Pandectes de Justinien : mises dans un nouvel ordre, avec les lois du code et les nouvelles qui confirment, expliquent ou abrogent le droit des pandectes

81쪽

te consent ement de OUS D.

LIX. 'actio redhibiloire est a la sirit indivisibio, commeDous 'avons diis tota te is a cetigard ii aut observe ce que dii Pomponius , quera 'escia e tant mori, o te vende ur Vani siti obligh de te reprendre, hac uti de hsiriti ors de 'acheteia petit agit POur a portion, et recevoir a portion dii prix, des in threis frutis et a uires accesso ires et que si l'esclave a lesiththri orsi cha- cun do it ussi a part dii sidoni magemetit, is molias que la cho sene sol telle qu'elle ne uisse ire divisse, comme ferai l 'ensant d 'un es clave Li'sgard diique ii aut observe ceriu'on a dii de lamhre χ'est-h-dire, qu'it,' a pascite . la redhibition partielle .

De e qui entre dans Paction redhibitoire. LX. Suiv aut Iullen, dans raction redhibito ire l'un et i a uire, C est-5-dire , te vende ur et 'acheleur, dolvent en quelque sorte hire

restitu sis en eniter D.

sola premier tat , comme Si, ni 'achat ni a vente 'eussent exist D. Ces actions inportent done des prestations mutuelles. ΡOur entra iter methodi quernent, nous examinero S , I'. de qu'elle preStations est tenuri'acheteur en vers Ie vende ur en vertii de Celte action; 2'. quelles soni celles donicie vende ur est tenula Son to urcnver i 'achete ur 3'. quelle caution iis se Oivent respective mentdoniae . q. si 'un do it rempli ses obligation avant 'autres 5'. ensinen quoi di sisere te vende ur de 'acheleur, par rapporidies prestations. g. I. De quelles Prestations est tenu Pacheleur qui intentel 'iaction redhibitoire. LXI. 'acheleur do it 'ab ord rendi emi vende uesta cho sed 'Occasion de laquelle it in lente 'action redhibito ire. 'est-1-dire, si elle existe otii 'aias cesssi 'exister par a auted i 'acheleur. O donc u si l' es clave is re nil re est mort on examinera 'illa 'apas per paria aut deci 'achete ur, de se es claves, ou de sonProcureur; car 'it a siri par a aute, it sera repulsi vivant, et i 'acheteu oblig comine 'i vivat L Iyn.

si Mais comment te iure api Es a mort Omne e ut ea ourni que la

82쪽

6 I. IB. XXI. ANDECTARUM at T. I. u Culpam autem omnem accipiemus , non utique latam Propter quod dicendum est, quamcumque Occasionem morti emplor

praestitit, debere una Meneri h etiam , si non adhibuit medicini ut sanari possit, vel malum adhibuit sed culpa sua . d. l. i.

re Sed hoc dicemus, si ante judicium acceptum decessit. Cetae terum, si post iudicium acceptum decessisse proponatur 1y, tunc in arbitrium judicis veniet, qualiter mortuus sit. Ut enim et Pedio videtur, quaecumque post litis contestationem contingunt, ea ii dicis arbitrium desiderant . d. l. i. g. 13. LXII. Et haec de casu quo res cujus nomine agitur, non Xtal. Quid si extet quidem , sed ante acceptum judicium sine culpa Mahujus copiam emptor habere desierit: puta , servus sugerit: De hoc casu ita rescribunt Gratianus , Valentinianus et Theodosius se Habito semel bonae fidei contractu, mancipioque Stis Cepi , et pretio soluto, ita demum repetendi pretii potestas es ei qui inaes cipium comparavit, largienda, si illud quod dixerit fugitivum poterit exhibere et). Hoc enim non solum in barbaris, sed eti arti in provincialibus servi jure praescriptum est . . in cod. c. 58.

de dii. Ct. LXIII. Regulariter ea sola res redhibenda est, cuju nomine agitur, quamvis plures simul petiter in t Pula re si plura umenta vaenierint, non omnia erunt redhibenda propter unius ornamen lum. Nam etsi vitiosum sit unum jugum , non tamen propter lio Cepetera iuga redhibebuntur . l. 38. g. II. Ulp. lib. I. ad ed indit.

Curia

re uum autem umenta paria aeneunt, edicto Xpres Sum CSt, at, quum alterum in ea causa sit, ut redhiberi debeat, utrumque redhibeatur cin qua re tam emptori quam vendit Ori consulitur,

1 Non potest hoc casu videri deductum in iudicio , Ut culpam quam circa mancipii mortem admisit emptor praestet nec enim in judicium de duci potuit , quod post judicium acceptum contigit Veriam continebitur officio et arbitrio iudicis , ut hoc aestimetu et, si tu culpa videatur emptor, eum condemnet. Praestabit igitur et hoc casu culpam emptor, non quasi in judicium deductam, sed ossicio iudicis Multa enim in his judiciis, ossicio et arbitrio judicis relinquuntur. et Accursitis ita interpretatur, id est, si poterit probare Servum , uram vaeniit, hoc sugitivi vilio suisse assectum. Verum haec non est significatio Verbi exhisere. Quare cum graecis interpretibus , quos Cujacius et Jac Gothos rediis secuti sunt, sic interpretati dum est , ut emptor redhibitor/ra gerenori possit, Dis servum, qui fugit, sistat et redhibeat venditori. Si non eum steteri e redhibuerii, non poterii quidem redhibito ira agere adversus bonae sidui vendi orem . sed auet estimatorii si autem venditor uetat malae fidei

83쪽

i ou te sphce de laute qui aurai occasio nil la mort est 'es clave, inhine de celle qu'il aurai salte et omeliant 'appeter uri modo cini Our te giagri r ou en 'en procurant via , qui par imphritie , t 'au rati mal iratio, si 'ailleur il avai salti ne aut en cela M.ti Mais ili'eti est in si qu'autant quest 'esclave erat morti vant

dan Saraagesse , examinera e qui alia sitermine la mort de 'es claveri et comm l 'a pens si Pedius Mout e qui arrive aprῆ la con iestalion en cause res te Oumis Ll 'arbitrage u juge M. LXII. Ces principes soni in si observes alor queri' action est intento pota uiae hos qui n'existe plus mais qu'arrive-l-il datis te cas si bien que a hos existe ne ore t 'aciae leur ne sera it plus en ta de lauendre avant a conleslation eri cause, et ans

restitueri u reprosente cetis clave su ard ay carmin si 'a proscriti droit, D On-Seu lenient par appor auces clave barbares, mais encore par appor a ceu de province romatiae M.

LXIII. En ghnerat, ilis' a questa hos poli laque lieci actione triti tenthe qui do iveratre rendue, enc Ore que 'aut res h Oses aient sil vendiae axe elles Par exemple, si si l 'On a achete plusi urs hev aux, Oia ne te sera pas reprendre totas a cause des harnais 'uti seu L; car on ne eulias Orcer 5 reprendi e lusit Urs Ouples upatres de inuss, parce u 'un aut re cola ple tali vicie u D. TOute is , quandisti a vendides hev au pati s es' odit porte expresshmen que 'i y en a un datis e cas 'hire repris , on petities satre prendre totis deux, et dans e cas , ce moriae ditio urvo it

duclion 'insiatice : mais e iuges supplέera 'officeri et si 'acheteur ui

84쪽

66 LIB. a XI. ANDECTARUM TIT. f.

dum iumenta non separantur. Simili modo et si riga voen Ierii redhibenda erit tota et, si quadriga redhibeatur. Sed si duo paria

mularurn sint, et uita mula vitiosa It vel par solum par redhibebitur Alferum non . Si tamen nondum Sint paria constituta , sed simpliciter quatuor aut de uno preti xtenierint, unius erit mulieredhibitio, non omnium. Nam et si polia I vaeuierit, dicemus unum e lium qui vitiosus est, noli omnem pol iam rediit beri oportere a te et in hominibus dicemus , pluribus uno pretio distracti, D. Nisi si separari non possini ut puta, si iragoedi vel mimi in . d. l. 38. vel fratres si ut is l. 39. Paul. lib. I. ad ed. indit curru u Hi enim non erunt separandi . l. o. Ulp. lib. I. ad ed

indit curii Elaim vero ' plerumque propter morbosa mancipia , etiam non morbosa redhibentur; si separari non possint sine magno in Om

modo , vel ob pietatis rationem osseu Sam. Quid enim , si filio retento, parentes redhibere maluerit, vel contra. Quod et in fratribus, et in personis contubernio sibi conjunctis Observari oportet n. l. 35. Ulp. lib. I. ad ed. dii Ciariat. LXIV. Quod de servis, tragoedis , et similibus dictum est,

obtinet eo casu quo non ut Seorsim spectati, Sed ut chorus sist Dierunt.

Et valet ad hoc praesumendum circumstantia unius pretii quo omnes simul denierunt. Illuc Africanus Quum ejusdem generis plures res simul aeneunt, veluti comoedi, vel chorus, res erre ait, in universos, an in singulos pretium constituatur ut scilicet in terdum Da , interdum plures venditiones contracti intelligantur. Quod quaeri vel eo pertinere ait), ut, si qui eorum sorte morbosus aut vitiosus sit, vel omnes simul redhibeantur n. l. c. Asric lib. 6. 'lud St. Consonat quod Labeo ait Si uno pretio plures servos en didisti, sanosque esse promisisti, et pars duntaxat eorum minus sana sit, de omnibus ad emus dictiam Proi ιASum recte agi n. l. 6 . g. 1. Pomp. lib. 7. pi Stol. Ex hac tamen circumstantia non semper judicandum est. Nam , licet plures ejusdem generis ian pretio aenierint, eorSim Spe C latas intelligi, et alteram absque aliis redhiberi interdum posse supra vidimu S. Et contra vice versa se interdum eis in singula capita pretium constitutum Sit tamen una emptio St ut propter unius vitium 1 Grex equorum pura aras

85쪽

DE L pDI DES DILES, DE 'ACΤ. REDHIB., etc. 67 au inlsirpis dii vende ur et deri'acheleur , en ne siparantias esdeiaccheuaux. I en est de hine dera'equipage de trois che aiax, ou de qua re si ii en ait reprendi e uia, on petit te satre re pretidrerious Mais si l'on a vendia elix patres de mules, et 'lu'une de mules, ii ne des eu patres de mules Oit vicieuse, u' 'en sat reprendre qu'une patre Cependant, si 'Oni a pas achelsides hevaux airs, mais seu lement qua ire mules en loc, O nepourraria ire reprendre que e cheva ou a mille vici 'use Ca sion a vendi uia aras I), i saut ire u 'on petit satre rendrecelui des hevati qui se troiave vicieux, et non Out te hisas ;ce qui est paretilement applicabie a lusieur esclaves vendus en

86쪽

68 LIB. XXI. PAX DECΤARUM TIΤ. I. omnes redhiberi possint, vel debeant di scilicet quum manifestum erit, nonnisi omnes quem empturum vel venditurum suissen ut plerumque circa comoedos, vel quadrigas, vel mulas pares accidere solet, ut neutri nonnisi omnes habere expediat . . D. d.

l. 34. I. I. LXV. Hactenus de pluribus rebus principaliter venditis.

Quod si rei principaliter venditae quaedam accesserunt, re jubent sediles restitui et quod venditioni accessit, et si quas accessioneSipse praestiterita ut uterque resoluta emptione, nihil amplius co sequatur, quam haberet si veli diti sacta non esset t. l. 23. . . Ulp. lib. I. ad ed. dii curul. Igitur, re si vendita res redhibeatur, servus quoque qui ei rei accessit, licet nullum in eo vitium sit, redhibetur . l. 33. . .

lib. I. ad ed indit curui.

Similiter res quae redhibetur, sive principaliter veridita, siveae es Soria, cum his quae ei accreverunt, redhiberi debet. V. G. si sorte usu sfructus proprietate accreverit, ita lubitate hic quoque

restituetur . l. 3I. 4. 3. ilii L

LXVI. Item ab omni jure quod emptor in re constituerit, et unde deterior efficeretur, debc libera res praestari. Ita enim Pauli su lignus manebit ubii g. itum, etiamsi uerit servus redhibitus quem ad inodum si eum alienasset, aut usum fructum

ejus , non recte redhibebit, nisi redemptum sit), et pignore libe ratum redhibebat . l. 4.3. g. 8. aut lib. I. α ed. oedit cumia. LXVII. u diles etiam hoc praestare emptorem volunt Si in aliquo delerior factus sit Servus u. . Sed ita demum , si post venditionem traditionemque actus sit. Caeterum , si ante fuit, non pertinet ad hoc judicium quod ante factum I est . l. 5. Ulp. libri ad ed. dii curul.

Q Hoc autem quod deterior factus sit servus, O solum ad corpus, sed etiam animi vitia reserendum est ut puta, si imitatione conservorum apud emptorem talis factus est aleator sorte vel vinarius, vel erro evasit n. d. l. b. g. 6. Quum autem redhibitio sit, si deterius mancipium Psive animo, sive corpore ab emptore iactum est, i de stabit emptor vendit Orici ut puta , si stupratum sit, aut saevIlia emplatis fugitivum esse coe

perit. Et ideo, ut inquit Pomponitis lex quacumque causa deterius sactum sit, id arbitrio judicis aestirnetur, et venditori praestetur re. l. 3. Ulp. lib. I. ad ed. dii curia

ci Iacet ab emptore , antequam emeret.

87쪽

DE L pDI DE st DILEM, DE 'ACT. REDHIB. , etc. 69 metit, et cha crine Our sola pri particulier, de sorte qu'on petities se ire reprendre Outes Our te vice 'une eule, comine , par exempla Mors qu'il est certa in qu 'on 'auraitias achel ou vendul'une satis es aut res, e qui arrive ordina trement par apportauiae troia perales claves comediens , a via attelage de chev aux ori demules, donicit sera it inutile 'a ibi une partie, si l 'on 'avait pas

tes aut re D.

LXV. C qu on vient de dire est applicabie auccas olici 'obj et dela vente a sit compos h de plusleur choses principales. Mais si 'obj et principat decla vente a quelque accesso ires les ἡdiles eu leni que les accesso ire de la hos vendite solent restitu sis avec elle, ain si que les rotis qui en sis ulteraient, sin quet' acheteia et te vende uri'aient que ceriu' iis auraient eu , Si la venten'etitias eu lieu D. O donc u si a chos vendite est reprise, l'esclave qui en tali Paccessotre doti l 'pire galement, non obstant l'absenc de to ut

vice .

l' usus ruitis 'est o in aua proprisite insera indubitablement reStilusi

u Cependant cette sithrioration deci es clavera' ente nil, Don-SPulement de se vices de orps mais enc Ore de se vices 'esprit, comine, par exemple, 'it hiat devenia, en imitant les aut res es claves de ilachestur, ou ur , ivrognetia vagabo Dd .u Mais ors queri 'acheteu sera reprendre uri QSclave a Veni eur, et que et es clave aura contractsi che Liui des vices de corps Oura' esprit , i en indemnisera te vende ura comine , par exemple , s 'il a lodbbauch par lxsse ductio illa uir ui ou que te mauu ais traii monsi'aient rendi suyard. De uel que maniore u 'il ait hi si dolori oro dii Pomponius, i 'acheleia patera a vende ur ne iudemnite qui sera fixo par te juge v. 6 Quoi tu' i ed et dἡtἡrior avant labente Par l 'achelciar.

88쪽

Ex hἰ animadvertere est quam verum sit quod ait Ulpianus si Quid ergo, si culpa , non etiam dolo emptoris, servus de terior factus sit reque condemnabituro . P. d. l. 25. g. 5. LXVIII. Sive ergo ipse deteriorem eum secit, sive familia ejus , Sive procurator , tenebit actio v. d. l. 25. g. I. si Sed notandum est, quod non permittitur emptori ex huiusmodi causis noxae dedere servum suum. Et enim xysactum ser Vorum suorum , itemque procuratoris, praestat . d. l. 25. g. 7. 6 Familiae appellatione, omnes qui in serviti sunt, conlinentum etiam liberi homines qui ei bona fide serviunt, vel alieni accipe eos quoque qui in potestate sunt . d. l. 25. . . v Idem Pedius ait, familiae appellatione, et silios milias de monstrari. Facta enἰm domesticorum , redhibitoria agentem praestare voluit n. l. 31. g. 5. Ulp. lib. I. ad ed. in . curul. re Procuratoris sit mentio in hac actione. Sed eratius procuratorem hic eum accipiendum ait, non quemlibet, sed cui universa negotia , aut id ipsum propter quod deterius factum sit, mandalum est D. d. l. 25. g. 3. si Quod in procuratore diximus, idem et in lutore e curatore dicendum erit, caeterisque qui ex ossicio pro aliis interveniunt. Et ita Pedius ait et adjicit, quibus administratita rerum et cui pam abesse praestare non inique dominum cogi P. d. l. I. Observa tamen quod re odius ait, aequum fuisse id duntaxat imputari emptori ex facto procuratoris et amiliae, quod non fuisset

passurus servus, nisi ei aenisset. Quod autem passi trus erat, etiamsi non penisset, in eo concedi emptori servi sui noxae de

ditionemri et ex eo inquit quod procurator commisit, solum actionum praestandarum necessitatem ei injungi M. Sui'. a. ti 5. g. c. LXIX. Et quod de emptore, qui rem redhibet, diximus, idem dicendum est de ei stilibus ejus Et quidem re omponius ait, si unus ex heredibus, vel amilia ejus , vel procurator, culpa vel dolo

secerit rem deleriorem, equum esse in solidum eum leneri arbitrio judicis. Hoc autem expeditius esse, si omnes heredes unum procuratorem ad agendum dederunt: tunc et si quo delerior servus culpa unius heredum factus est, et hoc solutum est, deteri sani illae erciscundae iudicium adversus euin habentu quia propter

si Alibi legitur nec enim ς sed evulens est vitiosam esse lectionem. a Mendosa lectio. Rectius Haloander quibus administrati rerum Per missa eSt, eo culρ abeSSe PrinStare, etc.

89쪽

x oules is, i saut remar inermia 'ili' est pas permis Ll'achetei P Our totale ces causes, de iurerri' es clave en ro paration dia dona mage parce u 'il est responsabie 1 diis ait de se es claves et de

u a te offamilia on comprendo outes e perSOnnes enservitude, es hom me libres qui scrvent de boniae sol, les es claves ἡlranger , et to ut e qui est solas latuissance dii maiise .u Le hine Pedius dit es ensans de famille soni pare ille- me ut compris dans a donomination de famillo, parce que Sui Vant e juris consulte, elui qui intentora' action redhibito ire est responsabie des satis de totis es Sien D. li est fuit mention dii procureia dans coite et On Cependant, sui vani eratius, i ne aut pas erit endre par a io ute specu de Pro CuretarS, ais seu lenient elui qui est chargri striolite les at satres , ou qui a resti e mandat ei vertii duque te dona mage dunti flagiti ei lieu D. me que nous avon dit dii procurpur 'en lenit galement ululeur, dii curaten et de toti te les person ne qui laterviennentPOur 'aut res Pedius pense de la hine anthre ajo Ute OUS ceu a qui on a consi est 'adminis iration de se assaires, et de lautes des queis on do it tre responsabie et n. I; emarque cependant que, ii sui vani Pedius , i silait iuste den' impule Di 'acheteti tes aules de son procureur et de Se QS et 3Ves, que poti te domina geri u 'ili' aurait pas prouusi si refclave ne tui eo pas te vendii et fur e qui tui sera it arri usi sans lavente de Pes clave on do it permetire a 'acheteur 'ab indoniae ledeliu luaut potires domin age , si 'est uia es clave et Si 'eS SOI Procureiar, t 'obligera sider se actions contre tui . LXlX Ce que nous avon dit deri' actio io ut qui in lenieri' actionredhibito ire 'enien d aussi de ses siritiei et priae, M ut Varit Pomponius , si uia de ses siritiers. iiii de Ses e Scime S, Ou on procureus , a s de do potir sithriore la hos , i est juste de ei rendi e responsabie, 'aprosci est imalion dia jugeri e qui est furto ut expedient datis te cas oti tonscios erit tersint constitu si lemem pro Cur ur anquel cas, si 'esclave a th sit serior par lasaule 'un de hsiritier , ei que te dona mage ait id paysi par a Sue

si ori lci adleur nec enim uisis ceti reson est videminent vicieia se . a Lecon vicieu se. II aloandre it axe raison, quibus admiraistratio

re iam , etc.

90쪽

ipsum damnum sentiunt, impediunturque redhibere n. l. 3I. g. 9 Ulp. lib. 1. d. l. dii cum l. LXX. Hactenus de damno sarciendo. Prieterea re restituere is videtur , qui id restituit quod habiturus esset actor I), si OD iroversia et sacta non esse n. l. 75. si 5o. 6 de verb signis. Paul. lib. 5o ad ed. V. G. si quum redhibetur mancipium, si quid ad emptorem pervenit, vel culpa ejus noti pervenit, restitui oportet; non solum si ipse fructus percepit, mercedesve a servo vel conductore Servi accepit, sed etiam si a venditore uerit idcirco consecutus , quod tardius ei hominem praestitit. Sed et si a quovis alio 'ssessore fructus accepit emptor, restituere eos debebit. Sed et si quid fructuum nomine consecutus est, id pretestabilis. l. 3. g. 9. Ulp. lib. I. ad ed. dii Ciamd. Item vi si ancilla redhibeatur , et quod ex ea post venditionem natum erit, reddetur Sive Unus partus sit, Sive plures n. d. v Item si legatum, vel hereditas servo Olivenerit; neque refert potuerit haec consequi venditor , an non potuerit, Si Servum non vendidisset. Ponamus enim talem esse, qui capere aliquid ex te S tamento non potuerat : nihil haec res nocebit n.

u Pedius quidem etiam illud non putat esse spectandum , cujus contemplatione testator servum heredem scripserit, vel ei legaverit. Quia etsi venditio remansisset, nihil haec res emptori proderat. Et per contrarium inquit si contemplatione venditoris institutus

proponeretur, tamen diceremus restituere emplorem non debere

venditori, si nollet eum redhibere . . P. a. l. 3. . . . item si legatum,

H Si quis servum emerit, et rapto eo , vi bonorurn raptorum a 'tione quadruplum consecutus est, deinde servum redhibeat, reddere debebit quod accepit. Sed si per eum servum injuriam paSSUS injuriae nomine egerit, non reddet I venditori Aliter sorsitati atque si loris ab aliquo caeso, utri uestione de eo habita, emptor egerit n. l. c. 3. g. 5. Paul. lib. i. ad ea oedit cum l.

i Actorem hic intellige, venditorem qui in mutua petitione eorum quae

ipsi resia len a sunt, actoris partes sustinet. Huc enim hanc legem pertinere

probat Cui ac ad . I. a Quia scilicet ipsius iniuria, qt, quam per sqrvum passu est quum

, erV in contumeliam do inim I acta est. Secus , si non in contumeliam do

mitiu socium esset, ut mox subiicit.