장음표시 사용
71쪽
DE VIDERA. 33 Nisander, Serpentes, salivae humanae odorem , fuga longe aversari ia). Rem stylo adhuc fortiori exaravit plinius, omnibus, ut asserit, hominibus contra Serpentes inest venenum , feruntque, ictum salivae ut fer et ventis aquae contactum fugere ob is Nec fortasse mirum immerito videbitur , quod tam parum Medici tribuerint, maximae Celsi autoritati qui generatim antiquas Graecorum tum Medicorum tum Chirurgorum methodos scriptis consecravit, ob eo , tum facilitate adeo ob viam, id utilitate adeo beneficam Psyllorum methodum nullate nil promovere fuerint annisu
Obstabat profecto praejudicata opinio qua sibi
non facile persuadebatur venenum in vulnere adeo exitiale , posse innocue et os assum , cum praesertim externa topica nullo periculo eosdem salutares essectus praestare posse ducebantur.
Illa tamen methodus digna est, me quidem judicio , quae sopita reviviscat. Imo Londini, paucis abhinc annis casus quidam contigit, utilitatinus confirmandar, vere idoneus.
Historiam, qualem hic narratam reperire est mihi retulit ingenio: experientia nobilis Chirurgus , qui casum ad usque finem , testis prosecutus est. Mordetur ad digitum vir quidam dente Serpentis Caudisoni, qui Londinum recenter e Viroinia advectus fuerat Demorsum digitum ori confestim applicat, vulnus exsugit.Tum vero labium
inferius ut lingua vehementer in tumorem at'
tolli Deficiebat loquela , .sensus aliquantum
72쪽
3 TENTAMEN RIMUM amittebantur Ebibit ille maximam olei copiam largiorem adhuc aquam calentem superbibit, qua
assumpta stat 1m sequitur ubertim vomitus. Seca tur per medium vivens columba digito appli catur. Duabus exactis horis circa vulnus incisa carme, ferro fervido pars exurebatur in Oleo calente totum perfundebatur brachium. Quo peracto redire incoeperunt , sensus cloquela Supererat adhuc brachio, sequenti die tumor , sed cura vulgari brevi per sanatus est, nec ulterior aegrΟ- tanti noxa inflicta est. Ut vero caeteris hucusque cognitis multo subtilius est atque lethalius serpentis hujusce vene num , ita quod medela ipsius perficienda semel
accommodatum repertum est , multo certiorem adhuc exeret e scaciam , in viperarum minoris specie venenum , aliorumque venenatorum ejus dem prosapiae animalium morsus. Si enim vomi rum exceperis , alia quaecumque ad hanc curam
perficiendam adhibita fuere , prorsus inutilia censenda sunt. Columbae applicatio , partis vulneratae, duas post horas amputatio , combustioque nihil attulere emolumenti. Inseruiit imminuendo tumori , brachium calenti oleo perfudisse. Hinc Medici Regia Parisiens Scientiarum Academia , rectum omnino retulere de ui olei in venenatis morsibus , judicium sa). di enim a
Philosophicis nostris Actibus b fuisset injecta
mentio, instituti cujusdam experiment , quo Viperae vulnus communi oleo intra vulnus astu so1anatum contendebatur , hi cura quam potuerunt maxima diversa hac de re experimenta tentaVere, a Mem Acad. c. Par. an. II 37.
73쪽
s, A. 33d ipsum perficienda quidem fanationi judicabant inessicax, sed tantum utile inde parti fomentum adhiberi posse concludebant. Primum igitur id incumbit agendum , ubi aliquis a Vipera cujuscumque generis illa sit, demorsus est. Ager ipse, si vulnus ori obvium sit , ore ad moto ipsum exsugat , at si ad illum non possit os pertingere , alius hoc ipsi praestet humaniter of ficium. Hic vero quicumque sit, debet prius ut
omnis praecaveatur tum labiorum tum linguae a fervore veneni , inflammatio , o totum leo calenti bene colluere , imo aliquid adhuc olei intra os servare, dum exsugendae vulneratae parti S ad
Statim a suctione, vomitorium exhibere convenit Dosis radicisci pecacuan me promptior ad promovendum vomitum reddita, oleo laqua calida additis , fatis superque sussiciat. Salutaris ejus efficacia prete sertim ad generalem quae inde in toto nervos systemate sequitur commotionem referenda est hinc scilicet abnormes pasmi qui brevi per universum ipsorum systema di munderentur
Cui quidem praxeos methodo , ut accedat confirmatio , ingeniosus qui in virgjnia commoratus erat , mihi asseveravit Chirurgus, quod ibi apud Indos consuetudine receptum sit , serpentis caudisoni morsum vulneris suetione instituta perfanare, superassi1mpta confestim largiori copia decoctici dicis Seneca, vulgo radicis ad serpentis caudisoni morsum, quae vomitum ubCrtim promovet, . Vul neri ipsim et applicata eadem radice prius masti
Quod vero alia spectat externa medicamenta
74쪽
3 TENTAMEN RIMUM ea vix aliquem praestare usum , censuerim ; curri scilicet illa praepedire vix possint quin ad totum
nervosum genus parte Venenatae confestim pertingant Partem ipsam ferro calido amburere, nulla suadet utilitas. Aliquid certius spondere videatur , sal siccus vulneri impositus , Author Celso sa sed non mulio latius patet ejus esticacia Cel
bratissimi illi lapides , qui ex Orientalibus Indiis
sub titulo lapidum serpentariorum advehuntur & qui e famosi serpentis Cobra de pelo capite dicuntur revelli, nullam satis comprobatam e Xercent virtutem. Id nostris antea edi b), Charas ehexperimentis deprehensum. Adhaerent revera per aliquod temporis spatium , vulneri, cui semel applicati fuerunt, lapides isti, non e naturae penu desumpti, sed ut ex ipsorum substantia apparet factitii Conflatique, ut probabile apparet , ex ossibus calcinatis, remixtisque simul testaceis aliis substantiis. At ubi decidunt , nihil prorsus attra-x ille veneni deprehenduntur. Non adeo veloci perstringendum oculo , quod
a nostris Viperae venatoribus solet adhiberi reme dium Q In quo talem posuere fiduciam , ut o sum Viperae vulgari punctura non amplius reformident , applicato Crim specilico , omnimodarim, aiunt, sequi sanationem.
Quantumvis vero mediciam hanc , summa cura , pro arcano recondant, stri sua tamen rei m-dagatione, mihi constitit in illa nihil aliud latere, praeter Viperinam axungiam statim ab inflicto ut nere , ipsi illitam. De cujus emcacia quo certior
75쪽
DEVI PER A. 3T evaderem, Viperam furore percitam in junioris canis nasum incita viri dentem utrumque alte inflix Orat Misere ululaverat canis, pars vero in tumorem jam ceperat attolli Axungiam quae ad manumerat vulneri diligenter applicui prostridie recte omnino se habebat.
Cum vero ex iis qui experimento interfuerant, sanationem vulneris salivae potius canis qui vulnus lingua linxerat , quam virtuti axungiae tribuere videbantur , ipsum rursus in lingua morderi curavimus , remedio interea non adhibito, quo morsu intra quatuor aut quinque horas extinctus est. Nec alio tempore , idem successus, idem experimentum fefellit. Ut haec axungia viscidis c glutinosis constat particulis , quae tamen sese altius insinuenti penetrantiori donentur virtute , quam substantiae quaevis aliae oleo sae , sic si confestim parti admo eatur vulneratae, volatilia venenos liquoris salia quasi involucro coercent, sicque praepediunt ne in salinas crystallos coeant , quas quidem lethi ferar illius noxa quae morsum excipit, primarium esse demonstravimus instrumentum. Verum non adeo secura est curandi haec methodus , quam ut in ipsa omnino conquiescamus. Tutius est via de qua locuti sumus, insistere. Ιmosi aliqua angit aegrotantem anxietas , opprimit Vedebilitas , aut demum pertinaciis saevit memoratorum nervosorum aliquod symptoma , promoveri debet cardiacis remediis sudor singulariter veris confectione aleigh , sale viperino, aut eo deficiente , sale cornu cervi , in vino calenti exhibito. Saepe celices hujus methodi successus exper-rus sum quanquam in casu quem nuper re-
76쪽
38 TENTAMEN PRIMUM tuli a sol oleo integra vulneris adscriberetur sanatio , nullatentis tamen nisi hisce adhibitis rem diis , aeger convalescere potuerat. Huic tentamini jam coronidem imponet, flectuum Viperae medicinalium consideratio ; in iis enim enumerandis , uberrimi authores , adversus plurimos eosque vel pertinacissimos morbos, illius usum summopere praedicant. Inter Primarios qui ollim carnem Viperinam ad medicos usus adhibuere , recensendus est, meo
saltem judicio , Antonius Musa, illustris ille Octavii Caesaris Medicus quem Plinius nobis retulit b). ibi occurrissent ulcera insanabilia , sum, Viperarum imperasse, atque hac ratione cito is fuisse per sanata. Nec videtur absurdum , hanc ad ipsum a clarissimo illo Graeco Medico de quo Cicero in Epistolis ad Atticum sarphys mentionem injecit, Cr ter , praxim illam dimanasse. Hic enim referente Porphyrio sc foeliciter admodum ad sanatio
nem perduxit servum quemdam cuju carne ,
prodigiosa in elicitate, ab ossibus divulsis diffluebant, dato ipsi conssilio, ut Viperis in piscium morem apparatis pro vulgari uteretur obsonio. Haec vero utut se habeant, salutiferae Viperae Virtutes , Galeni tempore vulgo innotuerant. Hic scilicet illos ait qui elephantias laborant, mirum in modum esuViperarum, Anguillarum ritu appositarum sublevari ; simulque refert stupenda curationum hujus morbi Viperino vino peractarum,
b Lib. XXX. c. 3. De abstinentia ab animal. Lib. F. pag. 6. d De arte curatoria ad Glaucon. lib. Q. cap. IO'. de simpl. Medic Facult. lib. XI. ΖΘ Ι.
77쪽
DL VI-PER, A. 39. Areta us qui ut vero simillimum apparet Galeno coaevus erat, ex antiquis omnibus, in elephantia si describenda accuratius incubuit, Crateri e Xem ploViperas in hujus morbi curatione plicium loco commendavit a), hac occasione in mentem
mihi succurrit , quod ope , b in ea quam scripsit, regni Congo in Africa descriptione , re tulerit, maxima voluptate angues a Nigritis in i bum assumi, ipsosque pro maximo delicato ferculo ab iis haberi. Sic etiam ampler c nos edocuit quod ii qui Tunquinum in Indiis Orientalibus excolunt, convivas solent excipere , blato arach, in quo anguesic scorpii infusi fuerint, quod quidem non solum pro cardiaco habent insigni, sed etiam pro singulari adversus elephantia sim, caetera omnia venenorum genera , antidoto.
Dostissimus vero Medicus qui longum per tempus Bengalae victitavit, constanti Medicorum praxi hic locorum receptum mihi retulit, ut aegrotantibus Cobra de Capeto Viperae scilicet genus huic loco indigenum , iis quos longi affixere morbi in diaria exhiberetur. Nec miniis Italorum Gallorum Medici, carnis Viperinae jus gelatinam , vulgo eodem consilio solent aegrotantibus imperare, molem sciliacet sanguinis universam, morbis exhaustam atque devastatam , aut pertinacibus intinctam vitiorum fermentis , puriorem intendunt reddere , eique novum vigorem inspirare.
Quibus omnibus sedulo perpensis, liquido in-
a Curat. Diuturn lib. ij. C. II. b Vid. Purchasitigrim part ij. lib. Vij. c. IV. g. 3. c Noyages Vol ij. Part. I. P. 13.
78쪽
. TENTAMEN PRIMUM notescit, maximam Viperinae carnis, in eo sese sistere efficaciam , ut illius usu sanguinis circuitus intendatur , promoveatur debita partium ejus
misceta, sicque & glandulae stagnante liquido liberentur, is pertar, facilem illis praebeant exi tum succis qui ad aciditatem prompte degenere , pluribus .maxime incommodis praebent originem affectibus qui undequaque superficiem corporis foede deturpant, cin eam , leprae, scrophularum , c. nomine X undant.
Salutares porro Viperae effectus actuoso illi penetranti sali , quo ipsarum refer ciuntur parte , potissimum videntur referendi. Sali vero illi generando praesert1m conducit cibus, quem e lacertis, muribus , c. maxime constare, antea dictum est. Quorum quidem animalium natura, ex omnium confessione. ea est, quae intra sanguinem resoluta , maximam ipsi salinarum , volatilium actuosiarum partium copiam , suppeditent. Im O, in eo posita est disterentia , quae Viperarum carnem , ab illa innocuorum serpentum quae depascuntur herbas, carne discriminat. Horum enim caro , nulla harum insignitur proprietatum , quadii venenoso serpentum genere , deprehenditur. Cuicumque vero iis omnibus quae hucusque dicta sunt, vel levius attendenti, pronum erit confiater , Medicos nostrates in praestantissimi hujusce remedii usu , aut esse parcos nimium, aut a nimia cautela timidos Pauca scilicet pulveris Viperini
grana , aut parcam trochiscorum quos eorum in grediatur caro, quantitatem amant praescribere. Ut
tamen aliquid officii , ab hujusce remedii usu promittere valeamus, debet aeger frequentius, aut uiacula, aut gelatinam Viperinam assumereia ut melius
79쪽
nt V1ΡER A. Igdhuae antiquorum more , ebullitioni Viperas sub mittere, easque epulandas piscium loco, apponere. Quod si ferculum , aegrotanti repugnet, ut ut vel delicatioribus arrideat palatis, id altem ipsi superest , ut vino utatur , in quo exsiccata Viperae, per duos tresve dies , leni calore Ca digestae fuerint, cujus vini salutares deprehendi effectus, vel in maxime obstinata leprosorum affectuum pertinacia Demum si vinum minu convenit , ut aliquando solet evenire , tunc suadenda aegrotanti dosis sufficiens , vel pulveris vel salis Viperini in quo tota medicinalis hujus animalis virtus in sidet. Hinc ergo sal ex alio animali qui magis adhuc pungati exstimulet, ut qui v. g. ex Cantharidibus elicitur , potentius adhuc Mefficacius est medicamentum , in aridisin squam mosis leprosorum eruptionibus. Qui quidem sal, nulla inde me
tuenda pernicie possit sub tincturae forma in spiritu vini, exhiberi b).
20 Vide Pharmacop. Londin. λ Uid eandem Pharmac.
80쪽
Exhibens earum partium , quae , tum iu Vipera , tum in Serpente caudisono ad venenum spectant , anatomicam descriptionem , cum brevi aliorum Animalium venenosorum expositione. UT uberior accedat instrumentorum letha
lium, tum in Vipera tum in ampliore ejus specie, serpente caudisono consideratio,mihi nunc figurae quae ab utriusque sectione delineata sunt. incumbunt explanandae, quod exequar a minori exordium sumens animali, inde ad ampliorem ejus speciem , filum deducens. Quod si vero in posteriori aliquid observatum reperiatur , quoliam in priori fuerit annotatum , id non fastidio-
Se accipiatur, velim. In minutioribus en 1m subjectis eadem pars saepius oculorum judicio , varios tu , variisque nexibus objicienda est , ut dilucidius in mentem sese sistant varii usus qui iis indoveniunt asIignandi. Hinc figurarum ordinem nostra non sequetur expositio , sed potius descriptionis filum , cui exponendae , illae destinantur.