장음표시 사용
381쪽
Ι , I a I ri 3 3rum cujusvis aetatis , ab anno quinto ad tricesimum , suis ipse manibus contagium insevit idiaque tam felici successu, ut cum maximam partem ess ni AEthiopes , ne unus quidem periret. Quanquam enim Americani omnes pestilentia hac correpti gravissime semper laborent , majus a me , ab ea periculum Afros subire experientia
Quae cum ita se habeant , numquid forte contra opponi possit, jam dispiciemus. Et primo quidem sunt nonnulli, qui exanthemata ab Insitione
Variolarum nata non genuinum es si morbum contendantri ideoque neminem experimento hoc a Variolis in poster uim tutum praestari Quin enixe operam dant, ut testimonia eorum adducant quos insitivum morbum pas Io vera nihilominus variolae postea corripuerint. Caeterum qu fieri possit , ut contagium , hoc est, ipsum Vatiotarum semen , non suum, sed alium dis Iimilis generis morbum procreet , planc non intelligo. Neque refert certe, quanam via id contagi iam sit acceptum , si modo manifestas morbi notas produxerit. Quod ad illos autem spectat, qui Variolis arte factis perfuncti , iis tamen denuo laboras. di- cantur ipse profecto , summa licet diligentia adhibita, ne num quidem documentum , quo id satis constaret, adhuc rescire potui. Scio inteum: chari pastina , maxime a nuper quodam Auctore, historiolam de puer , in quo I tribus circitera iam se lapsis, postquam ab Insitione morbum con traxerat, o novo proruptrunt Variolae. At novi etiam dubia admo1dm te elle hanc narrati' nem uti ex familia, qui nullas ab illa Insi tione comparuisse Variolas arsirmarent parentes
382쪽
fellisse , neque astantes gratum huncisus eris forem eripere voluiste. Ut dicam igitur, quod fesest si tale quid semel evenerit, cur nos frequentius idem contingere videmuses Aut quid valere debet sim gulare exemplum , certurii licet x explora rum cum in aliis fere innumeris id gerius experimentis nihil tale unquam usu compertum sit 3 Sed tenet nonnullos insanabile scribendi cacoethes, immensum aliis, quibus invident, contradicendi studium. Demus ergo illis hanc veniam, ut sua
Sed pergunt nos deterrere , dum metum subesse volunt , ne forte simul cum Variolis alius quidam morbus contagiosus, qui sanguini de humoribus aegri insesserit , ii sanum corpus tranS fCratur eo quod subtilissimum mire actuosum
sit omne contagium. Et verisimile uulem videtur, posse nonnullos morbos , praeter Utaneos, per cutem intromitti quales fortasse sunt strumar, i clues venerea Vix tamen crediderim id unquam fieri, ut linius morbi feminium alterius , qui diversis sit naturae genitalem materiam lectam ferat commistam.
Utcunque aut cm res sit, insanus foret Medicus qui, nullo delectu habito , ex quolibet corpore puS' morbidum ano inferendum X traheret. Accommodatissimae ad hunc usum sunt infantium aut Puerorum , carer sanorum in parentibus, quoad ejus fieri pote ita sanis prognatorum Variolae Princere plus mea op nione refert in quale corpus in fundatur, Quam de quali eximatur pestilentia virus. Quo 1 ideo moneti sum duxi; quia non semel ammadverterim triobstarios C incautos quos dasn
383쪽
lethales Variolas immisis . Denique momenti bi)ge maximi est, ut caveat Medicus, ne in corpus, iam contagione tactnam novam contagionem trans. ferat. Hoc en 1 factum novi eventu funesto, oppressa nimirum de succumbente duplici morbo na- rura , qu alterutrum forsan simplicem vincere pomissiet. Caeterum cur tutior sit insitivus, quam naturalis hic morbus, rationes, quae praecipuae mihi via dentur, breviter subjiciam Piimum igitur corporipuerili, vel saltem juvenili, P pro aetate firmo ac robusto , inditur venenum. Deinde misso , cum id opus est fimguine , humoribus per lene medicamentum expurgatis, insecutura febris vehementia occurritur. Denique per Omne id tempus, quo latenter vires suas exerit contagium cui operi Cel , vel novem ut plurimi in dies insumuntur' quies' moderatio in victu caeterisque rebus ser-Vatur; cum multi, in aut nimiis exercitiis sanguine calefacto , ex improviso iis febres incidant
Unde cuncta graviora evenire necelle est. Putarunt
quoque nonnulli effluxum humoris ex vulnusculo ad inferendum pus inllic o , ut etiam ex pustulis circa Oras ejus prorumpentibus , ad aegri salutem nonnihil conferre. Sed exigua illius copia , quae hac via effunditur , vix quicquam , ut videtur, juvare potest. Multo plus praestabunt emplastra duo vessicatoria brachio alterutri S cruri imposita , promota interim per totum morbi tempus purulentae in ulceribus materiae digestione. Quam quidem medicinam ex usu hic fore nequaquam dubito.
Restat, ut moneam , adeo mitem plerumque me hunc morbum ab nasitione genitum , ut vix alia
quan Medici opem desideret. Sin autem secus acin
384쪽
, c D VARIOLARUM INSITION p. ciderit, quod nonnunquam fit; eaedem curationes, quas in singulis Variolarum generibus proposui
Illud denique minime praeteriri debet , quod frequentius in morbo arteestecto, quam qui spontes ortus, furunculii tumores sub auribus atque in alis superveniant iam , opinor , ob causam quod minori vi foras illic propellitur venenata materia , cui incommodo ita subvenit natura. Qua propter id omnibus modis agendum est , ut illi quicunque sint , maturescant, per se aperiantur in minus hoc succedat , ferro incidendi sunt. Et postquam pus omne fuit extractum , idoneis medicamentis , iisque frequentius, quam in naturali morbo usitatum est , adhibitis, corpus purga ri oportet. Φ γο Φροοος Φροο γγ e oo γωγω oo o
AGNAM cum Variolis assinitatem habent Morbilli; utpote qui eandem originem dr-titi, in iisdem gentibus nati, atque eodem ΟΠΟ, contagione nimirum in dissitas regiones sparsi sint; nec plus vice implici quenquam corripiant. Historiam morbi prout apud nos plerumque. grassatur, accuratissime , ut solet , descripsit Syden hamus; qui Febrem eme dicit, quae ut natura, ita es medendi ratione cnim Variolis fatis convenit' hoc est , summa cum inflan. matione conjunctam, cinqua pustulae sibi propria per diem protruduntur. Haec atriem inflammatio non sollim exterior, sed
385쪽
Dt MORBILLIS 3 Tetiam interiora corporis occupat, δί praecipue pulmonem unde sequitur ullis cum spirans es ficultate. Quanquam autem minus periculo ius sit hic moibus, quam Variota in brevjori tempore maneat , quippe quae sexto fere , vel septimo die
interdiim vero octavo , quammis tenuissimis , farinae instar, a corpore decidentibus , finiatur cum graviori tamen , quam illae , anxietate , ccalore intensitori ingruit. Idcirco calorem totius corporis cum innammatione , inquietudinem ,
animi angorem in Morbillis, quam Variolis, gravius urgere observavit Rhazes Pa). Saepe igitur mirari soleo, sagacissimum atque
experientissimum , quem saepius laudavi, Medi cum non praecepisse, ut in ipso statim morbi principio detraheretur sanguis hanc vero medicinam ita neglexisse , ut sub finem morbi solum , ubi regimen coDedicamenta calidior spirandi clima cultatem ac tussim intulissent , adhiberet. Qui tamen ipse observavit tarrhoeam , quae hanc febrem frequenter excipit , quamque alitibus in flammati an guinis in intestina aentibus ortum 'fuum debere dicit, sola tena sectione levari b). Sed magnus alioquin vir ille venia dignus videtur quoniam iis temporibus a sanguinis missione in febribus istis, quae conjuncta secum ferunt exanthemata , idque maxime in pueri , quo praxi pue corripit hoc genus aegritudinis Medici ab horrcbant; ne scilicet ea depletio eruptioni per cutem faciendae obstaret. At metum istum vanum a Libet De Uarioli & Morbillis, huic Libro adjunct.
386쪽
fuisse ex eo apparet, quod rem longe sectis evenire: certissimum est. ocirca , ut ad Curationem Veniam , cum Vasiolis amnis sit haec pestis, non longe ab ea diversam, quae in illis fuit exposita, desiderat. Sanguis itaque , incipiente morbo , pro aetati ac vi-Tium ratione detrahendus est si quidem id fieri possit , ante pustularum eruptionem ; sin illa jam proruperint , nihilominus mitti debet. Maximum en 1 a pulmoni inflamna atione imminet periculum, cui quam citissime occurrere oportet. Unde in febris incremento, etiamsi inter initia id factum fuerit, venam secare interdum Opus est. Denique nunquam committendum est , ut desxnente iam morbo , cuteque marcescente , Omittatur sanguinis detractio qua humorum in pectus aut intestina defluxus averti, secuturae hinc febris hecticae tabisque incommoda praeveniri posse
Dolendum est sane Medicos in tanta cuti inflammatione non semper praecepisse venae sectionem. Et orto num in primi miro. , qui Um morbo consistente . missionem fano uinis necessariam esse animadvertat, in principio tamen ab illa maxime abhorreat. Sed Medici hujus mentem transversam egit temere concepta, neque recte inrellecta, opinio de malignitate , spiritibus animalibus infuso veneno; unde pessimo exemplo medicamenta calida , cardiaca dicta. copias scilicet contra hostem auxiliatrices, corpori nimis festinanter immisitia . Tanti refert, ut mechanicis principiis primum instructus ad artem medendi
quis accedat. a iuretolog. Par. altera. cap. IV.
387쪽
Imperavimus cita ut soluta magis , quam adstricta; roto morbi tempore perstet, alvu S. Ad remedia quod attinet, iis, quae sanguinem refrigerent, qualia in altero morbo proposuimus adjungenda sunt, quae tussim leniant, dc materiae exspuitionem adiuventa eclegmata scilicet oleo faci& decoctinn peditorale , quod , paulo nitri adjecto , per totum morbi decurium potui frequenter dandum est. Soporiferum medicamentum , nimirum Drltpume neconio , priruis etiam diebus dare sole. bat Syden hamus, non satis, ut opinor, cautuS; spi illant enim humores , spiritum dirriciliorem reddunt pustularum proruptioni obstant, cuncta id genus pharmaca. Propterea, increscente morbo, his perparce uti oportet , inclinant'Vero, comm Odissime adhibentur. Cum tussis enim ab acri pituita pulmonem infestante febrem lentamin phthi san Dinatur, a nodynis illam compescere Opus est. At interponenda sunt in hisce calibus per debita intervalla , medicamenta cathartica, sed lenia Lacquoque bibendum est , praesertim asininum. Quinetiam coeli mutatio maxime necessaria est. Denique exercitationibus, prout aegri imbecillitas id inat agitandum est corpuS. Vereor profecto, ne famam aucupari videar narratione sequenti I liceat tamen mihi , quoniam ad rem facit,4 priora confirmat, illam exponere Aunis Vere quadraginta abhinc gras labantur in urbe, nostra solito aevi his Morbilli, ita ut ipsis Variolis efferat perniciosiores. Convenit me tunc tempori S Medicus quidam celeberrimus, rogata S, ut quam tenerem in hoc morbo medendi viam , vellem cum ipso communicare. Quaero igitur , num sanguinem
388쪽
me id fecit Syden hamus. Quare ut semper in principio , vel , ii critis advocaretur, primo quoque tempore secari venam uberet, suadeo. Peripneu moniam enim , inquam , conjunctam secum fert hic morbus, cui non alia via occurri polle ipse optime sciret. Non ita multo post accessit ad me, gratias agens pro consilio seque omnes ad unumqUOS hoc modo curallet, periculo eripuisse affirmans. Ex illo tempore ita increbuit ista medicina , ut etiam Pharmacopoeis nostris hodie bene nota sit. Illud denique monendum videtur ut de Variolis observavi, illas plus minus saevire , prout anni
tempestas,&aeris ambientis conditio , chim morbi contagio conspiret ah idem quoque in Morbillis me usu venire comperisse. Commemorat etiam Mortonus anno M. DC LXXII. ita iii populum grassatum fuisse , hunc morbum , ut trecenti siligulis hebdomadibus in urbe perirent b).
Sed opusculum hoc qualecunque tandem exe-gici quod ut contentiosis forsan malevolis hominibus , an fana ad cavillandum reprehendendum praebere noterit , Civibus tamen nostris , ut spero , in usum commodum cedet quo nihil est magis expetendum. Nam omni laude praestantior est bene collocatae operar, rediique animi conscientiari qua fruitur temper , qui bono publico se consulere ostendit