earum morsus non profunde penetrare, nec majusculos nervos sauciare valet, quia reliqui dentes obtusiores , breviores, ta minutiores sunt, ac solummodo, aut maxima ti parte saltem epiderm idem laedunt, ac proinde non aeque exitialis extitit. Hanc artem probe callent circumferanei, qui spectatoribus egregi Eimponentes , viperis dentes illos falcatos eruunt, deinde in saccum viperis pleniti ingrediuntur nudi,ta suas cames unguibus lacciant, non aliter ac a viperis dc morsi sint. Hinc statuerunt dentes esse venenatos , de venenositatem in dentium acumine , sive cuspide acutissi-naa, tali , & tali corpusculorum positu , & consorinatione sitam
esse plane sibi peristiadent , hac apparenti ratione ducti , quod
quidam acus , vel alterius inli rumenti cuspidati acumine icti misere posteram vitae periodum complevere tot malignis sympto in .itibus , non secus ac vip rae dentibus suissent demorsi. Verum magnum discrimen est inter ictus venenatos , & perniciosos , sive malignos. Verumenumerb dente, viperinos venenatos esse propter talem conformationem equi ciem repudiamus , nam etiam post mortem laedere possent ex se , & venenata vi, quod salsum experimento deprehendimus , defixo vipeiae mortuae dente intra galli cristam, de deinde nos audaciores redditi in . tra noliram carnem alio adacto ad sanguinis etasionem , nulla veneni actio in priori experimento, nec
in posteriori impertita suit , preter exiguum, ta simplex vulnus
90쪽
CAp. XXIX. De Vulneribus ex morsu &e. st
punctim factum , de omne carens giti transversi altitudinem Iiquore veneno ; imo nec iidem viperini felleo resertum, ta liquorem salidentes contriti & vorati aliquam valem ex vesiculis circa dentes ex- inferunt noxam: non itaque ex nu- pressum, sed tandem integras vi-do effectu , ta venenato morsu pera S devorasse observavimus. ecntes venenati sunt judicandi. Alii in picientes viperae dentes perforatos , & vesiculis liquore plenis munitos , hunc liquorem Venenatum esse sanxerunt , qui in dentium intrusione ob vesicularum compressionem per dentes perforato, palli ut notatae communicatur. Ad ha, dentium vesiculas ex orae , bc hepatis vesicula felle avenae , seu arterIae alcen dentes hunc deserunt liquorem , quems il lam appellant. Vcrum nec hic humor felleus , sive salivalis est per sc venenatus , nam capita , &Vesicula. felleas exempta S carne obuolutas fetibus , S. canibus Si innoxiae , & alexi pharma sunt omnes viperae partes , imo tota vipera , unde tanta venenos tas in morsu oboritur , vestigan dum est Z Existula ant aliqui v I peras alimentis venenatis vesci, ut lacertis , muribus , bufonibus, stoi pionibus, bupestribus , & cceteris escis virulentis, di bestiolissu paureis, ex quibus partes venenatae tu fellis vesicam secernuntur, salutares velo partes in succum , dc sanguinem transmutantur. Unde conjectandum est vi pcras
Venenum nou proprium , aut intrinlectis concretum , verum ad
cititium , & aliunde irreptum, devorand is praebuimus: quas ab se tunc pluribus in locis viperae veque tallo vitae discrimine , vel noxa consumpsere , nec vel tanti l dum damni , quoad corporis incolui talem passi sunt. Imo ille selleos vipe ae liquor in pulit ilo. acrium immissu, ni nil offecit. In sui ec hodie introductus fuit mos capones nutriendi , & saainandi neno , & venenandi vi carent , sed
loluinnaodo occasione locorum, coeli, vietuum dcc. Immutantur.
coeterum rusticum est effugium, don ulla ratione stabilitum , hujus-na odi enim animalia venena eodem veneno in digestionum officinis afficere deberent partes , quod vi peris in frustula di se S, qui a utique non evenit, item antequam magnatibus m inenas non tantum pro dei iis , sed etiam pro tuenda incolumitate 3, saecundando matrimonio , servando lavent vigore, & ad vitae productionem habentur. Sed qobi in viperae minutiis anumerandis innoxiis im-iisi oramur Nos quendam cireumforan una non tantiim capita , lingua S, caud cis , vesicas Dileas, he-Pata , corda , irrno cyatum ad di-
D. Caroli Musitani Tom. III. in vcsicam bilariam colligantur, alexipharmacam sanguinis vim inquinare , 'nec virtutum alexipha macarum origo , unde pctcndaci sex, si uenenatis vescuntur bestiis Z Praeterea anates bufonibus, de ranis delectvitur venenatis , qui bus nos impune vescimur, si ut& Ciconiae si adibus ranis , serpentibus , bufonibus , alii que toxicatis animalibus, tantum ta-