장음표시 사용
231쪽
eMa. vestrae sacras aures obtundam, prete 'rmitto, conclusive illi remansere sub ili Mnest vestrae, iein bona eorum eidelajest vestra obtulere tales hactenus ivent,vi in futurum me inventurum spero, rout in progressu latius Majest vestrae pa-:bit. Ea turriri castris eisdem me continui 1ebus sex, cum adhuc illis non confiderem, ec recedere volui, quamvis pluries psi nixis praecibus Hagitassent, ut accederemd quandam magnam civitatem ubi universi lius provinciae proceres de domini resideant, done omnes illi domini ad castra me ogatum venerint, ut civitatem ingrederer, c melius necessaria in civitate, quam in ca iris suppeditarent. Et moleste ferre lae-
ant postquam eorum eram amicuS tam naum fuissem sortitus hosphum. Ideo eorum recibus victus,civitatem sum ingressus,quae eucis sex aberat a dictis castris. turri, qui 1us consederam quae civitas est adeo ampla, eadmirabilis, quod quamvis plurima, quarecensere possem praetermittam, tamen illud id huc incredibile videatur, quoniam eamrbitror esse ambitu latiorem Granateni: ivitate munitioremque, tam conspicuis,2 forte opulentioribus i ijs,' majori
opulo,quam erat Granata, eo tempore, quo
nostris e Maurorum faucibus erepta est, mitto abundantior rebus patriis , ut pane, ivsbus,piscibus, tam ex fluminibus quam la- rubus,in his quae in venationibus capiun-ur, rebusque alijs,quibus pro ipsorum victii iuuntur optimis. Hac in civitate est forum iii
232쪽
αος PERDINANDI CORTEs1 Iin quo quotidie cerniintur ultra triginta
millia hominum ementium, tendentulta, ultra alia plurima parva fora, quae in civitate reperiuntur. Hoc in foro habentur omn:a indumentorum genera venalia, ilibus illi uti consueverunt, sunt ibi loca dis possita ad vendendum aurum, argentum, lapillos, aliaque genera emblematum, plumarum tali bene comptarum, ut in nullis foris alit plateis universi terrarum orbis ornatiore S com
periri possent, stunt ibi venationes adeo apis ut nullis optimis ex Hispani j cedere debeant, Venduntur holerat herba medicinales ligna carbonesque iis bona quantitate, Mhentur balnea denique inter eos vigei aspectus cujuslibet boni ordinis regulae, est natio multae rationis,& talis,quod melioisibi in Africa non esset comparanda. Ista provincia habet valles, planicietati ornatas, Iaboratas seminatas, adeo quod nil a cuin tura vacat, Scit colligere potui gens ista sequitur Venetorum, antiensium, Pisanorumque regimen. Quoniam nullum habeni dominum, plurimi lint ornini, omnes in
eadem civitate moram trahentes. Incola
patrNesint coloni, cistis dominis subjacet, Sesquilibet proprias habet civitates, sed uinulptus alio iro negocijs emergentibus, bellis in ui1um convenit in omnes,in suis rebus consulunt constituunt Arbitra mur eosdem ordinem aliquem in administranda justicia, ut mali castigentur obtinere,quoniam quidam ex suis incolis, uni ex
nostris subtraxerat aliquid auri, illud nun
233쪽
ivi eorum Magiscacita, qui est maior interis, illi diligentiam omnem adhibuerunt, eundem insequendum curarunt, usque ad aridam civitatem quae adlacet provi iaciae
Churuiteca nom1 natam, illumque re re,&ad manus meas redigere una cumro, dixerunt, ut illum punirem, ego alias egi, quod eam adhibuissent diligenam, respondi,quod postquam illi erant a n provincia 1llum corrigerent secundum,rum morem, nollebamque me ingerere ad intendos suos existens in sua provincia. Ιl recepere, praecone praevio, vi de tum Jus alta voce recense ibat, praefatumiagnum forum cogebatur circum re, inoicto illium sistere jussere ad molem quanam ad in sty theatri, quae stabat in medio icti fori. Praeco vero dictam molem ascen ens,reiterat,illius delictum, irimen alta oce recensebat,in illius caput lisno inmo- mallei in summitate rotunde fabrefacto. ercussere, donec animam omnibus viden ibus redderet. Vidimus prariere plurimos arcere tentos, quos jebant ob furta, alia ier eos commissa crimina detineri. In hacarovincia secundum Computationem, quam liligenter fieri curavi, sunt centumo quin guaginta millia domorum, una cum alia parva Provincia eidem adhaerenti nasin
rango nuncupata, qui eisdem legibus Ῥωsuetudine vivunt, sine domino. u 1 non minus subditi sunt regali Majestatis vestra coronae, quam illi provinciae al-
234쪽
Numi Cum essem serenissime, potentissimes mine in bolla gerens cum incolu
istius patriae e Tascalteral,quatuor ex poten tioribus subditis Domini Muteeetum ad me profecti sunt cum ducentis eis familiati bus dixerunt ea de causa adventasse ut mihi nunciarent, qualiter eorum dominus Maiestati vestra subjici desiderabat, in cum inire amicitiam. quid sibi constituere Pro annuo censu Majestati vestra persolvendo desiderabam, tam in auro, argento,Vesti mentis sericis, &bombicinis, quam alijs rebus, quibus provincia abundaret.quae omnia impartiretur, dummodo ejus provinciam non ingrederer, illud tantummodo desiderabat, quoniam sua provincia erat sterilis, commeatibus non assiliebat, moleste ferret, si aliquid incommodi aut penuriae sustinerem una cum commilitonibus meis. Et
eisdem ad me dedit ad mille pondera auri totidem vestes ex bombice quibus illi maxime uti solent. Hi mecum degere pro majori parte illius belli, perbelle videre potueriint quantum ispani valeant, Wintem fuere, dum pacem foedus cum illis dominis ascalteca inivimus, ad quae domini &universi incohe sese obtulerant vestrae nidemia. Majest servitia. Et prout videbatur eis hu)usmodi maxime displicebant, quia varijs
modis me secum abducere tentarunt,asserentes promissi Moblationes, quas illi domini incolae fecerant, non fore exanimo, nec syncere amicitiam contraxisse, illud, ut
libere ipsis confiderem, ostentabat ut postea tuto
235쪽
ut mihi inevit insidiarentur. Incola ero ascalteca pluries me admonuerant, te subditis domuit muleeetum aliquo acto confiderem, quoniam erant vere pro- litoresin omnia fraudulenter agebant, tominus illorum fraudibus universam illamirovinciam ditioni suae subegerat,in me ad-nonere voluerant, sicut facere tenentur veni inici,&qui diu cognoverunt Muteeaeuma. visa dissensione, simultatibus ambarum raritum inde non parum voluptatis surri onsecutus, quoniam multum ad rem meam: pertinere cognoscebam,&facillime habetem aditum ad illos subigedos,uixta id coxnmune adagium : Ex monte procedit, quod montem comburit. Etiam mente revoluebam illud sacri Evangelici verbi dictum: omne regnum in se divisum desolabitur, modo tamen hos, modo illos secreto alloquebar, gratias unicuique agebam de illo rum optimo animo, consilio, Madmonitio ne, plus me amare praesenWs, quos allo- uebar profitebar, quam alios qui aberanto quibus maledicebant. Fuimus in hae celebri civitate dies viginti,&nunci; Mutee-zuma, quos apud me fuisse superius retuli, me hortati sunt, quod proficisci deberem ad civitatem Churulaecati quae aberat per leucas sex,, cives incolae illius erant maxima amicitia conjuncti domino eorum Mureetin ma,t ibi ipsius animum facilius comprehendere possem, utrum desideraret, Uficiscerer ad suam provinciam,vi quod aliquis
ipserum ex ea civitate posset ire allocuturnu o a eorum
236쪽
eorum dominum, significatum ea, quae e Injunxusem, reverti cum responso, di Compertum habebant alios nuncios me in ea Praestolari, ut colloqueremur. Eis responsum dedi, mihi placere illuc proficisci, quo dam die, quem eisdem indixi recederemus. Postquam vero domini e Tascalteca re scivere ea, quae Cum praedictis nuncij segeram, constitueram discedere ad illam 1 vitatem, me moestitia pleni convenere rogantes, nullo pacto illuc proficisci deberem, quoniam jam mihi insidias praeparaverant, iit me una cum commilitonibus neci darent, ad hoc negotium ipse MuteeZuma, X provincia dictae civitati contermina, destinaverat ad quinquaginta millia hominum, constiterant per duas leucas a priefata civitate, ipsi obsidebant iter consuetum qua proficisci deberem & novum construxerant, altis fossis refertum, in quibus praeacutae sudes fixa solo contegebantur, ut equi in eas praecipitarentur, & eo modo confoderentur, is industria multos vicos obstruxerant, in supremis&subdialibus do--:norum pavimentis lapides undique conges Ierant, ut nos civitatem ingressos capere posisent, deinde de nobis ad libitum dispoliere. Et ad detegendam veritatem eo uterer argumerito, quod nunquam domini illius civitatis me visum aut allocutum venerant, cum jam diu venissent illi de Guaseiacigo,qui plus aberant quana ipsi mitterem eos CVocatum viderem an venirent. Illis
.ratias ingentes egi, ab eis peti mihi aliquot
237쪽
uos concederent, qui eosdem meo nomine abebam enim quaedam, quae cum illis com-aunicare desiderabam, commodum Maje- fatis vestrae concernentia, eisdem nunciis ausam mei adventus explanavi, ut eam 1ltis narrarent.' Qui nunci eo sunt profecti, e mandata mea exposuere dominis illius
ivitatis, secum advenerunt tres personae, laud magna existimationis, tetulere, nonine dominorum illius civitatis adventasse,
eos non potuisse ad me proficiscyassere-γant, quia adversa detinebantur valetudine: llisque intentionem meam ad illos perfe-
endam eXponerem. Illi autem ex Τastaltera mihi significarunt, eos esse inter cives nullius autoritatis, iraedicti cives me irridere videbantur,& eis fidem non adhiberem, essi domini civitatis ad me personaliter pro- ciscerentur. Eosdem nuncios audiv respondi, quod tam alti potentis principis qualis est Majestas vestra legatio humilibus
personis exponi non debebat, 8 nedum 1 pununcij,sed ipsorum domini vixerant ante dignitatis,quibus dicta legatio a me explica ri deber l, propterea iubebam,quod trium dierum pacto coram me comparerent vestrς Maiestati obedientiam praestituri, in subditos se subjecturi, praevia protestatione, qtio si ei assignato termino non compa
rerent, castra mea in eos moverem , tanquam contra Majestatis vestrae rebelles, subiici recusantes ditioni Maiestatis vestrae, Mad hanc causam nisi mandatum manu propria
238쪽
propria, notari subscriptum, cum lata commissione vestrae Majestatis, in eode causam mei adventus commemorando,N quod istae provinciati, multae alia erant vestrae Majestati subjectar, illi qui libenti animo vellent subsici vestra Majestati, bene a me
haberentur,& eos maximis eram prosecut rus honoribus & favore incontra rebelles. Sequenti vero die venerunt ad me fere omnes domini dicta civitatis se excusantes, quod prius non venerant, hoc evenisse inde assirmabant, quia illi ex provincia in qua morabar, erant eorum hostes, non ausi fuerant eo accedere, quia se fore tutos non arbitrabantur, &suod aliquid mihi detuli Diant contra eos,animo arbitrabantur, sed illis fidem adhibere non deberem, tanquam ab hostibus eorum nominis prolata, quod non ita erat, I secum ad eorum civitatem accederem, ibi cognoscerem prolata per eorum hostes esse fallari vera esse ouae ipsi pro- onebant, Et exinde Majestati vestra se ubjiciebant permansuri erant,& quod parerent omnia quae Majestatis Vestra nomine imposuissem, parati erant contribuere, omnia haec notarius, interpretibus adhibitis, scriptis demandavit, & tunc cum eisdeproficisci constitui, partim ne animo defecisse viderer, partim quoniam ibi sperabam posse omnia scelicius quae mihi incumbebat, Componere cum Muteeruma, quoniam illa civitas est contermina illi provinciae ut relatum est subjecti enim Muteeetum illic tutis proficiscebantur,4 econtra cum in eo
239쪽
NARRATIO RcvNDA. 23sum itinere nullum obstet impedimentum, rua re cognita dominii Tascalteca maximendoluerI, multoties me multum mareissirmarunt, 49stquam iam se Mestati
destrae dediderat,in meam amicitiam MuVerant mecum ire volebant, Imnibu in I bus quae evenirent ope ferre, non obstante quod multum reluctatus fuerim, 'recibus ab eis contenderim ne venirent, quoniam necessitas non impendebat, tamen ad centum millia hominum ad pugnam aptorum me subsecuta sunt & me comitata sunt perlei cas duas a civitate,s ab eo loco maximo rogatu meo, praeter sex millia hominum omnes recessere Mea nocte castra posui ad quedam fluvium,qui duabus laucis aberat ab placivitate,partim ut expedirem dictos homines . ascalteca qui mecum venerant,ne aliquia scandali tanta multitudo tritati inferret, partim quia nox appropinquabat, 'a nora nolebam civitatem ingressi. ostero die omnes cives mihi obviam venere, tubis Niimpanis ut me exciperent cum multis aliis perdonis, quae apud eos religiosae habentur, vestibus suis solitis indut1 canendo&plaΙ- lena ut facere solent in suis eschitis,quas pro ecclesijs tenent, ea lennitate usque ad ingressum civitatis nos perduXere, cin
optima domo collocarunt, in qua eguniversis meis sociis sui comode hospitatus, Mad vota nobis cibaria attulere, levia tame. Et dum iter faceremus ad civitatem, multa eorum signorum quae nobis perqeranon-colae eis scallecti, ostendimus, quoniam.
240쪽
ri 6 FERDINANO CORTEs Iriter obstrusum invenimus,4 aliud novit: fabrefactumis scrobes altas aliquas in qu homines decidebant, vias aliquas in civ tate obstrusas lapides congestos in pavimentis subdialibus, Mista nos vegetiores Vigilantiores reddidere. Ibi inveni nunciculiq Mos a Muteegum missos, ut nunciore qui apii line erant alloquerentur, tamen ad me se in commissis habere dixe
intelligerent Quid mectim egissent aut constituissent, ut ea domino suo possent nunciare,' sit me allocuti discessere. Et unus erptimatibus nuncis Muteeetum qui mecunerat, cum his prosectus est. Et his tribus die Dus quibus ibi moram traxi, mihi minimun alimentorum contribuerunt Mindies peius,&raro me visum, allocutum veniebam Domini' primates civitatis dum ex Boc aliquid timoris haberemus, interpretimeo quotidiano qua est coemina ex illis Indis, quam accepi in Putuncham, qui estnia ius Gri Zalum de qua etiam in prima relatione Maiestati Vestrae transmissa metionem feci incola quaim ex ascaltecat aperuit. non longe maximam multitudinem hominum hib)ectorum Muteerum in unum Conventu Et quod omnes habitatores civitatis eduxerant uxores, filios,&bona cupie-Dant nos aggredi, omnes interimere,&si secum vellet abire illam sospitem conservaret. quae omnia retulit illi Hieronymo Oiliari otiem habui in Iucatan,& de quo alias Maiestati Vestrae mentionem seci, qui vostea haec