장음표시 사용
51쪽
stodibiis petiuerunt. Claues a custodibus perterritis subito exhibentur. Habitis clauibus ad Curiam, in qua morabatur dominus de licchicit berg, subis tib conuenerunt, violenter portas aperiunt, & dominum qiuerunt. Hic turbam a maiorum videns ad dominum de Rapolistein deesinauit,recitans quae viderat de a ciderant. Ambo perterriti ad fratres Minores diuertunt, consilium ab his quaerunt, quid agendum existat. Hi vero eis consulere nequiuerunt. Dominus de licuit citabcta cum decemviris, per murum ciuitatisquasi nudus euasit. Post paucos dies cum x L equitatutis ad Rapolistein venit, volens eos fideliter adiuuare. Cities verb non crediderunt ei per omnia,sed claues fidelibus mandabant, i, neminem ingredi vel egredi libere voluerunt. Dominus de iicit imbcrg timens.ci. ues apperschui ire idem facturosquod Columbarienses, recessit ab eis,nec amplius eos iuuare voluit. Dominus de Rapolistaen in domo Minorum se continuit, S: in quibusdam angulis latitauit. Cives Columbarienses, cum Dominos in Curijs non inuenerunt , arma se quos abstulerunt. Serui dominorum aufugiunt, atque quo postunt sese absim dunt. Seruos inuentos ciues comprehendunt, ac in vincula conigciunt. Scultetus di ius cum quaerentibus circumibant. Cui amicus qui sipiam dixit: Recedite devia pitu quam fatellites regis vos comprehendant: statimq; recesserunt. Dominus de Rapolistem vix tandem a quaerentibus inuehitur, capitur oc custoditur. io Capto domino de Rapolistein, claues portarum per honestum ciuem, dictum δεινοῦ. . Rebmati,cum ciuitatis dominio ad regem transmiserunt. Qua re gavisi sunt interni& externi ac uniuersus regis exercitus. Dominus episcopus Argentinensis turbatus, ad suos se transtulit sestinanter. ipse nocte, dominum de Raporistein Nexteros captos ciues, Regi, id petenti. transmittunt. Non tradito Sculteto, indignatus Rex per praeconem proclamari iusist: Centum libras habiturum, qui Sciatcium praesentaret. Timens valde Sculistus, pauperis vestem induit, clam ciuitatem egreditur, quatuor cum praecedentibus, vel iequentibus: vergens versus munitiones domini Argentinensis. Viam nouerat o i,ptime de Egeshcim castellum in oculis habuit. Dum usq; ad tertiam horam in syl. . e . uis Ac dcuus aberrastet, occurrit ei mulier. Haec duobus viris praesentem esse Sculte- tum ostendit. Hi gavisi, eum ceperunt, Regi praesentandum. Sed milites episcopi Basilienam violenter Scultetum eripiunt, & in castrum Sihl rscriburg transi runt. Hi duo viri regem adituri, obuio cuidam dixerunt, quid acciderit. Hic illiuco Regi nunciat: cui Rex equum pro munere conserti Post haec praedicti duod ues Regi deserunt quid acciderit: regisque iustu a procuratore centum libras recrupiunt.
Abepis poBasiliensi Scultetum Rex postulat: Episcopus dare recusat, irregularitatis timore. Promittit Rex animam Scultetia corpore non separare. 4 ,- ωκH Rex Scultetum vilibus personis committit, iubet ut rotae imponatur,&perticae se imposita in castris de ciuitatibus erigatur, ac sic circumducatur, ut ab omni populo videatur: post vesperam deponatur, &custodiatur in cippo. Martyrium rotae r quiem reputabati Custodes eum multis contumelijs assuerunt: ex eorum cyphis eum bibere noluerunt.
Rex bigam misit, ut scultetum ad se deducerent: vestimenta Sculteti de r tam bigae imposuerunt, & eum ad bigam ligatum currere post eam coegerunt. M lium eius in modum iurantium ad stipitem ligauerunt, ut significarent, eum saepius merasse.
Pater huius dimis est Ioannnes Nipsi auri, etiam scultetus Columbariensis. DAuus eius dictus est Waltherus Nelselman, de quibus supra. Rex cum exercitu ad Gemar proficiscitur: dominus de Rapolisthin &alij c,
--, m. pti una ducuntur, iudiciu expectatur, precibus dominorum iudicium differtur. Res
domini de Rapolistein in tres partes diuiduntur: quarum una domino Henrico,
52쪽
estera filio fratris, tertiam ipse in suam traheret potestatem. Obid haeredes omne ius in Gemere S haereditatem in regiam potcstatem tradiderunt. Insta octauam cincti Martini, dominus de Rapolistcin, in equo catenatus &triginta vel amplius serui, duobus curribus ligati, ducebantur. Cum dominus de Rapolillein Columbariam transiret, fletu & ciulatu cordis dolorem de amaritudinem indicabat. Ducuntur Brisecum, hinc in castrum Sueuiae Achelix Hic matrem habuit filiam comtus de Froburg, patrem cognatum domini de P Plancuntari, virum pulchrum, largum, mitem, benignum, omni laude dignum---ες hic iuuenis moritur. Maaer fuit longa corpore, facie pulchra, crine candido. voce gazdulci,amabili,decora. Haec cum bonis suis se ad claustrum Minorum prope Scha' fit traiilbilit, vitam ibidem cum sacris virginibus consummauit. Filiam habuit incam,filios quinque elegantes. Primus dominio male praesuit: secundus vero peius tertius iste Anshelmus praesidebat. VHabebat plerunque triginta balistarios, homines tyrannos, quibus vicinos suos grauiter lardebat. Recepit enim homines aere grauatos alieno, & in malitia obltinatos, dicens, quod seruus habens animam, nequaquam sibi seruire posset Ubid Dei abstulit ei co pus, res, gloriam &honorem. CCC marcas in redditibus habebat, & tamen suos magnis exactionibus grauabat. A sibditis quartam partem vini auferebat. Fratrem suum Henricum & filium fiatiis sui, de legitimis possessi
dentideliter defcndit, quod pater eius multis bonis, & iure patronatus sancti Mari ni,donauerat.Sororem suam incodem claustro existentem,exaudiuit in omnibus. ud sitsusrecuperata Cobnariaporro egeris. D EC E negotijs circa Columbariam completis, viam suam versus Gemer&Dersitan dirigire volente: occurrerunt ei ciues Argontinenses, ipsium suppliciterd precantes, Ut Liceret pacem iuramentogeneraliter confirmari. Ad haec Rex dicitur respondisse: Quando locum vestrum praecelli, hoc vos rogaui: sed vos pacem habe-
o rc nullatenus voluistis. Nunc itur vos defendite, si potestis. Secundam petitionem zz
porrexerunt, licentcs: Domine Rex, rogamus Vt castellum Dreficiti non obsideatis, quia nobis in maximum ccdcrct detrimentum. Rex supcr hoc deliberato consi-
. ho respondit: Dominus in Ocritem me dissidauit, res Imperi; prout potuit, imp
gnauit: hunc Sc ego teneor impugnare. Vos vcro in rcbus non impugnabo: dummodo res inimici mei de vestris limitibus extirpetis. Ciuos regi resiponderunt: Muros ciuitatis Eri cui, pro satisfactione funditus euertemus. Rex rcspondit, Per hoc mihi non est satisfactum, quia volo corpus inimici mei, res,& omnia quae possidet in regiam trahcrepotestatem. Cives Argentinenses stipertiis deliberauerunt,&quid G
bi rei ponderentinuenire minime potuerunt.
o Quidam de Consiliarijs confidentes in sua multitudine ac tentia, teris db: Opponamus nos ei,&possumus eum faciliter de nostris finibus extirpare. Ad haec Scultetus: Ego explorando castra Regis fidelitercircumlui, & ut mihi vid
tur,inueni plus quam mille dextrarios, cquis minoribus minime inputatis. Habet Einseper Rex singulis septimanis atque mensibus de ciuitatibus homines multos,& si placuerit pauciores. Claudet insuper Rex Rhenum per principes quos habet, ut ad nos nihil poterit peruenire. Insuper claudet vias nobis, quod commoder non pol rimus ingredi vel egredi ciuitatem. Praetcrea, si excrcitus regis requievit prope Dera tu, nos singulis diebus visitabit,&quicquid extra muros fuerit, totaliter deuastabit. Et ut mihi videtur, si obsessi recte suetimus, insta breue tempus in ciuitatene te tia pars pauperum remanebit. Sed si multb pauciores haberet, quam habeat, S potentor nos obsidere non posset. Haec mala& maiora nobis faceret, possessiones nostras alienis traderet, S nos sine pugna penὰ nostris omnibus defiaudaret. Praeterea
Rubiacam cum paucis hominibus obsidcret, & illa propter homicidium militis cedellarill nouiter factum in ea, sibi traderetur, &sic ciuitatem cum suis fautor
53쪽
bus obtineret, Ze tautores episeopi Argentinensis delere: sic Rubiacam in perpo' '' sim lite de hi, similia ponderassem ciues Argentinenses, fideliter consulti rant Domino,quod veniam a rege quaereret dc obtineret: quia si non faceret tota sua progenies de terra breuiter deleretur. Venerabilis D. Conradus de iuchicnberg piseopus Argentinensis in arcto positus, Dominum de Occhtcnbcta de comitem de morde vocavit,& cum eis ad pedes regis humilitcr se prostrauit, ab eo veniam cum gratia postulauit. Rex misericordia plenus eos hilariter exaudivit. lniunxit autem rex domino praeposito, dicto deiicci uia berg, & comiti dewade quod secum in expcniis propri)s pergerent, donec ampliorem gratiam ab eo ac Principibus obti- .nerent. Hoc facto, Rex ac Principes, ac ciuitatum rectores pacem pro viribus se facturos, iuramento fideliter firmauerunt. Causa funesti bessi inter Gallias D reges in Caesar Oia fini fritorum partes si utus ea. o Ex Franciae filiam suam filio regis Angliae desponsauit,lcei pecuniam multam
ciuitatem maritimam magnam atq; bonam cum adiacetibus libi dedit quaim do eam filio regis matrimonio copulavit. Cum iuuenis iuuenculam per tempus aliquod habuisset iuuencula viam carnis ingreditur, liberi post matrem breuiter sie lum iobantur& pater haeres efficitur paruulorum. Cives vero ciuitatis quam rex Franciae filio regis Angliae cum filia tradiderat, aegre tulerunt esse sub Anglis. Rogauerunt igitur regem Franciae, ut dominium ciuitatis supra memoratae, quanto us percutiactionem ad se redire faceret,quia vellent ei in solutione pecuniae pro posse suo voluntarie iubuenire. Audiens haec rex Franciae, regi Angliae mandauit, Vt ciuitatem memoratam, pro qua dare sibi vellet pecuniam competentem , sibi redderet. Gauisus rex A gliae dedit regi Franciae ciuitatem , sub certa pecuinaequantitate. Rex Franciae cum ciuitatem traxisset in propriam potestatem, rcgi Angliae promit Iasoluere recusauit. De hoc Angliae rex indignatus, regem Franciae annis pluribus inses lauit. NCirca idem tempus rex Arelatensis sine haeredibus moritur, de haereditas ad regnum deuoluitur Romanorum. Rudoiplius tunc temporis Rex extitit Roman rum, qui propter nimias occupationes, quas habuit in Teutonia, ad regnum Arei tense non poterat prouenire, ut illud in propriam potestatem traheret. Intelligens
a μ .eis haec rex Franciae mandauit Baronibus, quibus rex regnia Arelatense commiserat cu- stadiendum , ut sibi Regnum in potestatem suam darent, alioquin totum Regnum cum armatis hominibus deuassaret. Custodes Arelatensis regni regem Franciet sudipliciter rogauerunt, quatenus Regnum non situm deleret. Vellent enim volunt tem sitam regi Romanorum demandare, di quod Regnum contra voluntatem regis Franciae non postent per tempus aliquod retinere, quia post et Regnum cum a malis hominibus faciliter deuastare. Cum haec de his similia custodes regni Arei tensis. regi Roman. demandassent: scripsit eis ,quod se defenderent vel compon rent sicut possent, quia secundum temporis statum, non post et eis in aliquo subuenis . Haec audientes Arelatensis regni custodes, regnum regi tradiderunt, tali conditione seu pacto ut regi Romanorum regnum redderet, vel cum eo pacifice componeret , temporibus opportunis. Rex autem Franciae, accepto regno, filiam cum eo matrimonio copulavit. Audiens rex Angliae . quod rex Franciae regnum Arelatense regi Roman rum subtraxistet atque filiae tradidisset: mandauit regi Romanorum Adolso, quod 1 N si vellet eum iuuare quo ciuitatem quam sibi rex Franciae subtraxerat, recuperaret: vellet eum, ut Arelatense regnum recuperaret, Cum propria persona, cum homit -- . nibus, cum pecunia fideliter adiuuare. Audiens haec rex Romanorum, gauisus 3 Angliae regi mandauit . quod eum vellet fideliter adiuuare. Insuper mandauit,
54쪽
quod homines multos habere posset, si eis vi alia ministraret. Tunc Rex Amitae misit regi Romanorum X X x millia Marcarum ut retulit qui vidit) ut
ominibus armatis necessaria ministraret. Acta sunt haec anno Domini M. C c.
Eo tempore rex Franciae comitem Brabantiae & caeteros adiutores regis Anglis pro viribus impugnauit, & magna sitis intulit inimicis. Venerunsi nudi bubunes,& agros bene seminatos euerterunt, dc semina destruxerunt, & eos propter eorum multitudinem nullus poterat impedire.
i, Auditis his rex Angliae transfretavit, & ad partes nostras,id est, in Brabantiam ad adiuuandum suos adiutores, in die decollat. S. Ioannis baptistae, cum quingentis na- 'ibus magnis, & sex millibus militum noscitur peruenisse. Tulit & pecuniam multis hominibus copiosam. Tulit enim secum septem millia librarum singulis diebus, quinq; annis exercitui ministrandam. Cumq; rex Romanorum pecuniam regis Angliae aecepisset, misit de Alsiatia in ciuitatem milites probos, qui Gallicorum insultus pro poste impedircnt. Cumque septimanis aliquot fideliter laborassent,& impetum Gallorum fideliter impedissent:
oues cos odisse coeperunt, quia filias & uxores carnaliter dilexerunt. Ciues de com-
ό muni consilio regi Franciae mandauerunt, quod si vellet eos de inimicis suis, ideae
hospitibus, quos rex Romanorum in ciuitatem suam ob tuitionem collocauerat, liberare, interjicere vellent eos, cisque intersectis ciuitatem suam in ipsius tradere pol statem. Rex Franciae respondit: Facite quod dicitis,&vestram voluntatem inomia:bus adimplebo. Tunc ciues dixerunt: Domine, tali die milites vestros ad n stram ciuitatem dirigatis, S nos hospites nostros ad vos mire faciemus, &ipsis c ptiuatis vel intersectis, ad nostram ciuitatem veniatis, & cam in potestatem vestram dabimus. Citici ut praeordinauerunt, per omnia compleuerunt. In hacinterfectione occisus cst Dominus Theobaldus, miles iuuenis, virtuosus,
filius filiae Comitis Phinetarum, de filius Conradi Uemheri de Hadstat, cum aliis 3ο gloriosis.
Post haec Franciae ciuitati nouos praepositos atq; magistratus praefecit,eisci; dic or bat: Omnes maiores huius ciuitatis, mihi non siua dederunt , & Dominum suum spoliauerunt,morte digni sunt:mihi quoque cras idem facient. Vnde perfidos capiatis, res m eorum confiscctis, cosq; de medio tollatis, de ciuitatem funditus euertatis, de regis voluntatem subito compleucrunt. Rex Romanorum volens adiuuare regem Anglorum, in Allatiam perrexit, D. Ne iam Theobaldum Comitem Phinetarum aduocatum terrae constituit, dc ad inferiores
partes dcscendere sestinabat. Cum autem in Selecistat peruenisset, dicebatur ei, o Α' quod episcopus Argentinensis insidias sibi posivisset,&quod regem Franciae iuuare si se vellet: per partes episcopi descendere non audebat, sed se in Brisacum transtulit , dc in naui cum paucis descendit, in Scrinishcim peruenit, de sic de manibus episcopise defendit.
His gestis, mandauit rex comiti Phirretarum aduocato terrae, ut regem Fran- eiae fideliter impugnaret, quia& ipse in inferioribus partibus eum vellet impugna fur a re, quod N fideliter adimpleuit. Congregauit cnim exercitum magnum, perre- 'm' 'xit ad Gallos, de eos atrociter infestauit. Cognati sui venerunt, cumque supplici- terrogauerunt, Vt cos a suis proprictatibus non deleret, insuper quinque millia li-
., brarum Tullensium porrexerunt. Ipse eorum prccibus acquieuit, de ad propria re diit festinanter. Rex Romanorum cum de Allatia peruenisset ad terram inferiorem,congregauit et ,
exercitum, Ut cu rege Angliae terra regis Franciae pro virididemoliretur. Audiens h μ ν
Papa,compasi hominibus,times eorum occisione, misit duos Legatos de Magistru
55쪽
nollet regia a seeundum eorum regere voluntatem taliter sibi mutuo loquebanturi Adolsus rex pauper est in rebus pariter Sc amicis: stultus est: regnum sub eo breuiter deficiet, in diuitiis de honore. Tunc unus eorum dixit : Necesse est eius solutio procviretur. Alter dixit: mittamus Duci Austriae desectus regis, rogantes, ut ad curiam nuntios mittat,literas nostras cum desectibus regis secum deserat,eius absolutionem promoueat diligenter. Dicatur etiam Duci, quod ut rex noster ericiatur,omnes in eum pariter consentimus. Tertius dixit: Sanum hoc consilium subit b compleatur. Principes hi duci Austriae voluntatem suam subito transmiserunt. Dux Austriae litoris his ac nunt ijs vilis, gauisus est valde. io Post haec misit dux Austriae cognato suo domino comiti de Hegirioch literas ac nuntios, mandans sibi, quatenus ad ipsum veniret sestinanter. Comes Albernis co- -- gnatus Ducis voluntatem eius voluntarius adimpleuit. Comes Albertus cum ad du-ς ce cis praesentiam peruenisset, dicebat: Ecce domine adsium,quid placet vobis,faciam Qui dixit: Cognate ecce xvi millia marcarum pecuniam suscipias, Romam v I lociter pergas, de literas principum electorum regis, quas pro regis electione Papae transmittunt, ut sigillentur, promoueas diligenter. Is Romam adiut, iussam compi uit: Papae Cardinalibus i causam pro qua venerat, recitauit. Qui ut dixit literas quasdam tradiderunt, de ad propria pergere permiserunti norem literarum omnis homo simpliciter ignorauit. Hae literae Papae, supradictis electoribus regis subit bio transmittuntur.
Principes his visis literis Papae, conuenerunt de colloquium seu Curiam in se semctorum Philippi de Iacobi pro regni negoths edixerunt,oc regem Adolitu de dicem specialiter vocaverunt.
Audiens haec Adolius rex, nuntios misit ad Curiam, ut literas ducis Austriae seu principum electorum regis irritas facerent aut delerent. Cum nunti) regis ad Curiam peruenissem, dc Papae regis negotia reuelas lent, taliter respondit: Neque dux Austriae neque principes ad petitiones quas porrexerunt a me literas poterant impe trate. Si autem litem aliquas obtinuerunt, hoc per me non secerunt: quia hoc dic me penitus ignorare, Sc verbis meis credatis, dicatisq; secure Regi, ut veniat ad me,so de ipsum in Caesarem consecrabo. Auditis his, nuntu regis ad propria redierunt. Comes Albertus de Haiger loch, cognatus ducis Austriae, cum literas obtentis in Curia Duci demonstras let, ocea idem postea principibus, clectoribus regis tradidistet ciuitatibus quae sunt in Sueuia damna multipliciter inserebat. Quod cum per tempus sustinuissent, & desendere minime potuissent, conuenerunt 3c coniurata runt, fide talem sibi mutuam promittentes Post haec simul egressi, castellum quoddam pariter obsederunt, violenter obtinuerunt, dctotaliter destruxerunt. Post haec ciuitates audaces effectae, res Comitis viriliter impugnabant, expugnatisque quatuor castellis, funditus euerterunt, dc eum de rebus propriis sugere coegerunti Dux Austriae vocatus, cum infinita multitudine Ungarorum Ac Cumanorum4o venit, qui omnes pugnare cum sagittis dc arcubus consueuerant. Habuit secum Au- strales, qui armis strinis utebantur. Igitur rex Adolias contra ducem Austriae cum
magna multitudine venientem in occursum currit, Cum hominum armata multim- - indine copiosa. Armati reputabantur qui galeas serreas in capitibus habebant, de qui Wam basia, id est, tunicam spissam ex lino dc stuppa vel veteribus pannis consi, Prististam, de desuper camisiam serream, id est vestem ex circulis serreis contextam, per μ' quae nulla sagitta arcus poterat hominem vulnerare. Ex his amatis centum, imermes mille laedi potuerunt. Habebat de multos qui habebant dextrarios id est,equos n. mmagnos,qui inter equos communes quasi Bucephalus Alexandri inter alios emin bant. Hi equi cooperti suerunt coopertari)s serreis id est, veste ex circulis serreis com di nexae Mescires dextrariorum habebant loricas ferreas, habebant&caligas, mania pulos serreos, Scin capitibus galeas serreas splendidas dc ornatas, de alia multa, quae
Exercitus Regis inuadere Ducis exercitum voluntarie voluisset, si locorum or:iendo ab Vlma, usq; Ualdishut regis exercitum derelia sistebat.
portunitas affuisset. Dux fugienquit,de Rex eum persequi dess
56쪽
Post haec significauit dux Austriae Principibus electorib. qui colloquium condibxerant festo Philippi & Iacobi prope Franckinsuri, quod ad id propter impetum ro
gis Romanorum non posset commode peruenire. Rapropter rogauit, ut hoc in alteram transferrent. In hoc subito consenserunt, quia dc tribus vicibus transt
Exeunte duce Austriae terram suam,venit ad eum dux Bauariae, cisii amicabiliter dixit: Socer meus petiuit a me, quatenus eum in necessitatibus cum suis fideliter adiuuarem. Ego vero,ut me decuit, audivi. Rogo igitur quatenus me in hoc casu habeatis cxcusatum. Dux dixit: Frater mi, adiutores habeo multos, unde fac sicut tibi videbitur expedire. Audiens haec Comes Albertus cognatus ducum, dixit con-ia. sanguineo: Scias cognate, quia socerum, me contradicente, non poteris visitare. Si vero secorum tuum visitaueris, tibi valide contradicam. Dux Bauariae plus quam CC cmilites habens, ad se rum suum Adolsum regem Romanorum versus Als tiam declinauit. Occurrit autem ei cognatus suus, Comes Albertus de Hegirioch, cum militibus multis,& Ducem cognatum suum capere nitebatur ξ Milites vero di cis eum fideliter defenderunt. Post longam concertationem, comes Albertus laesus. de dextrario cecidit. Videntes rustici suum dominum cecidisse: ad ipsium conuen aeruchf- runt, multos dextrarios confoderunt, ut dominum suum a mortis periculo libero ' rent. Milites videntes se dextrarios amisisse, subito conuenerunt,rulticos gladijsinuaserunt, Λ pene C C C occiderunt, plurimos vulnerauerunt: reliqui perterriti, duce to Bauariae pergere, quo voluit, libere permiserunt. Comes vero Albertus de Hegi loch obhi cum caeteris intersectis. Cum dux Austriae in oppidum peruenisset, rex Adolfus declinauit in Alsatiava, volens duci viam praecludere descendenti. Dux audiens regem Adol- sum in Alcatiam descendisse, in Friburgum & ipse subito declinauit. Cives autem si Friburgenses ipsum intrare ciuitatem cum armatis hominibus renuerunt. Adolsus -- rex intelligens, ducem Friburgum peruenisse, castellum Kencingen perrexit, Ducidescendenti viam obstructurus. Dux intelligens in Kencingeme rcgem transtulis.
se: descendit & ipse, ac sua tentoria prope regis tentoria collocauit. Exercitus sibi mutuo loqucbantur, sed ad se peruenire, propter aquae transitum,non Valebant. R Ngis cxercitus penuriam panis interdum patiebatur, quia ciuitas Brisecensis de Columbariensis pinsere panem sufficientem exercitui non valcbat.
Hillibrandiis dapiser de aeappinhcim, vir iuuenis, fortis, nobilis ac diues de e Lis a. ercitu Regis fratrem visitans in treugis de exercitu ducis, occiditur faudulenter, ci ρ - ca Kalendas Mab: per Praedicatores in Columbariam ducitur, & apud eosdem si lenniter sepelitur. Dominus de inerti cim, S dominus de Dagineci, ductores bigarum sedecim, quae exercitui necestaria portabant, ab inimicis superuenientibus
Cum rex Adolfus cum grandi exercitu pene diebus quatuordecim prope Gn- cingen quicuisset, nihili esset notabile perpetratu: emit a domino de B inbcris, ca- ostellum Κencingen, obligans ei vallem S. Gregorij, cum castro aeli sperg,ut possct habere liberum aditum ad ducis exercitum veniendi. Audiens dux, treugas ratione componendi pothi, & unius diei inducias impetrauit. Dux circa principium noctis illius, cum militibus suis versus Rinaugiam declinauit,&ipsos alij silenter&velociter sequebantur. Circa diem castra pauperes succenderunt,& post suos dominos v lociter abierunt. Ducis tabernaculis succcnsis, quidam ex militibus regis, ducis pauperes persequi voluissent, sed alij dissuaserunt, quia in treugis & pacis tempore re Gserant. Insuper dicebant: Hac nocte ducis milites quieuerunt, de nos cum ad eos lassi & dispersi venerimus, sine labore capient uniueriss. Post haec in Argentinam dux
Vigilia natiuitatis Ioannis Baptistae, cycli Lunaris VII, tres electores regis Ro-
- ν --, manorum, Moguntinus, Brandeburgensis & Saxo, Moguntiae conuenerunt, cam-
M.f.- .. panas compulsauerunt,populit conuocauertit,quqdam quae secerant,quaeda faciem
ι-- da fideliter retulerunt. Ascenderunt igitur in ecclesiam,facies suas vertetes ad altare, manus suas cleuauertit,per Deum Vivente iuraueruntaquod cu ante sex annos regnu
57쪽
Rege caruerit Ronianorum, nos Hectores tres, ex parte nostra, & ex parte reliquorum Electorum, qui in nos eligendi vota sua trant litterunt, iure ac canonice AdoI- fiam de Nasso e , tunc non cognoscentes meliorem, in regem elegimus Roman rum. Post electionem suam Adolis rex sapienter se tenuit,electoribus atque prudem libus acquievit. Post breue tempus sapientum consilia spreuit iuuenum consiliis a quieuit cic regenda minime terminauit: diuitias per se non habuit, nec amicos, qui eum vellent fideliter iuuare. Electores videntes hos desectus regis, Δ plus quam viruginti alios: papae signis caueriint, rogantes, quatentis ipsum nobis dare auctoritatem absoluendi, de alium confirmandi vellet. Id obtinuerant, ut a pluribus dicebatur: io nuncis vero Adois regis dixerunt, quod his ripa simpliciter contradixerit.) Auctoritate igitur nobis commista, Adolium regem insti incientem inuenientes, absoluia muscum a regiminis dignitate, & dominum Albertum ducem Austriae, in dominum & regem eligimus Romanorum, de potestate nobis tradita similiter confirm mus, Te Deum iudani tu solenniter cantaucrunt. Cumque Dux praesens non ades.set, extra ciuitatem ad tabernacula perrexerunt, de ibi pannum pretiosum se pra quum proiecerunt, regenaque desipersedere praeceperunt, de Te Deum Lisdu eum magna Letitia cantauerunt. Ciuitatum ciues liunc regem deriseriant, Z ei nullatenus parere voluerunt, eiq; vendere necessaria r . crunt: rc ni Adolsum pro rege tenuerunt, de ci necesianaxo praebueria n fidemq; ad ipsius obitum usq; tenuerunt. Post mortem A do is regis ciuitates Albertum duceni Austriae electit in regem a principibus, subito pro suo domino receperunt, & in omnibus paruerunt. Dux A rgentinae excrcitum suum pro magna parte propriis pauerat expensis, ibiq; septim .inis circiter quinque quicuerat: quia neq; ad dextram neq; ad sinistrana commode poterat declinare. Post haec cum paucis ad archie piscopum Moguntinum descenderat. δί exercitus citis eum, sicut potuit, sequebatur. Audiens rcx, Ducem cum paucis Mogunt iam peruenisse, Rubcacensem reliquit obsidionem, in Brisaco Rh num transiuit.& ad inferior partes venire, quanto plus potuit selii nauit. Cimi Albertus dux Austria de Argentina recessisset, duxit secum triginta nauesso bonis quibusq; oneratas, quas ibi si non obtinuisset, in inferioribus partibus obtinere minime potuit leti Ciuitates enim sibi necessaria venderσnoluerunt. Obsedit autem dux Alcinache castellum, illu4; se sub conditione tradiderunt, ut si infra octo dies non liberarentur, ut in potcstat cm Ducis libere transferrentur. Rex haec intelligen descendit, ut obsessbs restitueret pristi libertati. Tanta autem fuit in Ducis exerciatu caristia. quod panis vix valens denarium, pro sex denari)s vendebatur. Rex prope A lcinache sua tentoria collocauit. Tantae autem potentiae ac multitudinis exercitus
regis extitit, ut Ducis exercitum facile vicisset, si eum sui dolosi ut dicebatur j consi. bar ij permisissent. Octaua sancti Ioannis baptistae, archiepiscopus Moguntinus de dux Austriae in
o penuria fuerunt quia ciuitates imperih eis necessaria vendere noluerunt. Tunc ad imuicem dixerunt: aliquantulum fugiamus, ut inimicos vincere valeamus. Tunc a chiepiseopus suos armare se fecit ad dimidium miliare, ibique Ducis exercitum expectare. Dux vero suis dicebat . Praeparate vos ad pugnandum atque ad recedendum. Cumq; se praeparassciat, recesserunt atque tabernacula succenderunt. Dux processita loco, quo tentoria fixerat,ad dimidium miliare, volens ibi cum exercitu regis dimicare. Videns exercitus resis castra Ducis succcnsa: consiliarii subito venerunt, Du- i. a ρ ..cis gesta. secundum quoci: apparuerunt, fideliter retulerunt, dicentes: Dominus amcliiepiscopus cum si iocomitatu hodie mane de Ducis exercitu recedinat: nunc dux, sicut ibest in Kencingen idem quoque facere disponit, de animam sitam atq; filiorum Io cogitat amoriis periculo liberare. Rex credetis consiliariis ins delibus, tanquam fidelibus acquieuit, suis arma sumi praecepit, fugientes persequi fidclitcradhortatur. Rex cum paucis primus paratus ad praelium, Ducem persequitur confdcnter. Dux videns regem cum paucis venientem, securus de victoria, dicebat : Exercitus meus in tres partes diuidatur, de Regis exercitus ad medium mei venire , sine obstaculo permittatur.
58쪽
Cum autem in nostra peruenerit,a nostris circumdctur, de rex in primis capiatur,vel velociter occidatur, equi inimicorum lanccis perfodiantur, assultores corum sine lassone corporum capiantur. Sicut Dux suis dixit faciendum, sic omula fideliter pers
Ad bellum Dux cum signo peregrino procestit, proprium vero suum pluribus
committebat. Rex vero cum signo proprio dimicauit, malens sub signo proprio capi vel occidi quam inimicis tradere languinem innocentum. Cum Rex cum suis ad Ducis exercitum peruenisset,& Ducis cxercitum intres partesdiuisum &ad pratiandum non sugiendum consideras let, dixit eum sequentibus cum dolore: Vae; amici nostri imo potius inimici manibus inimicorum nostrorum sine misericordia nos tra- Adiderunt. Si enim fugiamus, omnes perditi sumus: si vero pugnauerimus, quis res euentus eueniat, penitus ignoramus. Tunc dixit filio suo: Recede a me quia inimici mei non me viuere patientur. Tunc filius dixit: Pater, quocunq; perrexeris, ero tecum,in mortem pariter & ad vitam. Rex cum signis regijs atq; vexillo rcgis cum militibus melioribus quos secu habuit, ad vexillum Ducis sine pugna&obitacu lo peruenerunt. Occurrit primo regi serens insignia Ducis, quem ferociter aggreditur,&vclociter interfecit. Occurrit de alter Regi, qui per intersectionem regis magnam I pecuniam deseruisset: hic gladio Regem petens, in ipsum irruit vehementer. Cum hoc Rex diutius dimicat, tandem vero ipsum vulncrauit: qui de cquo cecidit, & quorum pedibus conculcatur. Post laaec regem plures pariter inuaserunt , a quibus 1 omnibus ut homo despcratus, viriliter se defendebat. Tandem equus regis in ant rioribus pedibus vulncratur: tum rex dc equus pariter ceciderunt. Post haec rex percutitur atq; vulneratur,& sicin Domino requievit. Dux suis praecepit , quod praeterregem nullus hominum laederetur, sed tantum equi mortis supplicio traderenturi, quod suerunt fideliter exequuti. Intersecti fuerunt duo millia triginta quinq; ut quidam rctulerunt. Alij dixerunt quod equorum intersectorum fuerint tria milli ac putata. Ex hominibus occisi fuerunt centum, de non amplius computati. Excoriati fuerunt ipso die omnes equi, ut plurimi retulerunt.
ANNO M. CC. XCVM , rex Romanorum Alberius,in octava Martini in Nuren-bem Curiam solennem cclcbrauit, ibique regina more debito coronatur, de pene
omnes Electores praesentes extiterunt. Ibi dignitas cuiuslibet domini coram Rege beν. solenniter recitatur, dc quilibet dominorum Regi in ossicio suo,sicut debuit, ministra- Ο uit. Rex veris Boliemus cum pretiosissima veste & equo, qui ad mille marcas aestimabatur, sedens, in cypho aureo sibi porrexit. Audiens rex Albertus, quod pater
suus Rudolsus rex in dican niuei aria sua ,ut eius haberctur memoria minime coni licteticontulit eis L librarum redditus, ut in altari, quod in ccclesia eorum construx rat, quotidie Missam dicerent aut cantarent. QAnno M. CCC, Comes de Holandia, vir iuuenis&soriis,habens in matrimonio sibi coniunctam liniciaculam nobilem δί facundam, ad mensam pariter sederunt libaba- δε larcs N iocandi. Hi toxico perierunt pariter innocentcs. Horum Comitatum usur--, --m pauit Comes Hanogogiae velociter & potenter. Haec audiens Albertus rex Roma- ω' norum, mandauit comiti Hanogogiae, quod has res contra iustitiam posscdisset, de eas dari tibi libere,postulabat. Comes haec facere simpliciter recusabat. His rex Aubertus auditis exercitum cogregauit,& Comitem obsidere velocitcr cogitauit. Cum rex prope Coloniam cum exercitu peruenisset: quidam cum intcrficere voluerunt. Haec quidam ex consanguineis regis intelligcntes, statim miserunt ei nuntium: Nisi ad nos ante prandium veneris, inprandio morieris. Haec rex cum audisset, ascendit sodextrarium de iligit velociter ad cognatos. Pauci aulcm cx itiis , quos rcx vocavit, velociter sequebantur. Postquam ad suos peruenit, fuerunt insidiae palcfactae. His sic gestis. vocavit rex suos, eisq; dicebat: Ad terram meam redire dispono&quo coperueniam, mihi consulite. Qui dixerunt: cum multitudine militum pol stia terram vestrorum inimicorum velociter pertransire. Rex militibus dicebat: Pro parata
59쪽
parate ergo Vos,me ad meos cum potentia perducendum. Qui dixerunt: Domine, dcficiunt nobis expensae,& ideo vobiscum pergere non valemus.Rex dicebat: dabo vobis mille quingentas marces,ut me ad propria perducatis. Milites dixeriit: volu tarie faciemus. Ascenderunt milites dcxtrarios suos, S regem ad suos cum laetitia 2 pcrduxerunt: quocum peruenisset dedit militibus pecuniam quam promisit. Cum regi visim fusilet qubd Rhenu potenter teneret,& se confirmatu crederet: mandauit archiepiscopo Moguntino,archiepiseopo Coloniensi,atq; caeteris accipientibus teloniuin supraRhenum,nc incurrerent in indignationem regiae maiestatis. Episcopi regi responderunt: telonia nostra longo tcpore debito accepimus, & anter o cestares rostri longo tepore receperunt,& eos reges Romanorii minime turbarunt. Vnde & nos haec telonia nolumus voluntarie resignare. Rex his auditis, significavit Rh- reis.
Papae,qubd dominiarchiepiseopi supra Rhenufluuium per telonium iniustas exa ι
ctiones facerent,& totam terram grauiter perturbarent. Episcopos papa corrigere tardavit.Rex tamen quomodo eos suis corrigeret, cogitauit,& cie consilio suorum
eos diffidauit.Non post multum temporis Rex in Moguntia cora quibusdam Principibus super futuris grauaminibus solenniter appellauit. Eodem tempore fili j sororis Regis S ducis Baliariae scilicet Rudolfus & Otto, Uzrium litigabant inter se pro dominio,& senior iuniorem de paternis possessionibus expulit
violenter.Tunc iunior se contulit ad Regem Romanorum, senior vero Confoedera- Naduco. ao uit se archiepiscopo Moguntino. Iunior rogauit regem Roman. ut eum secundum iusticiam promoueret. Dixit ei Rex: accipe tuos amicos,egoque mittam tibi de meis
hominibus,& fratris obsideas ciuitatem: atq; hanc Regis voluntatem iunior adimpletiit. Cumque dux Otto ciuitatem dicbus pluribus obsedisset,nec dominus archi piscopus liberare eam potuisset: venit rex Romanoru, Ciuitatem potenter obsedit,& obtinuit violenter.Cumque Dux multas munitiones perdidisset, & liberare camminime valuisset,lunc regi res dc corpus simpliciter conterebat. Rex verb inter se tres, ut placuit,diuidebat.Existens autem in obsidione rex, res domini archiepiscopi Moguntini potenterinuasit,& dicebatur multas ciuitates de villas in cinerem red
gisse. 3 o Post haec acceptis illorum Ducum hominibus ad ciuitatem quae dicitur Bingin,
cum laetitia se transferebant. Quam cum obsedissent,misit eis rex Franciae Gallicos multos,qui ciuitatem viriliter impugnabant: tamen inter omnes nationes Maiae laudabilius faciebant.Erat haecciuitas munita valde: habebat enim una parte quam id est Rhenum, per quem naues magnae sine periculo non poterant pertransire Habebat ex altera parte aquam magnam,quae sine nauibus,sine periculo non poterat pertransirian tertia parte sui habuit castrum forte,in Lapide situm quod no poterat subfodi nec expugnati,sine laboribus maximis &cxpetisse. In quarta parte habebat fossam profundam, murum sortem & altum, portam & terram quae non poterat faciliter expugnari. Habebat homines fortes,quinq; Comites 5 electos eorum,4o qui exercitati fuerant in praelijsM alios quingentos,qui si in campo plano fuissent,dccirca se sepem habuissent,ab infinita hominu multitudine sese diutius defendissent.
Rex habebat homines nimios, ita ut antiqui patres dicerent: nunquam vidisse eos talem dc tantam militiam congregatam.Seruorum autem pauperum, qui dicuntur bubh tanta fuit multitudo, quod regi dicebant:Domine,date nobis res in ciuitate,&vobis eam trademus sine laesione ac detrimento in vestram potestat Rex hoc renuit facem, ut rcs inimicorum suorum ad libitum deuastaret. Expugnauit rex hanc ciuitatem per duo vasa concaua, quae faciebant artifices sapientes: Vnum vas Catius vocabatur,aliud Cancer.Erant haec vasa longa,quadra- ta,demissa,ex omni parte laterum clausa.Vcrsius icrram nullum munimen habebat,
I Q sed versus caelum de tabulis fortibus & spissis tectum, machinarum lapides minime ι. metuebat. Per duo vasa haec fuit ciuitas faciliter expugnata. Catius leue vas crat,& faciliter trahebatur Cum hoc vas adcivitatem filisset perductum, signa quςdam 'Driadis pro pedibus sibi fecerunt, ut ad murum per fossatum possent faciliter peruenire. Cum ad murum peruenissent,iuuenes de ciuitate egressi Catio pedes succiderunt,& in fossatum cadere coegerunt. De hoc rex fuit non modicum perturbatus.
60쪽
ci CHRONICI COLMAR. PARS ALTERA.
-- Post haec Cancrum ad ciuitarem perduxerunt. Fuit cancer instrumentum ma--- snum, sorte pariter & ponderosum. in eo erat trabs magna, pariter longa, in una parte grossa,in altera parte parua.In grossiori parte sue in capite,suit ferro forti ciscumdata de in fronte ipsius Cancri sortissime colligata.Trabs hqc super quaedam instrumenta iacuit,qubd faciliter moueretur. HicCancer cum ad murum peruenisset octo in circulos qui in trabe erat,mes immisissent, paucisictibus pro magna pa te cadere coegerunt.Vno etiam ictu turrim tetigerunt,&in tantum laesierunt, qubdiuinam sortissime minabatur. Hospites videntes murum cecidisse,timuerunt: pr in omnes machinas δί instrumenta quae fecerant ad dcfendendum ciuitatem, vel citer deseruerunt,&in castrum secum festinantia receperiit. Post haec ciues secum iopaucis conditionibus tradiderunt quod& circa principium libenter fecissent sicis hospites permisissent. in obsesta ciuitas suisset, Scultetus hospitibus dixerat 'Vox domini,quid oportetnos facere Melius esset Ut res&corpora possideamus quam ut eum nostris omnibus pariter pereamus.Tunc hospites pariter irruerant& eum miserabiliter occiderant. Fuerunt equi phalerati seu dextrarii seu militum, praeter aliorum hominum M.M c C. in hoc exercitu numerati. Hominu tanta fuit multitudo quod non poterant eomputari. Obsessa est haec ciuitas Bingin ex parte Rheni quia totus Rhenus repletus nauibus erat,& via patuit transeuntibus. Fuit &obseu ex parte altera, qui etiam eos grauiter infestabant Ex parte terrae fuerunt obsessi per Catium atq; Cancrum.1oquia ibius Cancer quingentos homines occupabat. Anno M. C C C. II, rex misi solennes nuntios ad Papam,scilicet episeopum Tuulensem atque suum Cancellarium, cum magnis expensis, qui ante festum sancti Ioannis baptistae cum literis clausis redierunt,que statim lectae non sunt, quia rex cum suis legere timuerunt. ICirca festum Mariae Magdalenae, Albertus rex eum hominibus Austrio Bauarie, Ungariae, Bohemiae & superioris Rheni hominibus Coloniam perrexit, & res triti
archiepiscoporum, de aliorum episcoporum suorum aduersariorum ad libitum d uastauit. Dixit enim se Holandiam atq; Flandriam breuiter peruentum. Inimici regis plurimum vexati cum rege composuerunt,&homines cum nauibus Rhenum , o ascendere ac descendere libere permiserunt. Nunth regis Alberti,quos superiore anno ad ripam Romam miserat, nempe duo milites & tertius miles clericus,in Iure plurimum versatus circa Purificationem -- . redierunt,& ad Reginae praesentiam peritenerunt.Regina vero unuin ex eis, Monachum militem festinant erad regem transmisit, rogans supplicit cr, quatenus subit bdignaretur adesus praesentiam venire.Hoc rex subito adimpleuit. Venerunt nuntiis is Romanorum insta octauam Ioannis baptistae Colum bariam,dicentes,quod Papa in consistorio coram pluribus millibus hominum di . xisset,quod rex Romanorum esset verus,& ingratia sua: α quando veniret scutum teneretur, vellet cum consecrare in iamin.