장음표시 사용
221쪽
scessum enerunt ad nos nuncij qui se mises a Dominis illarum provinciarum assere-int, cum illis duo er nunciis, quos jam inmemoravi ad provinciam ascallec l:stinasse,asseuerates,quod Domini pro inarum eorum quae successerant, erat penitus isontes quoniam erant communitates, Sclud sitne illorum consilio perpetravexant, laxime contristabantur , offerentes se ad tuos occi persolvendum, Nisei amic1am admodum cupiebant, ad eos absque leti fraudisyroficiscerer, quoniam laeto dctato animo me susciperent Respondi, quod iis gratias maximas agebam, volebamq; eo-am morem gerere voluntati: ea nocte nihi
sociis necesse filii in campis degere perrucae spatium,ubi ea evenerant apud torren Hem quendam,tum quoniam tarda erat hora, a quoniam militos itineris habore premeinantur ibi dispositis vigilibus: excubi j t
quitum quam peditum, donec illucesceretonstitimus,4 inde agmine composito sante Eretro,qui agmen tutarentur collocati SmI-itibus,& praeeuntibus praecursoribus discesi χ orto jam sole cum ad parvum oppidulum ervenissem, ali sti pradicti duo nunci exrasealteca mihi flentes obvi facti sunt,
ndicarunt gentes illas ut eos interimerent, uis vincula injecisse, ea nocte furtis au , Agerant, o per binos lapidis actus apparuit m ultitudo Indorum optime armatorum, Scelato clamore praeliari nobiscum coepere, sa-ῆittas acula in nos projiciendo ego adhibitis interpretibus quos mecum adducebam, assisteni q
222쪽
assistente notario eos monere coepi, mes cum pacem desiderare' quanto plus mombam, tanto plus armata manu contra nosti stabant: iis quod monitiones non pr derant, coepimus nos defendere, eoides offendere, quantum vires suggerebant: certando, nos devenimus intra forte centulmillia armatorum bellatorum, qui nos undque circundederant. Certavimus acriter
die usque ad horam ante solis occasum, queo tunc hostes se recepere, sex bombard sex pixidibus, quadraginta balistis, tredecis equitibus, qui supererant, supra nominat peditibus multum hostibus damni, terriris injeci absque meorum actura, detrmento praeter laborem pugnandi, sitim Afamem. Et vere apparet, ea die Deum Optmum Maximum pro nobis contra hostes cstros pugnasse cum in tanta hominum matitudine tam ardenti animo, dexteritat ad bellum concitata, tot generibus armcrum fulcita illaesi permanserimus, in liber Ea nocte castra posui ad quandam parvarturrim in proximi collis vertice constitutiqua dijs suis erat dicata. Die illucescent quoniam ipse eis bellum inferebam tormenta cum ducentis viris in castris reliqu& tredecim equitibus, mi spanis centun una cum quadraginti sandis, quos e provineta inpua eduxeram, ad eorum damnProfectus sum. Antequam 'stes sui colligendi copiam haberent, sex pagos igne conli1mpsi usque ad centum habitationes priqucni t continentes,in captis forte trecen
223쪽
NARRATIO sacvNDA is utriusque sexus personis meos sospites castra reduxi, quamvis usque ad ea nobise
um certando insecuti fuerint. Postero auem die summo mane forte centum. quin maginta millia hominu castra nostra domunt,in tanta erat hostium multitudo, uellis loca omnia operirentur, jam audacter& strenue adoriebantur castra, ut illorum aliqui eadem ingressi fuerint, mei seus Hispanis coiigrediebantur . In eo urin-mus, ita Deo optimo Maximo opem ferente effecimus, quatuor horarum spino castra nostra ita munita reddidimus, ut nobis in eis consistentibus nullo pacto damnum inferre possent, ruamvis pius in nos irruerint,& sic nos pugnantes in noctem fere
detinuere, qua appropinquante retrocessere. Secundo die postquam ad turrim castrametatus fueram, ante lucem magno milium
silentio, adeo quod nullus hostium resciverit cum equitibus, centum peditibus, Indis amicis meis castris egressus sum,&discurrens ad decem colonias igne consumpsi, quarum una ascendebat ad ter mille domos, cum habitatoribus illius colonia tunc nobiSpugnandum fuit, quoniam praetex eo nullus nobis erat molestus, cum reliqui abessent: quia Sanctae crucis insignia praecedebant, ecpro catholica fide 4 pro Celsitudinis vestra regali sex vitio pugnavimus, omnipotens tot vires feliciter subministravit, quod absque nosti incommodo ex eis multos nec ded1mus, lante meridiem maxima hostium
multitudine undine assuente adepta clam
224쪽
victoria in castra nos receperamus. ertia autem luce legati ab eisdem provinciarum
dominis ad nos convenere, aueronte velli
Majestati vestra sudici, &mihi esse amici
rogantes super, ut illorum commissis erroribus indulgerem, cibariaque alia ex plumis, quibus dii utuntur pennis fabre facta, quae apud eos maximi aestimantur, nobis attulere, illis responsum benignum reddidi, Commemorans eos tri inus belle fecisse, tamen eos in amicos suscipiebam, indulgebamque omnibus, quae contra me perpetraVerant. Quarto die in castra nostra introivere quinquaginta Indi, prout elicer poti linter incolas omne maximae autoritatis, qui afferendorum cibariorum grati adventasse simulabant, circumspiciebantqvi curiose nostrorum castrorum ingressum egressumq; casulas quasdam quibus inha bitabamus. Illi vero e empital me secretcmonuerunt, ut animadverterem, quoniare
illi erant animo iniquo,& nulla alia de causa in castra nostra pervenerant, nisi exploratum,quibus modis nobis maxime obesse possent, iro comperto haberem eos nulla de alia causa eo adventasse. . Ego unum ex ipsis secreto capiendum curavi, adeo secreto, quod nullus sociorum praesensit, adhibitis interpretibus illi timorem injeci, ut de his qu:e ab eodem petere vera referret, qui mihi
fassus est, quod Sinte a provinciae illius supremus dux, praesectus maximis hominum copij post collem contra castra nostra latebat, ut futura nocte nos incautcis adoriq
225쪽
liebus nobiscum pexiculum certando feceat, nil tamen proficere potuerat, admotum optabat nobiscum noctu congredi, ne
ubus suis terrorem inferrent,&1pIos castraaostra exploratum destinaverat, loca per aute ad nos facilis esset ingressus, quo pacto eas casulas comburere possent. Et lico alium capiendum curavi ex eisdem quinqua- ta δε eadem quae a primo audiveram erundus quoque narravit Meisdem verbis, &post quam illi duo erant conformes, alios quinque postremo reliquos omnes qu1nquaginta capiendos commisi, eisdem manus amputandas curavi, eosque ut Domino
suo significarent, dimisi, quod die noctuque&quandocunque ad n0 proficisceretur, experiretur quales essemus futuri Tutiora castra nostra reddidimus,4 mlites in loc1 necessariis collocavi, hac sententia fuimus, donec nox superveniret, qua secuta hostes jam binis vallibus, ad quas se secreto perventuros putabant, ut nos circundarent pro pius acce ierent, ut illud quod animo proposuerant, executioni mandarent, collem descendere coeperunt. Cum jam ad omnia accinctus paratus existerem, mihi visum
est, si eos castris nostris appropinquare permitterem, aliquid incommodi nobis facilli
me evenire posset, quoniam nocte non cernentes milites, qui mecum essent, deposito timore in nos irruerent, Metiam,quia Iostri
milites Hispani plus timoris haberent eos
226쪽
o FERDINANDI CORTEs II non videndo,& praeterea timui, ne modo aliquo casulis nostris ignem injicerent, quod si
evenisset, tanto incommodo nobis fuisset, quod nullus nostrum evadere valuisset, constitu equitibus ut eos deterrerem,turbare que in hostes impetum facere, quod ex sententia successit. Nam quam primum nos contra eos equitibus sine timore aut clamore audacter irruentes audivere, depositis armis per montes sese dejecere,& tanta multitudo 1 de)icientium fuit, ut illis plena essent omnia circum vicina loca, dimiserunt etiam cibbaria,quae secum attulerant, quibus uti volebant, si nocte ea nos non debellassent, aut penitus eradicassent, eo pacto tuti reman-ssimus His confectis aliquot diebus castris nos continuimus, Mea egressi non sumus nisi circum circa, ut quorundam Indorum imgressiim tueremur, qui nobis praelia levia maximis clamoribus inferebant,ri aliquamdiu fuimus in castris no sine moerore. Postea vero una nostium acceptis centum peditibus, equestribus omnibus,& Indis mihi amicis post custodia primae vigiliae castris exivi. Spostquam abera per pactum unius leucae nostris castris, quinque equites cum equabus, quibus insidebant, corruere, quae nullo pacto ulterius progredi potuerunt, eos in castra remisi cohortantibus socijs, ut ipse cum eisdem reverti deberem,quia illud malo
omini ascribebant, ego vero animo voluens deum praeesse naturae iter incoeptum prosecutus sum,in antequam illucesceret, invasiduas colonias, in quibus multos interemi,
227쪽
eas tamen igne concremari non sum passus, ne viso incendio me adesse reliquae coloniae, quae proxima erant praesagirent. Et post quam dies advenerat aliam coloniam adortus sum adeo latam, quod ut ex investigatione postea per me diligenter facta cognitum est, in ea erant viginti milia domorum ilhi incauti S ad talia imparati, inermes exibant domibus, Deminae pueris mixta nudae
passim pervicos cernebantur, quibus damirum inferre coeperam, vidente quodntillo
pacto obsistere poterant, aliqui e primatibus dicti colonia ad me supplices venere, rogantes ut ulterius eisdem damna inferrition paterer, quia volebant Majestati vestra,
subjici, esse mei amici, quod optime
considerabant eos sui damni fuisse autores, quoniam verbis meis fide non adhibu1sent.bed posthac optime cognoscerem, eo prae ceptis meis obtemperatum iri, Messent fideles, iere Majestatis vestrae subditi, de positis armis ad quatuor millia hominum mihi prcesto fuere, Moptima ad quendam fontem cibaria nobis attulere, c siceis pacificis relictis in castra sum reversus. Incae stris existentes marcimo timore perculsos offendi, suspicantes alicuid mali nobis evenisse, propter dictorum equitum lapsum, qui in castra cum equabus suis redierant, qui
audita victoria, quam Dei clementia nobis concesserat,4 quod nostrae amicitiae fuerant coniunctae coloniae, maximo pati io repleti
sunt. Et sciat Majestas vestra, uod nullus nostrum erat, qui non maxime sibi timeret,
228쪽
cium tantum in eorum provinciam penetrasse nos videremus, in tanta&tali hominum
multitudine, in aliqua spe subsidii, &adeo ut propriis aulibus audiverim, dicebant in suis colloquijs, publice PetrusCarbonero, quod ego eos illuc deduxeram, unde nunquam exirent, plus dum colloquerentur milites in casula quadam, nec me cernerent, ausi sunt dicere, quod si parum prudens existerem.& eos unde mire non possent, collocare vellem, illuc subsequi non deberent, sed ad naves reverti, si secum ire vellem,p6ssem, sin minus, me ibi desererent, 'luries, ut huic illorum opinioni acquiesceremit astitere. Ego eos jubebam bono esse animo,& quod recordarentur se vestra Maiestatis
subditos quod nunquam Hispani alibi
animis defecerint, eramus in ea felicitate, ut acquirere possemus a. V. majora regna imperia, quam in universo terrarum orbe Comperiantur,: quod tales nos praestare Oporteret quales decet optimos, Christi colas contra infideles pugnantes,&quod in alio seculo summam faui citate acquireremuS, in hoc majori potiremur honoreri gloria, quam aliqua unquam natio fuerit hactenus consecuta. considerarentq; Deum Opt. Max. cui nil impossibile nobis adesse, quod luce clarius considerare poterant ex victorijs, quas ejus auxilio obtinuerant, quibus tot hostium periere, & ex nostris nullus penitus Dixi taeterea multa in hanc sententiam, certe regali Majestatis vestra favore animis
maxime resipiscere coeperunt, eosdem in
229쪽
raeam sententiam traxi, mihique obedientes recididi, &ad finem incceptis nostris imponendum paratos disposui. Postera vero die hora decima ad me profectus Sicutenga totius illius provincite dux, traffectus, cum quinquaginta ex primatibus eorum Magi scaciti, qua primaria dignitas est totius thus
provinciae,in aliorum plurimorum principu&dominorum in ea nomine deprecari sunt ut eos in celsitudinis vestrae regale ervitium reciperem, meam amicitiam, uiri; praeteritis erroribus parcere, quoniarn illi nullam nostri notitiam,aut consuetudinem prius habuerant, nec qui essemus cognoverat, modis tamen omnibus tam die quam noctu pericu tum fecerant, ne alicui subjicerentur, nullo eriim unquam tempore dicta provincia alicui in servierat, nec alium externum habuerat.
aut habebat in dominum, sed ab hominum memoria semper liberi vixerant,&semper se defenderant ab illo potenti domino Mutee-zuma cillius atte&avo, quamvis illa provincia tota esset illi subjecta eosdem tamen subiectos nunqua facere poterat, quam vis undique circumdarentur,& nullum a patria exitum obtinerent,& nullum salis uium habebant, quia in si h provincia non conficiebatur, nec permittebant extra provinciam eos emptum proficisci, nec utebantur vestibus bombicinis, eo namque loci non
nascitur ob intensa frigorale alijs plurimis
rebus ad usum humanum i necessarijs carebant,quia undique claudebantur,quae omnia placide di ex animo patiebantur, ne aliciuiubjice-
230쪽
si icerentur, Widem mecum agere Omni-hus viribus fuerant experti, kaperte vide-hant, quod orania quae experti erant, nec ii lorum vires eisdem prodesse potuerant,
malebant vestra MaJestati subjici, quam crudeliter trucidari, o domos has destrui, vastariquem coniuges liberosque abduci, Ego respondi,quod ipsi cognoscere poterant
ipsos met eorum damnis fomenta praestitisse, S ad eorum provinciam veluti amIcam, propitiam favorabilem venire cogitabam. Quemadmodum illi e Cempoa multoties xetulere eos esse esse desiderare, tropi
rea praemiseram nuncios meos,ut eos de meo adventu certiores faceret, amicum meum animum in eos demonstrarent, quemadmo
dum ex illis e Cempoa gratum esse perceperam, me sine aliqua respontione, sine metu procedentem strassent aggressi, duos ex equis interemissent, alios vulnerassent, di Postquam mecum pugnaverant legatos suos ad me destinaverant, gesta illa omnia illis insciis non sui voluntate, aut consilio processisse asseverantes, quod communitates quaedam illis inconsultis motae fuerant, illi eas jam redarguerant,& meam amicitiam desiderabant, ipse credideram ea ex vero animo profecta, respon)eram per eos propo
sita mihi cordi esse, Hibere sequenti die tanquam ad amicos hospitatum veni apud eosdem, qualiter tota sequenti die me in
itinere quoque oppugnaverant, donec ΠOX supervenisset,aliaq; omnia per eosdem contra me gesta: perpetrata,receniabam. Quae