장음표시 사용
101쪽
Rem arque que a hos ayant et si rendue te mali remi te phrene seroti pas acti Onnos Our tori te pri qu'il ont resti , mais seu temetit hcla concurretice dii sicut , et que 'ils 'on pas en cor resurae rix, on es repotis sera our a totalit dans te casou il la demanderat enim in Si. C 'o si otii quoio sentis it Dumn sis de iam ille a vendia unos lave de sola pocule it en a stipulsi e pri x t 'es clave aprhs avo irole rendu latit uti sui te sic siilsi, te phre de sam ille ei demandat lo
poserri exception en ait, ire de ce que a sorti me promise sita ille rix de 'os clave venit D. LXXXII. Autre di e ence urat aut avo i que si 'achete urne rempli pas en vers te venditur es obligations ne ui impose ceti aci vendet me petat pa S ire condam ni Sur e ite ac son et que si te vera deur ne remptit a tui monae en vers 'a chelen ei es qui tui soni impossies it sera condam nescia vers est . Et mole conire te vende ur u 'aelion redhibito ire en ira ineti ne dolabio condam nation carcie venderi est condam usi tanto audouble, ei tanto at simple, uis qua dei aut par tui de restituerte pri et se accesso ires, et de libore t 'acheleia des obligations suli aurai contrae thes, i est ordoniae aiax tiges de te condam Deo au dotii lo dii pri et des accesso ires ah mais 'il restitue e pri κε t les accesso ires Ou uti libhre 'acheletii des obligation sinu iltiui ait contractos cil est en jo in au juges de te condamiae seu te mentiti simple M. LXXXIII. Le vende ur ne do it pire condamn si a rendie 5 'acho lour que te pri de la chOS et Ses accesso ire S.
i'aelion redhibitoice Draison dia pecule de mori esclave on impulera su lepecule de cet es clave es inclisis pota tesque is elui ilia p6cul a t vendia, et e serat cotidam si h la concurrerice de ces in fisus et de ce qui se trou- vera de plus dans te ficule de mora es claveri ais commerit aut . dis ire dus seu te ire queri' es clave do it a sori mali re, si ce uerae leti me do it absorbe pri oecia vente dia fieri et e qui se seruii troux de plia, dans oti his
a Cotto actiori iant done urbitraire, la cine dia double sui aloes t 'in uiloti di iugemerit.
102쪽
8 LIB. XXI. PANDECTARU mTIT . . Caelerum emptor, re si quid damni sensit, vel si quid pro servo impendit, consequetur arbitrio judicis sic tamen , non ut ei horum nomine venditor condemnetur ut ait Julianus), sed ne alias compellatur hominem venditori ἡstituere , quam si eum inde in nem praestet v. l. 29. g. Iri. Ulp. lib. I. ci ted indit cunul. si Quid ergo inquit Julianus si noluerit venditor hominem recipere Non esse cogendum ait quicquam praestare nec ampliusquam pretio condemnabitur. Et hoc detrimentum sua culpa emplorem paSSurum , qui quum posset hominem noxae dedere , maluerit litis aestimationem sus serre. Et videtur mihi Iuliani sententia humanior esse n. l. 3. g. 8. v. quid ergo ibid. Igitur quod si nolit venditor hominem recipereo non irrmajorem suminam inquito quam in prelium , ei condemnan dum. Ob haec ergo quae propter servum damna sensit, solam dabimus ei corpori retentionem Caeterum poterit evitare praeStalionem venditor, Si Dolit hominem recipere. Quo sacto pretii
Pra)Stationem eorumque quae pretium sequuntur Olam non evi
tabit . l. 31. Ulp. lib. 1. d. l. indit. HV. Similiter Paulus is quaero an, si servus apud emptorem sugit et in causa redhibitionis esse pronuncia lusci uerit, non priu venditori restitui debeat quam rerum ablatarum a Servo peStimati Oxiem praestiteriti Paulus respondit, venditorim Ogrudum Non tantum rei tum servi restituere, sed etiam rerum ablatarum deStimationemri nisi si pro his paratus sit Servum noxae nomine re linquere n. l. 58 lib. 5. rem. Item 'ludero , si nolit aestimationem et pretia rerum restituere ,
an Servus relinendus sit, et danda sit actio de peculio 1 , velo de pretio redhibili servi ex duplae stipulation et Paulus respondit , de pretio servi repetendo competere actionem, etiam X duplae stipulatione a). De rebus per surtum ablatis , jam responsum est 3 n. d. l. 58. g. I.
1 Haec verba desecuIio et deletida esse censet Cui acius ad h. l quum ineptissima sit haec quaestiori sitque indubitati juris, ex delictis servorum Dori posse nasci actionem de Peculio. 2 Eo casu quo emptor stipulatus esset duplam quantitatem pretii , si mancipium in ea causa esset ut red luberetur. 3 Scilicet de his venditorem in plus Dori teneri, quam Ut SerVum eo nomine noxae relinquat. Ita quidem obtinet in actione redhibito M. Quod si venditor vitia mancipi dolo dissimulasse in de damnis quae emptor Sensit, in solidum ei tenebitur actione ex clausula edicti hoc an tius , etc., de quis
103쪽
DE 'EDI DES pDILEM DE AE AC T. REDII IB. , etc. 85Mais re si l 'acheleia a prouusi quelque perte, ou a Lit quelque depense Ourra es clave, it e re coiivrera 'aprhs 'estimation dujuge , Onias cependant a litre de condam nation, comine te dita ulten; a te juge Ordonia era qu'on ne tui re deci 'es clave qu'au- an qu 'it aura indemnis i 'acheteu D. M u 'arri vera t-il don , demande Julien, si te vendeta resti sede reiadre 'esclave sera a forco, ditis jurisco usui te, et ne Ourra ire condam noriu' rendi e te prix L acheteu supportera e domin age, commeri 'ayant pro uvo par a aute et commeayarit mi ux almyrece voir 'estimation dijuge que 'abandonia eriles clave poli te domui age. 'opinion de Julien me emble plus consorine a 'oquit M. 'est potirquoi re si te vende ur resus de recevoir 'es clave, a soni me a laquelle it sera condamn , ne potirra ex ch de te prix deci es clave. On ne donnera don a 'acheteur que e corps de res clave potarde domina gemit 'it aura pii pro uver, et te Vende ure Viterario ut prestalion aut re que a restitution dii pri de 'es-Cla cependant i De Ourra viter cette prestation, non tu Sque celles qui soni accesso ire dii prix D.
Paul dit galement on de mande , dans e cas ou 'escia vos' olant en sui de cheg 'acheteur,il aurai sitsi jugh qu 'iij v ait lieuis 'action redhibito ire, 'it ne do it tre rendu au vende ii quequandri aura restituesta valeur de choses en levsies par et e SClave. Paulla sipondii que te vende ur sit ait obligo is restitue non-Seu-lement e rix de 'es clave , mais encore a valour de ch OS Squ i a scius traites, a moin qu 'il ne ut rhi a bandontieest 'es claxe poli te dommage .u i demande encore si, dans te cas oti te vende ur refuse de payercia valeti des choses Oustrat te parci' es clave ce in hine vende a petit ire sondsi a te retente, et si 'on do it donner 'ac
3 Cujas , fur et te lot , pense qu'il aut es acer es misi de Peculio vel, P me que question erat inepte, et qu'il est imitabis able en roit 'tu' i nepe ut pas ait re des silit des es claves une action sur leur pecule. a Dan te casis,l'acheteur aurai sit pulsi a petite do do ubi , si M'es
104쪽
Quid ueniat iu judicio instima foris LXXXIV. In iudicio aestimatorio hoc venit, ut venditor tantum ex pretio remittere aut restituere emptori teneatur, quartii minori rem empturum suis se emptore ni aestimabitur , si lium, onusve rei cujus nomine agitur, re S i Sset. Circa quam aesti in alionem nota quod si sorte jugum mula VHi a Sit, quarum altera vitiosa est, non ex pretio tantum vitio Sae , Sec ex utrisque erit componendum quatili minoris sit. Quia in enim Mn pretio iraeque voenierint, non est separandum pre lium ; sed quanto minoris, quum oeniret, triamqtie suit, non
alterutri quod erat vitio Suni v. l. 38. g. 13. Ulp. lib. 2. ad a.
Illud quaeritur si quis egerit quanto minoris propter Ser Vis Ugam , deinde agat propter morbum quanti fieri condemnatio debeat in quidem saepius agi possit quanti minoris, dubium non est. Sed ait Iulianus id agendum esse ne lucruria emptor a Cial et bis ejusdem rei testimationem consequatur . l. i. g. 6. l.
LXXXV. Quamvis regulariter in hoc judicio rem retineat emptor , lamen re aliquarido eliaria redhiberi mancipium debebit licet aestimatori , id est, quanto minor is agamus. Nam si adeo nullius sit pretii ut ne expediat quidem tale mancipium domino habere, veluti si furiosum aut lunaticum situ licet testimatoria ac tum fuerit, ossicio tamen judicis continebis v, tilryddito mancipio. pretium recipiatur . l. 4 3. q. 6. Paul. lib. 1. a Lod in il cui ul.
contractu quaesitum si Diviti tis contractiis pondei, Doridum
competunt. Igitur , si si sub cotiditione homo ei notus sit r. ibi bitoria actione ante conditionem existentem inutiliter agitur in uia nondum persecta emptio, arbitrio judicis imperiaci sieri non potest 1). Λ ideo, si ex empto, vel venditio, vel redhibitoria ante actum suerit, expleta conditione, iterum agi poterit n. l. a. q. Paul. lib. 1 ad ea cedit. UV.
si Nedhibitoriis actio ad resolve nidum contrucium citatur. Porro erit in
Natur non Dat Ilur, ut resolvalui quod Doridum colligatuim si
105쪽
De e qui entre dans action est cito ire. LXXXIV. Par 'aclion estimato ire, te vendeur 'est tenta de re nil re u de restitue , t 'acheteia que e que a hos valuit demolia , 'it en avait contiu les vices Ou es ChargeS. Par appor a celte estimation, remarque que o 'it 'agitd 'une patre de mules, doni 'une tali vicie use, on ne considή-rera a ce que alai de Oin celle qui tali vicietis e mais eque 'une et 'autre a latent de molns, yant th achetoes une et i 'anire en loc ne sussira done pastae diviser te pri et 'en dedit ire e que celle qui olait vicietis valait de motus Mais uesti mera ce u 'elles auraient et vendues de molns nato M. On demande , dans e cas uri 'on a intentsi 'action es lima io ire potarcia fuite 'tin esclave, et ensuite Our a maladie hqu 'elle rhduction on do it ire cotidamno i ii 'est pas Outeu hia trito ii 'on ne uisse in lenter lusi eur sol l 'action estima tot reri mais sui vani Julien ii aut prendre garde 1 ce queri 'acheteu De prosite 'unc do tibi estimation de la cho se D. LXXXV. Quoique ἡguli h remoti l 'acheten retienne a cho sedans ei te action , cepeti dant uel ques Ois ussi 'es clave deurahire rendit, en core u 'on ait intento 'action es limato ire cars'il est dii ne si ince vale ut ii 'ilis' ait aucula avaritage a lepos Seder, Omme 'i est soli , ou lunatique, bien qu 'On ait ira tento Paction estimato ire, te juge 'en ordo unera as Oins 'ODfice que te vende ueste reprenne avant 'en re nil re te pri n.
I. I. Quand commencent a ooir lieu es actions LXXXVI. umes actions olivant tre intento es dii moment tu i a sit acquis uia roit par te contrat, restent eu SHS PCNS tant que e roit dii contra est suspendia lusemhine u i Onc in esclave a te chel solas condition , 'action redhibito ire nepourra ire in te nisi que duci ou de 'accomplis semon decla conditi Ori , te juge ne polavant ei esset pro non cercla ἡsolution 'une venis qui ' si pas enc Ore consonamee I est Oui quoi sit 'on a intente 'action dori'acbat, 'action de la verile muri 'actionredhibitoire auaui 'ac complis Semen de a condition, On Ourra
106쪽
88 LIB. XXI. PANDECTARUM TIT. I.
Interdum , etianis pura sit venditio, propter juris conditioncri in suspens est veluti si serv is in ii , alterius Sussis ii Ctus, di Prius proprietas est, aliquid emerit dialia, ditan incerinio est ' cuju re pretium solvat, pendet, cui sit acquisitum i et ideo neutri eorum redhibitoria competit n. d. l. 4 3. g. O. g. II. Quando sim actiones con elere desinant LXXXVII. 1'. Lapsu temporis intra quod competunt em pus autem redhibitionis sex menses utiles habet : si autem mancipium non redhibeatur, sed quanto mitioris agitur, annus utili Sest. Sed tempus redit ibitionis ex die venditio is curritu aut , Sidicium promissumve quid est, ex eo , ex quo dictum promi S
sumve quid est l 9. . n. Ulp. m. i. ad ed. cur. 0 Si vero ante venditionis tempus dictum intercesserit, deinde post aliquot dies interposita fuerit stipulatio, Caelius-Sabinus Scribit, ex priore causa I quae lalim inquit ut aeniit, id
maiicipium coepit 3), eo nomine posse agere . . O. Gaius, lib.
Et xx quum ex menses tiles, quibus experiundi potestas ii, redhibitoriae actioni prie stantur , noti videbitur potestatem AP e
riundi habuisse , qui vitium sugitivi latens ignoravit. Non idcirco
tamen dissolutam ignorationem emptoris excusari oportebit . l. 5. ap. lib. 12. CSP. De eo casu igitur quo emptor vitium potuisset didicisse, ac cipe quod Gordianus rescribit quum proponas Servum, quem I ridem comparasti, post anni tempus fugisse, qua ratione eo nomine cum venditore ejusdem congredi quaeras, non o sui nanimadvertere. Etenim redhibitoriam actionem sex mensium te ira Poribus, vel quanto minoris, anno concludi manifesti juris est a. l. I. Od. c. 58 de ira actiori . LXXXVIII. IV. Istae actiones competere desinunt mancipii ven
Ihirout enim aut ex peculio ad dominum pertinente, aut e X Ois ullo quod ad fructuarium pertinet, solverita domino aut ructuari quaeretur acti D. Donec autem inciri iam est ex quo epidi sit Oliaturus , euiri has Νtontractu quaesitum est, neutri actio quaesita. a Prior causa , est illud dictum Dod intercessit ante venditionem posterior carasa est stipulatio quae ea de re postea ita tercessi : prior caris , 'latim i que res aenili coepit esse efficax ad pariendam redhibitorium C onem. Ex eo igitur tempore , non vero eo delitu in tempore quo stipui dii Ointerposita est, coepit redhibitoria ori Pelere.
5 Recte hoc verbum hi restitui Budaeus, quod male siler situm
107쪽
Queique is ussi, ne ore que a vente Oit pure et simple, elle de meor en suspensi cause 'une conditio de droit, omnic par exemple , Orsque 'individi qui a cheth quotque hos est in Solave Ont ne person ne a a proprisit et 'autre Pu u si Uil , parce que lant ii 'il est incertain des denter de qui ilpotera , i est pare ille meiat incertain . qui appartient e u 'il a cheid i), et par con Shquent ni 'uue, ni 'aul re ne euvent intentorri' action redhibito ire M. g. II. Quand ces iactions cesserit 'avo, lieu. LXXXVII. Ces actions essent par te aps dii te in pendant teque elles soni donii sies. Or 'aelion redhibito ire petit ire in lenti e peti dant Si mois titiles et I action estimato ire pendantia ne an noe galement utile. Le lenis conrt ourci 'action redhibilo ire , duci ou decla vente , ou 'illa to promis queique cho se, duci ou ou et te promesse a lo ait D. u ais 'it a bl promis quotque hos avant a vente, et iuri y ait et stipulation uel lues our api hs, vivant CoeliuS- Sabinus , 'actiori commetice a voi lieu en veri de a pro messe a), duci our si 'esclave a disi vendii 3 n. Et u Omine On a corde sicinois utiles poli intenter l'actio redhibito ire , elui qui a ignoro te vice cach de l'esclavem' est Pa cen Se avo i pu intenter celle action cependant i ne aut pas u 'une ignorance assecthe lui servera' excuse D. I saut doti en tendi e ce que dit Gordien dans ian rescrit, ducas Oh Pacheleur aurait u sicotauri te vice re uisque, 'aprhs Otre ex possi i s 'sita it coulo plus 'un an de pia is a suile de 'es-
clave que votis avie achete, e ne peti pa comprendi e comment Ous Oule intenterra 'actio contre te vende ur, ors qu 'ilest nolo irement resu en roit que 'action exhibito ire 'ele inti a te laps de si mo is, et 'action estimato ire par celui 'ura an D. LXXXVIII. 2'. Ces actions cessent parci'asseanchis semen de
a La premi sire cause estis qui aiat dit avant a vente cla dern thre estia Si pia lation intervenu ensui te La promthre a pro lui l 'actio redhibitoire dἡ que la hos a lovendue Cette actio a done u licu depuis la vcnle et non depulses a stipulation. 3 Bud si a restitu ici ave ruison re mot M avali si mal-.-pi OPUS ruis ara siri.
108쪽
diti in anumissione. Unde re si hominem emptum manumisisti, et redhibitoriam , et quanti minoris denegandam tibi Labeo ait I); bio ut duplί actio periret ergo et Mod adversus dictum P mismmve sit zelio Deribit . . LI. Paul. lib. Q. ad Sal. Post mortem antem hominis , aedilitiae actiones manent . d. l. g. 'n. Si tamen sine culpa actoris familiaeve ejus, vel procuratoris, morti tis sit n. l. 48. Pomp. lib. 23. ad Sab. 6 Et si mortuum uerit omentum , pari modo redhiberi poterit, quemadmodum mancipium potest . l. 38. g. 3. Ulp. lib. a. d. ad indit HV. LXXXIX. 3'. Quaeri potes an hae actiones evictione rei Vendi 'te extinguatitur me hac re ita Paulus in redhibitoria vel desiluiniori potest dubitari an, quia alienum servum vendidit, et ob victionem, et propter morbum sorte , vel fugam sitim te saeri potesti dia in stes dici nihil interesse emptori , sanum esw, fugitivum nou esse eum, qui vilius sit. Sed intersui emptori sanum possedisse, propter Operas dieque ex Osiria et decre Scit Obligati : statim enim ut servus traditus est, committitur stipulatio quanti interest naptoris . l. c. g. a. aut lib. a. d
Consonat quod ait Pomponius si servus cujus nomine dia Plam Stipulati su mus , evictus fuerit a nobis , ob id quod sugiti V i , Vel santis non fuerit, an agere nihilominu possimus , quae 'ritur Proculus videndum ait ne hoc quoque intersit, utrum tum
evictu sit, quum meus actus non esset an tum , quum meu Ss actu esset in eo enim casu quo meus factus est, Statim mea iu- teres , quanto Ob id delerior est et qua in acti Orieni Semel ex Stipulatu abere coepi , eam Cc evicti Ora , nec moΓte, nec manu
mi, Sion , nec fuga servi, nec ulla simili causa amitti. At si in bonis me s factu non sit, nihil ob id quod fugitivus sit, pauperiorem S Se , ut puta quum in Onis meis non tu Quod Si sanum PSSe erronem non esse , stipi latus es Sem; tantum mea interesse, qua illi in dir esentem suto pertineret amelsi in Obscuro esset: ut pote ignorari ibiti nobis qua uilii eum habiturus e SSem , et ausi iurum esset ut eum quisquam aut a me, aut ab eo cui vendi disse in , cuive similiter promisis Sem , evinceret. Summam au tem opini insis suae hanc esse, ut tantum ex ea Stipulatione On-
se id , quanti naea tersit, aul post stipulationem intorsia erit. eum Servum tigitivum non esse n. l. 6. g. v. f. hoc lib. a. 2. uicti Omp. lib. s. ad Siab. XC. Observandum superes eas actiones, quum ex pluribu ScauSi S competunt, non consumi, si ex irim causa actum Sit. i Nam emptor desiit facio suo , posse redhibere.
109쪽
l'action redhibito ro , ni 'acti oti estimalo ire i), Di mpnae 'ac ii On liri e de la promesse ii 'on votis avai salte, a quelle actiones perime comme 'aurai ol celle dia dotibi M., Tolites is es actions dilitiennes subsistent encore prsi lamor de 'es clave. curvi cependant, que a mort 'ait Oint etsi determin si parcia aut duo nde uri, de a famille , Ou de On pro '
M ais si tin cheva est mori, i en sera comme de 'es clave par appor a 'action redhibito ire M. LXXXIX. 3'. o petit de mander si es actions 'hleignent arci ovi clion Pan dii a sti gard rapportisci 'acti On red- tibiioire u a 'action es lima toti petit oule que elui quia vcndu 'es clavera' uti uires sol si uitiis 1 l 'tine u 'aulre 3Clio , prsisH'o viction de ii 'achelour, orsque t 'es clave est mala de
110쪽
II in V. G. si quum redhibitoria actione de sanitate agitur permittendum est de uno vitio agere, et praedicere , ut, si quod aliud postea apparuisset, de eo iterum ageretur . l. 8. . . Pomp. lib. 23. ad Sab.
De tiabus aliis actionibus d materiam redhibitioni/m PertinentibuS.
De ea specie acti is Redhibitoriae quin nascitur ex lege con tractu a POSit , ut, si res dis licuerit, Possit redhiberi. XCI. Si quid ita senierit , ut, nisi placuerit, in i a prpesinitum tempus redhibeatur, ea conventi rata habetur. Si auteni de tempore nihil convenerit, in factum actio intra sexaginta sic dies utiles accortinio datur emptori ad redhiliendum
x Si ver convenerit ut in perpetuum redhibitio fiat, pulo hanc
M Item, si tempus sexaginta diorum 1 Gefinitum redhibitioni praeterierit, causa cognita judicium dabitur . l. i. g. 22. Ulp. lib. I. iad ed. Edil. CuV. In au Spe autem cognitione hoc versabitur, si aut mora suit per venditorem, aut On fuit praesens cui redderetur aut ali qua justa causa intercessit, cur intra diem redhibitum mancipi uin Non est, quod ei magis displicuerat D. d. l. i. g. 23. XCIl. In his autem actionibus eadem erunt observanda, quae de partu, fructibus , accessionibus, quaeque de mortuo redhibendo dicta sunt . d. l. 3I. g. c. Et quia eadem omnino veniunt in hac aclione in factum, ideo redhibitoriam eam vocant Diocletianus et Maximianus qui siere scribunt si Si praedium quis sub ea lege comparavit, ut, si displicuerit, inemptum sit , id utpote sub conditione venditum resolvi, et redhibitoriam actionem adversus venditorem compe- ere palam est . . .. Od. . 58 de indit action.
I D. ood censet in edicto aedilium quod mancum supra initio hujus tituli relatum est sic fuisse cauium : Si quod ita censerit ut nisi lacuerit redhibeatum intra sexaginta dies , non ultra nisi ciausa cognita , iudicium bimuS.