장음표시 사용
41쪽
Waliorum salubrium animalium vitae conservanda necessaria sunt. Adipem capris coturnicibus auget helleborus , a turdi cicuta pinguescunt '
b innocue hyoscyamum sibi sues in pabulum
aflumunt, quae a nobi omnia tanquam Venena
ta repudiantur. Plura hujusmodi exempla in me dium adduci possunt. Quis igitur dicere audeat viperinum venenum non in nostra productum commoda, cum sine illius ope sis in sequenti tentamine observabimus nulla Viperae ex iis nobilissimis competeret qualitatibus quae eam adversus vel contumacissit mos affectus adeo salutiferam reddunt. Forsan vero dissicilius, de venenis e mineralium prosapia depromptis , res intelligaturri ut de ar-1enico V. g. quod per universum minerale re num unde quaque diffusum reperitur. Verum obse ruandum est , arsenicum , inter perfecta mineralia non esse recensendum sed substantiam esse actuosam quae naturae inseruit , ad varia metalla in terrae visceribus maturanda atque praeparanda quae certe in maximum generis humani commo dum vertuntur. Id vero singularius elucescit, in incremento argent , plumbi, cupri, anni quorum omnium minerae, praeter vulgare sulphur quod sibi semper habent adjunca um, ingenti arseni ci copia redunda iit. Ita ut arsenicum recepta apud chymicos loquendi formula , minerialisans princia pium vocari possit. Eadem est porro omnium in eodem genere similium substantiarum conditio. Uno verbo in universa rerum fabrica , necessarium inest rerum omnium cinter se vinculum ,
b Galen Simpl. Med. Fac Lib. iij. cap. 48.
42쪽
INTRODUCTIO. mutuaque connexion quorum cohaerentiam singli
larem , etsi saepe intellectu assequi non possumus, saltem quo altius in naturae meditatione progredimur , eo magis invenimus, quod , recte est quo cumque est id quidem ut luculent id pateat, immensum universi orbis systema contemplemur , dc perpendamus, quanta relatione mundu noster coniungatur , cum quibusdam ex iis; qui per infinitum illud spatium tanto numero sparguntur,in quibus ut probabile est mutuas aeterno imperio leges imposuit Omnipotens quei cer
ro ordine certaque constantia a sese invicem emdeant.
Quod vero textum spectat quem ex Salomone hic adducunt, eum sic enodandum esse , planurn est Deus nihil creavit, ut meram humano generi noxam infligeret , sed suam cuique substantia
naturam impertiit o 4ia quae mundus producit, in certam vertuntur salubritatem. Ipsa venena ad nocendum non destinantur, sed ad majus emolumentum comparata sunt. In universa enim te ra multa morti repellendae idonea undequaque difffunduntur. Antequam ad ingularia de venenis exp0nenda progrediamur, a proposito non alienum est universalem venenorum deam exponere , qua ratione agant explanare, quibusnam in corpora in duetis mutationibus tam diram in illa e terceantina signitatem.
Quod igitur , ut exequamur patebit ex iis qua mox equentur tentaminibus , omnia venena licet inter se toto oenere disterant, sive ea qua per vulnera introducuntur , sive ea quae inthi allum pia, a Popis Effa onman Epist. I.
43쪽
mationem concipiunt membranae hinc tumor exoritur , citam parti mortem inferens , quae brevi late in omnem proserpit viciniam. Venenos a corpora intus deglutita nerveam venistriculi tunicam vulnerant. Sequitur inflammatio quae pro majori minorive veneni violentia , in vicinas tunicas magis aut minus extenditur. Imo aliquando speciatim si mineralis fuerit prosapiae venenum, in perfectam desinit gangraenam. Haec enim , ineralia inter vegetabilia venena, intercedit differentia , quod priora multo majori quam posteriora sint emcacia Verum in omnibus hujusce generis casibus seu vulnus exterae inflictum , seu noxa interne inusta fuerit, non haeret in affecta parte malum sed ulterius , imo per universum corpus cito dita funditur.
Id vero ab insigni fluidi nervet agendi efficaci i
re petendum Dum enim pars illius una inficitur brevi totum fluidum labem concipit. Sic universum nervearum expansionum systema , in spasmos
convulsiones agitur. Hinc prout variantur unius
cujusque partis , cui invigilant , ministeria , sic& distentiunt symptomata. In ventriculo cintestinis , ab iis spasmis anxietas , OmitUS, tormina exoriuntur. Cerebrum ab iisdem delirio
44쪽
somnolentia , insultibus epilepticis asticitur Cor intermissiones arterio si pulsus , palpitationes , syncopen experitur Pulmones spirandi difficultas cum strangulationis c suffocationis importuno sensu occupat. Contrahuntur iri hepate convulsorie biliarii ductus. Hinc bilis in sanguinem reflua partes icteritia flavedine inficit. Eadem ductuum
urinae inservientium in renibus mutata conditio, secretionem urinae intercipit, aut ipsam reddit pro sus irregularem , uno verbo omnis animalis corporis ceconomia funditus pervertitur. Et quant tim vis diversa venenorum gener . insoniores suo Seffectus in varias partes eXerant, iique, prout inustae labis major est minorve vehementia , Vari aistis gradibus diversa mentiantur symptomata, iis tamen accuratius perpensis , aperte patet, primam
venenorum impressionem , in spiritus animales effundi, exinde omnem ipsorum noxam deriis
Alia sese mihi obtulit occasio demonstrandi eos qui febribus corripiuntur pestilentialibus, huius moli symptomatibus confictari quae spiritus
animales primario in hisce morbis esse correptos demonstrent, anxietate, scilicet, vertigine cordis palpitationibus , tremulis artuum motibus , c.
Contagium enim nihil est aliud praeter venenum Hinc igitur opera pretium est in huj usce liquidi
naturam altili inquirere. Nec ulla enim haberi debet ratio opinionis , a quibusdam authoribus scientia mechanica prorsus destitutis , prolatae qua tale liquidum in corporis fabrica nullatenus reperiri , sibi imaginantur. Putantque sola fibra- 40 id distourse on the plague.
45쪽
tum nervearum vibratione , nullo intercedente liquido , posse .sensationem perfici motus muscularis phaenomen expendi explanari. Qui vero in tali systemate habent unde sibi satisfaciant, pardi ii videntur advertisse, ad ea quae intra corpus nostrum peraguntur, sive in effectibus repentinarum animi mutationum , ve in morbis subita invasione ab una in aliam partem decumbentibus , quod humor arthritico saepius accidit sive demunti in stupendis illis mutationibus, quae saepe vel unico temporis puncto iis succedunt liquoribus, a quibus ipsid vitae pende exercitium. Verum , ut nilii ea de re amplius addamu , cerebrum cuicumque sedulius ini picienti nagna m ni festo apparebit glandula , exquisitistimo ad eocretionem a sanguine peragendam instructa apparatum ipsi ergo ut omnibus aliis glandulis suus esse debet canalis excretorius nervi vero ad hoc consilium optime instituti sunt , qui proinde subtilissimum debent laticem intus devehere. Ut critur inde pro ediamur fluidum illulquantum per ejus flectus aestimare possumus, tenuis est volatilis liquor , magna vi, Imagno praeditus elaterio. Ac proinde maxima videtur universalis elasticae materia copia redundare , quae cum subtilissimis e sanguine in cerebro secretis partibus adunata , intra nervorum fibras cohibetur. Hinc illud muscularis mortis sensuum habetur instrumentum , maximas in peragendis secretionibus partes sibi vindicans ut in universae conomia animali. Nomine vero universalis elasticae materi de hanc intelligo tenuem aeque atque actuosam substantiam , per universum orbem late diffusam quam
46쪽
ingens ille nostras Philosophus Isaac Nepton re
fractionum c reflexionum in radiis luminis causam constituit, perculus vibratione calorem Corinporibus lumen insinuat, quae intimiorem eorum unde quaque pervadens lubstantiam iam ipsis sa pius potestatem impertit, unde mutuas in ele invicem exerant actiones.
Ut vero viri illius vere divini exposita habeatur ententiat consulatur eius opticeia aut etiam specialius adhuc insignis eius epistola multis abhinc annis ad honoratissimum R. Byle conscripta b . Qui vero conten pilatur accuratius, 'uid quid his in operibus sub titulo quaestionum , aut suppositionum expositum est animo complectitur, is certe ad reconditos naturae fontes deprehendendos propius accedit inde , sibi facile, ut spero, persuadebit , me non adeu falsi re urnagendum esse , dum ex in animato orbe in fabricam animalium eadem rerum principia inducere
Rationi certe mi axime consonum apparet ex illa uniformi legum naturae omnium concordia , aliquid hujusce generi in spirituum animalium origine reperiundum , concludere. Nullum enim aliud in alicujus systematis gratiam , firmiu argumentum afferri potest , quam quod sua se simplicita te commendet cum universi orbis legibus Dacile consentiat. Substantia vero tanta agendi efficacia praeditanterVCrum insinuata canalibus , facile ab aliis cor- a Qu. 23. q. Haec publici iuris acta est in vita D. Boyse operibus
eius praefixa , quae vita postea sola seorsim typis mandata'
47쪽
INTRODUCTIO. 'poribus vi partium summa , insignique tenuitate pra: litis , asscitur. Qua scilicet ratione quosdam in themicis videmus liquores, dum mutuas insese vires exerunt, effervet centiam concipere, e qua compositum exoritur novum , plane ab eo diversum quod ab elementis adeo simplicibus expectare, a Crat. Sic spiritus nitri compositus in caryophyllorum oleum injectus, ita fervet ut in flammas exardeat. Nihil enim est effervescentia praeter attrahentium sele repellentiumque particularum , mutua inter se concertatio, cum duo diverse naturae coeunt invi
Quod ii profunditas , in ea pham omen quae institutis nuper circa electricitatem experimentis in- Dotuere , perspexeri , particu que sese mutuo nunc attrahentes, nunc vero repellentes, in electricis substantiis sese attendenti obtulerint, facile tibi exhibebitur fluidi animalis idea, simulque , quanto
impetu , quanta celeritate possit actionem exerere statellectu poteris assequi. Nec dissicile est observatione deprehendere multo insigniorem esse electit citatis communicatio Iae , intra animalium corpora , quam illa quae per inanimata observatur Scilicet elasticum te tricitatis fluidum , dum animalium corpora permeat, uberiorem in illis ejusdem materiae copiam quam in aliis quibuscumque flendit. Magis enim ad hanc concipiendam adaptantur solidae animalium fibrae Nec minorem nobis admirationis quam meditationis materiam suppeditat experimentum
illud pueri supra sericeam aut setosam chordam insidentis, quo non oculis solum sed, tactui elasticus hic spiritus objicitur. Quod si praeterea
48쪽
1 o INTRODUe Tro nervi, ut a Cl. Nevdito supponitur, tenuia larv. sed solida , pellucida muniformia capillamenta, in varios convoluta fasciculos , tubus ille vitreus manu violenter astrictus, Miri fluida elastica ejus actio, nobis non male nervorum spirituumque animalium in iis contentorum imaginem possunt depingere. Forsan vero de legibus Scinctione partis hujus impetum facientis , ut ab Hippocrate vocatur a 4'aliquid aliquando lucis asseret similium experimentorum in viventia animalia ulterior conti nuatio. Ita res accendunt lumina rebus in
Piar senti proposito sufficiat fluidum nerveum ea a nobis sedulitate descriptum fuisse ut inde fatis liquido pateat ipsum summa vi , summa qu agendi essicacia praeditum , ac proinde summe dis positum ad varias concipiendas mutationes ab iis
praesertim corporibus, quorum partes maxima tenuitate pollent , maximaque mobilitate vigent quales in omnibus quorumcumque Venenorum
cognitorum generibUS, Occurrunt.
Credideram , cum primum ad haec tentamina conscribenda animum appuli, varia Venenorum quorumlibet hamomena praesertim vero ea qua a venenatis desumuntur animalibus , posse omnino , per eorum actionem in sanguinem , fatis enodari cum vero propius inspicerem quam rapida malignitate noceant , velociori certe est ei tu quam ut per circulum sanguinis abripiantur particulae venenosae, Serpentis enim caudisoni morsu minori tempore quam unius minuti quadran-
49쪽
INTRODUcΤΤΟ II te, canis e tinguebatur, a simulque naturam symptomatum mere nerVeam contemplarer, mutandam me sententiam omnino persuasum habui. Si enim ut calculis D. Keil evicit, sanguinis ins7stemate arterioso velocitas quinquies millies iuno est ad finem qua tragesimi ordinis ramorum, quam in eadem arteria antequam ramo emise Iit, quanam fieri potest ratione , ut cerebrum, cor aliaeque partes tam subitam labem concipiant nisi Venenum , per medium multo velociori motui accommodatum, transvehatur. Nullum vero praeter spiritus animales , medium hujusmodi, concipi potest. Nec videtur omittendum allatas a nobis observationes , si ultra provectae fuerint, forsan etiam in multorum morborum curatione aliquid utile agendum, indicaturas. Quantumvis enim aliqui ex illo morborum genere , quo nervoso nuncu-Pamus, praesertim vero laralyticae debilitates possint satis per irregularem spirituum animalium motum aut enatam in eorum canalibus obstructionem explanari , fatendum est tamen multos ex
ipso spiritu per se primario Tecto esse repetendos. Sic si ad ipsius herve liquid , cujus ope
mens in corpus exercet imperium , Varia pro Varia conditione mutationes , non attenderis, nullatenus intellectu pote iis assequi , qua ratione stupenda ea inducantur phaenomen qua phreniticas, melancholicas, Maniacas affectiones comi
Multi alii deprehenduntur casus , qui supra communem rerum ordinem evenire judicantur . qui solummodo a spirituum animalium flec- a' Philosoph. Transact. Q o
50쪽
xione , oriuntur. Unum pro omnibus afferam. Doctrina non 'ulgaris experientiae consumismata Chirurgus εἰ in utilissina quem nuper pro'
mulgavit tractatu a observatione se multoties deprehendisse scripsit, in clopeiorum vulneribus,
di cerptis magna laceratione membrani S, quantumcumque res optimo esse loco per aliquot dies videantur, aegrotantem spasmis derepente per omnem vultum assici, quibus adeo constringuntur maxillae . ut sensibus etiam alioquin integerrimis Vocem edere nequeat aeger, cineluctabili morti Occumbat Clarum porro atque obvium est , quod minarum d terroris plena haec symptomata, mariae nervo liquidi conditioni debeantur, quae quIdem per membranarum lacerationem inducta ui
cet sanguis integer videatur, ad pessima quaequq per se inducenda , sussicere posse , apparet.
Et certe nonne in mi moratis electricitatis experimentis quotidie annotandum occurrit , quanthim saepe aliorum corporum occursu tenuissimaelestricitatis materia , suo in motu , suisque in e sectibus insigniter mutata appareatra Hinc porro, pronum est deducere quo 1 eadem cum tenuissimis sanguinis partibus, in unam redacta compagem in fluidum facessat , elasticum quidem , sed variis pro vario rerum statu gradibus , diverse per
irruentium corporum externorum actionem , immutandum.
Verum ut ad Venena redeamus prout diversa fluidi nerve conditio , potest eorum effectus aliquatenus immutare sic illa ipsa , quamvis ex eodem desumpta genere, ita tamen emcacia ingendi potentia differre possiunt, ut vario omninC