Arithmetica

4쪽

Apud Andreain chelum Cum privilegio Regis

6쪽

Cap. I. quid arithmetica,numerus,unitas, dc quae partes arithmeticae.

na bene numerandi. r. Numerus esi ex uni ratibus colle-e id multitudo. E. I. T.

Ut binarius numerus est collectus ex uno Muno,ternarius ex uno dc uno &uno,quaternarius ex uno & uno & uno & uno, & quilibet deinde numerus est ex unitatibus collecta multitudo.

3. unitas e Decundum quam i nam- , Dodque unum dicitur. I.d. T.

Ut unus Deus, unus mundus, unus Rex. Unitas numerus non est: nec enim est ex unita tibus collecta multitudo: Attamen ut unitas definitur , secundum quam unumquodque unum dicitur, sic numerus definiri potest, secundi,

7쪽

ARITHMETICAE .

quem unumquodque numeratur: ut Linum,duo, tria: & sic unitas in multis arithmeticae partibus pro numero usurpatur. Proprisi igitur unitas numerus no est,sed initium numeri, e quo primum numerus fit,& in quod ultimum resolvitur,est ;innumero aliquid minimu, nempe unitas,quavis nihil esse possit maximum. Arithmeticae partes duae fiunt.

. orithmeticae prima pars est, qua interpretatur simplices qualitates nume

rorum. Et quidem in generali numeratione primum deinde in specialibus differentiis numeroru . Generalis autem numeratio est prima aut conjucta: Ptima,ut additio & subductio Cap. 1. de additione,ubi de arithmeticis notiS.

s. Additio est numeratio prima, qua

numeriucum numeno semel additur, c habetur totus. '

Hic sunt decem unitates ,r. I. r. I. I. I. I. r. I. I.

quibus addendis, numeramus unum , duo , t ria, quattuor,quinque, sex, septem socto,novem,de cem, ubi ad numerum antecedentem unitas additur: Addatur duo cum duobus,totus erit qua ituor, inque cum tribus, totus erit octo: Cujus

8쪽

vis autem numeri addendi & colligendi decem

sunt notae, T. 2.3. q. s. 6. T 8.'. O: quarum prima unum significat, secuda duo, tertia tria, quarta qua*uor,quinta quin que sexta sex, septima septem , octava octo, nona novem: Circulus,quae

nota est ultima, nil per se significat: valet tamen ad alias notas amplificandum. Amplificationis vero gradus sunt quatuor, deincepsq; perpetuo

similiter iterantur. Nam deprimis nov*m, quae libet sola aut ultimo universii numeri loco suum numerum semel exprimit, penultimo decies,te tio deinceties,quarto millies, quinto decies millena, sexto centies millent, septimo millies mille-na'&sic deinceps.Numeros igitur ita notabis, unum I, undecimi I I, centum undecim III, mille centum undecim II II, Duo . . viginti duo

et 1, ducenta viginti duo et et 1, duo millia ducenta viginti duo retari mille ducet a triginta quatuor Ias , Ergo in hac amplificatione circulus amplifi abit notam sibi praepositam , Notabis eis nim his notis Io, viginti et O , triginta 3 O, quadraginta o, centum Io O, ducenta ZOO, trV- cenea 3 S se, quadringenta o o . Duo millia viginti et o 2o, quater millena millia, triginta millia ducenta unum o soror . Atqui si numeri pluribus notis collecti periodus longior fuerit, ut Cami numerare condiscas,millenarii loci, tanquain membris orationis sensus absoluti, punctis distinguantur, ultimum punistum erit milli una, pe- uultimum millenorum millium, tertium millies

9쪽

millenorum millium,quartu millies millies mili Ienorum milli qm; Tum singula pucta deinceps, si plura sint, millies amplificabunt. Numerum igitur decem notis sic a ditum & interpunctum

123 sc 8'o, tanquam mebris quatuor dis stinctam periodum numerabis . Primum membrum millies millena millia, secundum ducenties tricies quater millena millia, tertium quingeta sexaginta septem millia , quartum octingent nonaginta. Atque haec interpun ctio tantisper adhibenda, dum te exerceas in notis arithmeticis. Si numeri diversi pluribus notis constent, nec totus simul cum toto addi possit, sinistrossum singulares cum singularibus, denarii cum denariis,& sic deinceps addendi, ut excrescentes sum m locis excrescentibus ordine facilius notentur,d ex iis additus & collectus numerus, interjecta lineola subnotetur. Quaeratur igitur quii numerus sit totus e s 6 8',&ia 3s, ordine dispositis numeris, ut homogeneri respondeant,sic

notabis a. 8c reservabas, ut antea, IO pro I, seque

tis loci: Tum i & Sc et, fiant i o; subnotabis o, reservabis similiter I o, pro i, sequentis loci: Tandem 1 dc 6 3c i, sunt 8, quae subnotabis: Post remo s sola reperies,adnotabis denique si&invec

10쪽

nies his duobus numeris additis totum esseo 13. Inductionis summa sic erit,

c. Subductio est numeratio prima, quammemsa numero semelsubducitur, ,habetur qui it reliquus.

Subducito et de s , reliquus erit 3, subducito de ', reliquus erit s. Subducenda sint a 3 de 3 3, dispontis ordine numeris, ut respondeant homogenes inter se hoc modo,

a 3 Subducendo infra, supra autem a quo subdu etio facienda: Incipies a linistra dextrorsum,c5traquam in additione, ut et subductis 63, super notabis I, deletis 3 & et: deinde subduces 3 de A, & supernotabis 1, deletis & 3. Denique subductis , E s,supernotabis I, deletis s & rum, unde invenies reliquum esse III, cum subduxeris et 3 a 3 s. Inductio tota sic erit,