장음표시 사용
41쪽
venisset dixit ad eum Dominus de Clingin: Domine, quis est custos vestri thesauri Respondit rex, non habeo thesaurum, nec pecuniam quam quinque solidos debl- tam lis monetae. Tum dixit ei dominus de Clingin : Quomodo ergo vultiis exercitui prouideret Respondit ei rex: Sicut mihi dominus semper prouidit, sic de in hoc itinere Dominus poterit prouidere. Latanter rex processit, de in extrema scmper extitit paupertate. Processit sine contradictione, de quae spectabant ad imperium ei voluntarie tradebantur. Castella, munitiones, fora, quorumcunque fuerim quae se defendere non potuerunt ditioni suae sie voluntarie tradiderunt. Rex autem Bohemiae non credebat, quod rex Rudolphus auderet vel posset Gnecontradictione terras Austriae deuastare. Si enim rex Bohemiae aduentum regis to Romanorum veraciter timuis let, pontes aquarum, altitudines viarum, facillime cum paucis hominibus conclusit et,quoaduentum regis diutissime dis bilis let. Cum aut uiri rex Romanorum ad ducem Bauariae filiainstruin suum peruenisset, ab eo uerenter suscipitur, & ei suisque ne illaria abundanter & voluntarie ministrantur.Composuit etiam rex Romanorum cum dominis diuersis,ut ipsorum permittorent terras libere pertransire. Cum haec ad aures regis peruenissent Bohemiae, doluit multum : congregat que exercitu, Venit ad regem Teutoniae prope Viennam, ut cum de suis finitibus extirparet, sed non poterat: quia regis Bohemiae congregatio ex una parte Danubii morabatur: regis autem exercitus Romanorum ex alia parte Danubij requieuit. -- Ο Rex Bohemiae totam suam fiduciam in ciuitatem quae Fruciaburch dicitur, ρο-- - suerat, eo quδd inexpugnabilis videretur.Est enim ciuitas in monte posita sorti muro. --mo. turribus multis, circundata. In hanc Bohemos multos ad custodiendam miserat, ei Lque victualia plurima ministrabat. Ordinauerat & rex,ut si Vienna ciuitas impugnaretur a rege Romanorum, qubd ciuitas Numburit, ei in omnibus necessaria miniastiaret.Si ciues Viennenses se traderent regi Romanorum,qubd rex eos per ciuit tem ruciaburchatrociter impugnaret. Cogitauerat enim rex Boliciniae per ipsam totam terram Austriae possidere. Rex Bohemiaequatuor munitiones, quae circa muros crant ciuitatis Viennen- 1o' 'es' se munire propugnaculis coepit, de castrum nouum fortissimum,quod aedificata rat, in medio ciuitatis. Coegit 3c ex tunc Burgenses, militcs, nobiles de Barones pueros sibi dare obsides, de castra fortissima cum armis sitas, in suam tradere potestatem. 1ist insuper Bohemos milites armatos in ciuitates Austriae,& victualia mi- stipsis abundanter,ut si contingeret Rudolphum regem ciuitates aliquas obsidere, ciues se non possient excusare, quoniam ciuitates suas si vellent ab impugnantibus conseruare. Prae caeteris aut ciuitatem,quet dicitur Nouum castrum, victualibus multitis muniuit,eb qubd Viennam de alias ciuitates ex ipsa pastere voluistet. Praeccpit tiam ne aliquis Rudolphum regem Romanorum dominum vel regem in silo d minio nominaret. Praecepit de fratribus Praedicatoribus ne celebrarent in sua p. otestate prouinciale Capitulum. Rudolphus rex Romanorum cum duobus millibus equorum phaleratorum Bauariam veniens, tali conditione se confoederauit duci Bauariae ut filius ducis filiam regis duceret in uxorem : de filia ducis, filio regis matrimonio iungeretur. Quo facto tradita fuit regi terra magna, Sc adiuncti sunt ei milites mille cum equis phaleratis. Post haec coepit eius exercitus militibus augmentari,aditque rexcivitatem ..tis .i Viennensem dc Obsedit tam potenter,ut ex una parte ciuitatis nullus ingredi vel egress di sine sua licentia commode potuisset. xx ε. Rex vero Bohemiae cquitibus viginti millibus congregatis, exemitum suum contra regem Romanorum o alia parte Danubij direxit, ut eum de suis finibus era stirparet. Milites autem Bohemiae regis, propter nimium timorem contra Teutonicos bellare,nullis voluerunt regis itissionibus obedire. Rex Bohemiae suis confidere non audebat, qudd longo tempore nobilium patres, fratres, consanguineos
Ze affines vi siue fraudulentia pro viribus occidebat, vel ipsos de Bohemiae finibus
42쪽
bus exurpabat. Exercitus autem Regis Romanorum cum exercitu regis Bo- hemiae libentissime dimicasset, si eum in loco competente comprehcndere potuisset. Rege Romanorum Viennam diebus pluribus obsidente: misit rex Bohemiae, piscopum de Vlmiete cum equis phaleratis multis, ut Boliemis Nuciatisrch ciuitas a Dῖgnaretur, ne a Batiaris regi Romanorum traderetur. Festinauit igitur episcopus cum suis propter diuersos timores, quod uno die miliaria quatuordecim cucurrerunt. S: ob hoc ipsis multi nobiles equi perierunt. Dux Bauariae senior cum haec a fide dignis audiuiti et Rudolsum regem Romanorum adiit, & haec sibi cum gaudio reueis lauit. Dixit etiam regi: domine, rogo quatenus mihi milites trecentos assignetis quod insidias epit copo de vimiae in .s.... tylua disposui collocare: spero enim ab ipsis alied habiturum. Cui rex dixit accipe quod vis,& de istis ordina sapienter.Tunc dux acceptis militibus trecentis Rheni, quibus prae aliis melius confidebat, in sylvam prope ciuitatem Frii cnburch collocauit 5 eos prout melius poterat,occultauit. Episcopus autem tibi inlidias politas intellexit, Bolieinisque ciuitatem custodi cndam tradidit: M acceptis multis ex civibus, qui sibi suisq; ducatum praeberent:insidias occulte per deuia fugiens, ad amicos i iluus noscitur deuenisse. Dux autem in inlidiis usque ad horam nonam creditur permansisse, Ze suos f me grauissima puniuisse. Tunc milites duci dixerunt: Vt quid hic fame morimur Lo Mittatur explorator, qui de statu ciuitatis de episcopi nobis pollit aliquid reuelare. Tune dux cuidam militi dixit: Ad ciuitatem tanquam amicus subito perge Sc secreta quae poteris inuestiga. Explorator ad ciuitatem subito veniens, statum hominum ciuitatisque requirens: reuersus tulit, dicens: episcopus ciuitatem Bohemis commisit, ciuesque iccum duxit S ad propria rem cauit. Consternatus dux militibus suis dixit: Quid ergo faciemus spe enim nothra frustrati sumus.Tiinc diuerti diuersia cor
silia tradiderunt.Vnus autem ex illis dixit: Domine viam nostram dirigamus adcliatii ratem, deamicos nos elle simulemus: sorte recipient nos ut amicos &sic poterimus
comprehen lere ciuitatem. Dux militi dixit: Bonum consilium dedisti,nec unquam improbis operibus desecisti. 3o Post haec quidam ex sapientibus suis dixit: Domine, primo duo milites praemit tantur. poli eos quatuor, post quos decem, postea quadraginta. & hi omnes ciues in I amicos se regis Bohemiae protestentur. Post hos cxercitus subito sequatur, ut si primi .
ciuitatem fuerint ingressi per consequens ingredi liberam exercitus habeat potesta-.- ρ tem. Sicut deliberauerunt, ita omnia perfecerunt. Appropinquantes aut cin primi nuntis ciuitati clara voce pariter cantauerunt. Bolicini custodes ciuitatis, cum voce cantantium audiuisset, gaudio replebantur. Usipicabantur enim ciues & amicos suos eum laetitia rediisse. Pontes demittuntur, portae reserantur, pacifice salutantur,& ii
gredi libere permittuntur. Quatuor autem milites sequentes benignissime recep runt quia prospera de suis ciuibus retulerunt. Milites aute in decem qui quatuor i 4o quebantur, suspecti custodibu habebantur, Sc portas aperire, sicut caeteris praec dentibus noluerunt. Tum hi decem Bohemis custodibus verbis mendacibus resc- rebant: Nos de vestris sumus,&episcopum de Vimice cum ciuibus ad tuta loca deduximus, nunc ad propria remeamus. Tunc custodes portas aperuerunt,& in trare libere permiserunt. Milites hi praedicti festinanter intrare noluerunt, sed in porta permanentes, custodes verbis fallacibus deceperunt, donec quadraginta troruentes ad ciuitatis moenia peruenerant. Decem milites praedicti, cum nos ade .: vidi sient: custodes portae euaginatis gladiis inuaserunt, de de porta fugere coegerunt. Custodes portam rcliquerunt, & ad hospitia sua sugientes, se suaque saluare cupientcs, ciuitatem captam omnibus nunciabant. Quinquaginta mili . so tes praedicti ciuitatis portas violenter tenuerunt, x ducem cum cxercitu sim superuenientem, libere intrare permiserunt. Cum sic dux ciuitatem tam potenter fuisset ingressus,& ipsam cum suis obtinuillet: coepit per praeconem haec ciuibus nuntiare: Niasmesum ex civibus in rebus vel corpore velsa diu inferetur. Bil mitMettum aiersam nosti in custodiam publicam perducamur. Post haec viri mulieres m
43쪽
militibus ducis Bohemos in domibus suis absconditos, ostenderunt, dccaptiuitaupublicae tradiderunt. Factum id anno M. CC. LXXVII. Expugnata ciuitate hac, venit ad eam rex cum exercitu suo, praedia diuisi,dcquatuordecim diebus de rebus regis Bohemiae, quas in ciuitatem deduxerat, oc citui suo rex necessaria tribuit abundanter. Per hanc ciuitatem obsessa fuit ciuitas Viennenss quod regi Bohemiae non pinterant commode subuenire,nec rex poterat Viennenses a regis Romanorum dominio liberare. Viennensibus sic in periculo constitutis, quid facere possent ignorata runt. Postea vero deliberatione facta, cum rege Romanorum composucrunt,dc ciuitatem suo dominio tradiderunt, insuper ab eis suit donis magnis honoratus. Cum πι---i 07. sic Viennenses a suo domino recessissent, dc regem Romanorum pro domino rec pissent:mox a rege Bohemorum pueros,quos obsides sibi dederant, petieroni. Rex autem reddere pueros contradicit.Tunc Viennenses exercitu congregato, regis B hemiae terminos intrauerunt,dc expugnatis munitionibus & ciuitatibus pluribus ad propria redierunt. Videns autem rex Bohemiae, quod non posset regi Roman rum resistere,humiliavit se,&commisit se gratiae suae. Principes autem reges sub his conditionibus concordabantur. Debebat rex Bohemorum filiam suam filio roisi is O gis Rudolphi matrimonio copulare: Regalia sua sicut deceret, ab ipso recipere,&O trecentos milites cum equis phaleratis in exercitu regis ducere quando vellet. Rex Bohemiae multis militibus equis,vestibus deauratis, gemmisque decorutus se praeparauit,ut Regalia statim a rege suseiperet Romanorum. Haec cum principes Rudolphi regis intellexissent: regi cum gaudio retulerunt: Domine praepar te vos,sicut decet regem,vestibus pretiosis. Tunc rex dixit: Rex Bohemiae griseam vestem meam saepius derisit, nunc autem ipsum mea vcstis grisea deridebit. D in Notario suo dixit, Da pallium tuum mihi,ut rex Bohemiae meam derideat paupertatem. Adueniente rege Bohemorum, dixit rex Romanorum militibus suis: Ammis vestris induimini , dextarios vestros loricate,dc ad bellum ut melius poteritis praeparate,Vtramq; partem Viae,per quam rex venturus est, processionaliter occupate,dcarmorum Teutonicorum gloriam barbaris nationibus ostendite.
Haec sic ad regis voluntatem praeparatis, venit rex Bohemiae, cum vesti- 3 bus deauratis, dc gloria regia fulgente, procidit ad pedes regis Romanorum, humiliter ab eo sua Regalia mendicauit. Insuper dc centum millium marcarum res dilusn quadraginta millium marcarum, quas Austriae dux habuerat, dc rex Boli miae de regina Margareta possederat,resignauit. Tunc rex Romanorum regi Boli natae regnum,nec non dc Regalia concessit,dc se amicum suum intimum omnibus stantibus intimauit. Rege Romanorum haec faciente,indutus veste grista, despectus de humilis apparebat de in tripode residebat. Post paucas septimanas enituit regem Bohemorum,qubd se subdiderat regi Romanorum. Vidit enim rex Bohemiae, quod rex Rudolphus multa possederat bonorum,dc tamen in summa semper extitit paupertate. Propter haec dc alia rex B ohemiae filiam suam quam filio regis Rudolphi matrimonio copulauerat, moni Iem fecit.& in claustrum dominarum ordinis Minorum solenniter collocauit. Posto t. - haec rex Bohemorum congregauit occulte decem millia dominorum, volens o culte regem comprehendere Romanorum. Deus autem mirabiliter haec impedi-ν-. ii a. uit.Coeperunt inter se congregati milites discordare, se mutuo capere, plagisque maximis vulnerare. His ita gestis, rex Bohemiae manifeste regem Rudolphum dissidauit, congregauit exercitum magnum, voluit cum rege congredi Roman rum, vel in ciuitate cum ciuibus obsidere, vel ipsum de finibus Austriae turpiter extirpare.
Videns etiam rex Bohemiae, quod regem Rudolphum nec dolo nec sapientia, F . nec potentia vincere potuisset,muneribus vincere cupiebat. Misit enim rex Bohemorum quibusdam militibus Austriae pecuniam magnam,ut in bello relinquerent regem Romanorum: vel si possent,ipsum consiliis suis impedirent. Promisit oc sed cim militibus,mille marcas argenti, si sibi regem Rudolphum vivum, vel vulneribus laesum, vel mortuum praesentarent. Misit de Ungariae militibus pecuniam, ne
44쪽
ipsem impugnarent,vel debiliter infestarent. Hoc Ac rei postmodum euentus probauit. Misit & promisit etiam dominis Episcopis, Comitibus, Baronibus prope Rhe- . num constitutis, ut in adiutorium regis Rudolfi minime peruenirent,ves ipsum pro suis viribus impugnarent. Quod quidam pro suis viribus fecerunt, es amplius fecis.sent ii rex in aliquo desecisset. Vnde & in adiutorium regi Rudolis tantum milites
Haec audiens rex Romanorum mandauit principibus suis, regi scilicet ga- βε fuitiae duci Saxoniae,duci Bauariae, militibus inultis, episcopo Basiliensi & filio suo Absaliae Lanigrauio,cpiscopis diuerss, dc omnibus quibus confidebat, domino de Bal-1O dech,quatenus cum omnibus armatis, quibus possent in adiutorium sibi subitbpe uenirent. Dixit enim: Si circa festum natiuitatis beatae Mariae non veneritis, pol rit mihi in maximum cedere detrimentum. Rex Ungariae regem Rudolphum clementer exaudiuit,& ad ciuitatem Viennensem , cum quatuordecim millibus hominum venit, ad praelium praeparatis. Ex Austilae partibus congregauerat rex Romanorum milites multos cum dextrariis phaleratis. Habebat insuper ciuitatem Vicnnc sem cum multis ad bellum praeparatis. Sed in his omnibus rex minime confidebat, nec cum eis ausus fuit, cum rege Bohemiae dimicare. Sperabat enim filium suum venturum cum multis militibus,qui per se res & corpora periculo commisisset.Cum
autem ad sibi determinatum terminum milites praedicti venire non potuissent: tu 1obatur rex Romanorum supra modum. Erat enim intra se desolatus, consilio&auxilio destitutus. Praeterea ciues Viennenses ad regem vcnerunt, dicentcs: Domine vestri vos dereliquerunt, nec habetis homines, per quos regi Bohemiae resistere valeatis. Rogamus vos quatenus nobis Dominum nos eligere permittatis, ne nos cum vestra familia pereamus. Tunc rex eos suppliciter deprecatur, dicens:
pus adhuc modicum sustinete, ut videamus quid facere debeamus. Ex tunc iusisit east tum fideliter custodiri. Insiuper seruis suis, minoribus pariterque maioriabus, ne quis alicui ciuium qualibet occasione, vel superbe, vel contumaciter responderet: posset enim hoc omnibus nobis euenire, in rerum & corporum d
3o Rege Rudolpho sic in periculo constituto: congregauit Henricus episcopus Basiliensis ordinis fratrum Minorum,uir sapiens atque discretus, de regi Rudolpho G deli stimus amicus: Et dominus Conradus mernherus aduocatus Alsatiae, dictus
de Hadistat, exercitum centum militum optime praeparatis cum dextrariis phal ratis. Hi duo domini militibus suis congregatis in Basilea coniunguntur. De Basilea μ' verbin Sueuiam pariter proficiscuntur,ibique comes de cum centum militibus equos phaleratos habentes,adiungitur,& iter coeptum pariter perrexerunt. Milites
isti sic in itinere constituti, dominos plurimos timuerunt, unde & pluribus diebus in
armis grauibus permanserunt. Cum autem venistent Viennam ad regem Teutoniae gauisus estgaudio magnα. o Interrogauit rex,quare filius suus in eorum societate non venisset: responderunt ei: Fblius vester cum soo militibus est in procinctu veniendi. Comes vero Phirrctensis,de eomes Montis pilgardi sunt in veniendo, cum multis militibus optime praeparatis. In secreto vero regi contraria his omnibus referebant. Dixeruntque, nec filius vester, nec aliquis amicorum vcstrorum subito vobis poterit in vestris necessitatibus subu nire. Debetis igitur deliberare,quid iacere debeatis.Tunc respondit eis dicens:placet
ut uno die quiescatis,ue ad bellum postea procedatis: sufficit mihi quod vos habeo
stodes capitis mei.In Deo meo confido,qui me miraculose ad hanc gloriam noscitur elegisse &inea mirabilius consortasse: qui etiam nunc me per gratiam suam ut spe, si muro mirabiliter adiuvabitiso His dictis suis retulerunt: Ad bellum omnes vos in crastinum praeparate,quia cum familia regis Bohemiae nos oportet sortiter dimicare. Tunc tota familia regis Rudolphi cucurrit ad Consessores, debita sua scribebant, inimicitias remittebant,& ad communicandum prout fidelius poterant, praeparabant.Periculum enim mortis videbatur omnibus imminere. Exercitus regis Rud. alba cruce desuper utebatuta
sed Bohemiae regis exercitus cruce viride deserebat. Rex Teutoniae pro suis & pro se
45쪽
suerat in timore maximo. Rex vero Bohemiae certus de victoria fuit, unde dixit: Si. quis mihi veraciter regu Rud cum suis Danubium transmisisse, nunciarit, pecuniam viginti marcarum, voluntaric propinarem. Tertia die post aduentum Basil. episcopi, vigilia S. Bartholomaei,B litera dominicali, egressus cst rex Rud. Vicianam, cum
exercitu suo,cum rege Bohemiae praelium commisturus. Rex autem Bohemiae cum exercitu suo prope ciuitat venerat Viennensem. Bohemiae rex mercitum suum, in plures partes, sed in tres diuiserat principales. Habuit enim multa millia peditum Cumanorum. Secundum habuit cxercitum quitum& hominum diuersorum: tertiu habuit exercitum equorum phaleratorum,& militum circiter nongentorum. Rex Rudolsus similiter in tres partcs suum exercitum diuidebat. Habuit Ungaria: rcgcm cum quindecim millibus Ungarorum. Rex Ungari puer is annorum extitit,&ad praelium non peruenit, quia rex Rud. ipsum noluit interesse.Episcopus Basil. sedens in dextrario phalerato decentissimo,armis in dutus ad bellum ii latissime processisset ii voluntas rcgia permisisset.Rudolphus rex libenter vidisset, quod Ungari cum Cumanis congressi fuissent: sed eos ipsi inuadere
minime volucrunt. Secundum rex Rudolfus exercitum habebat,&hunc aduersus exercitum regis Bohemiae dirigebat. Exercitus autem regis Bolicinia fortior crat,&r bum eos retrocedere faciebat. Vidcias Rudolius suos defccre, tortium qiacm habebat e ercitum Q. trecentos milites, habentes equos phaleratos, in quibus ctiam maxime
confidebat, contra regem Bohemiae dirigcbat, & magis in Domino, quam propriis vitibus confidebat. Rex Bohemiae videns iregem Rudolsum contra se venientem, solus aduersarios atrociter aggrediens,multos percussionibus suis grauissimis amig bat: trecenti vero milites custodes regis,ipsum pro suis viribus adiuvabant. Tandem rex Bohemiae fessus ab ignobili capitur, & armis propriis spoliatur. Tum rex sic dis. cinctus ducitur. miles quidam insequitur eum,dicens: cccc rcx,qui fratre meum tu γpiter interfecit. Licet igitur factum,extractoque gladio, regem in facie per rauit. Qui autem regem Bohemiae ceperat, doluit vehementer, & ipsum libentissime defendis.
Rex Rudolfus contra suos aduersarios sortissime dimicauit, tandem vir sortis veniens, regem percussionibus atlligebat, sed cum Vincere non pollici,cquum regis lancea perforauit.Tum rcx & equus pariter ceciderunt. Rex in terra iacens omni solatio destitutus,clypeum suum super se posuit,ne subito sub pedibus cquorum turpiter in reretur. Post transitum caballorum, quidam volens cum a mortis pcriculo liberare, de terra prout potuit eleuauit.Tunc rex dixit,equum mihi vclociter praeparate:quem protinus ascendit,& suorum auxilium sortiter inuocauit. Venerunt autem ad eum de suis circiter Io. cum his igitur rex a latere cxercitum regis Bohemiae subintrauit,atq; in duas partes diuisit,& posteriorem partem sortiter impugnauit. Antcrior pars excr- citus Bohemorum clamauerunt, μοι fugiunt, exercitum Rudolfi decipere cupientes: sed quanto plus illi clamoribus instabant, tanto magis Teutonici percussonibus eos infestabant. Posteriorem partem Rudolius rex sortiter impugnabat qui tandem timore territi sugerunt. Illis autem terga vertentibus, Ungari subsequuntur,pugnantcs impugnant,sugientes sequuntur,capiunt & occidunt: communiter dicebatur,quod in illo practio I ooo occubuerint. 3. --ῶ Rex Rudolsus cum suis in loco praclij permanebat,donec omnes cum securum ' de victoria referebant. Rex Bohemiae eodem die moritur, & intestinis eius expositis,corpus reliquum cum sale,in fratrum Minorum monasterium collocatur. Mortuus enim fuit in excommunicatione papae, propter hoc non poterat in coemiterio sepeliri. Fuerunt in exercitu regis Romanorum dcbiles homin ,clerici, monachi,d, uersarum religionum conuersi,qui se in quoddam colliculum reccpetiit, finem certaminis expectantes, Dominum pro suis hominibus deprccantes. Hi considerauerimi quod inexercitu regis Bohemorii splendor&calor maximus cxtitit armorum.
Sed exercitum regis Rudolfi quocunque declinabat,semper nubes frigida protegebat. Ex hoc praesumebant quod exercitus regis Rudolfi adiutorio Domini debuit praeti, iere. Acta sunt haec prope Viennam,in campo dicto,Sansmfurianno 12 8,ci in horam sextam,in vigilia Bartholomaei.
46쪽
, Mortuo rege Bohemorum, intrauit rex Rudolsus terram Moraulae, volens eam totaliter deuastare. Ciuitates communi consilio regem Rud. pro domino receperusi& insta mensem, se sua commiserunt, & fidelitatem iuramento firmissime promiserunt. Regina Bohemiae cum Rud. rege ita composuit, qubd filius reginae filiam ou. Hregis Rud. duceret uxorem,quod factum est,intra octauas S Francisci. In loco occisorum septor tantus extitit,ut plures vel infirmi,vel mortui extiterinis in ea villa habitantos. Daemonum praeterea vel spirituum illusiones multos horribiliter terruerunti Advocatus Alfatii retulit,quod venatores ruum magnum inscctantes venerunt ad Heremitam, qui XI I annis in Elitudine cum uxore & liberis vixit.. Io Hic venatoribus retulit, se vidisse animal a cingulo mulieris imaginem habens, quod dixit, utonia intra tres septimanas habebit regem,qui r abit x v annis. De morte regia a Romanorum Rud moniugis.
Λ NNO Domini M. c C. Lxxx r, regina Rudolfi regis coepit grauiter infirmari. Propter quod accersivit consiliarium consessorem p sibi,inquiens: Mortis periaculum sentio mihi breuiter imminere. Rogo igitur vos quomodo corpus & animam ad coelum & ad paradisum Domini dirigatis. Qui dixit, omnes amicos Vestros,omnes diuitias huius seculi omnemque gloriam mundi de corde vestro, quantum po-xo testis,a vestra memoria repellatis, ac Deo & hominibus satisfacere promittatis. Quae dixit: libentissime faciam. Post haec Testamentum condidit, S elegit in Basilea in maiore ecclesia ecclesiasticam sepulturam. Delegit autem locum praenominatum, eo quod rex Rudolsus antecesseresque sui Basiliensem ecclesiam saepius damnificassent,accius Episcopos perturbassent. Ordinauit enim intestamento ut quidam di- Gis istis μxerunc quod redditus duarum prςbendarum Monasterio darentur,ut sic Deo & ho HU
Post haec regina moritur,exenteratur,& veter eius sabulo & cineribus impletur: erfacies cius Balsamo linituωotum, corpus panno cereo circumdatur,ac sericis vesti- 2 rata mentis induitur pretiosis. Caput eius albo serico peplatur & corona sibi superponitur=.3o deaurata. Posthaec in arcam ex fago peroptime factam,supina, manibus super pectus positis, imponitur,& ferreo clauditur instrumento. His cxpletis,in Basileam cu equis XL ducitur,& ut credebatur cum pecunia copiosa. Fuerunt in comitatu suo fratres Praedicatores duo,Minorum duo,&dominae quas tres currus ducere potuerunt. Asiunxerunt autem se eis homines circiter quadringenti. Rex autem mandauerat episcopo Basiliensi, ut reginam defunctam solenniter sepeliret. Episcopus clericos regulares & seculares inuitauit Basileam. Conuenerunt T igitur mille ducenti, qui omnes candelas in manibus habebant, & reginae in proce sione cum ornatu pretioso Glenniter occurrunt, & ad maius monasterium pertae runt. Tribus episcopis ibidem diuina celebrantibus, reginae corpus in tumba positum o erigitur,&omnibus praesentibus ostenditur, & post Missam deponitur & cum fletu nobilium sepelitur. Hoc retulerunt qui reginae gloriam quaesiuerunt.Episcopus cler,cos omnes ad prandium inuitauit,& necessaria ministrauit.
De malueri Rimma ficu teri Colmariensis parentibu
VI At τμε xvs Nossemanii cerdo in villa Turintham filium habuit Ioannem
Rosselmann. Hic hospitio paterno non contentus, ad stultetum Columbatic sem se transtulit,cui fideliter seruiebat. Ea amoto,secundo & temo seruiebat,&intemso dum sub iudicio praesidebat. Hic officium sculteti desiderans,modo quo potuit,obi, nebat.In ossicio suos exaltabat,alios supprimebat. Cum pauperes diutius id sustinere nonpossent,absilutionem communiter procurabant.Huic substituitur dominus de Do
comitem Rudolfiim de ab spurci se transtulit, ei seruies. Laborabat quomodo pos πυί-- set Colmariam tradere in potestatem comitis de
47쪽
Post paucos annos dixit comiti: Domine, mittite pro consobrino vestro comita Golfrido de lai limberct de suis militibus, &venite una ad Columbariam,& ego p tenter vos intromittam.De inimicis nostris post l, cpro libito faciemus. Cosensit c Hopia.. mes Johanne 2 duci mann amicis suis circum Columbariam commisit,ut cum a OL mis adsint,&c. Iohannes in vas Vacuum se abscondit, lumbariam clam ingreditur,in curiam Decani sertur.Sequenti die circa diluculum,comitem Rudolsum cum suis, clam quibusda iuuantibus,intromisit. Aduersari j Iohannis intelligentes haec, a fugiunt, relictis omnibus quae habebant,videlicet, stultetus dominus de T infussciit milites septem siues decem quorum quilibet ditior erat Iohanne. Horum bona confiscabat de diuidebat Et in hac gloria Ioannes pluribus annis apparebat. Anno M. c. LX ii, Dominus de Wineo filius sororis domini de Horbum,cum multis militibus de terrae nobilibus,consentientibus multis ciuibus, lumbatiensem ciuitatem intrare per potentiam voluit. Scultetus haec intelligens, eis in dextrario o currit festinanter: hunc apprehensum in porta Stetnenbrcta atrociter Occiderunt. Continguines sui haec intelligetes statim egressi plus quam viginti nobiles occideruta Post annos duodecim, Rudolsus comes de Habspurc in regem eligitur Romanorum. Hic Waltiterum,filium Ioannis Tolbiniant scultetum in Columbatias u Othonem de Ochscii geminepotem ex sorore sua Rudolsus aduocatum Allatiae prProsilit. Sed stultetus de aduocatus terrae non per omnia concordabant. Advocatust hente rege vel saltem connivente exactiones plurimas faciebat: scultetus δc populus minuite soluebant. Rex Rudolfiis indignatus,militibus stipatus Columbariam proficiscitur, scultetum depositurus.Scultetus praemonitus ciuitatem clausi , nec regem imgredi permisit. Rex Columbariam potenter obsedit Regi nunciatur Fridericum quendam Im .peratorem in partibus inserioribus affectare regnum. Rex sibi timens, obsidionein Columbarientem soluit Sc cum exercitu descendens, Fridericum cepit de igne cromauit. Inde ad obsidionem Columbariensem secundδ perrexit,&iplos cum condiationibus quibusdam ad gratiam suscepit. Scultetum mi heru rex deposuit, de Et nichcim scultetu praepositit, Ac eos maximis exactionibus turbauit. Stainchiri scultetus in Columbaria residere non poterat: filiamstro suo officium committit, &ῶ- uersa turbatio in Columbaria quiescebat.
. RUς Rudoliis mortuo, altherias Nil Iclinon quondam scultetus, in summa
pati pertateconstitutus conduxit duodecim seruos vagos de inopes, cibum&vestra ministrans, per hos insidiaturus siculteio Stamineficim Intelligens id stultetus deci nauit. Walinerus Adit clinan consilio decani de aliorum amicorum,officium sculi euper violentiam occupat. Post haec dominum des uniuirilrei militem honestum,iu uenem diuitem, bene parentatum, & filium eius iuuenem, sine occasione Ac causa, contra Deum, homines de iustitiam interfecit eius res diripuit, plus quam ccc ma
cas inter suos distribuit. Dominos milites de sortgassim Issicli de dominum Rust
rium ciuitatem exire compulitide res eorum confiscauit: regi se oppositit, de Colum- 'bariam Anshesmo de Napoli irem tradidit.
qui cum eo dominium debuissent iure haereditario post ille. His haereditatem dare noluit,sed de dominio,quantum potuit,extirpauit. Is dominus de Rapolhil regem adiit Rudolsum cognatum suum,ei 5 factam a fratre iniuriam sebiliter reu Luit Rex his auditis dominum de Rapothmia vocavit, eumq; rogauit,ut liberis se trum suorum,nec non & fratri de haereditate paterna propriam tribueret portionem. DTune dominus de Rapossit in domino regi taliter respondit: si fratri meo liberis Isratrum meorum haereditatem diuiderem,inops ac pauper de sne dominio reman rem Hoc enim sacere nolo nec in hoc alicuius precibus acquiescere. His completis dixit rex domino de Baldeche, si io fidelissimo procuratori quatenus assumptis ciuibus Columbariensibus de Miletipergensibus de tillic viciniscitab
48쪽
tatum ciuibus Rapolletllein fideliter obsideret. Hoc fideliter adimpleuit. Aecepit enim ciues praenominatos, dc Rapoli 2s ei nobsedit: villam Bercheim per ignem d struxit: legetes de agros depopulatus est, & vineas aliquas extirpauit. Vidcns autem quod ciues eum non fideliter adiuuarent, ab obsidione post triduum recedebat. Timens autem dominus de Rapolitastein regem, dominos vicinos suos ad ijt, eosque suppliciter rogauit,ut nec cum nec suos propter aliqtiem infestarent. Hoc autem quidam de consilio regis amicabiliter admiserunt. Dominus de Horburc eius precibus acquiescere recusauit. Dominus de RapolZstein de hoc suit grauit et indignatus. Dominum de Horbum liostiliter impugnauit, de eius villas, quas poterat, Io exurebat. Super hoc rex fuit indignatus, in Alstitiam personaliter venit, de Rapol stein potenter cum indigenis obsidebat. Septem aut cm de adiutoribus regis, ut diiscebatur,eum morti tradere volui sicuti ordinatum enim lic suerat, ut regi dicebatur,quod pecuniae quatuor bo nibus datae suillent, ut tentoria siue exercitus in qua- . tuor partibus incendissent. Hinc autem strepitu facto, rex de obsidione lubito reces.sit,& se ab Alcatia separauit. Ordinauit autem quod ciuitates in Cellinber g haberent equites L, qui impedirent,nc aliqui domino de Rapolet sicin aliqua victualia seu noces laria ministrent. Post haec mandauit rex eidem domino, ut ciuitates Alsanae congregaret, de in villa Gemer castrum ligneum fabricaret. Ipse autem intra octauam G--- Petri&Pauli ciuitates congregauit, de castrum sui sibi imperatum inchoauit, dexo breui tempore consiuinmauit. Consummato castro milites ibi reliquerunt, de ad prinpria redierunt. Acta sunt haec anno Domini, M. C C. L X X X V II. Dominus de Rapolas tein intra Calendas Augusti, Galliam intrauit, ibiq; a d mino de Blanchi rg cognato suo, pedites de equites accommodauit, no prope villam Sigolgheim perducebat, de ibi cos in diuersis locis pro insidiis collocauit. Ma- Do.M. ne aute facto greges villae pauci acceperunt, de velociter abierunt. Villani autem prς-dam insequuti, liberare pecora voluerunt. Igitur homines domini de Rapol alteinde ins dijs egressi fuerunt,cosque comprehcnderunt, de eorum plus quam C xxx ad propria perduxerunt. Homines de Morbum videntes proam magnam, paucos h mines ducentes, sine deliberatione praedam liberare volentes, similiter capiuntur, M3ο sum aliis deducuntur. RHω regis quaedam apud GIGunimina. Α NNO M. Cc. LX xxvira, rege Rudolso existente Moguntiae, fiigus veniebat in ortu Solis, atq; frigus ipsum immodice molestauit. Vidit igitur ex opposito domus in qua iacuit pistrinum multis vivis carbonib. abundare. Induit se rex sola tuni,ca carbones vitios velociter visitauit. Hospita ignorans ipsum esse regem, sibi loquo batur in spiritu vehementi, dicens: Milites non debere ad mulieres pauperculas declinare. Dominus rex mulieri dicens humiliter loquebatur: O Domina nolite propter meam praesentiam turbari: sum enim antiquus miles, & omnia mea in seruitio o vitillimi Rudoifi consumpsi de contra bona promissa me patitur indigere. Mulier dibrii : Sequimini regem Rudolium vilissimum, qui totam terram destruxit, dc omnes pauperes deuorauit ' Haec merito vos mala de alia comprehendunt. Rex dominae dixit : Quae mala vobis fecit Mulier turpillime regem vituperans atq; maledicens, cum magna cordis amaritudine respondebat: Ego dc omnes pistores ciuitatis huius praeter duos per eum depauperati sumus, quod temporibus nostris ad diuitias quo dam habitas non possumus peruenire. Post haec mulier dixit: Domine, recedatis: Raae με. quia hic nos in nostris occupationibus retardatis. Rex autem propter verba mulieris recedere recusabat. De hoc mulier indignata, vas aquae sustulit, prunas perfudit,de antiqui militis seu regis vestem enormiter deturpauit. Rex igitur sugit, de ad ilium1o hospitium sestinauit. Rex igitur cum sederet ad mensam, dapiser sibi caput porci cum multis appon bat. Memor igitur rex beneficiorum quae pistrix ci contulcrat, ei retribuere cupiebat. Ad uocans rex hospitam dixit ei: Hanc scutellam cum carnibus Sc quartale vini recipiatis, dc vicinae vestrae de antiquo milite deseratis. Agit enim ei gratias, quod apud suos carbones de mane suetat calefactus. His igitur peractis, recitauit rex qualiter
49쪽
pistrix eum vituperauerat, atque maledixerat, Ac ad risum omnes magnum concit uit. Pistrix autem intellexit, quod rex fuerat quem vituperauerat, ultra modum d luit: regem adijt,oc ut sibi remitteret illatam illi iniuriam, suppliciter deprecati in Rex' autem remittere nisi prius eum vituperaret, sicut prius ccrat in occulto,non vole
bat Hoc mulier fecit, de domini sui voluntaςem fideliter adimpleuit,& ad risum plurimos prouocauit.
Retulit frater Alradus prior fratrum Argeminensium. In Alsatia dicebatur quod Iudaei conquesti suissent regi Rhidolso,quod Christiani plus x L Iud os sine causa tu piter occidi sient. Christiani autem conquesti fuerunt de Iudaeis, quod seruum atque Christianum in die parasceve in cellario, occulte atq; Christianis ignorant ibus, coi- tdillent. Iudaei regi Rudolso,ut eis de illis de Uesela atq; Popardia iusticiam faceret, S eos a periculo liberat et mortis,& ipse in Rabbi,id cit supremum inagistrum cui
schola Iudaeorum S: honores diuinos impendere videbantur , quem rex captiuau rat a captiuitate carceris liberaret, viginti sibi millia marcarum promiserunt.
Rex ludaeorum petitionem Gaudiuit, Iudaeum captiuum libertati restituit, illos demesela atq; Popardia in marcis bis mille condemnituit ,&cos a mortis periculo liberauit. Insuper fecit rex dominum Archiepiscopum Mosuntinum solenniter pro dicare, quod Christiani Iudais iniuriam maximam intulissent, & quod bonus x. μnherus, qiii a Iudaeis occisus communiter dicebatur, qui pro diuino a quibusdam Christianis simplicibus colebatur, deberet igne cremari,& cinis corporis eius in vcim intum dispergi,& ad nihilum dissipari. In hac praedicatione domini Archiepiscopi plus quam quingenti ludeti in armis sederunt, ut si aliquis Christianus in contrarium lice re volui siet, ipsum eum suis gladijs occidissent. Prodisio urta Colmariensis , or eis en per fisum G
NNO M. cci xciti, quarto Idus septembris, scultetus Columbariensis ignorantibus Senatoribus de ciuibus, Anshelmum de Rapoleti cin aduocat, et i, civibratem tradit,intromistis multis armatis, ac in coemitcrium ductis. Ciuibus dormientibus compulsantur campanae: concurrunt ciues ad coemiterium: pedites armatos inueniunt: terrentur: quid faciam ignorant. Cives omnes per praeconem vocantur, dicentes: Adest nobis amiciis noster D. An,helmus de Rapo Estein, volens nos corpore & rebus itiuare Intellexit enuia quod inimici nostri vellent nos grauiter perturbare. Venit igitur, ut inse nobis S nos ei fidelitatem iuramento firmemus. Su iunxit: Levate manus vestras Sc iurate, quod & se runt.
Videns dominus de Rapolastein paucos fidelitatem iurasse. magistris Zunst rum praecipit, ut suos singulos ad singula loca vocarent: a quibus singulis petunt fid liter iurari: quod multi fecerunt inuiti. Expelluntur qui id facere recusam, milites Rustarius&domini de Norigassen,&ex civibus plures diuites N lionesti. Rex Adolsus reginam Brisacum mittit: ipse cum exercitu versus Coloniam proficiscitur. Cives Columbarienses dominica,vigilia exaltationis Crucis in montana ressi vinum suum nondum maturum colligunt. Dominus de RapolEstein villam 2Arcthcim praedatur, pecoraque abigit in domicilium suum milita. Columbarienses cum gaudio reuertuntur, de se praeparant, quo ampliora colliganti& sibi prospiciant. Rex Adolsus haec audiens, Advocatum praemittit. Hic in Siciliat plurimis hominibus secum assumptis, vallem urbis, quae sub castro Hohenac est, ingreditur, villas domini de Rapolist in succendit, homines capit, pecora tollit,cum gaudio redit. In κ rtarithmuim S ongcrsi cim cxitum Columbariensium praestolatur. Columbarienses egredi non audebant. Rex cum exercitu Raptar huller obsedit, vineas d struit ac domos. Post dies decem Columbariam versus proficiscitur, molendin rum fluuium derivatali singula deuastat, praeter leprosorium. Cives vallis S. Gr gorij ad Wilre pergunt vinum colligunt,& ad propria deducunt. Columbarienses licet obselli, ex vernaculis viginti mittunt mitrensibus subsidio. Clues Gregorianae vallis secundo veniunt ad mille, quos incautos renses & Columbarienses o
50쪽
ruunt, cidunt capium. Advocatus terrae dominum de o hominibus contra Wilrenses mittit. Dominus do Bercthcim vallem S. Gingorii ingreGsus, duas machinas magnas, lapides prothcientes: & Catium, videlicet instrimie tum quo turres destruuntur, accepit, Mirco edit, paucis diebus obtinuit castrum, occallellum funditus cumit. Hinc cum eiusdem machinis ad Gemor prosectus, quod ex prima obstidione relictum fuit,penitus deuastauit.
Adolfors' cum Principibus supradictis,comitibus, nobilib. liberae conditionis,
militibus suis dominis seruientibus, ex exercitu in obsidione sex septimanarii, vix decem homines morte naturali obierunt, etiam vix deco a persequutoribus interfecti. ro Coloniensistentorium, x L in latitudinem,centum pedes in longitudinem habuit,&C C equos phaleratos. Maguntinus,Spirensis,&Basiliensis episcopi in eodem exercitu fuerunt quod singulis annis habet x x millia marcarum argenti Comes Burgundiae fetida sua ab eo recepit, seruitium. suuin obtulic Cui rex respondit: Iam
opus auxilio non habere, sed cum fuerit opus, scelus auxilia petiturum. Dux Austriae in auxilium a rege vocatus, resipondit: Si principes in obsidione defecerint, mihi significato,& ego veniens obsidebo quamcunq; volueritis ciuitatem. Vnus exercitus regis Gemar obsidebat. Secundus exercitus, videlicet, episem rarispus Dasilientis & Comes Phirrctarum, unam partem ciuitatis Columbariae obside in ρμῆ ς'
bant. Tertius autem, episcopi & principes supradicti. Hi diuitiys, gloria &honore 'x o caeteris antecellebant. In obsidione hac regis exercitus bonis omnibus abundabat Annus fuit calidus &siccus, vinum optimum. Basilienses exercitui Quaeo: bona necessaria ministrabant. VColumbarienses vinum & bladum suffcientia habebant. Quartale menti
vendebatur septem solidis: sed quartale farinae pro libra, ob aquam molendinorum alio derivatam. Pauperes in mortari s frumentum triuerunt, alij in molendinis specierum: alij rotis molendinoru homines adhibuerunt,& circumirc cogebant. Duas molas molentes habebant monachi de Peris, quarum una Sculteto, altera domino de Rapoliticin seruiebat: sed ncc his farinam necessariam potuerunt ministrare. Vtebatur dominus de Rapolistein singulis diebus x ii quartalibus. Hic sex fratribus Pre-3o dicatoribus secum conclusis panem albu pro sex denari)s quotidie ministrabat. C
sta autem circumferentiae hanc longitudinem comprehcndit. Solenne tentorium rex non erexit, nec prandia nec coenas solennes faciebat:
tantum X II vasa vini SI alia dominis quotidie ministrabat. Captus est dapiser haec reserens in equo, Maticalcus quoq; regis, & nobilis quidam interfectus. Tres ciues pauperes defectum diutius serre nolentes, dixerunt: Propter Deum& iustitiam periculo nos committamus, & ciuitato ad verum Dominum transfer mus. Consilium charis & fidis indicarunt, qui omnes approbarunt. Significant hoc regi,qui gauisus auxilium promisit. Ex ciuibus ditioribus multi pauperibus com senserunt. Hi omnes resi significant, ut per balistarios suos cogat exire Columbarienses,prouocando. Cum autem domini ciuitatis suerint egressi, claudemus portas ,ra dominos vobis committemus, ac deinde in ciuitatem vos mittemus sine pe- riculo. Rex, ut ciues consuluerunt, fecit: sed dominus de Rapolistein & Scultetus praemoniti, ciuitatem egredi noluerunt. Secundo mandarunt regi,quod domum circa diem proponerent incendere: Ahominibus currentibus ad ignem, regem intrare permitterent violenter: sed necidsuccessit. Audiens hoc episeopus Argentinensis, venit cum CC militibus, volens fideliter iuuare Columbarienses. Cumque senatores de his deliberarent: venit com-1o munitas ciuitatis,clamans: Nolumus plures homines introduci. Dixerunt pauperes sumptis armis: Ad coemiterium conueniamus, Sc quod decretum ruerit, faciamus. Hoc facto, dixerunt: Claues portarum accipiamus, dccum diligentia conseruemus. Decanus & Scultetus resiponderunt: Claues, cum volueritis, praestentabimus: volentes populi voluntatem impedire. Vulgus verbis r eorum non acquieuit, & ad portas urbis subito corruerunt, claues a portarum ci