Dissertatio de collaribus clericorum tubulatis et planis, quam ... Christ. Friderico Bornero ... Dedicat ... Urbanus Godofr. Siberus ..

31쪽

28 DE COLLARI Avs CLERIcOR vinium morumentum. Nam et Pallium, quo S. SUL VESTRUM et multos ejus icce res amicit C VALLERIVS, praeter usum antiquitatiS est, nec

lia ejus serma, quam quali hic induitur GREC URNVS, facile invenietur ante Seculum XI. Neque ad Collaris anti M italcmprobandam quicquam facit,quod de KENTIGERNo ejusdem seculi Episcopo Glasmensi apud Hybernos, in vita per Monymum scripta, et a IOANNE CAPGRAVIO allata, legitur: Vir Dei,

nimium tandem senectute confectus, cum nervorum compago pene emarcens diolum fuisset , ouodam Dbligari Lineo per medium capitis, et de sun memto circumducto, mentum et maxillas mentavit , ut ad proserendum quae vellet expeditior redderetur: Id enim ad tempus, urgenteque necessitate, non eXc-suetudine factum cuivis. apparebit. . -

. XVae. s. Seculo demum VII. finiente quaedam sese pandunt

vestigia, Clericis peculiarem a populo habitum imperatum fuisse,quod ex Canone XARI. Concilii M. in I rullo habiti confirmami. Nullus eorum, ait, qui in Cleri Catalogum relati simi, vestem sibi non convenientem induat, neque in Civitate degens, neque iter ingrediens: sed utatur vestibus, quae antehac Iis, qui in Clerum relati sunt, attributae fuere: quofffi mum est testimonium, Clem primum , inter sacros templi parietes ministi ti,Vestra esse datas, accedente ad fidem faciendam Augustino in sermonibus: de-

32쪽

deinde extra sanctas porticus versanti , tanquam Omnino necessarias,imperatas fuisse. Sumeatur no- his Concilii VI. Oecumenici, seu Nicaeni IL Canon

cerdotali ordine exulet. Episcopos ergo, vel Clericos , qui se splendidis et insignibus vestibus exo

nant, se corrigere oportet : sin autem permaneant, . coerceri. Pauloque post: a silerioribus enim usque temporibus omnis vir sacratus cum moderato eth nesto indumento versabatur. BALSAMON eruditis ap. Beverensimus Canonum intereres, in notis ad hanc legem o T. l. p. 3Is servat, illius aetatis saCerdotes nimium sibi miend rem circumiecisse intrave mores Veterum, Μeto tis et vestibus famittis usos:horiam insolentiam praesenti Canone, aetemae Legis vim obtenturo , proscriptam esse. Idem Praesul has Sacerdotum v stes profligatas enarrans , ostendit inter eas fuisse

quae omnia aci inferiores vel circumfluentes vestium et palliorum fimbrias pertinuisse putandum cluandoquidem omnes Veterum Statuae, Icones, et Picturae icollum adhuc ab omni involucro vacuum exhibent. XIX. f. Seculo m. Anno nempe Sematoris DCCCXVII. Synodus Aquisgrani celebrata , Canone XXIL vestes Monachorum recenset, quas inter Fasciolae deprehenduntur , a nonnullis inter colli ornamenta si

33쪽

3o i DE COLLARIBVs CLERIcORVM.cerdotalia , sed perperam relatae, Hieronymo sorte iam praebente , dum scriberet : crebra munuscula et sudariola , et fasciolas, vestes ori applicitas, blandasque et desces literlulas sanctus amor non habet. Nempe existimarunt, Hieronymum Fasciolas , per vestes ori admotas, tanquam per e licas se. Cui errori Carolus de Fraxinis in Glossario aeternitate dimssimo occurrit, docuitque Monacho' alias doctissimos, Lucam Dacherium, et Benedictum Hassienium Amgemiensem, ex Bemardo, Lainan-cb, Udatrici Consuetudinibus Cluniacensibus, ex Synodo Cloveshovensi A. DCCXL . habita, rum ex Ulpiano, Minhardo, et Monacho Sangallensi fasciolas illas,non inter colli, sed crurum ligaturas pertinuisse. Neque vero etiam Monachi ullo colli tegumento indigere videbantur, quippe qui eo vestitus genere uti coeperant, quo , quandocunque Vellent , t tum caput contegi posset, cucullo nempe, pallio, vel vestibus addito: quo reiecto , etsi anterior colli pars nuda spectaretur, cervix tamen et Occipitium ex panno in rugas conjecto satis munimenti adversus Digoris habebat impetum,quemadmodum ex Imaginibus, ambillonio Annalibus Benedictinorum intextis, ubdere licet. Nec recordamur quicquam ab iis eo duntaxat tempore mutatum , si1 sodalitatem G stallianorum exceperis, qui multo post lintei loco, fune collum circumdedere, suisque pariter et aliis hoc insolenti more ludibrii copiam praebuerunt. XX.

34쪽

tamen collo perniciem aut legem dederunt , Pippe

quod in omnibus picturis mirum sese exerit. Extam imagines innumerorum Sanctorum in Ephemerid, bus Graeco Moschis , quas Daniel Papeurochius a . Jureconsulto Batavo, Laurentio Van der Hemmauro minioque depictas accipiens, forma vestium diligentissime servata , maximo cum eruditorum applausia in aes incidi curavit, Mensisque Maii Tomo LPraefixit: inter quas tamen ne una quidem comper, tur , cuius collum aliquo tegumento sit involutum.

Quibus addo Librum Legum Palatinarum Iacobi in Mailoricentium egis A. R. S. MCCCXXX. scriptum,

auro minioque eXornatum , deque Ministris Palatii tradentem , quorum quisqve Imagine , vestitum et muneris sui partes reserente, signatus est. Etsi vero vestes quodaninis&Lad praesentis seculi morem comtectae appareant, colla nillilominus omni ornamento

carent. Atque inde divinamus Collarium morem siqua illo seculo fuerit invectus, apud paucissimos t men hactenus ibisse receptum. cho magis miramur, Pontifices seculo XIV. antiquiores, a Ioanne Palatio aut aliis quibusdam ita descriptos ibisse. Namque Stricius cum indusio ad collum corrugato contractoque, sed collo nudo: Leo M. angesto focali, sed gutture prominente : Hilarius indumento largius in humeris

35쪽

aa DE C OLLARIBUS CLERIco RVM. humeris explicato: Symmachus corrugato, et can

liculatim disposito , una cum aliqvot aliis sistuntur. f. Quare quum illorum picturae tanquam minus germanae resipalantur: fidem sane meretur imago Gregorii XI, cujus indusium innumeris crispaturis ad mentum 9Ve erigitur. Erat ille Guilelmi Comitis Bellelartii filius dureconsultus et Iuvenis,unde non mirum tam insolenti habitu incessisse. Non enim ficti- tium esse illud ornamentum, ex aliis eius aetatis DPapebraGit. maginibus constat, Parum quasdam Papebrochius P, sy, in Paralipomenis ad Conatum in Catalogos Pontificum exhibet, inprimis Minardi de Ricardinis Canonici Neapolitani A. R. S.I CCCLXVIR demcti. cuius collum eodem quo Gregorii XL ornamento superbit. Quod quum mirabundus aspiceret Historiographus sanctorum : animadverto, inquit, quod Richardus de Riccardinis, collum, aliis, etiam Mediolane ibus nudum, perquam seculariter ornatum ii heat, rotulo lineo crispato, quali nosti a memoria viri ac matronae graves in Belgio , Galliaque utebam tur. Gregorium PontifiCem posteri usque ad Boni- iacium IX. e Thomacellorum et Cyboriam genere natum , eumque JuVenem , imitati non stat , neglecto iterum Bonifatii more, usque ad Ioannem

XIG. invi et XXIII. et XIV, dicitur) Neapolitanum,

ciuem Palatius et Hermamus Van der I ardi IV.

Constantiensis indusio ad collum ingentibus spiris

36쪽

DE COLLARIAVs CLARIcORVM. stiris crispato sistunt. Qui vestiendi ritus plane Ε clesiasticus non erat , sed profanis et militaribus Viris et exercituum Ducibus sblennis,unde in ejusdem Concilii T. V. Albertus II. Saxoniae dux , et Adolphus Dux Clitae, ab Imperatore Sigismundo ducalem dignitatem adeptus,lorica etpallio indutus, eodem quo Ioannes Pontifex ornamenti genere usus depingitur. Eam vaesaniam mox latius proserpsisse, e Concilioriun prohibitoriis legibus liquet , quas jam sito ordine recensebimus. X . f. Primum pro coercendis, in Clericorum ordine,Collaribus tubulatis Parisiis apud Bernarditas Ano MCCCCXXVIII habitum fuit, quod vobis quidem asperis, barbariem e sapientibus rem periplexia is, illud colli decus interdixit portent magnos colutos

ea erycis,sednec nimia brmitate aut longitudine norandos.

CAROLUS BORROMEVS Sanctorum cohorti a census edicto primum imo MDLXVI edito, ac de

as lactucatas omnino vetuit. 'modus TatirinensisAMDLXXV statuit: non portarono camise conlatucheaI collo , ne alie mani ne aleuno norabile laboro. Oct mitis Frangipanus Apost ictaae Sedis Legatus per Ge maniam in Diraetorio Gloniensi r interulae nec ad collum, nec ad manum rugosae sint aut pictae , sed planae , et nullo artifieio ornatae, et quae eos a Lab

cis aperte distingvat. SYMDUS VENETA, A. MD I a sub IOANNE TREVIS O Patriarcha Ve

37쪽

34 DE COLLARIBUS CLERI ORVM. gosas, vel artificiose elaboratas, et quas vocant niministas et lactucatas abjiciant. Collare quod vocant simplex et modice latum reclinetur. Si nodus Cotu is . sab Vsumbardo Uumba, die Anno MD XCIV. Interulas seu Camisias ad collum crispas, fabrefactas , aut aliqua texturae arte compositas non habeant: sed collaria sint simplicia, plana et modice lata, quae honeste et apte super veste reflectantur. 8nodus Amstrina A MDXCV. Lineas interiores tunicas nemo collum circa crispatas rugosasque , non artificiosius elaboratas habeat , sed quarum Collare simplex et modiCelatum paulatim reclinemri Synodus Concordienses, MMDLXXI. a MATHAEO S Vm habita in eandem sententiam conspirat. FABRICIVS GALLVS Eelic pus Nolanus A. MDLXXXVU. laterulae collo et

pulsis non emineant criFae , Vel ut aiunt lactucatae, sed simplices tantum reflectantur. PHILIPPUS SD GA Episcopus Placentinus Ao MDLXXXIX. Cossaria sint simplicia, plana, modice lata et eX communi tela consecra , et quae honeste et apte renectantur. PTOLOMVS , Cardinalis et Episcopi Sabinensis A. MDXC. Indusia at manus crispa non sint. Laurentius Friolus Patriarcha Venetus et Dalmatiae Primas, A. MDXCII. Tunicas interiores apto modo per collum Hausta, non in tergum a cervicia hus reflexas induant. Bernardus Benedictus , Epia scopus Castellanus A XCV. Collare quod dicunt, et tela, quae ad manus reclinatur, simplex sit et mo- deste lata, non rugosa, et quae superistitim redoleat

38쪽

- DE COLLARIBVS CLERICORUM.

. xia Camiliarum quocunque modo crispata seu laciniata damnat, et personiS clericalibus minime convenire putat. Concilium Cameracens A. MDLXXXVI. Bb Franciso Bonhomio Legato Apostolico , et Ludo-mico de Zariamonte Archmanaine celebratum: Collaria indusiorum eiusmodi habeant, quae modestiam Clericalem sapiant, Clericosque a secularibus et maxime mundanis hominibus aperte distingvant. Proinde omnibus in universim Clericis deinceps indusia' seu ad collum seu ad manus crispata haec Synodus interdicit. XXm. g. Eadem severitate Collaria crispata inchoante seculo XVR. interdicta fitere. Extant Canones Θn in rigus nae et inrua crispata non nimium elaborata, Vel acu picta, nec in latitudinem expansa aut directa, sed plana: Synodi Imrienῖ et Nebbie sisA MDCXIV: Hen inae, auspiciis Andreae Per henedicti eodem amo habitae: Collaria sint simplicia,pl

ua, modice lata --δε-- .ipata, seu artificio elaborata; sed ex communi tela consecta: Θnodi Horentinae sub Alexandro Martio Medicto Ao MDCXIX. st, tuentis s extremae subucularum partes, ad manus et collum prominentes, lacrutatae ne sint, seu pinnatae, vel cremore et dente levigatae sed parum inversae

ac l. plices: Synodi Tamisinae sub Francisco Lutiis Ll ano eodem anno celebratae : Collaria tam vestis et 1 pallii, quam subucula, non nimis grandia sint et e i oue in re, non secularis aemulatio, non ambitio re- cundans, sed modestias quidam Ornatus, et elegans

39쪽

36 DE COLLARIBUS CLERICORUM. mundities appareat: Concilii Burdegalensis sub Francisco Cardinali de Surdis habiti, A. MDCXX. postquam certiores facti sumus , Q iod non obstantibus omnibus Constitutionibus nostris Sacerdotes no ulli gestent Rabats empesset , quae in saCellis, secrum s cruri deponant, peractisque Missarum solemnibus, recipiant et Nos prohibemus omnibus Curatis et Saceraotibus , ne nis, qui eiusmodi Collaria gestant, sacra celebrare permittant: et alterius Burdegalensis sub M ano VIIl. Pontifice, Ao. MDCXXIV. congregati: Ne rotunda, Guam Vocant, collo applicata extet

ad collaria dilatanua, sed brevia sint illa, et deorsum modeste inclinata. Idem vetuit, ne collaria sint de ii lata, non tincta, sed solummodo coloris albi: Si nodi Torcellanae sub Marco Zenone Episcopo congresIae: Collaria Camisiarum simplicia sint et modesta non elaborata, non crispata ,sea plana et munda, quae non amplius quam duobus digitis ad collum et ad manus reflectantur : .snodi Ebroicensis sub Petro δε Magmroia Bononienses Lib Meroumo talumna MDCXXXIV. durcensisse, Alano Solminiaco Ao MDCXXXVIII Amalphitanaeskb Angelo Pico: Grose is et Hemiensis sub Antonio Godello Ao MDCXLIV. Ebrescensis stibFranciso de Perihead habitae, ac tandem facerdotalis Iibri Rothoma: Us, Francisci Hariari Archiepiscopi jussu,MDCL. editi, praecipientis, ut collaribus lintrevibus Sacerdotes utantur , ne superpellicet, stostae, vel cappae summitatem attingant. Nempe tot Conciliis opus erat, ut collaria canaliculata , atque iliae ad manus subucularum crispaturae prostriberentur:

quod

40쪽

DE COLLARIBUS CLERIcORVM. 37 quod merito admiramur, qvum utraque sere Pontistices auctores habeant, et quod ad crispaturas man um pertinet,etiam tum ab iis fuerint usitatae, quum

stamis Synodorum profligarentur. Id quod expictura Pii V. Pontificis, lius cognoscitur, quippe cujus ad

manus fimbriae, acu pictae, summoque artificio comtextae cernunmr. De qVa non dubitandum ,esse omnino germanam , luandoquidem Papebrochius firmat hanc multo es1e accuratiorem , ea, quam ruta P. 3lip. ad - dibus lineamentis Cavallerius repraesentandam cura Cψη p S Verit , et plane talem, qualis in ipsius Beatificatione Romae merit exposita , et ab Abrahamo Bravio Amnalium Ecclesiasticorum Continuatore, Tomo Postumo Remm in orbe Christiano ab Anno MLXUL usque ad MO XU. sub Pio V. gestarum praefixa. XXIV. I. Quod ad Anglicanam Ecclesiam pertinet,quae

Episcoporum consiliis regitur, illa has Pontificiorum vid.Provinci censuras imitata non fuit, sed collaria retinuit, imo Linduvood. etiam impera- Exstri Constitutionum A. R. S. MDCm promulgatarinti Canon LXXIV: ita sanciens: Statuimus et ordin us , ut OmeS Archiepi Cald.hoseoptet Episcopi consuetum ordinis sui habitum non de Ees.Annintermittant. Similiter , ut omnes Decant, Togis Pol. Cap. et

' ciliaribus erectis, manicisque ad maerrum contra- Ed. novactioribus vel laxioribus, prout in Academiis usitatum p.6 S 3. est, utantur ut et alii ministri ad idem munus acum 1, vel admittendi, eodem Vestitus genere utam