장음표시 사용
61쪽
cloeli. Intellio febris signa adeIunt, quae putredinis notas m ininis exhibent , vel non exhibent, P out materia venis , & arteriis vel minus communicatur.
sed non expurgari indi- pervenit, ic tempus non dum p teriit ν F bris ex puri, generatione per se nihil periculi habet, sed paulo poli cestat , dummodo venis, & arteriis non communicetur.
Iebrem ex insammatione , quae parti vulneratae supervenit, metimur juxta inst minati is mam i-tudinem , vel parvitatem , ta nunc ephemeras, nunc putrida S gigne a
panico, vel nimia spi lituum agi- gis, vel minus periculo laest, prout ratione. Fcbris etiam lexa cra- ma jor , vel minor puris qu'nt et tur a nae dico, si intempestive ine- majoribus vasis , vel i noribus communicatur. Fcbies ex vitio Oxiam succo iam apparatu aliae aliis su ut periculo iores , attamen inici mittentes ex se periculo vacant, si vinum acidiana hau- continuae vel O periculosiores , Ephemerx febris caula est ut- ad uri inutia vcI ex moerore , terrore dicamenta e 1 hibet purgantia fortiora , di si lorifera calidiora , vesacida & c. Item ab astantibus, dii mad iram concitant vulneratum. Ab
scrit , aliaque acida assiimpserit, prout imagis , vel minus luccorum hinc abit in pejorci putrid. in se- xitiosorum apparatus Palicia hi ci cujus causa est in ipso vulne- etam conspurci. t. H.. bent & vulnera suos dies criticos , de quibus Hip. in Ceacis fir ηοt. inquit : Inciperι f. brem in eapitis vulnere 1uarta die, aui septima., aut undecima, vatae lethale o jadicantur autem plerumque si quarta vulneris die inceperit, ad una ciniam si Te , quando scilicet pus cum succis circulantibus ad massam san guineam abripitur, eamque nimis turbat. Inflammatio febrem ac-
ve sitate , & constitutione sanguimis , febris vel continua, vel intermittens oritur: si enim sanguis septima, ad decimam qua tam , aut
.semel turbatus, diu manet semper dicimam septimam ; si undecima , ad talis , sed si pus per lintervalle ad- clutui sanguini, tunc febris suaslia cimici a Coue S. vigesimam. Et lib. de capitis mul' ι bus. Ubi commisi una siserit e trilia in curatione , ut plurimum in byeme supervenire ebrem ante Prognesis, decimam quartam asterit, aetate vero podi septimam : item ali-rebris ephemera pericvlo Va- quos perire ait aetate ante septi- cat, si legitima sit, spatium vigin- mam , lire me vero ante decimam ii qtiatuor horarum habet, si ve- quartam. Et passi m ex Hip. viderero spuria tribus diebus finitur , ne- cst cum in vulneribus dies criticosque salutem , ulnerato promittere observasse. Equidem vulneria , ut rotest , tunc cum ius lammatio su- vulnera dies criticos non habent,
62쪽
CAn XXII. De Vulneratorum sebre. 13
cum vulnus sit morbus sine mate- ejus, si adhuc prae mites sint , anti ria : quatenus vero ipsi aliquid' recurrere possint, omnes auferan- materiae, quae coqui debet, acci- tur; aliis n. f .cile aliquod pericu dit, aut quidam humo tum turba. tum contrahere , & malum augerebio occasione vulneris contingit, post Unt.
catenus quoddam crisis etiam ha- Ex puris generatione febris in eo bere potest. Ideoque ubi in die- consiliit curatio , ut citi iis suppu-bus criticis nulla in peius hi mu- ratio promoveatur, & cxitus putatio , sed omnia recte procedunt, ri pare: ur, & co citius , qLO nota sympto mara , quae prius ade- biliori parte, aut cum nobili con-rant, sedantur , felicis sanationis sentiente commeatur. spem praebet. Si vero contra hisce Ex inflannmatione febris tolli diebus aliquid mali , ut dolor, in- tur , inflammatione sublata, sive flammatio , febris superveniat, per resolutionem , sive per suppu-
aut quae antea aderant, non mimi- rationcm.antur, sed intendantur , ves mortis, vel difficilis fanationis signum
sunt. Et raro omnivo motus ejus-naodi in vulneribus ad bonum ten- dunt ; cum indicium sit, naturam . non potu ille motum humorum, qui ex vulnere accidit, sedare, scili itatam humores vel ad partem vi in ratam , vel principem ait quam exput suraan. Ideoque ubi motus ejusmodi in vulnere animadvertitur , potius malum,
Febris ex putredine consistit in Pr spis , ut putredo quam primum
in parte vulacrata cocrceatur , de materiae purulentae omnimodo
exitus pateat; sublato n. pure se-bris facile evanes rit. in his omnibus itaque febrium dii ferentiis curat o consiliit, primo in blanda diaphorosi , secundo in succorum sermentescentium praecipitatione , ita sunt diapho
quam bonum a lxquid praesagien, noraticum, decoctum cor D cervi, es r. dum cst. Quapropter dies illos cardui saneli, 8apaveris erratici, corin criticos in vulperibus observare nu cervi sine igne paratum , O eburtit: le est, ut per cos utiles paturae actiones cogia scami f., CO 'Venon impediamus. Abstinendum etiam litice diebus ab omnibus, quae motum aliquem humorum
non pollulat curationem , sed tantum ut aeger bona regatur diaeta, de sponte ev nescit. Causae tamen D. Caroli Musitatu Tom. III.
eodem modo Paratum, Iulphur aurais tum diaphoreticum c c. Praec ipitantia
sunt omnia allialia , & absorbentia , ut lapis cancror. ce. Irrhacamphora, arcam duplicatum , lapis prunella, cortea. Peruvianus , radix
63쪽
SClet vulneratis , & praesertim
in ca pite alluci Smptomatis genus Prioribus periculo sinis accidere , quod parcia tris incitur, N perpeti b con licio febrem habet acutam , estque Ilaec phrenitis insaniel species ab inllammatione , quae in ,
di circa me ninges. pericranium,& cerebri nervosas membranas vertatur. signa
Phrenitidis vulnerariae signa sunt, si nimirum post periculosa capitis
ullacra notabilis aegri alteratio ingruit, tunc enim hanc ipsam asseclionem imminere nemo non praenovisse potest , tum autem aeger incessanter vigilat, valde inquietus est , impatientem, Niracundum se praebct, membro - .rum situm semper prae inquietitudine mutat, electo exuit, vulnus vix dolet, respiratio , fit ex intervallis rarior ,. aliquando est magna , & ex imo pectore depromp. a. Toruis, & trucibus oculis huc illuc conspicit, oculorum venae , de arteriae sanguine turgere conjiciuntur , & saepe ex a terutro oculorum quit lacrii .. iacies eius est eximi E rubiciana a , aut luride pallescens, nec tamen idem colore antea suit, sed in ipsa alteratione . ita evadit. Sudor nullus erumpit, vel admodum dissiculter, quamvis aeger optime contegatur, & in calore detineatur, quin imo corpus ejus sponte servi de calet , ut ut in facie pallor luridus vigeat. Sermo ejus velox est , nec Grba cohaerent , ob mentis alienationem varia, & contraria imaginatur, α ut ebrius furit, modo pior. t, modo cantat, modo vociferatur , ac
ad omnem audacitam est proclivis. Varia nugatur , floccos , q0 squi lias , & se liticas digitis co ii ix, manusque tremunt. Urina est si im-mca , ac tenuis. , saepe alba . non . quidem o a bilis raptum ad c crebrum, ut Galenici falso stipponon . sed ob scorias Iulphurea, , acria S, salinas, de acutas in uribi deficientes , & id ex dige itionis de- . . sectu, quia ut aiunt scholae, uri-. nam a queam , & tenuem esse de si iaci litis digestionis signum , prout .ssavedine manifeste tinctam, bonae digestionis indicem. Quoti ea erQbhujusmodi etherogeneorum s. lium, de se phurum copia copulscandit , quia una cum urina non excernitur , ibique exaltatur , α cx eorum mi cl. a fermentatio oritur, & in promptu est instaminationem celebri neningibus, unde spiritus adipnales excandescunt, oc tota Palladis domus a det. Sed de hoc iusius tr. cta, imus in nostra τε utilia Ab. i. cap. i. de capitis d ore in explicatione aph. 72. sect. q. Capitis do ον. acua Ob i copu
latus , concurrente tenuis, or alba uria
64쪽
CΑν. XXIII. De Phrenitide Vulneraria. 11
Item huius affectu i occasiona- Causa. les causae esse pollunt in vulnerato, vehemens cxcandescentia , alia Imaginantur humoristae phreni- que animi pathemata mentem nitidem vulnerariam fieri a sanguine inium alterantia, ut terior Pani- violentius in cereorum , enique meninge S cisul O , oc evasato , α ini in nrationi in , vel apoliema excitante, bitu ci rata modo, modio bile adusta. aeterum pinc-n Icanz vulgares in pure uitidis illi rariae causam assignando,cu. , vel timor , lascivia , ta luxu via venerea, diaeta inordinata, nimius vim potus , medicamentorum inconvenientium , S urentium applicatio; fer, or acri S am-
bientis , qualis este solet di. bus canicularibus , ut etiam in homini in phreniticorum dii lectione nibus, ta canibus tunc temporis inquam culter anatomicus in bi- oo servamus, his scoriis sulphii reis,lcm , vel . apothema offundere acribus, salinis , acutis, ta id potuit. . senii S aliis copiosius in cerebrum Pn re nitidis vulnerariae causa praecipua est ingens vulnus, ta periciliosum capiti praeieitim insticium , ubi me ninges, ta cerebrinei vos, membranae pii. ogo sim, vel in damniationem concipiunt; influentibus, hoc modo divexantur, re satagia is , di spiritus anima' e S , ceu formes , tunc facilius accenduntur , unde non pote linon fieri, quin eorum motus pervertatur, quod etiam xulneri his tunc in tanta sanguinis accensione diebus eadem facilitate continges coriae sulp iureae, acres, salmae, re potest. acutae, quae a sanguine per suos luctus non exploduntur, ex ea- Prognesis. orum miscet a s tinctitationem arripiunt , exaltantur , de spiritus Phrenitis vulneraria affectus est animales vitae muniis deliinati, i acutissimus , periculosissimus, derit atatur, in consutionem agitan- plurimis exitio iis capitis vulnerbtur , tumultuantur , excandeia bus , brevique intra septem diescunt, ex sine lege huc illuc per ce- occidit, nisi prompte su curatur. rebri poros .seruntur a particulis Quando intus in vulnere ruboretherogene , , S ly vestribus ex l- sulcus conspicitur, α ejus Iabiatatis. Hin ni n. a Terum confu- luride pallent, malum. so. te pilantasmata varia excitat Ur , α notione, consulae oriun
tur , ta tales ideae cuduntur, S Wira: repraesentantur , non at iter ac 1 causa externa obiicerentur, unde juxta varias, & deformatas ideas
vulnerariam curant , statim ab initio venam secando, vel hirud, aeger ab urva vult , lingua loqui- s temporibus applicando. Ue xur, & agit. ludia humores biliolos evacuando
65쪽
elect. do uce. ros. diapbr. lenit. S r. ros. solui. trochis de rhabarbaro , cassa re cens extracta , ver manna, vel rhabam
baro in aqua enrivia infuso. Ad sanguinis , de biliosorum humorum
acrimoniam obtundendam ut uilicum, oculi canci orum, bereari. mianer. c. c. scilicet igne Paratum, nitrum perlatum, sat margaritarum ma 1 Iis rium coralliorum, coralliorum tinctura
c. Proscribimus in hoc affectu medicamenta purgantia, & phletur or. de Θ ώa cum emulsionibus botomiam, quatenus sanguinis, taquatuor seminam frigidorum I cere- spirituum motum adaugent , ac bium deinde roborant Diama Pri- effrenatos reddunt, nec particulaerat. e frigido cum β granatorum , con- sulphureae , salinae de facile obediserva viaiarum , fur. Nymphaa ctc.
unguentum alaboranum, vel populeο- mi remporibus applicant, Pulmonem , vel hepar as Ictis , aut catulum , aut caponem , aut gallinam, aliaque animalia cxcnterata , per
medium diisecta , & adhuc calentia capiti abraso imponunt. Non desunt repellentia ex oxyrrho lino, ex aqua rosacea , aceto, CT oleor aceo , quae frigida panno excepta collo , sincipiti, ta capiti admovent , & saepius repetunt ad humores in caput ruente, repcllendum, non omissis cucurbitulis , de fricti intibus. Quo ad topica , vulneri imponunt acetum Dosi ami cum intinctis illi linteolis , donec calor e vulnere sit extractus , vel in illud insit. lant oleum rosaceum , mei h per conis cum sit perpositione empla seni de Betonica, tum demum juxta vulgarem methodum vulnus ad finem
Phrenitidis vulnerariae nostra curatio est , ut scoriae illae sulphureae, acres , salin , dc acutae praecipitentur, abii beantur, ina mutentur, Zc per consuetos ductus proscribantur. Ad hunc finem obtinendum optima sunt sudorisera,
uni , nec venae sectione , vel catharsicis exacuantur.
Ad spiritus animales excandecentes , de furente, demulcendos de silendos militum oriata conducunt , ad quae tanquam ad saci amanchoram confugimus, quia naturam viribus desectam refici uot, icandem placida quiete refocillant , vel lympham scrocientem, vel sanguinis massam nimium cia fervescentem pacant, spiritus quoque animales efferos, de tumultuantes ad quietem , dc ad pilus jugum reducunt. Vade Hly p. se l. r. aph. a. inquit: Ubi somnus delirium a sedat , bonum. Talia sinat opta
ν s. tintilara anodyna Zuve seri, emulsiones somnifera C c. Caute tamen his utere, ne pro phreniti de tollendi . leth gum ti luca S. Eapropter in hi ex 24bendis dosis,
tempus, ata S , ires, de modus maximo pure et it attendendus.
Interim vulnus obstergendui est, in quod oleum camphora init illamus in quo quarta ejus pars fac- chari Saturni sit soluta , vel melius operaturum arbitramur oleum baserici, in cujus uncia una pauci ici u-
66쪽
Cap. XXIV. De Vulneratorum Conv. &c 1
aracma eamphora trita soluti sint, de deinde emplas o Actico, vel ovouldoch tegimus , ac vulneris circuitum otiosambuciso, vel seminum pa-
vcriι illinimus. CAP. XLIV. De Vulneratorum Convulsione. Convulsio vulneribus saepe contingere solet. Dicitur a con- . vel Iendo , dicitur haec eadem l palmus , & derivatur a contrahendo. Differt spasmus a convulsione, qua-aenus spasmus semper dolorificus, ac convulsio non item. Est itaque convulsio sive contra cito passio dolorosa nervorum , &musculorum motu violento versus sitam orig nc in retractorum. signa. Convulsionis vulneratorum signa cognoscuntur, quia membrum ipsum vulneratum fortiter attrahitur versus suam originem, mediantibus nervis , musculis , de spiritibus animalibus, idque praetcrvol untatem, ut ad pritimum ha bitum vix reduci queat. Caus
Vulgares convulsionis causam immediatam ad repletionem , de inanitionem ieicrunt cum Hiρ. qui . 6. aph. 39. inquit Conuul OD arepletione, O inanitione. Et per repletionem videtur e .inalieri, quando musculi , aut nervi, aut ista-
gentur, aut inflentur, di in tumorem elevemur , per manitionem
vero quando iisdem plus justo exsiccentur, chordarumque , aut locorum inliar igni admotorum contrahantur. Verum hoc esset, hic affectus per rc pictionem inanitio ne , dc per inanitioncm te pictione facile to te tur ; idcoque repletio per exsiccationem , di inanitio Per humectationem, cum nudia cum iit aajectio , de detractio, quod quidem a veritate ali. num deprchcnditur. Huius affectus causae sunt, quando minuum vulnerati refrigerantur, detinendo eos in loco irigbdo , vel aurae frigidae amatus , vel accessus vulneri datur. Unde Hip. seri f. aph. zo. inquit : frigidum facie
convulsones. Item eademseu. aph tr. frigidum autem convulsiones, tetanosse. Et eadem aph. it frigidum inimicum ossibus , dentibus, nervis , cerebro , spinali medullae calidum vero
uitis. Constat namque frigus particulis acidis , di acribus , quae acrimonia , de ac ore suo irritant,
crispant , contrahunt , & conuel lunt nervos, musculos, partesque fibrosas , unde membrum vult cratum necessario abbreviatur ; nervi
namque nullo modo frigus pu i serre potiunt, sed quam,' minim per
vulnus opertum aeri, stig di amatum lentiunt, se contrahunt hominis algentis instar, qui humcros prae si igiditate colatrahit, demumque convulsioncm faciunt. sit in Partium ne i vosarum , 5 iniusculosarum tubulis obitructio , , in ilia obii ructione suco stagnant, aciditalcm concipiunt, Lx tur,
67쪽
de spiritus influentes impediri iuistorti iri vasculorum fibras circa obli ructionem irruunt, & ista irruptione nervos irregulariter vacillant , contrahunt , dc convelis lunt. Item convulsionem parit nervus laesus , vel alicujus musculi caput incisum. Verum praeter nervi laesionem , vel musculi incisio. nem , sordes diu in vulnere retentae a corem , & acrimoniam pro-dti. entes , hunc affecium excitare posuit . Praeterea acidum ad convulsionem inducendam debet esse paulo fixius , crassius , & subjecto
moderate visci do irretitum. Prognesis. Quod ad convulsionis vulneratorum prognosim attinet: Convis o vulnere lethalis es, ut habetur exH p. feci. s. aph. i. Verum ilic a phorismus ita intelligendus eli: Con- vulsio a vulncre , ut vulnus est , lethalis; non autem semper in vulnere lethalis est. Convulsio, quae a pei frigeratione exoritur, avertitur , frigus arcendo , & calidum Introducendo , quia ut inquit Hip. t. l. F. aph. i8 Calidum v . utile.
Curatio. Pro convulsionis curatione cavendum est omni sedulitate , ne in deligatione vulnus diu retineatura pei tum , sed quain cito fieri possit, deligatio testinetur , curam simul habendo , ne aeger per spontaneam incuriam seipsum perfrigeret. in deligatione tamen magna soluitia adhibenda est, ne sordes diutius quam par sit, ta vulnere telinquantur, & fiant causa
doloris , quem tacite spasmus sequi poticr.
Si itaque spasmus in xulnere e citaretur , ubi suspicio adesset Vulncrati ncrvi, sive caesim, sive puncti iri, in- laoc casu sudorifera tale , olatili constat Lia conducunt , ut sunt spiritus taraari, sulphur auratum a aphoreticum , aqua
theriacalis, omissis acidis, ta aliis, q non libct recensere. Quoad topica , in vulnus insundendum est oleum terebinthina ιum opia
ritu vini misum , vel unguento alicui vulnerario misce boram quantitatem olei tιrιbinthina rubri, e .lmque insesturam vulneri impone , in eius re-ro circuitu inungi potest eleu fhilosophorum, vel aliud destillatum, Omnibus autem alias contra spanmum valentibus p a mam praecipit oleam lavendula distillatum, si eo locus calide perungatur. Magi pe-ic pro deli unguentum neminum , . um lumbricorum , samsuci, axungia humana , di alia , quae ac orem , ocacrimoniam temperant , corrigunt ia emendant..
Si spasmus oriatur a morsu venenati alicujus animalis , 5. inde vulnus , tunc dilatari debet, taparti dolenti imponi potest per
aliquot dies the iaca, vel miihil . t um stata in spiritu Gini. Verum si dolor ita urgeat , ut totius curationis cardinem ad se trahat, tunc ad optata , tanquam ad sacram an-cli oram recurrimus ; haec namque spirituum animalium impetum rei nant, segniores reddunt , ac dum coirigunt , contracturasque
68쪽
CAp. XXV. De Vulnerum sanguinis quxu. 19
spasmodicas demulcent. Hoc aci- saltem communi cum aliquo cordum minimum mole eit, & partes nervosas, S tib rotas pungit, rodit , ac doloro se irritat, unde ali. quando plura symptomata emeringunt, quae Oma Ia Optata placant, α pacant. CAp. XXV.
De Vulnerum sanIuinis fluxu. Hic per sangui. iis taxum non
intelligimus haemorritagia in illam ; quae cuilibet recenti vulocri m vulneris profunditate circumrosivo, nempe butvro antimonii, oleo mercurii rubro, vιl spiritu niιri cotti . donec in balsamicam consistentiam abeant, vel in ejus defectu
gare: a tali ergo ballami, vel unguenti a credine ossicuum illud stimulatur, ut penitus ab osse, cui parumper adhuc haeret , decidat, ct seras pellatur, vel saltem ita solvitum appareat, ut apprehendi.& extrahi possit , expectandum tamen est , donec sponte ossiculum abice dat, non autem instrumento acci lere solet, cujus curationem supci ius tradadimus, sed hoc in capite de sanguinis cruptione agimus , quae vulneribus jam du- dii in iro . eorum in lictionem de-niuria contingit praeter expectationcm , ubi potius spu se re debebat vulnus jamjam sanatum , &con olidatum ni; tum a uicin Probe adverte' dum est , num vulnus sponte, dc sine ulla data occasio. ne , vel ab imii tiro aliquo initru mento irritatum sanguinem ni itat sive nati tum , si e parum: si ergo agitandum, ne ossiculum illud
contra nervum prematur , ingensque dolor, vel convulso concite- tbr. Sin autem consertim sanguis emanaret, sistendus est medicamentis sanguinem colito entibus , non a uicin eluendo , sanguis e vulnere tollatur, adjuvat enim venae apert onem obturare , ita ut sanguis secuturus exire non possit,
tum vero quotid .cunguentum vulnerarium vulneri imponatur, aper. tionem enim venae carne explet ,
propria sponte erumpat, signum qua sanguini exitus de ne Eatur, id est stacti ossis particu Lim acutam empta rum sititicum , mel oppoteldo helso solutam, & saros tendere, prae- utra inque absolvunt paginam. san-cipue si intra vulnus punctio, & do- gii nem enim p ulatim inhaerescen-lor sentiatur, quando quis manu tem educunt, & totam sim itionem vulnus contractet', an uisque perficiunt. Si vulnus salicio este in natis sit purus , Se belle ru cruentum , 'il autem sanguinis in tali sanquinis euxu nece eest, ut aliquid sub acris . cum tu-rundis imponatur. , nimirum balsamum quoddam esurinum , quale paratur exolco bypeii coni, , vulcmanat, tunc signum es vulneris deligatione in nimium compressam esse , aegrumque sanguine abundare o ligatura itaque imposterum debet esse laxior, imo etν ira in
reliquo corpore, si ullibi a vesti-
69쪽
bus nimium arctis fiat compresso,
ea laxetur , alias ejusmodi compressione facile sanguis ad vulnus premendo truditur. Solent vulnerati vel ob nimiam haemorrhagiam, vel nimium sat guinis fluxum , aut ob terrorem , aut ob venenum 1 morsu animalis in syncopen incidere , tunc enim κgri pallescunt, pulsus cessat, sudore frigido corripiuntur : non
mirum eli, quod a nimio sanguinas fluxu vulnerati animi delia quium patiuntur , qui si sanguis
circulationis lege ad cor non redit , necessario ad alias paertes transit, & sic circulationis ordo
pervertitur , per terrorem cor contrahitur, ut languis ad paricin ruc- re nequeat, & limul spiritus vitales ad liberum suum suxum impediuntur. Conveniunt in hoc casu omnia ea , quae sanguinem ad circulationem concitant, de quibus vide nostram Trutinam lib. s. cap. i. de tipothymia , ni- Coro luxurians , sive excrescens in vulneribus raro accidit, si curatio rectὶ fuerit instituta, & si traditis supra medicamentis .utatur chirurgus , quod si fortassὰ accidet , omnino a corrisivis absti nendum est; tis enim rcissima qualitas vulneri imprimitur, ita ut difficilis evadat ae inde ipsus curatio. Arcanum maximi faciei dum nos sine invidii communicabimus , quod quicquid corrosiva efficere possunt, essicit, absque tamen dolore , & corrosione, & medicam nitim hoc est , quod flaccidam earnem indurat , & Persectam redit, illud ita conschur, &pro magno secreto haberi debet M. Meti. crudi lib. j. Aloes hepaiica j. d.
Alum. usti, ac acet. refrixat Singulis vicibus;j.
Terebenibina lib. f. gitentur, ae ceminisceantur in pulticulam , qua ad ignem coquatur, donee
crassisudinem empla ri , ct colorem fusium acquirat di sic habetur medicamentum, quo carnem non naturalem ubique averruncat , & abstergit, dummodo callosa non sit, sed flaccida. CAp. XXVI. De iis, quae ad primum vulneris is
tuitum chirurgus animadvertere debet.
Pon vulnerum simplomata , dc quibus stilius egimus pro illi,
da iis agere , quae ad prin um vulneris intuitum chirurgi s animadverter debct, ut pcxsecta cur lio laccedat cum artis decole : V catus igitur a d vulneratum chiru gus primo intuitu accurate animadvertere 'debet de curationis
possibilitate , ac fine , certi quia praedicere possit: ne forsan magno suo, artisque dedecore, ac incommodo , aliquid , quod naturae praeliare poterat, non sine aegri magno malo subsistat : omnino
enim naturae vim, ac virtutem praedictionum normam constituere
medicum decet. Siquidem omites
70쪽
conatus irriti evadunt, ac oleum,& opera luduntur, siquid atten e- . muS naturae viribus superius : sinminus quam natura possit promittamus. Duplex cli periculum , nam vel aegri damno, naturae non, decet, auxiliamur, vel nostram ipsorum ignorantiam detegimuS , dum natu ae potentiam nos non cognovisse ipsi prodimus. Itaque ut artis, & naturae , tum scriptimus rationem habeat medicus, neccusarium est , quod tria haec non nisi simul subsistant, ac uno deficiente , reliqua statim corruant quoquc.
Memoriae itaque mandandum est viventium naturam sic compa- ratam eisse , ut sui similis semper permaneat, nunquam vim sibi ui-ieriori a medico patiatur, sed medicus cum natui a ita se gerere debet , ut ab ip a dirigatur ad ea auxilia praelianda cum sua arte , quae tanquam sibi familiaria, ta amica
admittat, non tanquam hostilia , ta exotica renuat , i ta cum indignatione maxime abhorreat. Qu-rabit er 'talia remedia illi afferre , quae ip a nota respuat , conitI- tutum enim jam hoc est nos naturam . non ipsam nos imitari , ac sequi opo: tere: arti, itaque tota excellcntia manet in naturae reme. dii concinentis cognitione, haec enim celerem eli mat curatio
His sic praehabitis Sciendum est,
quot membrum in totum reiectum nunquam agglutinatur; abscisium,
sed non in totum , nemo est , qui sic reponere possit, ut nihil supersit incommodi. Parali ses ex ner-
vorum vulucribus nunquam tolluntur, quemadmodum, di lethalia vulnera curationem non admittunt. Illius moli curationes cavete , ne aggrediamini, nam
carum pollicitationes ridiculae sunt ,& habentur. Sufficiat vobis, inspecto vulnere , quid per natur in fieri possit, cognoscere, ut vestrae altis auxilio remotis obstaculis , illud perficiat natura, quod potest. Sa pe enim chirurgos , Ni Onsores jaitabundos audietis,qui nasum triduo ante abscissum, & id tandem in nive repertum; digitos ctiam praelectos, di alia portentosiora quoque gloriantur, se restituere posse. In o Parace usinquit ; Ego quoque nemini, cum apud Forum Iulia essem , me tonsorem vidisse,
qui magna omnium admiraIione , cuidam, cur auris fir sella erat , eam cemento adglutinarit , verum gloria ea
brevis, Er inanis fuit: nam altero Isdie surpurata , flaιim decidit , iraeque vulgi fibula' ius s. hiijiis modi ja- in ratias nemo probabit; unde ego in medico veritatis studium , in
dultriam , graxitatem prae omnibus aliis virtutibus requiro: orationem quoque natura congruentem, quae apud rerum peritos fidem mercatur, gloriosam esse medico motum cile puto. Plaeterea signorum , ac sympto. matum cognitio, quae vulnetibus
quotidie superveniunt, peritia, admodum ne celsaria est , ut quid ea mali portendant , ac designent, cognoscatis, & simplomatum di ficultates praecavere possitis; etenim si sanorum corpora torcasi. assivit exposita, quid in aegro vulne-