장음표시 사용
241쪽
PRAEFATIO. 2o3jam In Praefationis decursu mentionem injeci die Decembris S anni 72O. a
praeceptorum meorum normam constitu-
tutum fuisteri velum ultima duo capita quorum de asportandis aegri unum, alterum de circumscribendis circa loca af fecta lineis, 1'. Octobris anni sequentis abrogata sunt.
Quae quidem forsan inde sibi aliquis
imaginetur , minus esse eetae rationi ac- Commoda adeoque reprobanda apparuises: a qua quidem suspicione, ut serve immunis iam hujus suppressionis rationem non fuisse, annotandum credidi. Nihil enim in hac suppressione adVer
sus ipsorum ratiociniorum fundamenta, arguitur haec tantum adduntur verba Verendum est ne istorum praeceptorum
observatio Regni hujusce Civibus durior
atque molestior appareat. At illud hac in re verum est. Illustres aliqui Viri tum ex superiori Magnatum tum ex inferiori Coinmunium Camera , qui opposita Aulae fovebant consilia , verebantur, ne regiis Administris ea concrederetur authoritas, qua ipsos abuti facile o Tet occasione enim data possent, minis trorum suorum auxilio eos ex aedibus suis deturbare duraeque tradere custodiae, quibus Aula minus faveret, hanc sibi praete-
242쪽
Xentes causam, quod infectione domus ipsorum contaminata foret. Vanae quidem dc ruinoso nixae fundamento fuerant hujusmodi formidines, vexum tanti ab hisce Viris de industria tumultuosi clamores excitati sunt, ut magnuSin hoc Regno Administer silentium ipsis cedendo imponere praetulerit. Et quanquam in inferiore Camera motus qui ad hancce promulgandam abrogationem intumuerant, recto consilio compositi atque sedati fuerant ea tamen a Magnatibus instituta suppressio Inseriorum consensu tandem evicit. Ad hanc abrogandam e gum nostrarum partem an sincerus publicae utilitatis amor induxerit, an contra privatae aliquid irrepserit cupidinis, hic determinare non aggrediar. Saepessimiles vel melioribus consiliis adversa fronte opponuntur praejudicarae opiniones, ubi plus partium studiis conceditur quam patria ingenito amori. Nec e memoria excidi audiis Ieme ab Antistite quodam doctissimo nunc fatis functo , quem politicus magis quam christianus fervor exureret in quivalidissime legis promulgationi obstiterat, legem quidem de quadraginta dierum ex ploratione, sibi recte omnino constitutam
apparuisse, sed hanc sibi amicisque visam
occasionem opportunam, qua possint Re-
243쪽
PR ME A IO. OFgni Administris palam testificari, quantum
ipsis adversarentur. Praeterea hisce rebus sic absolvendis, non parum inseruiit , quod eodem tempore Malli lite Pestis extincta fuerit, ejusque in Provinciis progressus interceptus sit. Nec hic loci possim omittere , foeticem illum CVentum , eadem quam hic proposuimuS, quanquam moderatiori methodo adhibendam, adscribendum fuisse. Nemo enim nes cit praescriptos a Franciae egente fuisse Contagio limites, circumscriptis lineis cir cum ductisque vallis quae praesidiis militum defensa erant. Quo quidem sapienti instituro, non solum patriam regionem a contagio liberam servavit, sed, omnes vicianas defendit a seminibus late dispergendis, morbi qui inter vehementissimos qui in Europam unquam irruperint, locum maXinae insignem videtur Obtimus IeVerum quantumcumque severiora viderentur hujusmodi imperia , semetipsum quisque tamquam societatis publicae membrum debet aspechare in hujus communi lege u multa in ipsum redundant commoda sic ipse de proprio jure aliquid detrahere 4 in communem patriae utilitatem debet profundere. m aequo animo in commune bonum consentire debet, quantum
vis inde in ipsum aliquando aliquid injuriae
244쪽
deveheretur, c incommodi. SALU POPULI SUPREMA LEX EST. An inde queret te alicui pateat locus,quod devastante vicina incendio domus ejus eruenda praecipitur me inde Jammae gras santi compedes injiciantur, imminensque universe viciniae periculum avertatur Id sane ipsi advertendum incumbit, idem, viciniori, quem damnum ejus a flammis in. dicat, futurum fuisse incommodum, si fortuna mutatis vicibus alteri alterius domum, habitandam concellis Ier. Sed revera nullum saevitiei vestigium omnia contra ad misericordiamet pieta tem in hisce nostris praeceptis prout illis limites addidimus, accommodata sunt. Imo id vehementer confido Quod Quicum oue
morbi naturam accuratiu perpenserit,
non solum ea optima esse di attingendo scopo maxit ne idonea deprehendet sed
etiam sola esse praecepta quae metae accurate respondeant. Nec inde ulla mihi dubitatio superest, quin si miserrima ea calamitas, regionibus nostris, quod Deus aVertat, inacubuerit, ipsa qualecumque invocabit auxilium vox populi, quantumcumque perversa libertatis imagines animo aliquando deluserint, ipsosque rami cujuscum que etiam optimis sub rectoribus impatientes effeceriar.
245쪽
M mihi in hac Differtatione , prO- positum sit, ea in medium adducere consilia, quae avertendo a patriis finibu contagio , maxime accommodata judicaverim , hunc in finem , Operae pretium est naturam pestilentis contagii, eo usque saltem indagare ut satis illucescat quantum ratione inni tantur , quae postea ameram praecepta Hinc igitur antequam ad ingula quaeqde exequenda consilia progrediar, ipsae mihi primum indagandae erunt causte , unde Pestis suam deducat originem, unde late immane spargat contagium. Remotissimis quidem aetatibus, Pestis ut caeteri in ligniores morbi ad eorum immortalium vindictam referebantur, quibus hominum flagitiis poena rependeretur unicum ergo quaerebant
246쪽
bus incensi numinis ara placaretur sa). Quantacumque vero uni quae in hujus opinionis gratiam soleant de pari argumenta constat
enim ex Sacris Libris, saepe in homines vindictam a Deo estis ope fuisse exercitam , nihilominus tamen certum est hujusmodi cogitat , nimis alta dedusta ab origine , multis pessimis ratiociniis ansam praebuisse mitia omnis inde interdicitur in causas morbi naturales indagatio, per sua le-turque ut gramanti malo, sese socordi negligentia iubmittant homines, quanquam adversus illum , plurimis in casibus efficacissima remedia, sapientissimus Author naturae concesserit.
Hac ratione fretus , artate iam minu remota
chim Scientiae naturalis innixa fundamentis inclarescere coepit Ar Medica , huicce praejudicatae opinioni ei strrnuus opposuit Hippocrates, aliquo reperiri morbos qui originem nanciscerentur vere divinam , aut a coelo proxime delaberentur Asseruitque nullum alium Diis , alio magis acceptum ferendum esIe, sed ab iis aequaliter Omne pendere in quemque i Opriis naturalibus causis tua debere primo rata. Re vere divinas esse, solem , frigus , atque Ventos quorum
tamen mutationes , vari isque in mortalium cor
pora actiones, Medicti probe perspicere necellarium sit sis . Quae quidem adeo uita versaliter summus ille Medicinae Princeps pronuntiat de Pelle ut deles Celsi de Medic in Praelat morbos ad iram Deo rum immortalium relatos esse δε ab iis p m posci solitam.
247쪽
D NATURA ET ORIGINE PESTIS. οὐ liis morbis intelligenda voluit. Quantum pocio verae ratio iii consona sit illa cogitandi ratio , ali quatenus appariturum confido, cum ad singulare iam illius morbi causarum investigationem , devenie
Ut vero hanc inquisitionem possimus aggredi, juvat ipso in limine , eorum opinionem ante omnia refellere , qui Pestem a communi febre mul latenus, nisi sola symptomatum ferocia , differre contenderunr Quemadmodum enim evidenter apparet , variolas atque morbillos distinctum con stituere morborum genus , ratione sympto ma- tum quorumdam quae ipsos videntur ab alio quocumque moro dii criminare, sic etiam Pestis noti in his toto genere differt a reliquis febrium 1 peciebus Sua enim est adiunt tympio mata, elioli tantum essentialia , quantum sua variolis atque morbillis eruptib. Qui revera morbi, ut anaria Praefatione praenuntiavid quamdam sui generis
Pestem constituunt. Ut enim Variolae per pustulas in cutim erum pentes sese solent in superficiem corporis expur gare , sic in Peste humores veneno turgidi, vel iri sublatas tumoribus glandulas , ut parotides , bubones, aliaque loca, venenum exonerant , Vel peda thraces in aliquam corporis partem prolata dunt. Eae alitem eruptiones ita Pesti propriae sunt atque specificae ut ex hisce indiciis vel unum vel alterum numquam abiit. Quanquam saepe, vel proin pter immanem morbi ferociam , vel naturae infirmitatem prius succumbat aeger quam relictum in rit naturae tempus, ut fructuosam aliquam moliri Vacuationem potuerit. Ea quidem venenata lues, quae alloquua per tumores amandata fui illa , vis
248쪽
In elicissimo igitur casu saepe contingit turno res hosce in glandulis anthrace hosce nullatenus apparere, prorsus ut pesIimo Variolarum generi, aliquando in delicatio libus accidit constitΓnionibus,
ut ante eruptionem , haemorragia , diar rhoea , aut
alio simili malignitatis prae dominantis flectu exitiale evadat , prius quam suis se prodiderit ii diciis eruptio. Gallorum Medici , dum quinque aegrotantium classe Massiliae distin erant , pro vario saevitiei in
morbo observatae gradu anthraces atque bubones in omnibus deprehen d bant, prima eorum excepta classe, quos tanta invaserat vehementia rei orbuS, ut intra paucarum horarum spatium , aut longius intra unum aut alterum diem miserrimo fato occumberent. Peribant enim in ipso primo insilientis morbi impetu , oppressiones inter , anxieta eslipo thymiasque , qua statim secum invexerat hau stus pestiferi contagii. Decubuerat interea angraena in aliquod e nobilioribus visceribus, ut sectis apparebat cadaveribus f. Ea quidem Medicorum Gallorum observati quae praeterea consentientes habet Quotquot de nuperrimis scripserunt Pestibus, luculenter probat, quod nedum soli mali violentiae , adscriberi da sit horumce tumorum eruptio , desint contra, ubi ad summum ferociae morbi exacuitur violentia rac ibi sese constanti pio dant eruptione , ubi labes mitius imperit, ita ut sepe factum fuerit ut prima infectionis in aegrotante nota , fuerit hujusce tumoris in- a Observ. 'eflexions ouctant a Peste de Mar
249쪽
D NATU i ET ORIGINE psTIs. Hi expectata eruptro. Quod quidem non Medici solum Galli, velum etiam alii tactae fidei Auth res nobis assertum res uere. Hinc iure ac merito concludere nobis licet , eruptiones hasce non minus ad Pestem pertinere , nec eam minus accurate a quolibet alio morbo distinguere , quam suae variolas atque morbillos discriminant pustulae . Et ut in prima eorum classe , qui est decumbunt, sic in duobus hisce morbis, saepe febris Ohementia aegros prius absumit quam natu: aliis quam moliri potuerit vacuationem. Ea vero miserrima Pestis conditio , qua nullis sese prodebat externis indiciis grande agerebat infortuniui in Medici enim Chirurgi ad lustranda Defunctorum cadavera appositi, nullum apparentis morbi ex te num indicium detegentes morbum pro fleste non habendum esse , retulerant in hac Here opinione , donec ex iis imus propria socordia perieritis in perniciem 1 mul mediam familiae partem abripuerit Sua enites ipsum confidentia omnis cautelae fecerat negligentem.
Hoc vero potissi si tum discrimine discernitur ve i atque genuina Pestis ab illis summa maligni
rate praeditis febribus , quae solent ipsam antecedere dc ab insigniter vitiata aeris tempestate pendent quae quidem perversa aeris conditio vulgo Pestem etiam comitatur , ut alibi probabimus, Cum enim a febribus hisce emergere soleant
homines , nullo tamen apparente externo tum O-rum horumce indicio , quod vel levioribus ei a addit estis insultibus . adeoque desit illis patho
gnomonicum huiusce morbi signum, non possumus recta ratione , certoque fundamento concludete
250쪽
i V et , iij eas pro leviori tant vim hujus morbi gradu habendas esse. Contra vero diversae prorsd esse indolis vero simillimum est, nec ipsis ullum inesse contagium,aut cum Peste foedere necessario conjungi, ita ut possint emergere aliquando licet ipsas nulla excipia Pestilentia.
Nec tamen ita ne tem meam accipi velim ut alia ex parte pro Peste habeatur quae currique mbris in aliqua corporis parte tumores attulerit. Ut enim quaecumque pustula, in corporis superficiem extuberans, variolis indicandis non sufficit, nec omnis in inguine tumor statim venereus pronuntiandus est , sic non omnis anthrax pestilentialis est nec una est febris praeter Pestem ciuae per tumores aut abscessus crisim obtineat, sive in paroti dem , sive in aliam quamvis decumbat glandulam. Inest tamen discrimen quoddam inter tumores
hosce in Peste, in aliis quibuscumque febribus
multo citius enim in est lese in conspectum produnt, quam in casibus aliis quibuscumque. Vertim id praecipue Pestem ab horumce morborum generibus distinguit, quod ea sese contagio disseminet, alii vero morbi aut nullatentis , aut gradu saltem levjori , spargant infectionem. Hinc igitur novum mih illucescit motbi hujus caracter quo ab alio quocumque distinguatur Contagium scilicet. Id vero vel . vetustissi in iis innotuit observationibus Thucydides in Atheniensi describenda est e, ipsi plurim him immoratur a). Et Lucretius qui maxiniam suae descriptionis par