장음표시 사용
261쪽
DE NATURA ET ORIGINE PESTIS. 223 qui ab exundante Nilo aquas accipit , quo recedente ruis sis sensim exsiccatur. Hunc in canalem plebs onuae sordium 'nus, animalium insepultorum cadavera projicit ita ut qui inde foetidissimus exoritur limus . intolerabile sanitati damnum inurat a In hoc rerum statu, Pestis quocumque anno , populum hunc , constanti impetu depraedatur, Qtunc ipsi tantum fram injiciuntur cum Nili exundantis aqua limum, omne forulium genu secum averrit, auxiliantibus simul frigidioribus ventis, qui puriori essiciendo aeri tuos immittunt halitu S. In Ethiopia monstro a illa locustarum agmina,iquet dum fruges Ore voraci consumunt, s epe famem induxisse fama est, novum calamitatis fundamentum regioni afferunt, dum perempta , corruptaque eorum cadavera , nisi venti per aera in mare deferantur , novam excitandae pestilentiae ansam praebent. Putredinem enim fovec amplificat, summa coeli intemperies , qua adeo hisce in regionibus foedata es , ut per qui
tuo menses continuus imber, una in anni tem
pestate perpetuo infestet cc Singularius vero hoc sub ima te observatum est , Pestem frequentius innasci cum pluviae fervescente ullo Augusto decidunt, quod sic ex pretiit Lucretius,
Intempestivis pluviisque 2 fotibus icta. 6
262쪽
Si vero hosce aereae intemperiet enectus si se is vidi ori Ethiopum aere, conferamus. cum ii qum viciniores Arabes a Medici de Peste pronuntiaverunt ejus cilicet incunabula in intempestativis terrae humescentis vaporibus , fervoribus δίventorum silentio esse deducenda , satis ut arbitror, causa hujusce morbi lucescet insignior. Quibus ex observationibus ad se invicem collatis concludere fas est . Pestem e putredine oriri quae constanter hiice in regionibus eae rata , ii prae sertim ea ad summum acuminis gradum increscat extollatur ob perversam nutati aeris conditio, ,em putredine vero quae potissimam e animali regno deduxerit originesm. Per picuum est omniurn animalium corpora converti posse in materiem , quae huicce calamitati inducendae apta sit. Res enim quotidie in iis occurrit qui esse decumbunt ι ita scilicet eorum alterantur humores , ut alios possint in fedtione Contaminare. Nec omnino caret veri simili fundamento , volatiles quibus himalium scatent corpora, Oleculas posse aliquando in quibusdam pellum lati aeris conditionibus , quales fervente in Ethiopia Syrio . occurrunt, per putredinem , iii substantiam pestilentiali mi asmati analogam , mutari atque pervesti. In hisce enim nostras, quae
te petrat ri coelo gaudent . regionibus , ac curri saepe Cura nuntur acrimoniae gradum , quem vix aliae
attingunt putrescendo substantia : hinc haliturn exspirant, qui hominibus intra activitatis spha gari constitutis , maximum important periculum. Ut fit in exitialibus illis maxime venenosi humoribus, qui in cadaveribus putrescentibus geo i Rassi invicenn.
263쪽
- . DE NATURA ET ORIGINE EsTis. 1, Derantur hujus generis exemplum maxime illi stre a me adductum fuit: a possent vero multa alia etiam in medium afferri, si rem casus requi xeret , specialius in corporibus hydropicis, iancrosis tumoribus cim hocce sub Septentrionali
coelo, animalis putredinis maxime serales sectus 'idemus emergere, quanquam ad summum taque pestilentialis malignitatis acumen non attollantur , quales sunt febres illa quae collecta in unum numero Sa hominum congerie saepe enas cuntur, ut in castris , ob idionibus , atque carceribus familiare est. Forsan vero hic operae fuerit pretium advertissengyptios A. temporibus vel remotissimis cita sen-ssse , quantum in inducenda peste conferre animalium pereuntium putredo, ut volucrem bim cultu prosequernutu divino , ob eximium quod ipsis cie staret officium, dum redundantem anguium copiam vorando , exhaur Iret. Hos enirn Iloi minus noxae intentare putredine mortuos binservaVerant , quam vivo morsu intulisse. bin Verum putrefactionis genus nullum est , quo Isub foelicior Europae coelo, tantum valeat efiicaciae gradum concipere , quantum ad veram proliciendam pestem requiritur , c ex constanti Arabum Medicorum observatione edocemur , aliquam vel in fervidioribus etiam regionibus re quiri aeris intemperiem , sive ut nocivis illis sub , ,hassa on Polsons.
Ob Cita de Nat Deor. lib. I. g. 36. De hisce voIucri
bus loquens , ait : Avertunt Pestem ab IEgypto , cum Omlucres , angues ea vastitate Libyae vento Africo invectas interficiunt atque consumunt. Ex quo fit , ut nec moria vivae noceant, ne odore mortuae,
264쪽
stantiis tanta ametur corruptionis efficacia, si1πe ut concipiencti erumpentium effluviorum mali
gnitam, habiliora fiant hominum corpora. Qua quidem utrimque ad labem concipiendam aptuetudo, maxitDe ex iis produci potest aeri qualitaA
gatis continuent viribus, uer aliquod tempori, Hatervallitam , aequali impeti defae viant: Qes tecumque hic de Pestis natalibus protulimus, ea adeo evidenti innixa videntur ratione ut non possim non admirari Authores aliquos harumce causarum consiste rationem res puere, iisque rejectis,ad qualitates occultas , malignos yderum aspectus arsenicalia , bituminos i , ineraliave alia es fluvia recurrere , quae quidem causae ruinosum in sola imaginatione, ibi reperiunt fundamentum. Ea tamen non ita accipienda velim quasi hic mihi consilium foret, alias aeris excludere perturbationes, quae magis absconditae forent quam praeternaturalis illius aestus atque humilitas , sua in promovenda is nutrienda peste quae se mel a propositis causis emerserit, essicaciae partec Contra vero rem ita aliquando se habere, mihi persuasum est. Id en1m apud nos observatur, ilicontagioso alio morbo, Variolis scilicet, quae vulgatius quidem propagantur, saeviunt, cum aeris calor accesserit humiditas. Nec tamen intus a
pe maxima impetere ferocia advertuntur, in aeris constitutione prorsiis contraria , hyeme scilicet, sicco frigidissimo aere Verum morbum producere , eique vires addere , cum jam fuerit enatus, duo sunt inter se maxime discrepantis .Et quantumvis diffitendum non sit arcani aliqui J in aere late-Le , quod ptimam morbi foveat eruptionesia, Oli
265쪽
D NATUR ET ORIGINE Es Tis 2 et nainus tamen ii reprehendendi sunt Authores qui
specificam harumce mutationum naturam, audent determinare , quanquam nulla nobis suppetat, harumce cognoscendarum via Eae enim , nullam
nostris sensibus sui pro clunt directa , quibus ad
examen revocari possint, indicta , nec earum e fectus , dum est stimulus acidunt, aliquid nostrae menti de specifica earum natura , insinuant. Id igitur tantummodo nobis cognitum est, e stis causam quaecumque sit illa , ejus esse naturae ut cum intra corpus assumitur, eas in sanguinem mutationes operetur, quibu inde corros1-vam omnes humores adipiscantur qualitatem , qua vel omnia interna inflammatione atque gangraena depopuletur , vel bubones atque anthraces, in externam corporis superficiem trundat, qui dum in suppurationem vertuntur, materiem interea emittunt morbo propagando idoneam. Quae propagatio qua peragatur ratione , sequenti Capite
266쪽
HUCUSQUE in investiganda estis origine
diutius immolati sumus, ut quantum fieri pollit, omnis piae verteretur objectio, adversiis ea quae jam de Causis estem nostro sub coelo foventibus atque spargentibus, erunt exequenda. Invalescit porro contagio labes illa. Qui in C tuos infectionis emcacia intelligenda rudiores sunt, id est, qui miniis imaginatione assequi po C. sunt , quam subtile sit c exquisitae tenuitatis contagiosum iasma, adeoque quam facile avariis in varios transferatur, ejus eruptionem , acris malignior qualitati in ipsis quos infestat locis enatae solent adscribere. Alia ex parte plurimi ex iis quibus contagios a Pestis natura , firmis innotuerat argumentis aeris omnem influxum , ad eam efficacius propagandam , rejecere. Quanquam aequaliter, hinc contagium morbo innatum peculiare, hinc vero quae contagio robur addit acris intemperies , ponderanda sint, ad examen revocanda. In hoc igitur Capite idi nihi propositum est, ut sui utrique limites adscribantur, Wad utramque causam sui revocen
Quod quidem ut peragatur, causas disseminanda spargendaeque pesti doneas, ad tria revo-
267쪽
suppellectilem a locis hi diis in alia loca delactam, corrupti aeris conditionem. Plurimi ex alio in alium communicantur OG
bi vero non eadem ratione instinuantur. S hydrophobia nulla alia ratione infunditur , quam dii venenatus animalis humor , sive morsu seu alia ratione analoga cum ipso inficiendi sanguino remiscetur. Contrahitur lo contactu scabies. Intimiorem contactum requirit lues venerea. Orbilli vero , Variolar, dc ipsa Pestis proximiorem ad aegros aditum requirunt solummodo. In iis enim tribuis posterioribus morbis, contagio au'riendo evadunt obnoxii, qui iisdem sub aedibus decumbunt, aut aliquod cum aegris habent com
Experimentis vero quae in Praefatione attuli mus , quibus Pestis in Canes inducebatur , infusa intra animalis venas , bile , sanguine , aut urina peste affectorum , patet universam humorum animalium molem , summa in hoc morbo putredine esse vitiatam Sc penitus pessumdatam. Hinc ergo
facile est intellectu assequi, qui fieri possit, ut tam degeneri liquorum fonto, disseminari possint
Undequaque in ambientem athmosphaeram exitiosa esiluvia. Quod quidem specialius eveniet, cum maximam conceperunt humores fermentationem id est , cum ad summum fastigium , febris evehitur. Dudum enim observatione constilla , liquores in fermentationis actu constitutos , vi summa sui motus intestini , maximam subtilissimarum partium copiam a se projicere. Quae quidem lecularum e luvia , in eas praecipue corpori glan dulas de curabunt, quae copiosiorem Vulgo exer
268쪽
cent secretionem , eamque hujuῖ generis , quae facillime adaugeatur. Tales eae sunt quae in ore Iiquorem effundunt, aut ad cutem hiant glandulae, ab iis ergo contagiosas uberius haurit particulas aer, quae semel intra viri sanioris corpus allum piar,
Ore omnium fermentorum eamdem ipsius hi moribus mirationem conciliant eosdem cient tuis
Ea quidem Tuvia, duobus intra corpus viis assumuntur , respirationis Cilicet ope , vel per cutis spiracula, sed horum postremorum praecipue auxilio. Id quidem certissimum arbitror , aliquid re pirationis ope , intra sanguinem ab aere afflari, atque inspirari. Quod quidem ea evincitur annotatione, qua deis prehenditur aer idem, respirationis usibus diu non sufficere , licet harumce qualitatum nulla defraudetur , quibus & pulmonibus inflandis, agi tandoque sanguini sussiceret qui solent ipsi vulgo usus adscribi. Id vero luculentius conformatur ex eo quod insilii Docti stamus Halle retulit , quod cum jam ad aliquam sub aqua altitudinem in machina sua urinatoria immergeretur , spiraretque adeo aerem naturali multo densiorem , semet ipsum obiervabat , multo raritis spiritum adducere, quani supra terrani soleret , quod certe plus quam vero similius evincit , praecipuum hunc esse respirationis usum, ut subtiles aliquot particulas intra sanguinem convehat. Una Cnim major aeris copia uno impetu intra pulmones inducebatur , adeoque harumce molecularum numeruς
major intra sanguinem suscipiebatur, minus frequens vita usibus susciebat respiratio.
269쪽
D Caus1 PgsTἴM DI SsEMINANTIBUS. 3IQuod vero spectat cutis spiracula cum per innumeros hic hiantes poros continuo fluxu, subtilissimi humoris ingens emanet copia , Per spirationis c Sudorum nomine, vero limillimum est eam dem patere Iam subtilissimis corporum ato iam is intra corpus admittendis quae possint ad internas usque corpori partes penetrare. Imo vero res plane demonstratur ex unguentorum 'alneorum calid orum subtiliori penetratione, horum enim Tectus ab exquisitioris tenuitatis S esticaciae partibus sese intra sanguinem insinuantibus
Id vulgo creditur sanguinem solum a morbi si cis hisce effluviis, labem concipere. Verum haee mihi insedit opinio aliud dari in corpore fluidum
quod in morbis aequaliter, si non etiam vehementius assiciatur. Fluidum scilicet nerveum . vulgo spiritus animales vocant. Ut enim liquidum Llud omnium motuum, sensationum omnium pri mariam est instrumentum , in secretionibus vero
peragendis , ipsoque sanguinis circuitu plurimum habet efficaciae , nulla insignior illi potest imprimi mutatio, quin inde immanes in oeconomia animali oriuntur tumultus. Nec en1m possibilae est universam sanguinis molem ita funditus corrum pi, e exiguo temporis intervallo , quo saepe sese exitialia produnt symptomata. Hi porro aegrotantes qui primam lailem Massiliae constituere potistimum Bajuli qui infectas contagio arcinas recluse re, in La ret Massiliensi, vix primis erumpentibus in etionis indiciis misere quali subito impetu prO- strati sunt. Invadebat scilicet rigor , remor , cardialgia , corripiebantur vomitibus, vertigine , capitis gravitate , languorei anxietudine univere
270쪽
a 32 CAPUT IECυNDUM tili. Debilis interea aderat Ec inaequalis pulsus
haec vero symptomata paucas post horas prompti sim morte excipiebantur. Exitiales tanta rapiditate effectus ab aliqu1 pendere debent corpusculorum summe actuo ita 'rum efficacia, quae sese intra subtile aliquod δε summae activitatis fluidum , insinuant de immis cent , eiusque proprietates subvertunt. Tale a
tem quidum aliud nullum est , praeter fluidum
Nec a nobis ulla expectari fas est, de pec tiari methodo se fluido illi noxa inuri potest
ulterior explanatio , obscuriori scilicet velo nobis abscondita sunt leges queis universi orbis machina gubernatur, quibus aut sese mutuo attrahunt, vel contra refugiunt diversa quae circum-sant corporari qui fiat ut inter se mutuo nexu conjungi ament minutissimae materie moleculae ut ulla ratione determinare possimus quo in sese agant impetu, pr*sertim intra animalium corpora, quae structura donantur exquisite tenui, ex operibus naturae forsan intricatissima. Verum in proposita materi aliquid conjecturae tribuere licuerit. Ingens ille nostras Philosophus, cujus inventa omni admiratione prosequenda , Vel acu tissimorum ingeniorum aciem exsuperant, Undequaque per universum terrarum orbem subtilissimum, Maxime elasticum fluidum difffundi pronuntiavit, cujus vis .essicacia maxime sit insignis. Refractionem atque reflexionem in luminis radiis ab hacce materia pendere supposuit, per ejus vibrationes calor corporibus infunditur , imo dum ea pervadit, maximam producit DRO uum partem , quae a mutua in se invicem actione exoriuntur.