장음표시 사용
2쪽
ti Enchiridion. Hieronymo Hol-sio interprete.
iaciuntur. R R ta v v s vitam de obitum tapicteti rolixis libris est pers u 'tu
ille luerit. Idem Arrianus&hunc, o
libellum, quod Enchiridion i scribitur, composuit, delectis ex 'Epicteti disputationibus philo-δ pbi locis maxime necessariis, & animos vehe inentissime permoventibus: ut ipse testatur in epistola ad Masgalenum, eui Opus ipsum dedicauit, ut 'aliticissimo sito, ac maximo Epicteti admiratori. Finis autem libelli est modo sint qui obtemperent. Mehiriari quique his cognoscendis non contenti, praeceptis scop-.
ipsis assiciantur: eoque eum insxerint animis, vita quoque de motibus exprimant) animum nostrum in eam asserere libertate, in qua ararente&auci re Deo productus fuit: ut neq; formidet quicquaui, neque ulla re doleat, neque ulli deterioli naturaeseruiat. Enchiridion porro ins ibitur,quod ut pu- io militibus,ita hie libellus iis, qui recte vivere Ru ent. paratus atque in promtu perpetuo ede debo Genus or tionis est neruosiim dc acre, ut qui Ο hocsAmnino mortui non sunt,eo veluti stimulo quodam ctio, pungantur,dc suas affectionestiim intelligant, tum ad eas corrigendas excitentur, alii plus alii mini'.
3쪽
Qui vero his disputationibus non asscitur: is non stoiὶ db nisi apud infero unin tribunalia corrigetur. Omnis hia funa doctrina haec, Naturae humanae sundame, mentum: si in latione ec mente qui G hQὸs, que corpore ta ut artifex instrumento quopiam v ins umen- ina causa coniugium & procreationem
tum animi. , c*te arumque rerum expetendarum nisectum homini concedit. Sic tamen, ut mentis vim dc a corpore & a. brutis affectibus ubique inuictam praestare, corumque usum ad suum bonum rescite iubeat. Externarum igitur rerum. quae in bonis E ' bentur, quaeque cum vero bono consentire possiti t.' , fructum, ut dixi, concedit, sed moderatum. Quae t he t -ab illo dissentiunt.ea plane reiicienda esse mine iam 'tre Illud autem in his disputationibus mireris, quod eos qui obtem peran r,ci praecepta in vita ob- P seruantis elice Ic beatos emciunt, nec tarnen neces se habent remunerationem 'virtutis post obitum
Animotam pollicexi,quamuis& hqcomitino secutura sit Q, immortali'ςOrpore, brutisque affectibus pro instrumenim. tis utitur: id ea procul dubio natura est, quae ab illis separetur, de post eorum permaneat interitum. ea nimirum persectione praeditum, quae sit naturae
suae consentanea. Et ut animam una cum corpore: interire statuas: ramen qui praecepta haec obseruat, is persectionem suam consccutus,suoque persi uens bono,vere felix est dc beatus: sicut dc corpus liu manum naturalem suam persectionem consecutum suo bono potitur, nec quicquam praetcrea deside Praeoptio- rat . Dicto concisa est, dc sentcntiosa, qualiVrαςenum consen. exionum quas - ηκας:Pythagorei dicut, esse con-μ. iueuit. Atque etiam certo quodam ordine hae consentiunt, de inter sese ubique sere cohaerent, ut lon-zliis progressis apparebit. Quamuis enim capita. distincta lint: ad unam tamen artem omnia vitoe humanae cὀrrectricem referuntur, dc ad unurias nem sermones tendunt, ut rationis particeis an avus ad suae dignitatis conseruationem dc suarum actionum naturalem usum excitetur. Eis autem oratio
4쪽
oratio clara est: nihil tamen fortasse nocuerir, eam Comment pro virili explicare.' Nam &ipse scriptor ea magis riiscum. assicietur, eiusque veritatem rectius perspiciet: &studiosis disputatibnibus huiusmodi minus assuetis haec interpretatio indicis loco erit, eo que veluta manu ducet.lllud vero quod dixi .in primis decla- 'ature virandum est,cu quo homine sermones isti habean- tagenera. tur, ad cuius humanae vitae virtuteis perducant eum qui obtemperarit. Neque igitur ad eum pertinent, qui repurgare vitam suam studet s is enim, quantum licet,a corpore corporisque assectionibus refugit,oc veluti totus in seipso veri itur) multoque
mi nus ad eum, qui contemplationi rerum est dediti s. Is enim vita rationi consentanea non contemius, quantus quantus est, Deorum esse collega studet. sed illis conueniuἡt,qui vitam rationi con sen- ο .. -- tancam consectantes, corpore pro instrumento 6 2ως ἡρμήν' tu: tur: quique nec corpus animi, neque animum H corporis esse partem, neque hominem duabus constare, partibus .imo dccor re,ceiisent Talis enim . πιλὸς
est vulgaris homo. demersus in materiae rdibus, ab eaque oppressus, .ihilo magis rationis particeps animal quam brutum ac verbo potius homo quam riipsa. Qui aut i , verus homo esse studet, & nobi- Veri honesta
statem tuam recuperare cupit, quam Deus, magna nis oscium. cym excellentia reliquorum animalium,ipsi donauit: is in eo elaborat. viiii vivendi ratione suum animum, prout eius natura capax rationis seri, ita sequatur, ut corpori mens imperet, di super id sese ei ierat: eoque non ut cohaerente parte, sed proii strumento utatur. Huic enim &doctrina morum,&gubernandae iam Reipublicae quam familiae ra-xio potissimum i 3ditur: ad quas res hae disputatim
nes pertineri Vetum autem hominciri eum esse, Coue
ius natura in in rationis Ei paci c nsistat, in mi esse iti l rimis ostendit. At nis Socrates, cum Alat blade Irrumetum,
uo disputans: qui hoc. ar v nenturis tractaturus autoritata
5쪽
enim eorpus naturalibus motionibus intenderiri exercetur& corroboratur: ita etiam animus, ibis naturales actiones naturam suam ad habitum ita turae congruentem perducit. Sed nihil fortassis bolrum sermonum explicationi obstat , ac potius ii cessarium est, id quod Epictetus pro concesso sumst: hominem vere esse animum rationis capace qui co revi instrumento quodam utatur: ant quam ungulas partes explicemus, in primis declarare ac demonstrare. Epictetus enim tali homini conuenientibus & propriis actionibus ob oculos positis, hortatur & exstimulat sectatores sitos ad ea . cognoscendas dc exsequendas.ut quod diximus, naturam nostram perficiamus. Caeterum eum esse vorum hominem, non demonstrat : sed pro concesso, ut dictum est,siimii. Socrates igitur exemplis rerum bro, corps in oculos si currentius' usus, hominem ut scalpebmatio com- lo,ita manu etiam ad opus uti : deinde illo adiuἡ- μυ r. cto,alium esse utentem, dc aliud id quo is utatur ut instrumento: colligit, hominem esse, qui corpore
e pro instrumento utatur. Vti autem corpore pro inurumento cum in artibus, tum aliis actionibus.
his ridis, aliud nisi animum ratione praedjtum ' squi. Osirim pro instrumeto utatur J Deinde ex his concludit: id quod coipore utatur, omnino imperare ei quo utatur : idque hac diuisione proponit,homibnem necessario vel animum esse, vel corpus, vel se trumque. od si homo corpori imperet, ipsum vero corpus ubi non imperet: hominem corpus non esse, constaia: ac ne utrumque quidem simul eadem de causa. n m si homo est, inquit, corpori τ.I. . ff., qui impei et,corpus autem sibi ipsi, non imperetir . nullo modo utrumque simul imperabit. Denique si corpus per sese immobile ac mortuum est,ai initas μ' η' vero est qui moueat: & quoniam id artibus vides P in mus artificem es qui moueat, institamenta Vercia artis quae moueantur: perspieulim est,instrumenti esse corpus,animi respectu. Ii igitur est hom isti qui homi ein cistare voluerii, Asinum cure
6쪽
res nostra potestate ea esse dicit, quae nec ab alio In η - bub mus nee ab ullo alio impedixi possunt cu- ρον iat ismo ii, ut, molys animorum, qui intrinsecus cs..s p e iudicio & arbitratu ciento V lun ς im ii Mi mi extrini cinis ri; uexi non potest. mui. cnim id irinino ouod expetitur, extrinsecus si ipse xamen motus Lillud. intrinsecus est: vςluti, hoc illo vς modo, seistire de rebus, ut diuitias, aux mortem , aut aliud eius genetis .vςi bonum, vel malum, neutrum esse. cum istitur sic aut aliter quapiam dς reiςntimus,siue nostra sponte, siue edoqi ab alii : non pi- os o psittacos imitabimur, qui id quod docentur vaniunt, nec intelligunt quid dicant. Neque enim psittacus dicit,se conditum bibituruWi: ita dino . diximus, haec opinio atque i 'suasio noster motus e aliquando extrinsecus euit tus,&prouocatu ab aliquo docent non tamen , eodem iniextu e quae ipsi instrumento seruiunt. quam Iecm
7쪽
limbi, , retitioni occasionem illa praebeat,ipsa tamen appe titio tota est intrinsecus. Neque enim ut ii, qui p.
. . impulsionem alieno mouentur motu, extrins τsdam motionem habent,ita hiemioque sit: stam tius ut in iis,qui suis vitibus excitantur. Talis enci appetitio cum si animi velut extensio quaedam: aia quod appetitur, & declimatio appetitioni contri ria,quae est aversio α fuga ab eo quod declinat j.
Constat autem opinionem, quae est cognitio quae dam a ratione gubernata, digna homine, antecede φεν η QBaecum in eorum aliquo versatur, quod nobis qρ' bonum malumve est, aut cile videtur: omnino propensio aut auersio commouetur, appetitio sequitur. Prius enim quam appetas rem desideratam,&lectaris aut eam quam declines, quae est rei desideratae contraria,auershris: animo prope deas aut abhorreas oportet. inc stoici quidem appetitionem &auersationem, tum desiderio, tum declinationi praeponebant usanimorum motibus,rra es, evA qui desiderium di declinationem praecederent,con ditas e tem- sideratis Caeterum brutae appetitiones irae & cupi- perie xorpo- ditatis, contiguae corporibus, & vita quaedam coserum orta, porum,adeo ut ex eorum temperie quasi effore Nnouptane re videantur: multum habent alieni motus, nec
sunt mΡ- plane sui iuris sent: neque proprie in eorum qui
restate ho- aliquid desiderant ,potestate sunt, quamuis intri minis. secus & ipsae cieantur. Atque etiam ipse particeps Animus cor rationis animus, cum sese corpori dediderit, dc pori Ihr-tis corporeisque motibus: veluti neruis quibunnire velim dam trahitur atque impellitur, neque iam motus perare po- sibs habet ita expeditos dc lutos. Cum vero idem res. sic a t,ut eius naturali actioni conuenit: tiun libe re &masponte, intrinsecus a semetipse cietur. in tali animo,quidnam in nostra potestate sit, citra
iitrouersiam cernitur. Quod ut accuratius co
gnoscatur , quid nam dc quibus in rebus sit, utqrie
radiceri hominibus id esse ac principium bene biteque
8쪽
teque aut contra vivendi intelligatur, rem paulo altius repetamus. Omniurn rerum sons de Pi inci- Deiosnιε- seum est bonum. Quod enim ab omnibus appeti .mnis boni.& ad quod omnia reseruntur: id omnium re- rebus condirini est&principium&finis,&id quod bonum est, iis bonitatε omnia producit, tam media quam prima & postre-Juam non exma. Verum prima quidem, sibique contigua, simi- aquo com-lia sibi ipsi producit, una bonitas multas bonitates, munico. Muna simplicitas atque unitas c liceat enim nobis larandae rei causa & hisce & aliis id genus uti vo cabuli H quae omnes alias supetat,multas unitates, Vnumque principium multa principia. . idem enim est unum,principium. bonum,& Deus. Deus enim 'um,prium princeps est & causa rerum omnium. primum tem etiam simplicissimum esse necesse est. Nam Dem. qui cci iid compositum est . utcunque compositum in & multiplicatu madest uno posterius, estq; multitudo: & ea quae bona non sunt, bonum appetunt, vi se ipsis excellentius, quodque ipsum principium 1 ia rnon en, omnino a principio ortum est id princi apium vires habere su m mas atque uniuersas necesse
est. Amplitudoautem virium & quasi abundantia in eo sita est, ut cum omnia producat a seipsb: similia producat prius quam dissimilia. Quapropter imulta principia unum principium, multas simpli- iacitates, multas bonitates continenter a se ipse pro ducit. Res enim omnes cum inter sese differant, se Vnm est. iuisque disserentiis compleantur, ad unum singul* quo, se ex . suum principium reductitur. Veluti pulcia omni . quo, , per quaecunque de ubicunque sunt, siue in corporibu . quEomnia. fue in animis. ad unum reducuntur pulcritudinis sontem: sic etiam moderata, sic vera omnia, itemq; principia omnia, cum primo principiocohaerent, quatenus principia dc sentes & bonitates stini,cum . 4. m. iea qua decet diminutione de proportione. Quam autem rationem habet unum illud principium ad res omnes, eandem habet unumquodque principi
um ad eam multitudinem quae sub ipuus propri tate continetur. Neque enim aliter fieri poterat,
9쪽
- quin unaquaeque multitudo, discrimine aliquo parata, ad situm illud principium contenderet, a
quo omnibus una & eadem serma affulgeret.Omne enim multi udinem unum antecedit,&omnia quz in multis rebus est proprietas,ab uno ad multa por, rigitur. Omnia igitur singularia principia in toto lconsistunt, ab eoq; cientur, non ratione interualli, neque loci: sed ut in toto partes,& ut in uno multit do,& in unitate numerus. illud enim est omnia, ante omnia: di in uno principio multa princii a multiplicantur. & in una bonitate multae bonit
tes sunt collocat . Atque illud non est principium.&vnumquodq; reliquorum, aliud pulcri,aliud voritatis, aliud congruentiae, aut alterius alicuius rei,' , sed simpliciter eoru quae fiunt principium, sed primcipium principiorum. Oportet enim principii proprietatem non a multitudine incipere, si dii, unaniveati stiri- unitatem colligi principium principiorum. Ac priuru immu- ma illa quae a primo bono producuntur, quia cum hoc cohaerent: a bonitate non recesserunt,ςum i ,
mobilia & immutabilia sint, de in eadem semper. beatitate collocata, non indiga boni: quia per is Animi par bonitates sunt. Caetera vero omnia, ab uno bon tisip/i boni- & multis bonitatibus producta,cum remota sint iratu. eo ut per se bona sint, di immobiliter in essent, di, uinae bonitatis collocata: participatione habent
Extrem, bonum. Verum extrema, ecquae aliunde move hoe es, cor- tur,veluti corpora,sicut dc essentiam dc motum ali-pora cientur unde habent, nec ipsa cohibere sese possint: propte abunde. rea quod diuisionem admittunt, destistabilia sunt, nec tota per totum sibi ipsis ita consentiunt, ut v- Animi par numquodque totustat totius sit causa: nec sese ri sese mouenm uere possunt,quia per sese mortua simi dc experti tur, is eον- spiritus: ita dc bonum naum exti insecus habet. M rara mouet. dia vero insta naturam immobilem,quae semper sui' similis est eodemq; modo se habet, subsistentia, isti
extremis quae aliunde mouentur praestantiora:m
uentur illa quide,sed a se 'etipsis mouenxux no extrins us ab aliis quibus pia Tt corpora modi
10쪽
modi sunt animi qui & seipses occorpora mouentreoque corpora, quae intrinsecus mouentur, anim ta dicimus: quq vero est insecus tantum, inanima, mim scilicet animus. qui a seipso mouetur, etiam corpora mouet. Qui si corpus ita moueret, ut ipse ab alio quopiam extrinsecus moueretur: ipsum corpus ab eo proprie moueretur, quod animum moueret.
Ea istitur natura quae a seipsa cietur, ut inferiori m- Medii annmobili. quaeque participatione bona redditur,nam mi bonum uetur illa quidem ad bonum: sed a se ipsa mouetur, appet-it. di non ab alio: illiudque & desiderat de vehementer appetit, iusque propitae motiones sunt hae: solicitudo, appetitio, desideri u de delectus, quae a Graecis
dicuntur ψιας εορμη Ac princi- . . .
quidem animi, ut ab iis quae per sese bona sunt 'ρ η' continenter producti, etsi nonnihil illis inferiores, quia bonitates non sunt, sed bonum appetunt ta men ut illi cognati, arctissime de indiuulse illud ap-- ρ 2'. petunt, dc voluntatem uniformiter ad illud intentam habent, nunquam ad deterius declia nantes. Quod si capiendi consilii deliberatio sie
enim καρωριαν hic vertere liceat alia aliis anteponit, dc aut e duobus alterum , aut unum aliquid e
pluribus amplectitur: nulla fortassis in hosce aniam os cadit deliberatio, ni quis ipsem eo voce quod prima bona amplectatur. Animi vero a hominum, quorum illa ratio est,ut ea coniungant, nimi, corro di inter sese quasi deuinciant, quae perpetuo supra r addicti perpetuoque infra manent, ea praediti natura, ut desideriis, dc ad haee dc ad illa se conuertant: si ad superna libertatem illa toti inclinarint,simplices habebui de aduersario Homcarentes appetitiones tuas, suumque delectum. tunt. Cum vero ad superna conuerti nequeunt, eo quod etiam s-ndum conuersionem ad inseriora agere volunt, quae de ipsa ideoeis insita est,ut animent de moueant ea corpora quae per sese dc inanima sint, dc aliunde cientur: utque gubernent ea, qu
rum illa ratio est ut alieno motu aliquid boni comicqvantur,quique stomotu ea mouent quin si