장음표시 사용
11쪽
Vola tata smulacrusnestati animi, tram v ro bono excidunt, tum is errata, peccata eam
Iamitates isti ut. Plus aloes auam mellis
Virtus L sine a viro. Grace ψι νηήititur, quod expe-
de cientur: tum igitur cum sunt iis assxi rebus atq; dediti,quae res oriuntur atque intereunt,& ad boni
priuationem prolabuntur,Voluntas eorum
aduersario carere desinit: semper tamen ad x ex perendas & bonas sertur, sine illae vere bonae siue ob adiunctas voluptatis illecebras falsa boni specie blandiantur. Nam quia cum vero bono semper& vera voluptas est coniuncta, ubicunque animus adumbratum aliquod voluptatis simulac uni animaduerterit, non considerans verane ea sit, 'eroque bono cognata, an vero fallax & adulterina boni umbra, anquam ad bonum accurrit: nec illud expendit, multo plus ineste molcstiae tam consequentis quam antecedentis. . Neque enim esu dei
elatur quisquam, nisi prius famis molestiam senterit: neque potu qui non sitierit, molestia denique cum voluptate cohaeret.Proinde siroluptatem quet bibendo percipitur, inhibueris, sitim adhuc videbis: voluptasque durat, quandiu molestia ei adhaerct. Nam ubi fames, sitis, algo aut simile albquid sedatum fuerit: suauia illa esse desinunt, ac potius ad uersa fiunt, di fastidium cient. Omnino
certe molestia eos coimitatur, qui voluptatis impulsi illecebris excedunt modum.&e iucundi boni studio peccata nostra omnia oriuntur,sicut e uudio veri boni recte facta. Ac propter& bonum & contrarium consequimur. cum voluntas soluta puraque& in ipsius rationis pol state fuerit,aqua natura nostra pendet:. tum ad res vere expetendas dc ad veritatem scrtur. Quare proprium animi bonum virtus, a Graecis i Di dicitur, quod proprie sit optabilis, dc vera optione c9m retur. Sin brutorum affectuum cupiditates secuta fuerit, de id quod horum est, suum duxerit salsum tum habet delectum. In nostra enirn potestate est
ιήρεας dc προωρεας nostra. Nam opinio, appetiti desiderium dc declinati' ad φρεαν & M' in I serunt,ir, quae omnes sitiat internae animorum m
12쪽
α bis dominatur: eaque de causa dc Deus&leges is
hontines prudentes consilium Ac voluntatem in- . tuentes, ut quae in nostra potestate sint, peccata re
Geque facta discernunt. non autem ipsas actiones, Vis quae in nostra potestate non sunt, quaeque consiliis , iacvoluntatibus dis iniintur. Nam caedi non voluntariae.viqias non consulto neq; arbitratu nostro eo
acta sit, quaeq; in nostra potestate non fuerit, venia latur. Qui vero iure meritoque aliquem occiderit, etiam laudatur. Ita non ipsis actiones laude aut via ruperationem in sese continent: sed consilio dc vo luntate, quae in nobis sitae sunt, distinguuntur. ROcte igitur Epictetus ab his suae institutionis exordi-
timium sit:&nψrixti huc omnia nostra consilia te- seramus,monet, ut qui ex iis 5c bona de mala consequamur. Cum vero dicit res alias in Mostra potestate ede alias non esse: non totam rerum naturam Pa titur,sed eas tantum res complectitur quae in nobis o η-:υ- sint, di coniunctae nobiscum. neque enim vitam' niuersabet adaequatronem contentio, quae diuisiones sem,ir a. decet,si quis diuisioni eorum,quae in nostra potesta. ιζ Πρω-
te sunt, os Donat omnia quae & inmundo oci pia se /-- mundum iniit. Scd quoniam sunt qui negent quicquam esse in potestate nostra, nonnullique omnes tu liaresa actiones nostras omnesq; casus necessario fieri exi- ti volunta stimant : alii vero casu sortuito di temere, quasi nos tu opponua
cylindri instar agitemur: salis quidem essent ea que tur. iam diximus de ordine eorum quae in nostra potestate sunt, deque delectu dc voluntate, quibusque eclarauimus ito osse fieri quin ira se ies habeat: 'nihil tamen sori sie prohibet, seorsitat etiam, & ex roscita verba contra istos facere, qui voluntatis E-
eitatem tollunt. Ac casus quidem, α negatio li-i biIn rtatisac fortuituro,si ita dicuntur, quasi nos sine aliquo praecipito sine agamus et neque Vexa est ea sed a d τ' oratio: dc, vera ut esset, non in omnibus actionibu Em mssis
nostris vera esset. Etenim artes de naturae
metam quandam de finem sibi proponiuit,ad quem b initio ad extremum usque actiones fias omae
13쪽
habitu cogi oppetitionLI. Inopia.
reserant. Atque adeo omnis omnium animant; um motus &actio, boni alicuius gratia sulci Pitu siue id vere bonum sit,siue tale esse videatur. Nani& mali fuga tanquam utilis, sit prorter bonum 'Sin aliquis fortuitum sic accipiat, quan id quod desideretur,aut fieri nequeat, aut non expediat sicut temere & sortuito medicinam aliquem propinais: dicimus, quae aut prodesse nequit, aut aliquando etiam obca) ne is quidem voluntaris nostrae libe tatem sustulerit. Non enim eorum modo quae fieri possunt, quaeque prosunt, appetitionem & fugam penes nos este dicimus: sed eorum etiam quae fieri nequeunt, quaeque nocent. re non ea modo quae recte, sed & ea quae perperam fiunt, in nostra esse potestate dicimui. Qui autem opines.
onem dc appetitionem, coactam, non liberam, nee in potestate nostra esse dicunt, atque adeo nec dolectum nec consilium, ut quae aliunde moveamur,& non intrinsecus a nobis progrediantur: hi pa tim inopiam causantur quis enim esuriens aut statiens aut algens velit nolit. cibum,potum, calorem non appetit Z Quis aegrotans non desiderat sanit
temt) partim illud ipsum quod opineris,quod appetas, quod fugias, volentem nolentem ad se a trahere dicunt. Quis enim, qui vel minimam arithmeticae partem didieerit, bis duo essequatuor non existimet 3 Quo pacto igitur tui arbitrii sit sie existimare,ac non potius hoc ipsa rei natura cogat tinis vero bon' re pulcro rebusue contrariis aniam aduersis, non de illa expetat, & has deelinet, iii
ipsis impelientibus Z Nam & praestantissimi quiaque naturae rerum indagatores , id quod appetatur primam mouendi vim habere dicunt. Id vero quod aliunde necessario plane m*ueatur, quo pacto adhuc in nostra esse potestate queat i partim eius qui appetM a iactionem causantur, ut quae noce spatio moueatur ad id quod ipsius natura serat icum aliter facere non pollit, quin hoc modo appotat: Nam te a Perantiae habitu pia ditus, tempotata
14쪽
ina fam&studia desiderat: inten con intem- .perantia: nec in alterius utrius poteriale est,quamuis velli,non se appetere. Nonnulli certe quidens, quantuis appetitiones sitas moleste serant, easque cieri nollent: tamen ab habitu dc consiletudine impelluntur ad res a sesse desideratas, abiisque ali no motu pertrahuntur, plane quasi in i pus situm non sit sacere aliter. Ae de rebus qui gnarus earum est, vere,indoctus,male sentit: neque aliter fieri pitest. Neque enim ullo modo mens falsum opinari , potest neque rudis verum. Nam penes rudem qui dem est, opinari falsa: non salsa, penes scientem. Neque enim rudis falsiim amplecteretur, si penes ipsem id esset, & doctus, si penes ipsiim esset opin rivera: falsum etiam opinari posset,si quis id eum velle largiretur. Vt enim sensilibus in rebus fieri nequit ut sensus integri & vigentes fallantur: ita seres in iis etiam habet, quae ratione percipiuntur. Atque haec sunt, quae dicere ii queant, qui libertatem voluntatis tollunt. Mortales autem plurimi, fitalem coeli conuersionem, ut caeterorum omni-
mn,sic dc appetitionum nostrarum. itemque opini- μομηε nononis de delectus statuunt esse cautim, astrolog rum subnixi testimoniis, qui e positu astrorum ins in pronuncient. alium fore voluptuariu, alium o maris. auarum, alium Musarum & sapientiae amatorem et appetitiones praedicant, sese per aetatem ostensuras. Qui vera si dicant,omnino necesse esse exsist re appetitiones fato insitas, nee situm in nobis essevxa' proseramus. modo igitur penes nos 'erit hoc aut illo modo appetere, si omnino necesse nobis est, nolentibus volentibus uniformiter ad hoc illud ue desiderium incitari 3 Haec de id genus alia contra libertatem voluntatis afferri queunt, rebus id esset videatur,ut neque appetitiones, nc que declinationes. neque consilia nostra in nostra potestate esic vidc
15쪽
I. Aduersus rationem de egestate,dicendum est: eam non inserere appetitionem. Multa enim p sus inanima, ut stirpes, qualitate aliqua egentia, velut humiditate aut siccitate, qui caliditate aut frigiditate : tamen eam non appetunt, quia vi appetendi carent. Nam quae appetunt, eadem etiami et is exς sentire id quod appetitur, necesse est, dc ad id in i t spet ' Nee tamen appetitum inserit egestas : sed id quod appetendi vim habet, aliqua re egens, ad egestatem propulsandam,appetitum prouocat. Neque
vero pruritus nobis manus inserit, sed manus pr ritum sedant. Neque etiam a vitae necessitatibus artes inseruntur, sed animus ad eas necessitates subi uandas excogitat & opponit artes. Omnis enim appetitio,motus internus est animi appetentis, ab eo ipso progressi, non extrinsecus inserta. Ac brutarum animantium vita, quae corporea est,neque fere
quicquam habet quod ii pracorpora velut emineat: in egestate corporis, iis quam sibi propria. Vn Ais mihi formes habet appetitiones. Vnde hae coactae viden-mani iri . non liberae. At hominis animus rationis par ditiae ii aes liceps, eo quod in medio situs est, triplici ratione appetitis. praeditus, unaqua ad deterius, corporeum illud α brutit,altera qua ad seipsum: tertia qua ad id quod . . praestantius est,mouetur: triplicem quoque vitam de appetitionem habet Aequando corpori,dc brutet corporis vitae sese dediderit: tunc illius egestatem, siam esse ratus, i iecessario unacu illo appetiti. Et l, e. est appetitio illius, quae libertatem controuersam habeat. Cum vero suam vitam vivit, aut praestantiorem: tum de appetitionem habet ei vitae con sei taneam 'iusque bonum desiderantem. Huius igiatur animi vere est ea autoritas, ut haec aut illa dei deret: ut qui appetitionum plura genera a natorat insita
16쪽
insta proferre possit atra deteriora, alia praestantio-
.ra quorum itus vitiosius redditur, his virtute augetur. Nam is delecti. squi praestantiora amplectitur, dis rus delectus est Unde&iaepe fit, ut corpore egente, esu mente & cibum appetente, animus ieiunium ultro desideret,vel ob legem aliquam ita iubentem, vel propicr corporis suiue ipsius curam. Perspicuum autem est, licuisse illi tum una cum corpore ap-
pctere, id quod plerique animi faciunt. Sed maloi is
Doni desiderio,appetitionem aliam profert. Animi igitur ratione praediti respectu Epictetus hoc alioue modo appetere, in nostra esse potestate affirmauit. vero appetitionem a rebus appetendis excita- Appetitiori dicunt: verum illi quidem ex parte dicunt, sed quomoria non quantum ipsi putant. Hae enim animum ad rebin πρε- appetendam non ita mouent. quasi is aliunde ciea- tendis axe tu , cum suggerunt susceptionem sui, idoneam ad tetur. prouocandum id quod eas amplecti natura solet. Vt enim res subiecla sensui, sentienti sensum non inserit, neque id, quasi aliunde moueatur, ad se attrahere solet, sed sese ossest idoneam quae cum eo
coniungatur, cuius natura coniunctionem illam admittit: sie & res appetenda suam conuenientiam proponens, prouocat animi ad sese desiderium.
rui ad illud aptus cst. amobrem rebus appetenis proposuis, alii eas appetunt, alii non. At si res
appetenda eam naturam haberet, ut appetentem c Teret, α motus ab ea inderetur, necesse omnino
esset cana appeti ab iis quε appetendi vim haberenti
quamuis alia magis, alia minus. Ac ne appetitio quidem illa esset, sed impulsio aut attiactio violen-ιta,qualem in corporibus cernimus. Nam appetitio extensio quaedam est, manente eo quod appetit, ocinori recedente . quemadmodum manus extendi.
inus, quamuis loco non moueamur. Est igitur arpetitio motus quidam noster intrinsecus: itemque opinio,ci similia. Verum is motus alias conuenien--bonia ter ad rei appetita: & opinatae naturam fit, alias ab
v cd: cum nos ad aliquid appetedum seiri r
17쪽
tam' cui plus ilicst quod auersari debeamus: quod.
. que aliquid appetendum ostentat eliciendi appeti, tus causa, sed fugiendum aliquid in sese occultati quod propter perplcxitatem adumbrati boni. inese
Exemplam non animaduertitur. Nam quis uratur,dum ad O. furis. pulentiae simulacrum, Ut rem appetendam scitur, rem fugiendam tali opulentiae adhaerentem , quae animum cum primis iniurium facit, neque nouit, neque veretur. Captiuitatem porro de supplicium, quam solam in hac appetitionc. calamitatem censet, ob seruorem cupiditatis reiicit: illud vero a plectitur, multos qui talia faciant, non deprehendi. Rese adi Possumus igitur iem quae appetitur, examinare,st peritur exa. reuera talis,an simulacrum duntaxat appetendae mmoda. adumbratum habeat: ut modo de opulentia dicebamus. Atque illud magis etiam in nostra potestate est, ut nostram appetitionem erudiamus Ecdoceamus, ea quae propriecipi et da sunt,appetere,ocii mulacris non Lili. Adueisus eos autem qui discunt, quoniam appetitus appetentis, & opinio opinantis, si apte natura ad suum appetibile dc opin bile feratur, non penes ipsum esse, ut sic contraueseratur: sicut neque penes glebam sit deorsum ferri. nam alioqui sursum etiam ferri posset. Aduersus hos igitur dicendum , duplicem esse nccessitatem:
unam libertati voluntatis oppositam, alteram cum eadem coniunctam. Externa itaque libertatem totalit nemo enim qui extrinsecus aliquid facere cogitur,aut no facere, libere agere dicetur Interna vero cogens omnia pro sua natura agere, haec magis lia . bertatem confirmat. Quod enim per se mouetur, pro natura sua moueri a lese necesse est: neq; Pr pterea ab alio mouetur. Neque enim extrinsecus necessitas ea prouenit,sed cum eius quod per se m
uetur natura coniuncta est:eamque conseruat M ad
Nabismis suas actiones producit. Quod si habitus etiam potestata melioris & deterioris sbi ipse causa est animus. omisis. propter obedientiam di contumaciam: actionum etiam causa, quae ab habitu oriuntur, illi erit ascri- . benda.
18쪽
benda. Neque tamen in omnibus libertas & pol nas nostra eo metienda est, quod etiam contrariaticere possit. Nam animi,bono semper assixi,bo- . umque amplectentes, liberum etiam delectum habent: neque enim is delectus coactus est dc no suo semper inhaerent, neque ad contrarium vnquam abstrahuntur. Nostri vero animi dum qui- m boni uint.bona appetunt: cum vero mali sunt, mala. Itemque a vitio transeunt ad viriutem, si curentur: Ac a virtute ad vitium, si negligantur: atque utrumque faciunt arbitratu suo,nullaque necessitate eoacti. Qirare nullius vitii causa in Deu conserti Cur DE potest. Etenim secit animum qui malus fieri possit, ancisitiani eo quod non primi illa tantum condidit, sed media mos ceris etiam &postrema: ut ita omnia persecta redde- hominem rentur, de prima vere manerent prima, non autem extrema sterilia, imbecilla euaderent, materiaeue permiscerentur. Fecit igitur animum qui malus fieri posset, Deus qui bonus est, ob diuitias sua bonitatis. Nec tamen aliter eum fieri malum passus in nisi ipse voluisset. Aduersus eos autem qui di- ---. eunt fatali conuersione non actiones modo nostra , imis ini sed & appetitiones cogi, nec quicquam liberum no ritin expers. bis relinqui, nec libertatem aliud nisi nomen inane asiri ibiuesse, dieendum est: siquidem rationis particep cogi niquit. animus,ortus atque interitus expers sit squod nunc ut concessum sumatur, demonstrandum alibi :licet Stoici aliter de eo sentiant) si igitur ortus atque interitus expers sit rationis capax animus, ipse
a mobilibus causis essici atque assici dici non pia est. sed instrumentum eius, hoc est animai, quod misis hiaest corpus vitae particeps, hoc inde commutatur. p . Mobiles enim causis pro diuersa ad terrena habitu dine. alias alia essiciunt: instrumentum vero producitur aptum animo,qui eo est surus. Vt igitur , ediscrimine instrumentorum artis, usuros eis arti-''.
sces cognoscere licet, haec esse fabri lienatii, illa 'ρ aedificatoris, illa fabri aerarii: neque lic in genere antam, sed dc habitus utemium eis artificum, M
19쪽
artis actiones atque opera dignosci possunt nani
qui in artibus excellunt,etiam instrumentis meli ' ρ' ribus utuntur)sie astroriam periti, instrument, naturam e causatum discrimine perspicientes, etia a de habitu eius qui instrumento sit usurus, coni cturam capiunt, ac frequenter scopum attingunt. Nam plerique animi, incorruptis praesertiari rebus
publicis,in quas onerati vitiis, amis a pristina digni.
tate contrahuntur, cum se te instrumentis ei ius dediderunt. iis non iam ut instrumentis suis, sed ut sit partibus utuntur: itaque suas oppetitioncs pro serunt corporibus accommodatas. Ad haec, talis conuersio consentanea est productioni animorum qua conuersione animi corporibus inser latur, non ita quidem ut ea cogat animos haec aut illa appete xe, sed ut cum eorum appetitionibus consentiat.
. Quemadmodum igitur in xrbibus sacra tem Hraci loca religiosiores homines eodeni congre*ant: . ad populares vero voluptates id nea, eos qui peius vivunt&petulantius, contrahunt: atqui etiae locis temporibus etiam de appetitione di habitu corii qui conueniunt, capi coniectura potest: sic etiam e temporibus dc locis fatalis conuersonis, 'de an mis qui ei conqenienter generantur, i pronuntii licet.Cum enim pro ultrice diuinae bonita is forma habitudo fati congruens Euic loco fuerit: turri in eum locum animi, qui supplicio egenx, demi trui tur. In omnibus enim vim c0ngregandi similitudo dc necessitudo habet. Fatum igitur, cum appetit ones animorum non cogat, neq; libertatem tollar. sed ipsi animi nunc cuili hoc, punc cum auo salo consentiant,dc prq sua dignitate paratis instrumen-
tis quod modo dicebam. conformentur: non miaxum est, quas appetitiones habituri sint, e fatali con-Vit νηπι uersione cognosci. Ac vitae quidem genus an Pl cess-ua,. ctuntur animi pro suae prioris vitae dignitate de si se oti. - bitu. Vita autem bene aut male utendi facultatem 4-ς morsi in semetipsis habent. Vnde fit, ut nonnulli merca-o toriam amplexi vitam,bene vivant: dc qui philo o-
20쪽
COMMENTARIV s. etirbiae studium prae se serunt turpiter se gerant: quos vitae quidem genus ipsum . veluti rusticum aut
mercatorium aut Mulicum. tum ipsi animi sorti- ntur, tum locum eis pro dignitate assignat Deus: vitae autem qualitatem, animi suo arbitratu adiungunt. Proinde& tandem inueniunt,dc reprehensionem incurrunt, pro diuersa vitae ratione. Ac he
quidam assirmari non dubitant: eo quod callidi,
puerorum amatores atque adulteri nascantur. Et si
enim quidam astiologi vere baec praedicunt: ideo accidit, quod nos talem proprietatem inde ortam. ' φυε ς vel moderate vel immoderate suscipimus. Eteni in M' mentis deprauatio decalliditatem & laedam libidia inem signit. Nam qui siderum impressionem in
cferare' siticipiunt,adolescentiam tuentur: deque ea bene merentur. qui vero immoderate, pestes eius dccorruptores evadunt. Nam & qui solares adios oculis non conniventibus intuetur, obscurato visa Dcoecatur: quamuis Sol largitor sit luminis, au-
ctorque videndi omnibus. Cum igitur astrologi falicunde cognoscunt, qui moderate, qui immod rate vim ill .am suscepturi sint: alios prudentes, alia os callidos sore dicunt: si modo fi i potest,ut hariam rerum certae notae, e figurarum illis delineati- . 'onibus cognoscantur. Alia certe quidem perspicua istunt omnibus: cuiusmodi illudes quodiole Ca
crum peragrante, immoderato calore aiscimur.
alia obscura odignota iis qui artem ignorant astrologicam. Nam ea quae semper naturam suam se- . . . quuntur. & vim ab opifiςe inditam tuentur, sum- .maque potentia praedita sunt: omnino volunt tem etiam habere bonam, dc nullius mali esse causim,constat. Omnis enim malitia ex imbecillitate oritur: siquidem vires bonum quiddam sunt. Ve- .runtamen bonorum etiam cepe affluentia di copia iusto maior, nocere solet. Atque haec iis responsa snt,qui propter fatum voluntatis libertatem tollo re conantur. Nunc aduersus omnes dicatur,eos qui improbuos quidem quicquam a fato inseritur, ut' bn dubi