장음표시 사용
61쪽
Ain si uri est juste de disponso deci action de 'ύdit colui qui
a Vendia uia es clave enchalno, parce que e prsi senter en et lat, 'est non cer , de amanthre a plus latre, que et es clave a te e Lichalia D. Et, en sinέrat, u i est iuste 'accorde ati vende ur ne X ception contre es actions decisidit, tonios ipscio is que t acheloura Sta queri 'escia e vait te enchalnes, avait et en sui te , et ii trescii constances emblabies .
XXXV li I. Mais torsqu'un es clave uia sis de sana ille ou unso nil de potivo i ont achel uti es clave, que est elui 'enire eia , ii ii aut consid si si avo trisu cotitia is sance de cos vices Est-re t acheleur, ou bion te mali re, lethro iacie constituanti Volci comment a fricanus pos et it sici de ceti question HOrS- qu Uri es clave en hos, achel uia os clave subor nn teque silait malade ori vicie ux, et que son mali re in lente 'actio redhibito ire oti colle est 'acbat, i saut dit-il considsire la connais Sance Vecet Selave en ches, ei des vices ou de maladies deci' es clave SH hori Hris, et non celle que petit avo i ei te mali re de sorte u 'ilim porte eu, qu 'il l 'ait achel ait no de sola mali re, Ou PO IPSO D pecule, et qu'il ait eum iam 'ait pas ei uia mandat, a boniae sol VOulant, dans e cas , que elui qui a ratisi ave cet es clave ne soli Pas trompsi, et que te hii commis par et es clave I ne projudici qu' son attre Mais sici 'esclave en ches, achelsi uia e sciaVeSUb OV ΟΠΠύ, par Ordre de son attre, qui e connais sat comme
M Par apportis sonit de polixo Ir, 'illa si queri es clavo u 'ilachetait tali mala de oti vicietis, it 'est a doti tela que bienqu' i sol soli mi Di 'action dii maiidat ou a 'action decla gestiorides assaires, illa 'en euitas plus agi a cerii tre n.
62쪽
4. LIB. XLI. PAΝDECTARUM TIT. 1. Nec enim ipse procurator qui scivit, deceptus videri potest Nec ex persona domini qui, quum hoc ignoraverit, deceptus e St, agere potest quum ipse deceptus non sit. Nam re alter uis circumventio 1 alii non praebet actionem . l. Q. f. o. 7. MDCς ju . Ulp. lib. 35. ad ed. x At quum ipse ignorans esse vitiosum , mandatu domini quiri sciret, emerit, et redhibitoria agat ex persona domini utilem exceptionem ei non putabat et opponendam M. Suρ. d. l. SI. d.
S. I. De secunda redhibitionis ansa si adversus quod dictum promissumvestierit, maneoliam NoenisTit.
XXXIX. Est quoque haec redhibitio his causa cujus menti O-nem facii in aediles scilicet, si adversus quod dictum aut promis Sum est , mancipium saeuiit. iii re si quid venditor de mancipio affirmaverit, idque non ita SSe emptor queratur, aut redhibitori , aut testimatori id est, quanti- minorio judicio, agere potest. Verbi gratia , si ConStantem, aut laboriosum , aut curracem 3), vigilacem Sse, aut ex rugalitate sua peculium acquirentem affirmaverit, et Si ex diverso levis, protervias , desidiosus, Somniculo Sus, piger, armilus, comeso inveniatur . l. 18. Gaius, lib. I. d. d.
Similiter Ulpianus : redhibitioni locus est, u si quis affirma verit aliquid adesse servo, nec adsit vel abesse , et ad Sit ut Puta, si dixerit urem non esse , et fur situ si dixerit artificem esse , et non sit. Hi enim , quia quod asseveraverunt, non praes iant, adversus dictum, promissumve sacere videntur . l. 7. g. fu Ulp. lib. I. ad ed. cui ul. Igitur V. G. si venditor pronuncia verit vel promiserit furem
Non SSe, tenetur ex sua promissione, si surtum servus secit. ESSe enim hoc casu starem , non tantum eum qui X traneo , Sed 1 Iia hanc legem intelligit Cui acius, circumpentionem accipiendo pas
a Evidens est ratio disparitatis Iu superiore specie in qua Servus emit, ipse dominas agit non potest autem queri de viii quod scivit. In hac specie agit Procurator qui vitium ignoravit. Caelerum hoc casu, censeti Schul tingius ita demum procuratorem posse redhibitoria agere, si ipsius intersit, Puta, quia Suum a 3ndante recuperare non possi Thesaurus contr. 8 . 5.
63쪽
DE L)kDIT DES EDILES , DE L AC T. REDII 1 B. , te En esset e fondsi de polivoi qui a connucles vices est os clavc, ne polivant hire repti si voti sil si rompsi , ne peia pas agit an noui de son constituant qui dans ilignorance de ces vices a etsi romph parce u i nera' pas et liai-momeri caris Ora ne petitia avo irii ne action Draison de ce qu'un utre a sit trompo I M. re Mais 'il ignora it tui monte les vices doci' es clavo quandrii 'aachel par oris re de On maὶ ire qui te connaissa it et qu'il intentel 'actio redhibilo ire , Africanus ne pense pas u 'On puisse lui Oppo serri' exception utile a cause de sola mali re a M.
XXXIX. I a galement uri aut re cas redhibito ire doni leghdiles ni ait mention; 'est elui ou 'esclave est aut re que leven deur neci' doctar et garanti. Ain si re si te vende ur a affirmo dans labente 'un se lave quelque hos en quoi 'acheteia Se prsiten de romph, elui ci aura contre uici 'aciton redhibito ire, ou 'actiori estimalo ire Our eque 'esclave audra de molns. Par exemple, si te vetiden a ditque t 'es clave tali Oura gelax, labori euc, agiles 3 , qu 'i dormait pei , qu 'it augmenta it son ficule par a frugalith, et que et es
1 C' est in si que Cujas eriten d cette tot en renant passive ment le
a La aiso de disparit est e vidente. Datis In rem thre sphce, 'esti' es clave qui Machetέ, et te attre qui actionite. I De petat pa se plaindredia vice doti it a pu conti aissatice. Et datis la derni ore , 'est' procureurricii agit, et ii 'a ignorsi Mais Schult in puris que, atra e Ciss te procuretarne e ut agi 'lu' aut arit 'lu' in uri interpi par exemple , 'il ne petat pa re
coiturpi ses rais Oratre son constitia Brat.
64쪽
O LIll. XXI. ANDECTARUM TIT. I. sit eum qui domino 1 suo res subtraxit, intelligendum est is,l. 31. . I. ibid. XL. Circa autem hec verba edicti dictum Promis Sin e notandum est quod dictum a promisso Sic disceruitur dictum ac cipimus, quod verbo tenus pronuΠCi3tum St, nudoque ser mone sinitur. Promissum autem potest referri et ad nudam promissionem , sive pollicitationem , vel ad sponsum u). Secundum quod incipiet is qui de hujusmodi causa stipulati spopondit, et ex stipulatu posse con veniri, et redhibitoriis actionibus. Non noviani ; nam et qui ex empto potest conveniri, idem etiam redhibitoriis actionibus conveniri poteSt v. l. 19. g. I. Ulp. lib. I.
ad ed indu cuVul. 9 Ea autem sola dicta, sive promiSsa admittenda sunt, quaecumque sic dicuntur, ut praestentur , non ut luctentur . . .
XLI. u Sciendum lamen est, quaedam , etsi dixerit, praestare eum non debere scilicet ea quu ad nudam laudem servi pertinent veluti si dixerit, frugi, probum , dicto audientem Ut enim e dius scribit multum interest, commendandi servi causa quid cliXerit, an Vero praestaturum se promiserit quod dixi d. I. I9- Plane si dixerit aleatorem non esse, ad statuam nunquam confugisse oportet euria id praestare n. d. l. I9. g. I.
Consonat quod alibi ait idem Ulpianus quod venditor ut
commendet dicit, sic habendurn , quasi neque dictum, neque promissum est. Si vero decipiendi emptoris causa dictum est, aeque sic habendum est, ut non nascatur advenSus dictum PromisSiam-
ὐ actio 3 , sed de dolo actio detur o . l. 7. . . . de dolo malo Ulp. lib. c. ad Sab.
XLII. re Sed et quae statuimus circa ea quae, ut praeStentur, dicuntur; si haec omnia videntur e perlinere, ne id quod assir maverit venditor, amare ab eo exigatur, sed cum quodam tem peramento . Ut Si forte constantem esse affirmaverit, non exacta gravitas et constantia quasi a philosopho desideretur et, si laboriosum t vigilacem assirmaverit esse, non continuus labor per
1 Quamvis furti nomine servus erga dominum non obligetur, tamen
α Id est, stipulationem , SponSionem. 3 Id est, actio ex hac parte edicti aedilitatur. Id est, actio myti dabitur ratione doli quem venditor admisit. Hoc autem noli accipere de actione ex edicto de dolo malo, qua in certum est hic non computere quum actio myti, in qua sicut in caeteris bonae sidet actionibus dolus praestaturi competiat.
65쪽
hi garanti, en e que nous en tendo iis par de larer e qui a thvaguement pro non eo dans a conversation aurai et que e qui ahi garanti petit ire considἡr comme implement promis, upromis ave stipulation I . D 'aprsis quoi, elui qui a garanti decet te anthre 'est solamis a 'action decla hos stipulsi et a 'acito' redhibito ire tuisque elui qui est solamis .ci' action dera'a chat, est pareille me ut S Ouinis au aclion redhibito ire M. Q Tolite is dans t 'acception de ces termes dera 'sidit, o ne re garde comme declar et aranti que e que t 'acheleur a latendupro mel tre de Oniter, et nou ceriu'il ain Onesi seu lementio ur satret 'apologie deri' es clave M. XLI. ura est a propos cependant de avo i qu'il des cho
Sidero, si non comme devant prodii ire ne action contre a si-
rἡe potir ire garanties, On 'alas Oul donne Dententire queto utes e cho Ses diissent tre exighes rigo ureus ement de ita cheleur, mais illi sita it tenti de a siclaratioti, toti teso is solas certaines modifications Par exemple, 'il a assi ruisi que 'es clave etait Ourage ux, on 'en lendra a sinu i ait garanti a constance
66쪽
48 LIB. IX l. PANDECTARUM TIT. a.dist noctesque ab eo exigatur sed haec omnia ex bono et aequo modice desideretur. Id tui et in caeteris quae venditor tarmave rit esse , intelligemus . l. 38. g. hinc Omnia Gaius , lib. I. ad
AEque si quis simpliciter dixerit , peculiatum esse Servum , sum ii si is vel minimum habeat peculium . d. l. 8. . a. Paditer, re illud sciendum est: si quis artificem promiserit veld xerit, non utique perlectum eum praestare debet; sed ad ali quem modum peritum , ut neque ou Summatae scientide accipias neque rursum indoctum esse in artificio. Sustici et igitur talem esso, quales vulgo artifices dicuntur . l. 19. . . Di p. lib. i. n ou. dii Cia 'al. Hoc ita , nisi non simpliciter artificem, sed optimum dixit. Hinc V. G. re venditor qui Optimum cocum esse dixerit, Optimum in eo artificio praestare debel. Qui vero simpliciter cocum esse dixerit, satisfacere videtur, etiamsi inediocrem Coeum praeStet. Idem et in caeteris generihus artificiorurn n. Sul'. d. 18. g. l. g. IL De tertia redhibitionis causa, Si secterator Pro mouilio moeni erit. XLIII. u Praecipiunt pedites elerator Pro O itio τω
neat i). Et hoc edictum allaciis occurrit venditorum di quo
enim curant aediles , ne emptores a venditoribus circumveniantur. Ut ecce Plerique solent mancipia quae Ovilia non sunt, quasi novit a distrahere, ad hoc scilicet, ut pluris vendant. Praesumptum est enim ea mancipia quae rudia sunt, simpliciora esse et administeria aptiora , et dociliora, et ad omne ministerium habilia trita vero mancipia, et veterana dissicile est reformare et ad suos soranare . Quia igitur venaliciarii sciunt facile decurri ad D vitiorum emptionem, idcirco interpolant veteratores et prono vitiis vendunt. Quod ne stat, hoc edicto, diles denuntiant. Et ideo, si quid ignorante emptore ita vaenierit, redhibebitur . L 3 . Ut p. lib. 1 ad od indit. Curul. Quis aulem servus veterator , quis novilius dici possit, docet
Venuleius. Ita ille Servus tam veterator quam novitius diei potest. Sed veteratorem non a spatio serviendi, sed genere et causa aestimandum Coclius ait. Nam quicumque ex venalici novitiorum emptus, alicui ministerio prie positus sit, statim eum e
si Hoc in verbis edicti supra relatis non vidimus; unde constat mari
et Id est, non tantum. Cui c. ObSer Q. 8 . .
67쪽
Comine illa si claro quera' es clave axat uti sicule it sussit qu'ilen ait uia, quelinia i sol n. recit aut pare ille ment avo i que si te vende ur a siclarsi ou ditque 'es lave vati uia talent, ilis' est pas Decessa ire u 'il te pos- sh de ati sui rhine degre, et ii sui fit qu'it 'exerce ave quelque habilith, et ii 'on ne uisse pas objecter ii 'il ne 'a oint. Ilsuis ensin qu i exerce 'art donicit 'agit, comme te commundes aut res arti San n.
I en est ependant in si seu lenien dans e cas oti te vende utia a pas si claresque t 'esclave excellait dans et art. 'est potarquoi par exemple, M si te vende ur a dii qu'il vendat ui excellent cui sinter , i est obligh de te fourni tel. Mais 'il a siclarsi seu te ment ii ii tui cui sititer, ii 'est te Dumu' le ourni mediocre cui sinter il en est de in hine par appor a totales le a uires sph-
g. II De ci Dosito ne cratis de 'action redhibitoire , si Pon
XLIII. uio si diles sisendent a vendeur de Durni uia selavea Dcien potir uri notave es clave I), it ei cel leur di me utis re in aux fraudes des vende urs On volt parto ut es h me Ediles prendre de me fures Our que es acti Pleur ne solent a trom pos Par exemple la lupar de ceti qui vendent des esclaves nico utum de te donne pota des oliveatices claves enco remia 'ilsolent anciens , asia de les endre plus cher, parce u 'On Suppos de notiueauces laves tu propres au Service comme plus simples et plus docile M au tela que es anciens soni plus dissi cile , instruire et a si former. Comme donestes marchantis 'es claves tro uvent plus sacilement a vendi e ces Ouveaux Sclaves, iis en mὐlent 'anciens armi etix Ourrae vendi e comme DON-veaiax. 'est poli obvier a et abus que es diles ayant ait et edit, ni volatu que 'acheteti trompsi a cet gard, ut 'actio uri sibiloire .
68쪽
sed conditione servitutis intelligi ny nec ad rem pertinere a iiDe sciat, necne. Nam nec ob id veteratorem esse , si liberalibus studiis eruditus sit n. l. 65. g. in Venulsus, lib. 5. act. q. III. De quarta redhibitionis causa, si nationem mancipii
non Pronuncia erit venditor. XLIV. Qui mancipia vendunt, nationem cujusque in ven ditione pronunciare debent. Plerumque enim natio servi aut pro vocat, aut deterret emptorem idcirco interest nostra scire natio Dem. Desumptum etenim est quosdam servos bono esse, quia natione sunt non in mala ; quosdam malos videri, quia ea nation sunt, quae magis insaniis est. Quod si de natione ita pro nunciatum non erit, judicium emptori, omnibusque ad quos ea res pertinebit, dabitur per quod emptor redhibet mancipium . l. 3I. g. I. Ulp. lib. I. ad ea indit curul.
SECTIONIS I CAPUT SECUNDUXI. Ex quibius causis redhibeantur animalia eradita , et res Cinterm
ARTICULUS I. De causis redhibitionis animalium. XLV. diles aiunt qui jumenta vendunt, palam recte, dicunt quid in quoque eorum morbi vitiique sit : utique, optime ornata vendendi causa fuerint, ita emptoribus tradentur. , Si quid ita iactum non erit, de ornamentis restituendis, ure mentiSue ornamentorum nomine redhibendis, in diebus sexa si gintari morbi autem vitiive causa inemptis faciendis , in sex D mensibus bel quanto-minoris quum penirent suerint, in atinori judicium dabimus. Si jumenta paria simul vaenierint, et alten rum in ea causa suerit ut reditiberi debeat judicium dabimus D quo utrumque redhibeatur . l. 38. Ulp. lib. I. ad ed redit.
o Loquuntur aediles in hoc edicto de jumentis redhibendis n. d. 38. . L.
Gumentorum autem appellatione, an omne pecu contineatur,
videamus Et dissicile est ut contineatur; nam aliud significant umenta, aliud significatur pecoris appellatione . d. l. 38. g. 4.
I Id est, non tantum ex eo quod sit ejus animi ut tyro potius quam magister esse deberet sed si revera nondum ulli arti, aut ministerio ad
2 Alio sensu accipiuntur veterana et novitia mancipia in I fu S. 3.U. 39. . de ρublicati.
69쪽
DE L sDIT DE se DILEM DE L A CT REDIIIIJ. , etc. hacheth arat jugsi digne de condia ire les utres est par te ait auitombre des anciens irailleur On entendia uia noti vel sclave, non a celui qui commene a Servi si , mais elui qui ne saltrien I), or il est indissserent uli facile ou ne sache pasci latin car, i ne erat pa uia ancien es clave, parce u 'il erat instruit dans les aris liberaux D. I. III. De la quatrieme cause de Paction redhibitoire , dans te casoti tetendetiri 'asaid lares le velle nation Atait rescitioe. LXIV. u Ceu qui vendent des es claves dolvent si clarer, entes vendant, de velle nation iis sont, parce que ordina trementia nation dera esclave si termine ara 'acheter ou en oloigne. ous avon inthrhi a favo i de quelle alion il est, parce que nou les si pos Ons bolis es claves 'it soni 'une nation qui ne sol pasdsicrisie, ii mauuais parua ais On contraire. Si on ' pas si larside quelle nation hiat iles clave qu'On a vendia, On 'est Oumisenuersu' acheteur et enuers tous ceu a uici appartiendra, uisne action ei verti de laquelle on sera Orco de te reprendre n.
De causes de redhibitin Par amori ux anImaux. XLV. es diles disent: si ceu qui vendent des hevata dolo vent si clarer eur maladies et leur vices, et les iure aux, acheteur ave les harnais doni iis es Ont parsis Our les en D re Λ hsa ut par eux de 'hire conformhs 1 cette dispositi oti de
Dra' sidit, nous donneron actio aux acheteurs Our Dire resti D tu e les harnais, ii reprendre es hevata pendant Oixante D Our , et pendant si mois , 'it Ont remarquo quelque vices D oti quelque maladies Ou pendant uri an, Our leur satre ren-n re e qu' iis auraient valli de molns. 'il sint achetsi eucche D auxiairs, doni uti 'est troilusi dans te a decla redhibition, D Ous Oniae rotis action Our satre reprendrera 'un et i 'autre D. Les diles parient dans et odit de cas oti es marchand de chev aiax soni contra in t acies reprendre n. re Nais voyons si totale sphce 'animaux ne soni pa compris
dans lais nominatio de che, aux. 1 est dissicile qu'il eri soli ainst
70쪽
5 LIB. XXI. PANDECTARU TIT. I.
Idcirco elogium huic dicio subjectum est, cujus verba haec sunt Quae de umentorum sanitate diximus, de caeter quoquere pecore Omni venditoris faciunto n. d. l. 38. g. 5.ὰ Unde dubitari desiit an hoc edicto boves quoque contineantur. Etenim jumentorum appellatione non contineri eos verius est, sed Pecoris appellation. continebuntur,. d. l. 38. g. 6. si Causa autem hirius edicti eadem est, quae mancipior hirti redhibendorum . d. l. 38. g. 2.uit sere eadem sunt in his, quae in mancipiis, quod ad morbum vitiumve attinet. Quidquid igitur hic diximus, huc erit trans serendum; et, si mortuum uerit umentum, pari modo redhiberpoterit, quemadmodum mancipium typotest . d. l. 38. g. 3. XLVI. Multa quae in hominibus vitia censentur, in 'animalibu Squoque ceu Sentur.
Hinc u si cui lingua abscissa sit, an sanus esse Videatur, quae 'rituri Et extat haec quaestio apud filium, relata apud eum in Qquo init enim hunc videri non esse satium n. l. 8. Ulp. lib. I. ad ed cedit. Curuci Sed enim sunt quaedarii quaeriti hominibus quidem morbum a ciunt, in jumentis non adeo . Ut puta , si mulus castratus eSt, neque
inorbi neque vitii quid habere videtur, quia neque de sortitudine quid
ejus detrahitur, neque de utilitate; quia r ad generandum non quam sit habis s. Caelius quoque scribit, non omnia animalia castrata, ob id ipsum vitiosa esse, nisi propter ipsam castrationem sacta sunt imbecilliora et ideo mulum non esse viti ium. Idem reser os lium existimasse equuta castratum sanum es sicuti spado quoque sanus est. Sed si emptor ignoravit, venditor scit, ex empto S Se actionem. Et ver uni est, quod filius. d. l. 38. . . Item Labeo ait u errare et sugere umentum posse : nec tam euerronem avtyiιgitu)lim eSSe agi posse n. l. 6 . q. n. ΡOmp. lib. 7.
Contra, quaedam vitia animalibus propria sunt quorum viti O-rum quaedam Xempla refereud Sunt. Hi Ovem qui cornu petit, vitiosum esse plerique dicunt. Item mulas, quae cessum a dant. Ea quoque iumenta quae sine causa turbantur, et semetipsa eripiunt, vitiosa esse dicuntur n. l. 43. Paul. lib. i. d. i. Edil. Curul.
1 Nam ut videt, infra, . 50 etiamsi interierit res quae in ea causa sui ut redhiberetur , rei mitoria agi potest. et Haloander legit, quin cessis meiani. Porro cessis mire , est retrocedere Calfer en arrisne).