장음표시 사용
271쪽
D CAυs1 PgsTEM DIssEMINANTIBUS. 23 Nunc vero probabile omnino est spiritus ani males liquorem esse tenuissimum , qui intra cerebri vasa secernitur inde iri nervos deducendus.
Nec miniis vero simile est eam esse hujus fluidi naturam, ut magnam secum liquoris illius elastici copiam servet sub eadem mole compactam. Quo 1 quidem ipsi vim agendi summam, summam impertituressi caciam. Hujus quidem generis liquq r, maximas pati mutationes summe habile est, ab aliis cujus
cumque generis corporibus , quibus, cum ab ipso quidem natura summopere discrepent, aut a1 Cum accedere , aut cum ipso remisceri contigerit. Ita chemicos spiritus videmias cum ex iis quidam cum aliis confunduntur, ingentem concipere ferme tationis aestum , ut compositum inde enascatur a prioribus omnino diversum.
Id igitur si semel constiterit, effluvia illa sive
halitus qui a putrescente humorum mole e corpore quod estis depascitur , avolante , Volatilis esse, aestuosos , iisque praeditos qualitatibus quas in fermentantibus , unde procedunt, humoribus agnoscere est , intellectu si equi facillimum
erit, qua possint dote ubi intra nerveum sanioris hominis fluidum concepti fuerint, in eo taleScom-mOVere perturbationes , quae sua ipsis noxias impertiantur proprietates, adeoque saniori Oecono-aiciae animalis usibus, ineptas reddant. Verum dehisce alibi fusi iis disseremus. Haec una est de Caussis, quibus Pestis semel e nata , exten fiatur late proserpat; verum multo
latitus inhuc calamitatem disseminat alterum car sarum caput de quibus jam mentionem injecimus. Scilicet allata ex locis contagio foedatis supellex. cedenti ratione, Pestis ab homine in ho-
272쪽
Dinem a dum infecta in dormim sanam transvehebatur Forsan etiam ab u: be in urbem posse deferri, sed certe non ad insignem distantiam Uerit causa haec ultima, a Regionibus remotissimis labem advehit. Hinc praecipuus, earum Europae partium quae commercio incumbunt, terror,
hinc apud universias perficienda quadraginta dierum custodiae, ut servarentur immimes, o constans invaluit. Quae quidem omnium consensu recepta methodus, firmum constituit argumentum
posse a mercibus infestionem disseminari. Nec enim sibi facile quivis persuaserit tot gente in unum esse consensuras , si non momentotis innixa rationibus , ea invaluisset consuetudo. Praeterea vero non desunt singularia exempla , quae probent expressius illatam fuisse per merces locis est laborantibus advectas calamitatem. Plura ex iis postea recensere coget operis suscepti
Tatio nunc tribus tantummodo insistere exemplis suffecerit. Primum suppeditabit estis anno
16s6 in Romam ingressus. Hanc a Neapoli mer-Ces inter variaque vestium genera devectam, portum Neptuno primum appulisse constat. Inde vero ad vicinum Sancti Laurentii Castellum devenisse, ibique per aliquod temporis spatium cum foret commorata , Romae tandem ab hoc loco adducta est si Alterum nobis suppeditabit exemplum, quod aiunt de Pestis in Massiliam invassione. Quaecum accurata sollicitudine fuerint conscripta, MNimam merentur fiduciam. bhax ea relatioue Certo certius constat, ibi ab Oriente calam ratem
allatam, per foedatas infectione merces Qui
273쪽
D Chusis P EsTEM DI SsEMINANTIBUS. 2 senim hocce morbo primus occubuit, unus erat Cnavigii confortio, quod merces hasce detulerat. Aleos labes proximius devenit, quorum custodiae merces illa per quadraginta dierum explorati nem , fuerant concreditae. Quos brevi secutus est Chirurgus ille qui Magistratuum justu, ad exploranda eorum qui perierant cadavera incubuerat. Quae quidem omnia i recta ratione confiderentur, satis superque sufficient, removenda omni eorum cubitationi , qui merce ad infectionem communicandam, minus crederent idoneas Adest enὶm ea rei evidentia , quae vel maxime haesit tanti, omnes auferre possiti rupulos Forsan enim ali
qua Massiliae malignior febris, ita ut estilentialis audire potuerit, ante horumce mercium ad VOntum , desaevierit veitim harumce nulla sibi Pestilentiae nomen arrogare merito potuerit, ut a me antea demonstratum est. Contra Vero . e
nuina ac labit ima Pestis ab hisce morbis sedulo distinguendae sunt, si in ratiociniis quae ad hosce
referuntur morbos , errorem devitare libuerit. Forsan inquam, ante harumce mercium appulsum aliqua Massiliae , febris malignior insurrexerit. Forsan etiam , unum aut alterum allegari
potuerit exemplum , febrium quae sibi adsciverint eruptionem aliquam , qua est magὶ 'esse concordes viderent Da mihi enim rem etiam Londini observasse contigit Ver una nullatenti concipi potest , aliquid c uod verae est foret analogum , ante illud te ivpus emersisse. Praeterlapsae enim erant sex integraeis lota ad c , ab ipsorum Nautarum decubi tu , qui omnium animo S de Pestis tumultu commoverat , ad hoc usque sempus, quo primum, alicujus in urbe a Peste perempti
274쪽
inor Magistratibus significata fuerit. IJ vero cer telinauditum crediderim, Pestem ubi primum en
ta tempore ferventiori fuerit, tam longas con-eessisse induciaS. Quae vero estis praesenti anno Messinam , ii genti vastatione depopulavit , tertium hujusce generis exemplum suppeditat. Publica aut horitate
sancita relatio Londini publici juris facta a
sidem fecit, navigium Genuente ex Oriente Mesia sinam appulisse. Cum vero compertum foret , unum e Nautis qui aliquas linteis lana 'lina confectis , impletas cistas pertractassiet Patrasso In Pelopones , ubi saeviebat estis, coemptas, eodem morbo in itinere occubuisse, sedula quadraginta dierum custodia navi imperata est interim autem lintea illa clanculum asportabantur. Tribus postea
diebus Peste absumpti navigii Rector aliqui aurae, navis incendio consumebatur Latuere per aliquod tempus quae subducta a nave fuerant lintea, sed paulo post in vulgus emptoribus exposita sunt. Quod primum ubi factum fuit, morbus in eam
in qua vendebantur civitatis partem irrupit, brevi late contagio per omia em civitatem dissemi ηnandu S. Nec a propossit alienum crediderim , ut uberior allatis exemplis accedat confirmatio, narrationem hic adjicere , qualem a fidei non dubiae viro accepi, de iisdem effectibus Mos in propagandis variolis exerunt varia supellectilium genera Variolae enim frequenter ab hisce nostris regionibus , ad India usque Orientales c cci dentales Pestilentiae more , devehuntur. Imo c ii id. The London Gazette Jub 3.17 1.
275쪽
α Indiis Orientalibus semel ad usque Bonae Spe
Promontorium deducebatur, ratione, qualem,
lil ameram Anno 17 18 ab Indiis Orientalibus navis hic locorum appellebat. In ipso itinere variolis tres decubuerant pueri. Sordida quae ipsis
ex usu fuerant lintea , cista reconduntur. Ubi primum terram navi appulit, extrahuntur illa
d loci incolis lavanda dantur. et dum ipsis tractandis occupantur , ipsos confestim invadunt variolae, quae brev ad multa milliaria disseminantur in terras , eamque vastationem regioni attulerunt, ut maxima Civium parte, orbaretur.
Adeo autem difficile visum plurimis fuit in
tellectu assequi qua ratione contagii semina mercibus in alias oras deferrentur ut quorumdam Authorum ahea fuerit opinio, operinsectorum contagia deferri quorum quidem vula , ab alio ita alium locum possint devehi, morbumque producere , ubi ea fuerint exclusa. Verum ut nulla in nititur observatione ea suppositio, sic ipsam ita medium esse advocandam, nullatenus crediderim ;si, ut ex nostris conjecturis deducitur , contagii materia , actuosam exhibet substantiam , ex animali enatam putredine, obvium estis facile intellectui, qua ratione possit , intra mollium corporum porulo recondi, lasservari , si ea, simul ad se invicem appressa cohibeantur. Neminem latet , quam longo temporis spatio suum servent odorem aromata, si propriis asserventur involuta tegminibus. Id vero praecipue annotandum , quod quae ex hisce fortiori imbuta sunt odore, ut Moschus Zibetha c. succi a Kircher, Langius.
276쪽
CAPUT SECUNDUM , sunt ex animalium regno de iumpti, in ea de qtia luc agimus materia Quae vero substantiae mutuatum ab iis odorem servant diutius, maxime per se idoneae sunt d concipiendo communicando semel accepto contagi , ut animalium pelles, plumae, seri cum Fili, lana , ossypium , linum c. quorum pleraque ex animalibus pariter
Nullam porro aliunde clariorem infectionisi deam possumus mutuari, quam ex odoriferorum corporum effluviis. Ex Ii enim lia , novum animali fluido vigorem stupenda actione instaurant rcilia subito effectu saepe illud deprimunt, quasi
prosternunt. Hinc porro iusta conclusione eruere pronum est, actuosas moleculas ab hisce emissas substantiis eadem agere ratione , qua pestilentialia corpora, ita ut contagium nihil aliud sit praeter actuosam alicujus snbstantice volatilis ad
nocendum comparatae , efficaciam, quam quidem intra corpus nostrum odoratu adducimus
Tertiam propagando contagio causam assigna veramus, vitiatae scilicet athmosphaerae conditionem. Quantumvis recte se habeat aer , potest in assidentem ab aegroto corpore morbus proserpCr . Sic estilentiam grassari observamus , in omneSeiusdem navis socios . licet longe ab aere unde sibi morbum hauserunt , vento devecti morint. Hujusce generis casus summe memorabilis acci dit, in Peste quae Genuae anno 1636. grassata sit. Undecim viri fugiendo quo 1 runc saeviebat con tagio sese huic navigii generi quod elucca vocant, commiserant Provinciam scilicet Gallicam appellere destinaverant Verum cum jam vela facerent, ex iis unus peste decumbit, qui in cae-
277쪽
teros contagium sparsit, cum itaque unus post alterum correpti occumberent, negabatur ipsis ubi que hospitium rursus ergQ iam cogebantur relegere. Cumque redux Genuam appelleret navigium, ex omnibus superstes unus remanserat a . Ubi tamen ea est aeris conditio , vulgo non proserpit ulter id malum contagiosae scilicet particulta , brevi disper iste consularuntur. Verd ubi in foedato aere , contagio e mole culae , cum subtilioribus, quas illa progenerat corruptio, particuli occurrunt, novum cum ipsis iniendo consortium essicaciores simul evadunt, naturaeque tenacioris. Hinc contagiosa invalescit materie , convehenda aptior qxae ad ulteriorem c morbido corpore , distantiam. Generalius vero fervidior aeris tempestas , fovendo disseminandoque contagio magis idonea videtur, ut nulla dubitandi ratio , ei apparebit qui quam latius omnium filuviorum genera , per calidiorem athmosphaeram diffundantur , quam in frigidioris aeris statu, perspexerit. Verum ubi aesetuanti aeris fervori, ventorum silens aura, intem
pestaque addetur illuvies, quod quibusdam in regionibus est producendae, satis est , ipsam sine dubio sub quocumque coelo promovebit. Hippocrates enim febris in eo in quo degebat climate pestilentialis , constitutionem eam-ctem describit, quam ea quae ab Arabibus estem sei Toulon , i ait cle taleste. b Epid. Lib. IIIQ. Quod ea quam hic descripsit
Hippocrates aeris constitutio , eadem sit quae Pestem co-DHdtur , refragantibus nonnullis Galenus testatur in lib. de Temperamentis lib. R. c. q. in lib. de Differ Feb. I'. cap. iu'.
278쪽
1 o CAPUT SE UNDUM in Africa praecedere pronuntiatur Mercurialis eamdem actis constitutionem est Paduensi ptae lusisse testat sa). Eamdem in Diniensi est Gassen diis b) observat. Praeterea ex iis quae in praecedenti Capite de sensibilibus malis aeris qualitatibus dicta sunt , facile est ostendere, quomodo contagiosis morbis possit perversa ejus constitutio propagis dis favere, dum scilicet quibuscumque morbis, magis obnoxium corpus efficitur. Vertim latent in aere noxiae aliis qualitate , quae maloiem mereantur ipso ejus est , in Peste propaganda considerationem Saepe enim consopitur ' increscente etiam aeris fervore estis Smyrnae , quae quotannis per navigia estis devehitur versus Junii vigesimum quartum diem , quotannis pariter componitur, dum serenum siccumque coe lum eo nitere tempore incipit quo vapores qui per vernum tempus regioni incumbebant , fugantur atque disperguntur. Acris tamen fervor tanti
est in inducendo contagio momenti , ut si navi gium aliquod Smyrnam hyemali tempore, Novembris , Decembris, Januarii aut Februarii mensibus, Pestem devehens appulerit, ea nullatenu Scaput extollit, at si serior advenerit calamitas Aprili scilicet mense, vel etiam tardiris, continuo desaevit, donec emicueri praedictum quo tu fugam rapitur, tempus. Sed quod etiam antea , de latentibus quibusdam aeris vitiis quae possint ad fovendum conta gium operam conferre diximus, nostris etiam reuionibus applicatur. Quod quidem comprobatur ex ultima quae Londinum afflixit Pestilentia , 40 Mercuriat, Praelect de Pestilent. Hist. Eccles Diniensis
279쪽
eju enim semina intra unam alteramve domum servabantur recondita radm acerrimo gelu steu,ret hyems , sed malignam exeruere qualitatem , statim atque sese vernus exclusit calor iisque novum amavit vigorem At quae mox secuta est hyems , omne ita suppressit contagium , ut non emergeret amplius, licet ipso Decembri mense, media Parce clarum pars infectione adhuc foedata
Nec ulli1m certe dubium moveri potest, quia
vitiata aeris conditio , vires atomis contagiosis
suis mas inspiret, alioqu i ii tellectu 1it scis imuni foret assequi , qua ratione Pestis, ubi semel aliquam sedem occupavit , possit sine omn1moda Incolarum vastatione plane cellare. Quod facile concipitur , si qualitate aeri supponamus emendatas , coelumque ita puriori perfusum aere , ut
possit estis malignitas retundi omnino atque sa-perari. 'At alia ex parte , numquam ea aeri ingenita est corruptio , quae possit estem per se ad aliquam disseminare distantiam. Verum propagatur communitis, a j vitate in civilitem , vel ab infectis aegrotantibus, vel a domorum supellectile contagii seminibus imbuta. Numerosa enim proferuntur exempla in quibus Pestis quasdam depopulabat urbes , dum viciniora , sive pagi , sive oppida, ab ea prorsus intacta immunia fervaren tur. Hinc fit ut vestigiis vere ab normibus ab urbe in urbem aliquando proserpat. Narrat Thuanus )Pestem in Ita ha eodem anno Veronam in Tri-
280쪽
duam occupabat, intacta interea intermediaVicentia , licet anno qui proxime sequebatur , ejusdem submitteretur impetui. Argumentum certe illu tre non ab aere e Verona Paduam atque en tiam devenisse contagium. Infectus enim aer omnia per quae veheretur loca aequali calamitate contamina set Postremo demum hujusmodi in Francia exemplum innotuit , cum a Provincia plures per leucas , intra agrum e Gedi dan γnetraret. Revera tamen ad viciniora Pestis uugatius proserpit. Quod quidem inde probabilius
pendet , quod semper necessarium quoddam circa necessaria intercedat cum vicinis commercium. Eludit interea , cautelas vel severiores , partis contagiose subtilior textura Tilm etiam deferis tu per eos infectio, qui dil sese a loco surri piunt , confugiunt in vicina. Fateor quidem difficile demonstrandum fore nunquam id esse metuendum , ut cum Pestis ingenti ferocia in urbem aliquam decubuit, aegrotantium ita adaugeatur copia , ut aerem contagiosis onerentia litibus , qui ab ipsorum corpore
eo mittantur numero, quo possint ad circum vici Da loca ventorum ope deferri, ibique cum nondum satis dispersa perveniant, ut nulla inde metuenda sit injuria contagiosam prodere efficaciam. Praesertim vero cum vulgatum sit ita effluviis perniciosis gravidum esse aerem. ut nullus in urbe foedata locus ab illa servetur immunis. Ubi enim ad summum pervenit morbus acumini apicem , infectione corripiuntur aequaliter, thim ii qui sese ab