장음표시 사용
351쪽
EAE GENT RiBU, VARIOLARUM. P limus in rationes horum omnium discriminum inquirere, quantum sane assequi possum , praecipuae Iunt, temperamentortim in lingulis corporibus infinita fere diversitas' anni tempora , Osuinque arietates permulta denique , quae corpori, contagio jam suscepto , acculunt, dum venenum in partibus interioribus delitescat , nec morbuna adhuc produxerit. Insitio enim Variolarum nos
docuit non nisi post octo dennim, vel novem dies ab intromisso contagio malum hoc certis enis sis
Mirabitur forsan aliquis, quod in his causis.
ipsam pestiferi seminis naturam non memoraVeiis vim. Praeterquam autem quod nullis modis haec cognosci possit , ad varium morbi genVS producendum haud magnum habere momentum videtur Sarpissime enim in eadem familia , ubi tetrahae lue saeviente , alii ab aliis vi contagionis co sipiuntur , his beni , illis vero male , rem cederet percepimus. Temperamenta autem corporum tantum alant , ut quasi jure haereditario ad consanguineos descendantri unde moibi quidam , familiares deprehenduntur certis familiis exitiales. Anni tempora alia alii morbis opp0rtuniora, esse , ac febres, quae per populum grassantur , inde eriri, illasque maxime, in quibus humor aliquis per cutem propellitur, horum varietates sentire quotidie experimur. Innumera autem sum, quae tertio loco posui; ea nimirum Ornnia , quae a prima contagii asmissione ad tempus usque eruptionis exanthematum incidunt. Neque enim quiescit his diebus vi-
us malignum, sed assidue sensΛnque vires suas
352쪽
exerit , spiritus primum animales, mox ipsum sanguinem atque humores vitiando. Si contingat igitur , Ut corporis exercitationibus , aut cibis cpotionibus, aut denique animi affectionibu si quae omnia hic plurimum possunt mutationes in fermentescentibus jam humoribus antri pustulatum genu Varium , eo fortasse, quo jam dicturus sum, modo facile essicient. Simplices igitur Variolae sunt suppurationes facta , dum sanguis non ita vitiatur , quin iis quorum derivationes in partibus idoneis aliqua
tenus perfici possint, nec prors his laedantur actio nes naturales. In malignis autem secus se res habet. Humore enim omne plus minusve pro ratione morbi corrumpuntur δε ipsa sanguinis mistura ita perturbatur ut materia purulenta in cutem abscedere nequeat. Quod cum fit , tenuis interdum liquor exprimitur, qui Variolas , si a quosus it crystallinas gignit si spissior uenax, ve
rucosa intus vero si recedat, in canalibus, qui lympham vehunt, receptus Vesicula , qua SCXcitaverat , vacuas relinquat , s dic tiosas. Non a I autem omnibus vitae osticiis ineptus anguis inductibus suis obstruitur ac artet. Et tunc quidem maculis nigris, quae vera sunt gangraenae, cuti S
sust unditur , cruorque per Omn CS IV ea tu corpo
ris profluit. Unde species haec sanguinearum nomen est adepta Dira haec sympto nata acri ve neni effecta esse vel hinc patet, quod eadem Omnia commorsis a serpente quadam Africana , hae morrhoide dicta, contingunt ut a Lucano Poeta in describendis rerum naturis nulli secundo sunt depicta. Sic enim Ille
Imprus dentes hamorrhois aspera Tullo,
353쪽
3T GENER 1BU VARIOLARUM. is Magnanimo juveni, miratorique Catonis roque solet pariter totis se effundere sinis Icii pressura croci , sic omnia membra ' Emisere simul rutilatum sanguine Dirus. Sanguis erant ac ma , quacunque foramina
novit Humor , ab his largus manat cruor iura redundanis
Et patula nares , sudor rubet romnia plenis Membra fluunt venis , totum est pro vulnere corpus Pan Sed ab his, quae terrent, ad ea quae juvare possunt, transire oportet. a Lib. IX. 8os.
354쪽
De Variolarum Curationibus M omnes pestilentes summam
sanguinis tumorum inflammationem se- Cum ferre conjunctam evidentissiimum est. Idcirco exinaniticines Wrefriger tionem singuli desiderant. Inc piam autem a simplicibus Variolis deinde , quae ad malignas pertinent, particulatim
Pe.. sequar. Sed enim ante omnia hic quaerendum est , qua ratione aegrum contineri, quibusque cibis eum nutriri oporteat.
Quod ad prius igitur spe stat uti anni tempora , ita simul aetas ac vires aegrotanti maxime. considerari debent Tuto enim illa aestate fiunt quae hieme non sine periculo tentantur; commode id fert juvenis aut vir robustus quod infantem aut tenetum foeminarum corpus pessundat. Illud autem in universum est tenendum , ut primis
morbi diebus in lecto decumbat aeger i idoneisque praesidiis tam hiemis inclementiam arcendi, quam fervidos aestatis calore et aura frigidiore temperandi , cura adhibeatur Tempore vero hiberno aegrotaturum perfrigerare .corpu gelu quali constringere , non est Medici prudentis, sed te merarii Empirici per miserorum hominum mortos experimenta capientis. Media itaque via incedendum est,in eo modo habendus aeger, ut neque
355쪽
I u, irhalore aut vestimentis stranguletur, neque frigore pellen cita per cutis meatus materiae exitus prohibeatur. In primis autem curandum est , ut purum aerem , eumque frig'dulum , ubertim trahere possit calidus enim spiritum reddit dissiciialem , urinae profluvium Ohibet is pustularum circa praecordia & viscera erumpentium numerum adauget, unde inflammationis in sub finem morbi , gangraenae major oboritur metus De alimentis equitur quaestio. Haec autem tenuissima humectantia , refrigerantia esse debent, qualia sunt tisanae hordeaceae vel venacea cremor Atta meta cum morbi, temporibus accommodandi sint cibi, ea in principio eligenda est victus ratio , quae imul alvum laxare dc urinam movere possit. Haae commoda praestant fructus dulces con
diti cibis incocti in subacidi liquores potui dati:
inter illos praecipui sunt cur pruna Damascena , Qtamarindici inter hos cere visi a tenuis com icco malorum aurantiorum aut limoniorum , serum luctis pomis incocitis aut vino coacti , mulsiones ex deco-
Et hordei, mugdalic vinum Mosellanum aut Rhenanum aqua bene dilutum, si quae sunt hujus generis alia. Medici Arabes , si hac diaeta non satis solve
retur venter mannam adjiciebant , moderate tamenis caute Necesse enim omnino est , inquit Avicenna , in principio lubricam esse alvum Pa Cui sapientissimo monito nullum utilius in hoc morbo curando dari poterito si modo illud ad. iungatur, quod oportet semper copiose fluat urina. Mirum enim est cuti cum renibus consor a De Variolis morbillis.
356쪽
, 18 VARIOLARUM tium quo fit , ut facillime per hos expurgetur quicunque humor per illius glandulas secerni solet. Convenit Crgo, ut per a via ducatur, quantum potest, morbi materia , ne partes in
Sed ad medicamenta jam pergamus. Et in primis quidem necessaria est anga inis missio. De qua, cum lites hic saepe moveantur , praecepra quaedam sunt tradenda. In aetate igitur tenerrima hanc partina convenire res est confessa. Quandoquidem autem crat-sior sit plerumque infantium sanguis saepe pro mole corpori abundantior , atque , invadente morbo, convulsionibus frequenter corripiantur ;demere materiam aliquo modo oportet , quod hirudinum suctu ex temporibus, vel pone aures, tuto fiat. Neque incommode sane ii non ex bra Chio , ex vena tamen alterutra jugulari, in plerisque sanguis emitti potest. Virium aegri , quaecunque sit artas, habendam esse rationem nemo non videt. At aio ita imbecillae sunt, ut nullam sanguinis detractionem sustinere possint, nisi forsan signes aliquae exinanitiones praecellerunt. Neque nimium hic arteriarum pultibus fidendum est saepe numero enim fit, ut e spillo sanguine parcius olito secernantur in cerebro spiritus animales , minore vi propellatur a corde liquor vitalis , quo casu sanguinis missione etiam augeri vires antea oppressa observantur. Qua vero proportione is detrahendus sit , ex morbi vehementia optime dignoscetur Medici
nostri plerique se me missi, sanguine offici suo se satisfecise putant;& valde metuunt, postquam
357쪽
CURATIONIBUS. I9iam coeptae sunt protrudi pustulae , quicquam evenis detrahereri ne scilicet reprimatur materiae effluxus. At nimium profecto hic sunt cauti. In iuvenibus enim ladultis non raro bis vel etiam ter sanguinem demere necesse est divisa nimi rum in biduum, vel triduum , ista medicina. Etenim adeo non obstat eruptioni pustularum , modo
constent vires , sectio venae , ut ex contrario mul
tiim adiuvet eademque de causa , qua in magnis abscessibus, cum materia ultra modum turget, Scnimius premit calor , detracto sanguine, suppuratio citius ac plenius succedit. Saepe obiervavi, cum initio aegritudinis exanthemata parvulara densa moibum pessimi generis minarentur , m lso semel atque iterum sanguine , rerum faciem ita mutatam fuisse , ut inas oram numero pauciora comparerent, morbi nimirum magnitudine medicinae magnitudine concedentes quo pacto humorem noxium expellen. di facultatem natura acquirebat. Pro certo enim habendum est naturam , quae tranquilla omnia in Corpore desiderat, d a turbulento rerum statu semper abhorret, veneni ejectionem perfectissimam moliri ho est, id agere , ut pustulae quam maxime tumeant. Neque an ideo pejores sunt discretis Variolae confluentes, quod morbi materia in his abundantior est, sed quoniam modo conia venienti non propellitur. Inita enim recte ratione , copiam humoris majorem plerumque in discretis effluxisse comperimu S.
Ut finem faciam . illud emolumenti ex larga& repetita sanguinis detractione percepimus , ut ea inhibeat mala , quae morbo saepe superveniunt;
qualia sunt delirium, convulsiones, spiritus diia
358쪽
ficultas 3 similia. Porro ex cadaverum meisreianibus non modo corporis exteriora , se 1 interior quoque , pestilentiam hanc occupare discimus. Vidi enim , in quibus pulmo , cerebrum4 jecur dc intestina , uitulis tota conspergerentur. Ne-quc sane dubito rati in inopinae istae mortes , quae aliquando sub finem iujus motb , cum nullus
omni 11 metus subest viteatur . aegrotantes O
primunt, ex profusa in hanc aut illam partem nobiliorem exanthematum diruptorum sanie contingant. Idcirco in nulla febre incertiora sunt de vita aut naorte tulicia, quam in ea de qua hic agimus. In summa igitur, nullo non motbi tempore, si insolita febris vehementia id requirat,
demere materiam oportet, modo corpus id pati posse videatur. Semper enim satius est anceps auxilium experiri , quam nullum. Phrenitis quarto post pustulas exclusa die accedens pessimi ominis iure habetur ut i, qui hoc periculo conficitatus id fanitatim pervenerit , fere neminem se idisse dixerit doctissimus Freindius. a 3
At firmissime tamen asseverare pollum ae halaamelius mihi cessisse ; qui multos eo tempore delirio captos , detracto quam primum sanguine , de infuso in alvum clystere , salvos praestiterim. Misso , quantum expedit, sanguine, venitem purgare convenit quo 1 quolibet ante pustularum eruptionem die satis tu o fieri potest. At enitant in medicamento uti oportet , cujusmodi est in lusio fenna adjecta manna , aut in pueris praesertim , manna sola Neque enim turba in corpore iunt ciendae. Vomitus autem primum eli ab Epist. De uuibusdam ariolarum generibus.ciendus
359쪽
co1 erit, aut cibis intempestive nuper ingesstis oneratus sit. Simul ac Variolarum eruptionem instare , et . tum est , hanc quibuscunque modi promoven-c tam esse Medici plerique coiriendunt. Meminille autem oportet, hoc naturae ipsius opus esieri ideoque haud committendum , ut nimi incitetur motus sanguinis , aut jam languere sinatur.
Sapienter olim dixit Asclepiades, Febr ipsa se uti ad ejus remelium. Illud nimiriim volens , ita febrem moderari oportere , ut pia pedse id , quod corpori nocet , foras ejiciat. Simul
igitur inflammationem sanguinis coercere ic a teriae per cutem propulsionem adiuvare , Oportet.
Ad utramque rem utilem esse comperi pulvere 1 ex pulvere e oardico ct nitro puri bimo confectuma ita ut illius duae sint partes , Utu una. Interdum vero par utriusque portio coniungitur Pul veris istius drachma semis ter die , quater V . at sumere potetit adultus , imminuta pro atroni: aetatis, in pueri quantitate. Huic etiam adjiciendus erit, si anguinis effervescentia vehementer augeatur , spiritus Vitrioli liquoribus , qui potui
dantur , idonea copia instillatus. Sin autem ur geant vomitione Mnausea , illa compescet potui adhibita limonii succi semuncia cum salis b-Dnthii scrupulo uno commista. Sed cin morbo atroci de medicamentis , quae dolorem levant, somnumque arcessunt, dispicietidum erit. Haec vero non nimium festinare oportet, obstant enim aliquo modo , nisi forte saevisa 4 inpud Celsium Lib. III cap. q.
360쪽
31 DE VARIOLARUM simus adsit dolor , humoris e sanguine separationi
omnia nod Tnari quin M, I f bris vehementia de litium fecerit , illud plerumque in pejus vertunt. Idcirco non ante , quam plene jam eruperint pustulae , illis uti commodum est Deinde Ver , quae ad somnum in apta , tuto dari poterunt. Recte igitur quotidie sub vesperam , aut tinctaram Thebaicam , aut Drupum e me oni , assi1 me aeger i in primis ii juvenis vel adultus fuerit, nam aetas tenellula istiusmodi auxilia minus perfert. Interdum etiam , si summa inquietudine prematur, horum alterutrum primo mane repetet.
Materiae enim in pustulis stagnantis suppuratio quiete .somno provehitur. Horum autem usu aegrotanti interdicere oportet, ubi sub finem morbi aut spiritus difficultas aut ex pituita nimis visiacida strangulatio in faucibus accesserit Interea
si , suppress ventre , quod plerumque fit, febris
adhuc duret alvus altero , vel saltem tertio quoque die , infusa lotione ducenda est. Nihil attinet dicere, si discretis Variolis hiaec
omnia conveniant in confluentibus, ubi plus meiatus est, periculi, magis necessaria inveniri. Simplicibus igitur ad malignas , prout ordo postulat, nunc progrediar. Harum autem tria genera supra exposui: Crystallinas scilicet , verr cofa dcfa ruineas. Jam in omnibus Variolis eo major salutis spes est, quo magis ad suppurationem tendunt pus tutae quae cum parum pro di , quibus vis sane modis humor morbidus ad cutem propelli debet. Servanda igitur hic erunt illa omnia , quae simplicibus iunt proposita. Propriam vero animadversionem desidetant singula malignaram genera.