장음표시 사용
361쪽
Cd nunquam fieri potest , ut in Istatim
liquor aquosus iii pus abeat concretum id a sere oportet , ut per illas vias in corpore X purgetur, quae tenuium humorum derivationi natura sunt aptae. Dixi jam antea magnum esse cuti cum renibus consortium. Dum igitur ubi iussima pals laticis per cutis meatus transulare cogitur quod crassitus est , per iter urinae, medicamentis ad eam molendam idoneis, foras expelli debet. Ex his autem cum nullum sit nitro praestantius; id eo pondere , quo stomachum non ledat . scrupuli scilicet aut drachma semis , in vino lena solutum quod solum huic morbo convenito ter die quaterve dare opportunum erit Sub finem autem C narinoi quod Syden hamo nostro ii deliciis fuisse video aut alio quovis generoso leni , vires sustentare licebit. A dum nitrum sic assumitur, interponenda erunt invicem ea medicam lata, qua S cordi sint utilia, Materia fluxum ii pustulas adjuventri qualia sunt confectio Raleighana volcardiaca dicta item Pulvis enoardicus, adiecta interdum Croci aliqua portione, Spiritus e cornu cervi elicitus. Neruntamen praeter haec , die a prima eruptione quinto vel sexto imponenda sunt, tum sub imam colli vertebram , tum brachiis de tibiis internis , vessicatoria ; cui proposito aptissima sunt malagmata ex pasta epi pastica confecta quae mollitie sua ad cutem pustulis interjacentem permeant, eique adhaerent. Hac enim serosi ita quoris extractione febri, quae cum nihil amplius in cutem derivetur, ferocior instat , tempestive
Scio equidem Med os nost os plero ur celeiarius, irimis etiam morbi diebus , in mimii,
362쪽
omnibus Variolis hac medicina uti. At metuendum est profecto , in cantharidum stimulis nimium acritatu sangui minus recte humoris propulsion m in nascentes pustulas perficiat. Crystallinis magis periculosae iunt verrucos Varioli ; quod neque suppurare potest, neque per urinam exire , crassa nimis morbi materia. Quare
febrem diligenter curare, sudorem quoque a 4 humorem digerendum medicamentis jam dictis , quae cordi sunt utilia, elicere oportet. Cuti etiam malagmata epi pastica admoveri debent. Hoc autem morbi genus semper esse mortiferum Medici Arabes a finimarunt pa . Peculiarem denique animadversionem Variolae istae postulant , quas supra sanguineas nominavi. In his autem si efficinae locus sit, iis remediis pugnandum est , quae vi sua styptica languinem
quodammodo cogunt, cita supprimunt, ut numinimas quidem arterias perrumpat. Ex hoc genere praestantissima sunt Cortex Peruvianus, Alumen , Spiritus qui Oleum dicitur Vitrioli. His vero sic uti oportet, ut alia aliis uter ponantur. Corticis igitur istius drachma una per intervalla sex horarum assumi poterit dc elapsis tribus horis , luminis quantum conveniat. Valentissimum quidem erit , si ita componatur ut luminis re partes cum una Succi illius in ip stati, qui inepte ban guis Draconis dicitur , liquantur Massia autem reis frigerata in pulverem teri debet culus scrupulum unum , cum Co erva inarum rubrara m hibolum redactum , vice simplici devorare satis est. Oleum Vitruoli ea forma commodissime dabitur, a Uid Rhaa. Lib. adj ctum, Cap. III.
363쪽
quae Tincturae Rosarum nomine prostat cujus Cochlearia quinque aut excidentidem bibere licebit. Quin liquoribus, qui potui dantur , assidue instillari debet; n primis si maculae lividae , aut nigrae , pustulis interspersae compareant. Neque in fanguineis soluim , sed in in aliis etiam generibus, ubi cutis foedata est , uti issimum erit. Illud tantum adjiciam, comperisse me minicatoriorum usum, si forte delirium requisiverit, etiam hic satis este tutum. Nonnullos vici hujusmodi curatione sal-VOS evasille , quibus sanguis magna copia simul cum pustulis erumpentibus per iter urinae proflu-Xerat. At limines , quod memorabile est , sub finem morbi grave aliquid passi sunt iam aut furunculis frequentibus in corpore oborti , aut tumoribus in glandulis sub auribus .axillis , qui aegre suppurarent, excruciabantur. Me nini etiam in juvene quodam tonsillarum alteram ulcere gangraenoso non facile fanabili corruptam obiervasse Manifestum est igitur virus hoc difficillime ex humoribus expurgari neque sine suppuratio ne aut procedente morbo, aut cum jam fere desit , corpus ad integritatem suam redire. Convenit autem in omnibus hujus morbi generibus, ut sub finem die nimirum nono aut decimo, at V. moveatur. Febris enim putrida hoc tempore , exarescentibus pustulis, aut si nulla si luppurati, tumore innammatae cutis subsidente, plerumque supervenit quae nulla alia medicina tutius depellitur. At lenioribus antlim catharticis hic opus est , qualia ante eruptionem p stularum adhibenda proposui.
Rem an omnem in Epistola ad Clarissimum Fieindium olim explicui, exemplis allatis il-
364쪽
31s VARIOLARUM lustravi a ; quam ille postea auctoritatibus Medicorum , t m veterum tim etiam recentiorum
abunde confirmavit. Quibus omnibus si quis asse sentire nolit, nae is in sole vult caligare. Habent sua tempora quaeque febres ubi vis venenata humores semel corrupit , vix festinanter fatis, putridus morbi fomes ex corpore ejici potest. Et quotidie quidem videmus , hac cura omissa , febrem hecticam cum tussi pus trahente, spiritus disti cultate, aliisque pulmonis male ame-
Id autem hic monendum videtur, utcunque utilis sit hoc tempore per ventrem purgat O , si tamen vel a naturali intestinorum levitate , vel infusis crebro per morbi decursum clysteribus, alvus jam lax o sto medicinam istam aut minus fore necessat iam , aut saltem ad aliquot dies di ferri posse. Viribus enim aegri in primis consulendum est , quas longa valetudo plus minus labefastavit.
Quinti iam sedulo circumspicere oporter , an- non forte lateat sub arefacta jam cuticula sanies purulentari id enim nonnunquam fit dirupta bic illic membranula , pus foetidissimum pro rumpit. In o rerum statu non purgandum, sed cibis idoneis sustentandum est corpus , usque dum
materia omnis exierit cujus emuxum etiam ultra
vicesimum morbi diem , salvis aegri rebu , protractum vidi. Nunquam mihi e memoria excidet robustissimi cuiusdam juvenis casus, quem modo adeo terribili infestaverant Variolae conscientes ;
Vid. reind. Commentar. II ad Hippocrat. De Morbis popularibus. Et Epi1tolam . de Purgantibus in le-cunda aiiolarum febre, adhibendis.
365쪽
ut, cum maturescere deberent pustulae , tota facies , nigra atque arida facta, gangram corrumperetur dc putresceret. Cum spes igitur nulla superesse videretur , cutem usque ad sanam carnem multis in locis ulpello concidi, fotumque ex δε- cocto herbarum emollientium s calidarum , adjecto Spiritu vini amphorato , adhiberi jussi, quo facto opus odore tam gravi ex vulnusculis profluxit, ut in cubiculo morari nemo ex domesticis sustinere posset promotaque interim per apta medicamenta huius digestione, & corpore demum purgato , incolumis evasit misellus Vestigia tamen tuis maligna cum vita duratura, ut bene peractae curationis indicia , in vultu lacerato ac deformi relinquebantur.
Prodest denique hoc tempore sanguinis detractio, si vehementior adsit calor , neque fractae vires huic auxilio intercesserint. Quisquis haec ita exposita bene perpenderit jure mirabitur doctissimum Medicum , Boerha vium , in animum sibi inducere potuisse , ut speraret fore fortasse aliquando , ut inveniatur Antidotium speciscum veneno huic contagioso oppositum a quo nimirit illud ita penitus exti
guatur , ut etiamsi cur pore receptum fuerit, morbum non producat. Caeterum tam certa sunt,& constanti naturae lege fixa, rerum principia seminari ut , qui haec permutare velit similiter faciat, ac Philosophi isti per ignem uti se vocant
qui dum metalla viliora in aurum transmutare fa-ragant , spe licet ipsi decipiantur, fumos tamen
i Aphor de cognoIcendis & curandis morbis, I so,
366쪽
318 DE VARIOLARUM er carbonibus suis rerum tonaris .credulis horninibus divendunt.
Superest, ut d cam , nullam febrem magis re . quiret re , ut ino: bi reliquiae e corpore extermi-Domui Sanaeum igitur, si vires adhuc constent convalClcente j am aegro , detrahendus est in medicamentis urgamibus per idonea intervalla repetitis , alvu S ciei da. Hisce autem peractis, laete inprimis asinino , cibisque corum odis , ac ruris an enitatibus, ad consuetum vitae genu corpus revocari debet.
Coronidem longis hi sic praecept s imponata reo ibi historia, quam mecum communicavit Medicus doctrina e arte , nulli secundus, EdWardus vilmot gener Mus dilectissimus qui in iuvene quindecim annorum curando , quem gramvissima oppresserant Variolae , ad consilium Me dici etiam doctissmi Mich. Connet suum accommimodavit.
Febre incipiente , missis erat e brachio sanivis de concitatae domitiones Pridie ejus diei quo pro-Iuperunt pustulae, propinata est lenis potio ca
Morbillos magis , quam Variolas , referebant
exigua e anthemata , quibus totum corpus O spergebatur. Increscente febre , pulvis echelis cancro m comPositus, adjecto nitro, intervallis sex
horarum exhibitus est potui dato decocto hordei cui instillabat ut spiritus vitrioli ad acorem non
Die eruptionis quarto , cum jam urgeret delirium , ad somnum inducendum 1 rupi e meconis drachmas ex hausit aeger; qui tamen nihil prorsus valebat.
367쪽
Quinto die facies ne minimum quidem intuetrauit . delirio nondum remittente , cum calore intentiori, pulsu arteriarum celeriori. San quis igitur iterum et raritus est, usu dicti pulveris non. intermisso, cui jam addebantur myrrha grana quinque. Neque omittebantur ρiκitus vitra ola cum decocto hordet, 'austus nodynus. Die septimo eadem persticit rerum conditio . Spiritus autem dissicilis erat, vexabatque sicca russis Hinc Confectio Fracastorii singulis haustibus adjecta est soluti gumma ammoniaci mensuisra cochliari pro re nata assumptas haustus item par Noricus adhuc propinabatur. Octavo de acutissimo capitis dolore querebatur aeger opiritus dissicultas tussis gravius urgebant, pullus arteriarum erat languidior , neminimis quidem comparentibus suppurationis ii dictis chartae vero pergamena similitudinem habuit vultus, neque successit ullus manuum aut pedum tumor. Hinc brachiis ciuris internis admota sunt vesicatori , totisque pedibus emplastra ex paribus cephalici e sicatorii portionibus. Haustus etiam Antidoti fithridatis drachmae se- is , salii volatili Dccini scrupuli semis , sexta quaque hora flumebantur Gargari Σatione etiam ex decocto pectorali, adjecto a melle cillitico, in
Die decimo in pejus ruebant omniari quocirca,
non neglecto eorun dem medicamentorum auX,
lio, infra cubitos imposita sunt et scatoria. Undecimo langue ιγ tibus adhuc magis viribus, adjuncta est rem dus cardiacis jam descriptis mix--ra cum Consectione a QVhana crebio haurienda. Duodecimo , cum jam vix sentiri osset arte
368쪽
riarum motus , spiritu aegerrii e traheretur , nullaque superesiste videretur spes salutis; ex stranga- latis fere faucibus magna limpidi, foetidissimi humoris copia inopinato profluxit, illi haud absimilis, quam irritatae argento vivo glandulae oris solent exspuere. Duodecim dies sine diminutione perstitit iste fluxus, tum sentim minui coepit, nec
ante quatuor exinde dies penitus remisit. Die morbi decimo sexto tam aegritudo , quam profluvium illud , ita vires miselli hominis exhauserant, ut vix in lecto se movere posset animo tamen ita valebat, ut cibos humidiores satis copiose assumeret. Hinc refecto robore febris jam hectica speciem induisse videbaturri quo circa, detracto ad uncias quinque sanguine δε haustibus ex succo limoniorum malorum cum sale ab othi commisto , addita permatis et exigua portione, propinatis , ac siminum mane quotidie bibebatur. Hac via temporis progrelsu, misso bis terve aduncias quinque sanguine , laxatoque subinde rha- barbaro ventre , potuique data cum elixire vitrioli aqua Bristoliens , adjuvantibus etiam ruris amoenitatibus , integra rediit sanitas. II lustre magis documentum dari non potest,
quam sollicite semper sequod non semel monui
id agat natura, ut venenatam morbi hujus mate- Iiam quovis modo e corpore foras propellat.
369쪽
2De nonnullis , quae in Variolis accidunt. PL URI M A in Variolis accidunt, quae, cum
rarius eveniant , neque ex natura morbi esse videantur , aut terrefaciunt , aut inceri Um
reddunt Medicum. De his igitur non alienum erit quaedam observare. Fit interdum , ut , instante pustularum eruptione, convulsionibus agitetur aeger Sed ea res plus terroris , quam periculi habet in in pueris praecipue nervorum distensiones , quae morbum antecedere solent, spem potius quam metum plerumque ostendunt. At omnino hic , quod mirum
forsan videatur, cavendum est a sanguinis missilone, cumplastra solum admoveri debent ine sicatorium nempe sub occipitio in semivesicatoria, ex emplastro cephalico dicto vesicatorio pari portione commistis, pedum plantis datis interim iis remediis , quae in terribilibus hisce corporis concussionibus proficere usus docuit. Hujus modi autem inprimis sunt , radix Valeri na Bl- vestris , Castoreum ossi ou spiritus salesque exanima istis et lenis eliciti Frequentibus enim e X- perimentis compertum est sanguine in hoc rum statu detracto . morbum evasisse lethalem. Non aliam eventus hujusce causam assignare mihi in promptu est , nisi quod motus illi haud voluntarii ex imbecillis are rorantis viribus oriuntur ; as adeo immodice adhuc convellit ista exinani-
370쪽
332 NONNULLIS, tio, ut propellendae in cutem materiae morbidae pares esse nequeant. aliter autem res se habet, in adultis quibus si vires constent, detrahendus est sanguis copia non magna , eadem quo remedia adhibenda.
Huic dissimili, 8 paene contrar Io modo nou- nunquam incipit hic morbus. Exantho mata enim sine magna febre, nec multo cum dolore prorumpunt unde periculo vacare res videtur. At illa spes , ut plurimum , frustra est. Etenim cum maturescere jam deberent pustulae , quasi torpente rem suam non agente natura , nullae fiunt
suppurationes linc febris increscit , quae inquietudine, anxietate , spiritus dissicultate, delirio oppressum hominem pauco lum dierum spatio conficit. In tali rerum statu excitanda potiils, quam reprimendaci est febris Medidamentis calidioribus , quae motum sanguinis incitando humores attenuando , suppuratione promovent , in sistere oportetra qualia sunt , radix Serpentariae Virginianae, Contra ervae , Crocus , Asa foetida M rha c consimilia Praecipue' autem membris
omnibus imponenda sunt Emplastra epi pasica. Utque adeo morbo huic congruit quaecumque humorum expurgatiori ut eam , si Venenata materia
quod in casibus fit gravioribus , exuperet , nunquam non moliatur natura Hinc in adultis fa-livae fluxus primis eruptionis diebus supervenit infantes vero , qui aegre aliquid exspuunt ' cita alavus per totum fere morbum exercet. Utraque exinanitio hic magni momenti est. Quare ut in his non temere comprimendus est venter ita illis, si sputum minus profluat, medicamentis , quae ori S glandulas irritant , elicere opo et praelei tim