장음표시 사용
61쪽
GII SECRETARII, DE REBUS GESTIS
IMPERATOR Is HENRICI VII, LIBELLUS.IsTORIAM qui quis aureditur Hibere , eam maximὰ virturem iacinpollicerimitur,vi denuatur assertis .pusirimqueinteres, mu- mu ne commorandi resgestas, integritati uacosimi, stro quis Asi plui: anpubi candorum pGestarem actorum Caesari rem senanciscatur. Iramagis, quod hunc quumsiluit Princeps, non Egud agit, ut bonum g - , ue vesti e cere squisenim aeter mortalem Deum cuiqua probum
tem conferat se quo vera videri iniunctione mandati testetur. historici et tyramum res memorandas commendareposteratait decreuerit:trimum omnium
demorabussuist evidetur iudici facer si eum promittere, quic deliter se accurata
cogisatvrompturussit.Has res ego mecum etiaais etiam reputans, quanquam non ignor
iampropensiorem is foresectorem ad carpenda quaeque recentia, quam comprobanda si rare tam cor' ra posse, ut quum gularem regem desicribendicaussa assumptum cognouisset,institutum nostium boni consileret. Namque ores duo videbantur qua referrentur in litora se extabat qω antenosi fecissi nemo, quod equidem nouerim. Tum nece udo pa-αo triamevamari impulis, Mea quidem τι Principis nos amplusquopraedicarem sita quae apud variati arsimoentes orbarbaris Enguis,esper partes legi compereram n corpus E set cuiuspiam Latmidissem redigere omni interim sit natatis assiario estposita: abor nec veterum cuiusquam acceptanda esset industraa: qui quum regum res maximis voluminibuspo. feritari traderent eorum serum tamen quos per cribebant se clientes opopulares habebamm adro qua ex o cruori bys quasorte priuasi Usunt, distinguuntur. Hunc ad imceptum redeo.
V I maiores imperatori Henrico,aut omnino parentes fuerint, quamuis curiosa vestigatione cognostere non potui: sed de uxor illi quae cuiasque fuerit, itidem prope in ambiguo est Ipse, quod constat, Luc burgiae comitatum haereditate obtinuiti Romam profectus,&Balduino fratri Treuirensis ecclesiae archiepiscopatum consecit, M summis antistitibus ac bono cuique,sapientiae S comitatis ingens arsumentum edidit. Fuit autem olim LuceburgiaTrevirorum portio, idque ut cred , propinquitate locorum adducor. Hanc postmodum Henricus Romano admotam imperio, Du-ιν si cariae dignitatis insignib. exornauit. situs eius ab Arduennae sylvae termino, quatenus hodie appellationem obtinet, ad Mosellam fluuium, cuius amnis, Bardeg lensis Ausonius carmine satis prolixe meminit, finitimarum ditionum his limitibus cingitur: Gallico,Lotaringo, Metens, Trevirico,Iuliaceno, Leodio. Oppida non o amplius nouem: maior quondam numerus.Sed eum S pia ut aiunto Henrici liberalitas tribus mi inicipiis Sareburgo,Vitelliaco S ..... Trevirorum maximo tem- e Germanica: regioneaaque utens. Haec de Henrici origine patriaque tametsi pauxilla tenuitatem coniusso premittere placuit. Quanquam non me praeterit, circumferri iampridem libellum vernacula lim
a conscriptum, de taminae selyssinae praestigi)s octauo quoque die pubet musm et
in anguem commutari solitae, quam inter maiores Septimi nostri connumerare 'sinit uti . Eum ut necapprobare, ita nec refellere animus est. Cur enimno veneficia r se fieri posse concessierim,dum si tradantur ut veneficia. Quis enim non illa fiscinal so gens obstupescat, neque tamen protinus tanquam conina repudicit Mysia ierit,mediaque tenus deficenderatatuo, Cum si sedari latrantibus inguina monstristi dicit: ac primo non credens corporis ilias
Ceriareos rici pro partibus intenui Σα
62쪽
ser. - . Sed a fabulante Poeta eos versus exaratos obi)cies Historiam accis c. . H. carminibus romisiti ueremmus
metu in ab duras immittere cura
spereaquamsum', es verteresiderare: Nocturnossciet ramus: mugire videbis
Sub pedibus terram, I defendere monIIbus ornos.
Alius quoque eiusdem professionis scriptor,hunc in modum cecinit: - e Mens hau nulti ivo ta venem,
Liber&testimonium, quanquam non admodum dissinitum,unius e nostris sa-i oic pientibus afferre in medium. Dc has ut, inquit diuus paterAugustinus, vestamis V in merit. non credantur. Hr- μὰ tamen credendum eis, omni uentem Deum omniarissifacere pis voluerit suetudisodosiue Uandae nec damones risin operarim cunae nn Muras potentiam swas i angelica crearura est, Ecet e re sit vetus, mal gna nisiquodia remiseri cur iudicia occultasint i a musta nulti. Nec ne daemones narura creant aliquid alefaciunt,sed cutenm,qua. Deo verasunt in Ia,commutant, .. Quid i an non consonantia,de ortu maximorum quondam principum ali rum,traduntur Alexandrum nempe Macedonem , complexu Olympiae matris
draconisque,gmitum,ideoque appellatum suille Hammoncm Scipionem Africanum &diuum Augustum ciusdem superstitionis interuentu conceptos Quin & zo in oceani Gallici instula quadam,noue Galli cenas illas sui sie,tradunt auctores, cum alijs artibus praeditas, tum vertendi sein quas sormas liberet. Quibus ex locis ortam Uz--misse Melyssinam,non est absurda coniectatio. Sed de his alias. Certe pramobiles tum in Gallijs,tum apud inferiores Germanos scio familias, & patriae nostrae des .vim . rcntespraenomenis in galeato imaginumapice cuius stemmatis diligentissima aeminime perfunctoria cura fuit veteribus: id monstrii, cuppae balneatoriae insidens. Sed & turrim ingentem medio ciuitatis nostrae sitam, paulo supra aetatem nostram bona ex parte prolapsam vetustate comperi, in qua vanitate illam mille peractam, fama per manus traditur. Postremd Carolum felicissimum seculi nostri Principem nondum pubescentem,quum de n tiarum foedere cum Renata, Ludovici Gallo-3 rem regis ilia ineundo,tractaretur quanquam illi larga potestas erat e subiectis alijssentibus titulum assii mendi totis tamen tabulina aud alia quam Lucenburgiae a pellatione futile denotatum, non in minima gloriaposuerim, usque adeo, ut nisi ali)s vitias supradictum opusculum laboraret quippe in quo parum verisimilia referuntur,interdum aduersa,nonnunquam dissonantia, non dissicile fidem mihi faceret. Enimuero quo commodius ad ipsius Henrici res nostra seratur oratio,& rectum iis . visunt est& necessarium pauca prius de statu temporum illoruni supra repetere. Anno a Christo saluatore genito, M. c C c II, Francorum rex Philippus cran mento pulcher,graue aduersum pontificem maximum Bonifaciuin octauum con- ι ti. ceperat Odium, una Gibellinae factionis ludiosorem existimans, tum quod fidem ο O . temere praeuaricatum Contenderici Promissileenim sibi paucis ante annis,cum alia C quaedam tum desit ma Romani inipem potestate ab Germanis ad Gallos traducenda,atq; adeo Carolum fratrem diserte futile in corruentis nominatum, cui id docus primum assignaretur. Haec videlicet pollicita nunc cidii se ad n hilum, Albe to Aus rino Teutonico principe palam nuper decretis eius comprobato. Eas rex causas grauius secum cossiderans,rationem iratum exequendaria perqui-iic Neq: dissicilis mox via Bonifacit irritandi inuenta.Columna gens Romae opibus de clientelis insignis,Octauo inter comitioru arcana, silistagh iure ne legeretur obstiterat. taq; eis quoq; Bonifacitis perspectent expilati thesauri ecclesiae effecerat, Maedes de tuburbana familiae pubi ceditueretur,& qui eoru Cardinales iam essent, venera locollegio excederet. Interea Stellianus ex ea gente profugus in Gallia agi tans,idoneus Pnilippo visuscit perque initia malorum sererit Curiuscomiter hu- manetl; haberi liberaliusq; quam fertuna exulantium est.Ad hoc Philippus ne quid impotentiae praetermitteret,iacerdotalo Galliam titulos a pontificibus antea pro di cretis proq; more taractae matris ecclesiae componi solitos,ipse ordinare citra coim-
sum pia iidis Romam statuit. Quae
63쪽
Quae ubi summus antistes intelli:git,grauissime tulit iniuriam pessimi exempli, id quod erat, existimans,si vel antecesibrum recte costituta temeta rescinderentur, vel automate pontificia laicus princeps prophanasset. Augebatur indignitas ipsius Bonifacij, supra quam dici potest ambitiosa magnitudine aninai,&contumeliarum insolentis. Itaque quo partes suae iustiores vulgo nosceretur lege potius agere quam armis instituit. Praelatos Gallicos maiores conuenire Roma univcrsos iubet, ad publicam synodum celebrandam. Hi ne regno decederent,Philippi prohibitione in- tercluduntur.Quibus rebus ad Octauum delatis,increpatur rex primum per literas,
ccinde quum calligationem contumaciae parvipenderct,facrorum participatione
I o arcetur. Neque eo minus praelatis regni ipse Lutetiam accersitis,causam quoq; suam approbarc nititur. Ponti sex ne nullam non rationem coercendi Pulchri tentaret, Flandrorum partes tueri aggreditur.Ea tum gens,quod superbius imperatum sibi diccret,Gallicum iugum detrectabat. Cum superis quoque Germanis amicitiam interiorem coniungit,iussis Alberio quibuscunque posset viribus,fines Belgarum quatenus Philippici
Sed nihil ea Gallum a consilio dimouerunt. Missi clanculum in Italiam qui
Campanos si qui forsan priuatas ob iras insensi essent Antistiti, corruptos auro traherent in sententiam,caeteraque comprehendendi cius idonea maturc appararci A.,mto Ncque euentus infando commento defuit, Anaginae agens pontifex, a Sarra Colu- nsio, Tinanio duce Gallicae multitudinis non prouiso irrumpente, summa luce circumue- nitur, liberaeque custodiae traditum, oppidani immodice bl aequum crat in funesto sectem conturbati,triduo demum elapso,rcceptis animis exemerunt. Ipse Romam regreisus,dum vindictae modos alitus inuestigat, morbum, ut creditur, ex aegritudine nachiis, interhi.
Vndecimus Benedictus Octauum Clemens quintus Benedictum, munere stimini pontificatus insequitur.Reyterandum Gotitioncm quoad priuatus erat, appellabant Burd alensem Archiflaminem. Is enim variantibus nonnihil patrum sententi)s, inter alios duos Pulchro ab suarum partium Cardinalibus nominatus ex. συν- o titerat; quem rex quoniam id temporis plurimum poterat, si ita sedisset, solenniter nuncuparet. Philippus insiperatae dignationis laetitia gestiens, Reyterandum accersit, in suaque manu papalia Comitia, prolatis epistolis Cardinalium, reposita cdoccucaeterum postulata quaedam sex capitib. comprehensa,recipi sibi prius qua rus confici posset oportere. Gottho nihil minus quam quae lababantur,vel speras, vel cogitans illudique sibi existimas,cunctari primum: ubi serio agere principem comperit, actis in praeiens gratijs, capita se regiae petitionis praestiturum promittit. Data acceptaque fide placita curantur.Raymundum cardinalis Gallici duodecim silminum ecclesiae Romanae sacerdotem ingratiam regis consalutant: Italicos statim patres, ut idem facere vellent, epistolis,nunciisque celerrimis adhortati. Gottho ut primum o quae ab rege acta de semerant Italis quoque probari cognouit,scnatum statim Car- iadineum uniuersium, rcgesque Transalpinos aliquot conuenire Lugdunum iubet, ad peragenda inaugurandi solennia. Id edictum tametsi praelatis Ausoniae non perinde arriderct, pontificiam aulam trans Alpes concessuram gementibus: coiere tamen in ciuitatem designatam non infrequentes: ibi declaratus ex more maximus ecclesiae Christianorum episcopus,quiniique Clementis appellationem sorti - moritus, mox Philippum censuris namque id primum postulatorum caput extitcrat quibus innexum a Bonifacio diximus,moluit, reliqua promissorum tempestiud se 'U' ' effecturum affirmans. Sed nec ea Philippus posthabenda ratus,pictauos,in couentum accersito Cle so mente, te caeteris desideri) sui partibus referri iussit medium. Summa petitio erat, duabolenda in perpetuu memoria Bonifach. Neq; praetextu caruit flagitatio impudes, articulis quadraginta ingenio causidicorum excogitatis,quibus Octaui mores, prae ter alia facinora de haeretica impietate suggillabantur. Hic vero haerere aestuamque Clemens,quidnam consili, in re tam inexplicabili caperet. Namque inde occurrobat Sacramenti interuentu firmata promissio: huic innocentia Bonifach, qui vi
64쪽
neque sorsan insons prorsus criminum haberetur,ita non vlli im extare de obiecto admisso iudicium: quin exemplis, decretis,constitutionibusque declaratum abunde reliquisse,quanto studio, quantaque fide gubernacula culminis apostolici procurasset.
Sollicito inter has curas Quinto, opportuneNicolaus cardinesis Platensis interuenit: cui,quod arbiter omnium arcanorum haberetur, nudatur ordine omnia. Is,ut eratimato ponti
firmat; regias in primis spes ali iussimulanter augerique placere,ium doceri cupiduprincipem,quo magis ratastant: quae ad Bonifae cineres attinent, videri suturum Ioconsi istius, si tanta res non nisi publici consitu senatusconsulto firmetur. Quam sententiam ubi Gallus approbauerit,sedem conventui Viennam inter Allobroges d ligat,aliamve ciuitatem quampiam & liberam, de ad excedendum regiis finibus opportunam. Placuit Quinto cardinalis suggestio. Itaque de voluntate Philippi Viennam maximo Christianorum conuentu edicto, Octauoque de opposita impietate ex sententia patrum absoluto,ipse ibi paucos commoratus dies Auenionem in Roberti regis prouinciam sese contulit. Nunc tandem ad Henricum nostrum dess ctat oratio. Anno a Christo M. cccv III. rege Romanorum Alberto per insidias nepotisu occiso,nuntiatum est, principes, quorulmendi Caesaris ius est desiissiciendo Impotoratore parum conuenturos. Philippus discordiam Germanorum coeptis suis optime conducturam existimans secretiorum modo consiliorum arbitros coire itis sos,
de noua dispositione interrogat.Venisse aliquando tempus suo quoque seculo exornandi regn Gallici: Sextum antea postulatorum caput,quod ad eum diem comsulto noluisset Clementi prodere, id verb nunc expromere istatuisse,decimio fratre substituendo inimperium deque ea dignitate per senatusconsultum in perpetuum . transponenda in Galliam. Esse Clementem iam pridem in retestate,posjeq; rem de iure de exemplo nixam facile transigi Cui enim fiat iniuria, si vacantis imperi; permutetur conditio Idem fecisse pontifices olim alios. Denique fatorum seriem conuenire cum eiusmodi proposito,ut quemadmodu principatus ille de Graecis quon- Qdam in Francos,sicut ei videbatur, deque ea gente ad Italos, ac postremum ad Theutones translatus crederetur,ita rursus ad Francorum posteritatem remigret. Mouit
uniuersos proceres relatio regia,laudatoque nobilitandi Gallorum regni desiderio, de consili) sententia decretum fit,&vt Philippus&Carolus primo quoque tempore ante etiam quam Germani irent in suffragium , Clementem numeroso comitatu adeant, more quidem disperso,quasi ad persequendam Bonifach criminationem veniant: reuera autem ut protinus quam Auenionem inierint, pontificem de sexta& ad id tempus ignota petitione commonefaciant. Eam occultationem nihil mille aliud ,quam de Imperatorio apice publice transponedo in Celtas. Abdere veris rem placuiue eatenus, quam apud Bonifacium quoque tentavissent, ut ne vitium re- stognantemque Albertum assectile videretur iniuria. Nec repugnaturum Clementem quantumuis audaci flagitationi, videlicet iam instructo exercitu verius quam fami litio territum. Edicto per uniuersam ditionem dimista generosi clientes ad regium iter apparati conueniunt, equitum sex milia mille traduntur. Enimuerb sicuti recte institutis diuinus fauor arridet, ita improbe consulta iuxta Sexti Pythagorici sententiam, funestus insequitur exitus. Permanavit certe ad Pontificem quamuis latitantis conciliabuli astitia. Quare denuo accersito Prat ense, intimorum sui diximus omnium socio, ac iam ante exoso Philippum ob insectationem Bonifacianae memoriae; quae si tolleretur e medio,&acta quoque illius in quibus Cardinatatus censebatur,quem Octauus illi contulerat,conuulbs psum iri verebatur, nouam huiusmodi ambiguitatem aperit.Ille ad innatam sapientiam versus, quam maximis itineribus,inquit,&antequa Gallicae petitionis mentio in senatu fiat, nunciandu in Germania censeo, de successere quammaxime maturesurrogando. Quia Clemensique igiturpraecipuum crederet tantaein successioni id neum quaesiuis let; Pratensis,ecclesiarune libertatis respectu, an studic Gibestinarum partium,
65쪽
partium, an consuetudinis in urbe quondam institutae memor, Henricum est L ceburgiae comitem nulli Germaniae principum cedere arbitror, siue religionem,siue fidem,seu certe magnitudinem animi spectaueris.Neque dubium,si eo celsitudinis benignitate tua prouectus fuerit, nulla non re vel pontificiis c btemperaturum iussis,vel immunitatem clesiae propugnaturum.Sane elanculum δί distimulanter cuncta fieri oportet, ne si publico seriam in patrumque conspectu ccgitata retex ris , qui cardinales Philippo studet, proditis illico rebus ora nostra conturbent.Itaque quas ipse literas dabis in Alemanniam, pusilla modb formula placet obsignari, quasi non seriptas de rebus grauissmis. Ego seorsum prolixas de tota re alias cxarx O bo.luuit assertionem Cardineam Henrici quoque integritatis gloria,quain ex rebus fortiter probe gestis fama iam pridem exorta, ad Clementem quoque pertulerat. Delatis ad Germanos epistolis,resti intellecta, Comitiorum solennia maturantur,valuereque adeo pontificiae Cardinalis, literae riui & illud adiecerat. nisi bonis consili s protinus obsecundarent, Caesarei fastigh apicem,iure ne an iniuria, relicto Rheno transiturum in Galliam j sed de maxime spectata virtus Henrici profuit, vucunctorum suffagijs, ac ne uno quidem repugnante Romani regni sceptra florenti iuueni deferrentur. Autores habeo Luceburgi transacta misse comitia. Quod ascribendum putaui masis,ne ignorauisse eam rem crederer, quam ut morem locum*vetustum tam tumii ltuario praesertim tempore praetermissum , existimarem. Ille ut O contra opinionem hominum per Celtas, perque comitatum pontificis renunciariis rex fuit: Pulchellus qui iam festinabat compellare Clementem, illusum se animaduertens domum irritus spei repetht,nunquam postea ne de eo pontifice sentiens. Luceburgius , qui nihil minusquam Caesarea gubernacula sibi credendo copitaucrat,omnium primum gratias immortali Deo lectoribusq; agendas ccsuit. Mox ad ea quae ac tempus δc res S malevolorum conatus serebant conuersus, mittit in oram NarbonensEm,qui a Clemente postulent, uti ratam sibi facere surrogationem pro more dignaretur. Principes imationis, Sabaudiae comes nomen ut in plerisque hia sequentibus non traditur de Cuido Namurcaeus , Flandri comitis stater, ambo ex propinquis regi)s:hi i Clemente, totoque coetu Cardineo comiter humancque ha- φ biti mense Aprili, comprobationem actorum in Germania, causa cognita impetrarunt. Decretum vii e cardinalibus Pratensis de Fliscus prima quaque occasione in Italiam proficisci maturaret gentibusque cis spes habitantibus,apostolica vice principerent,ne quid impedimensi morarumque, quominus potestas nouo regi poendae urbis foret,astruerent, quin obedienter atque hospitaliter aduentum illius cur rent excipere. Sunt qui legem adiectam fiat de probationi affirmet, ut intra primum biennium ad motus Italiae compescendos, Romam solita expeditione properaret, simul ipse summos Imperatori; nominis fasces acciperet, quum tres proxime ani cedentes principes cum honorem praetermisisse constaret.
Sabaudo reuerso, voluntatuque Clementina perspecta, conuentus Aqui gra o num indicitur. Coiere anno insequente ad id concilium interesios proceres dux ,-
Brabantia, comes Flandriae δc comes Raynaldus. Ibi peractis solennibus, generoso vertici regium diadema archiepiscopus Agrippinae, more maiorum,ad octauum idus Ianuaris imposuit. Quem diem dc constitutiones ecclesiae celebrari ob mem riam Magorum iusserunt, de tum publica laetitia cesebriorem reddidit. Anno a Christo genito M. CCC.i x ad diem v I .idus Mah, calum ardere visum, discurrente flammae vortice e plaga Boreali in Meridiem. Quo typo aduentum Henrici portendi Italorum multi credideruui. Interea Carolus Siciliae rex secudus,Gallica originis cis fretum regnans,rebus humanis excesssit. Plures huic fili j,nempe maior natu Carolus,Martesius cognomi-yo ne, dc Roberius. Martellus vitio etiam dum patre, mortem sed filio relicto )od 't. Qua in specie, ex in facto ipso,larga disputandi materia Iureconsultis est nata: Nepos ne antecedere iure possit patruum in successione auita. Sed de responsis prudentum' de pontificia produnciatione quadam Robertus annixus, compendium haereditatis obtinuit, paterna m nece comperta,mox Auenionem properat.Ibi nullis non modis Clementis amicitiacomparata, adeo promouit,vidc rex utriusque appellaretur M-
66쪽
ciliae, & quicquid praeterea alieni aeris patri, auoque per belli quondam tempora
ecclesia Romanacrediderat, illi ferretur acceptum: sitamma aureorum sex milia si petauisse putatur. Tantis beneficijs Robertus se obnoxium sentiens,actis ad tem-ὰ - . . pus graiijs, operam curamque Clementi omnem gratitudinis ostendendae pen- .. ... landaeque dignationis detulit. Hic Quintus qui Luceburgium , ut supra tetigimus, - - paulo ante regem Romanum declarauerat, siue suspectam habens Henrici poten . tiam, siuecontractae amicitiae Vasconico more pertaesus, Siculum Romandi olaec mitem facit. Eamque Robertus prouinciam Giliberto Zantillio Vice comiti demandauit. Quae res populchram Gibellinis Imperatori, iugi detrectandi potest tem tribuit, vel tantula rebellandi occasione gestientibus. io , -- Luccburgius nihil corum negligendum ratus, quae ad amplitudinem Augu-' -- sti principatus pertinent, summa ope antasus est,ut quam cclerrime documentum aliquod praeberet, quantus & quam propensius sibi esset animus pontificiae dianitatis excolendae. Dimisio edicto per prouincias, ut quisquis nobilium Augustiae
beneficium obtineret, die constituto vellet adeste, tennem': prosectionem, R manae mitrae capiendae causa, pro conditione, proque consuetudine sua curaret exornandam. Ipse uniuersa Germania Ioanni filio demandata, cum non adeo grandi comitatu iter ingressus, alpibusq; propinquans, Lausani conlittit, reliquam exercitus partem opperiens. Eo mox lcgationes ex Italia salutandi caus, certatim occurrunt. At Guelphorum factio in Hetruria, cisalpinaque degentium, quam rosemper antehac Teutonicae selicitati aduersatam constat in multo maximum ni tum incidit,& firma numerosi exercitus, & reliquae Italiae proniore consensu. Praecipue vero Florentini, inter spem metumque ancipites, hostiliter ne an deditione fortissimum ducem exciperent. Praevaluit tamen sententia, vi potius quam abiecta formidine agedum censentium. Itaq; quo vel conturbaretur inauguratio, vellentius certe succederet, conscripta per totam ciuitatem iuuentute, accitisq; militibus alijs voluntariues. praesidiumhaud contemnendum efficiunt. Ad hoc pecuniam, ni mentum caeterasque rescomparant vel stipendio,ves obsidioni neces larias. Denim foedus cum Siculo Roberto ciuitatibusq; Hetruseis ac cisalpinis aliquot faciunt. Pisanorum longe diuersa sententia, hi quo sese Gibellinarum partium, atq; adeo sarei nominis quam maxime sttidiosos Henrico in ipso Italiae ingrcstu coprobarent, donum regi aureorum milia x L submiserunt. --- Eo vesuti viatico prςditus squippe cuius aerarium,ἡt veris asamus, virtute esset quam nummis instructius Septembris exitu movit e Lausino superatoque montem. . perquam arduo,Senisium vocant accolae,Taurinun est inuectus. illinc deciso die quam accellerat,insubres ingreditu ibi quoquc magno apparatu acceptus, Astentium dissidia haud exilia summa cura composuit. Constabat id temporis regius comitatus equitum duobus milibus, quum residuum perinde expectaretur. lansitit que apud Asiam toto bimestri atque amplius dereliquam.ut dixtinus copiam partem opperieris,de de ineunda Insubrium ciuitate cos ultas. GnidottusTurritus sapi- M.A. , cratia atque opibusclarus gemi ea tempestate praeerat. Is audito in primis adiiciatu v m. reri coepit. ne diuersi factionis pars Gibelliis erant violetia illius acti in exilium: o casione Germani aduentantis in recuperanda dignitate uteretur. Itaque praesidi ii in ad urbis suae tutelam comparat duorum milium atque amplius Ipsis indus atque limspitium erat cum toto Guelphorum genere, per Italiam agentium. Sed N operad bat qhubuscunque poterat artibus, ne moenibus reciperetur Heliaricus, Gibellinae scilicet factionis patronum,ut paulo ante scripsimus, futurum metuens Neq; tamen obtinere potuit,quin bona ciuitatis pars regis amatior, simul cardinatis Fliscus, tum Iegatus Apostolicus,Clementinaque mandata conficerecupicris Luceburgium vi troimittarent. Rex Romanus, dolantibus Gnidotii oculis, pridie Mediolanum minici natalis inuehitur, lim, sequente octauo,Antistoe eius dii cceseos in Ambrosii beatis limi delubro mysterius vacantis, Henrici verticem secunda corona redimi uita
Augustae quoq; quam una secum aduexerat, idem honor habitus. Assuere solennii, omnium sere italiae ciuitatu legati Gibellinarii modo partium, ita ut Fluenti niduntaxat orator desiderarentur. Insubriu quoq: intcri in di ordia quanta fieri potuit
67쪽
cura sedauit, aded ut &Mapliatu vicecomite cum sodalibus, de ciuitatis Archissa-minem, terosq; proscriptos,reductaret in urbem.Eb tum quoq; legati sicqu i ciuitatum Italiae gratulatum accedunt, ita ut tota passim Ausonia, Bononiam excipio, M Paduam,vicarij Augustales dimitterentur,acciperentum; comites. Inter haec Gnidotius exosus felicitatem Maphaei quibuscunq; rationibus poto rat,vindicare priscam fortuna molitur. Acin sapientia Vicecomitis infaustis coeptis fuisset occursum namq; rem omne ordine primoribus regiae aulae exposuit maxi- mus in ciuitate tumultus extitistet, non partio is modo noxius, sed& formidolosus Principi,qui iam securior, bona exercitus parte per finitima loca neglectim dii per si cm rat. Sunt qui dicant, laphaeumqub certius animuTurriti pernosceret,si nullanesin βω- cietatem partium accusauisset multis modis sepercilium Caesarum, quod id genus Rcipub. principatum nomine, seruitutem re ipsa praeseserret. Satius esse aequabilem -- libertate omni b. viribus propus re, quam ingenuos ac sortes animos Germanico iugo supponere.Reciperet modo anima, seq; in priscapraefectura ipse reponcrct,nec detrectatu tu populum ne nucquoq; gubernacula quonda tibi cognita.His atq; eiuscemodi dictis peruictu Gnidot tu cuncta simpliciter credisse promisi sicq; Maphae &vafro aduersario&restituto ingratiam quem impense cauendu est veteri doc - mur adagio. Illii Gnidotio prodito fabula omnem denarratilile Septimo. Ncq; d fiuile impiae criminationi fidem ita vi die dicta , Turritoq; adcile iustis, cognitio pa- 0raretur.Sed is iudicio consiliorii minici lecto, furtim ad Guelphos transi)t. . ' in Iisdem diebus Cremona Gnidotii exactione comperta,simul Florentinorum adducta instinctu, rebellis Henrico esticitur sed de qui Brixianorum Gibellini erant, succestibus Imperatoris auditis Guelphos urbe exegerunt. Ide Parinae factu. Quibus rebus Caesar cognitis, mittit qui eas quoq; rixas consopiret, exulibus reductis in phtria. Sed breui post tepore Guelphica pars,Felsineoru Florentinorumq; confisa praesidio, Brixia Gibellinos inuicem depulit ex professost hostis Imperatori ei licitur. iAnno a Christo genito M c C c x i, mense Aprili, Imperator Henricus obsessa iamdiu Cremona, Genetiensem episcopum, cognatione sibi deuinctum, cum tur mis ad Patauinos coercendos mittit, quos a Bonomensibus stetisse diximus. Ab 3' Vicetitia, quae Paduani iuris erat, bello capitur. Praesidium in arce consistens, sugii dilapsum. Ea victoria ipsos quoque Patauinos metu usque adeo perculit, ut suppli ter sese fidei inprimis tradiderint, aureorum milia centum obcontumaciam pendere, Caesareumq; praesectum recipere iusti. Idem Antistes prosectus Venetias tribu tiim provetcre consuetudine postulauit. Appulis honor ingens habitus adnumer taq; in tiaram Romana, talenta Veneta mille. Eadem in ciuitate ipsum insigu omsectum, solido in auro,coronam varijs maximi l prech gemmis adornatibus: sellam quoq; argenteam,auroq; circumlitam fabricatain ibi tradunt. I iinterea sedenteia Cremonam Henrico, obselli, qui parum muniti erant ad obsidionem serendam, simul Archiepiscopi Rauennatis interuentu, sese sub condi
tione tributi pendendi,vltro dedideriit.Eidem mandatum Antistiti, muroa ciuitatis castellaq; demoliri. cir Cremonens bello persecto, ad Brixiam quoque circumsidendam se
stinat, non alias pari instructus exercitu: tui parcissime numerant, equestrium Ge manorum validae armaturae sex milia fui ne tradunt. Namque ut rumor per transab pinas quaiqi prouincias de Mediolano caeteris'. ciuitatibus subiugatis increbuit, vix dici potest quanta & quam fida multitudo militu certatim adflueret, pars cinerendisti nilh studio: icti amore uncti regis adducti. Pre certo creditur Henricum, si in primis abstitisset, relictaq; Brixia processisset in Hetruria, no Thuscos modo,qui re cetis desectionis sibi conicis iram iustissimi vindicis formidabant, sed & quanta ape- Io tire non interest, parte Italiae sub iugum missurum: quippequi parum prouisi essent contra obsidione, quorumq; nutarentiam animi ustitia clementia i noui regis,in pulli. Sed is dum cisalpinae pertinacius imminet,maiorum rerum occasionem printermisit. Adeo vincere maximos duces promptius scire compellum est, quam uti vi ' ctoria.Quippe virtus attenuata periculis, nullam non in partem de prouidendo circumspectat: dein rebus sublata secundis, securaq; sui, qtiae sutura stat negligit.
68쪽
' Eodem anno ciuitates Hetruscae, Guesphatum partium. Plorentia, Bononia. Se e. Luca, Pistorium , foedus inter se aduersum Henricum sanciunt. Florentini f. -- praesidium equitum Plisiparii generis ccc qumal oberio acceperant,misere Bo- - noniam, itidemque senam 5 Lucam, si serie Gregione Germanus statuisset inc dere. Sed S quicquid Gibellinorum in ciuitatibus Guelphis versabatur, exactum. Sub haec perstante Caesare in obsidenda Brixia, variae utrinque esades accepta: zzz inter caeteros autem proceres & Dater regis de equitum magister atramus, in . -Hoc gnae indolis,letii sagittae percussus interist. Corpus apud diuum Barnabam conditur, quod templum nodum ciuitate clausum fuisse, Iacobus philosophus in supplemento autor est. Eo infortunio, sublatos paulo ante Caesarianorum animos resedic iose, ob eximia iuuenis necem, Brixiani credentes, frequentius iam incautiusque cutiare coeperunt. Etenim die quodam licentius evagantes, intercepti, susifugatique sunt.Cribrum numerus ducenti Capti ex civitatis primoribus quadraginta, inter quos Galeatius, cognomento Brutilus, obsietarum tribunus. Is quia fidem re non multo antedatam instegerat, quadrigarum violentia, diuersam in partem in serum distrahentium corpus perfidiae poenas exoluit. Cateti captiuorum securi percussi Nihilo magis proficiente ad euincendam contumaciam exemplo seueri iurpite , quin hostes caelesti quoq; fauore adiuti videbantur, strue cadauerum odoreque diuturni exercitus incubantis, corrupto aere, ita ut plurimi Daeutonum varios in morbos inciderint.cogerenturque aut miseri e vita excedere,,ut inglorij, neq. id ocitra discrimen repetere patriam. Procerum ea otinctorum tabe praecipuus Guido Namurceus,cuius supra meminimus Flandroi tam quodam tribunus in Cur tra imsi praelio, atq: obidrerum gestarum claritate spe latus: Quam ob luem magna purpuratorum pars Heliaricum de solueda obsidione solicitat. Illo magis intolerabilem ac minime perseueraturam necessitatem hostium, quam laborem exercitus obse uante:quare decedere non nisi compos voti statuit. Quibus rebus intellectis .obscssi effecti supplices, Cardinalis quoque Flisci auxilio veniam consequuti, ad diem xx ikalendarum Octobrium,fidei Principis sese dediderunt. Rex civitate potitus, murisque protinus ac turribus demoliri iussis , tributum aureorum viginti millium, praeterea obsides centum , quos ex omni ciuium multitudine selegislet, belli iu- bore imperat. Magno stetit ea victoria, nempe vix quarta exercitus parte superstite. Cremonam hinc vi redhi, incepit consultare de componendis rebus in post rum. Placuit ordinata Longobardia, praesidibusque per ciuitates impositis, Ligures petere, Mediolanum, ut diximus, procurante Maphco , Veronam comi---- te Scauri, Parmam Giliberto Corregio, Pascarino Bonopos o Mantuam. Quae res parum salutaris postea ciuibus extitit: quos praefectos legum sermandarum causa in praesens praeposuerat, superbe . auareque postmodum imperantibus. At illis dein primis occupatio,& aureolorum copia, ut in perpetuum confirmarentur, quae temporis causa concessa fuerant eis crunt Guesphorum ciuitates ubi aduentare senticum accipiunt, obsideri iustis itineribus Liguriun, remorari transitum illius oconabantur.
Ista diebusClemens de repetenda vibe Romana ab Hesnrico compestatus perliteras ipse consilio ecclesiae generali distentus, Pratensi Cardinali petendae It
liae inaugurandique regis. singulari mandato negotium impartitum. Caesarad diem undecimum Calendarum Octobrium, maximo apparatu Genuam est inuectus: Principem dominumque solenni more appellantibus:mox componendae discordiae ratio habita. Itaque Opicino Spinulae soci)iq. impridem exulantibus contacta restitutio: Quae res ingentem illi dilectionem ciuium pepererunt. Ipsi - milia aureorum dono data centum regiae verbconiugi viginti:Ea quum insequente mens grauiter an rotare coepist et res humanas reliquit. Elata tumulataq; solennem Iointer pompam apud beatissimi Francisci coenobium, pudicitiae singularis religionis que spectatae foemina.
222: Anno a Clitistogenito M cccxi i.ad die quartum calendarum Marti), Genua
prosectus Henricus clas tetriremium triginta, pilas aduehitur. Quae ciuitas nullo non genere apparatus eo ves exquisicissimo regem accepit dominum quoque inter pinblicas
69쪽
.. tralalpinis equitib. Priῖcipui Germanicorii procerii, archiepisco Treviroru Balde uinus, cuius supra meminimus,episcopus Eburonu,fratcr Barri comitis, e,ppinquis regijs dux Bauarus,comes Sabaudus uterque clpinquis regijs comes Foresti, Guido i Viennesis Delphini frater,Hcricus Flandroru comitis fili',comes Vienni ,pra lactus 'praetori quem nostri Aulae magistru appellant, vir maximi in re militari nominis. Eode anno,inese Aprili, Robertus Siculus,cuius supra mentio est habita, se Romano Henrici itinere certior factus,quu nulla aliunde lacessendi regis extaret occa- Henrie. so,simul ita facere ab Ursina factione ius Ius, Ioanne fratre mittit ad urbe cu equi tu si H O sexcentoruprodio:literis subinde scriptis ad ciuitatesHetriarii Guelpham partium, de summittendis opportune Romam auxili)s. Ricardo Lunensi comiti, quem Ro- bertus Thuscis imposuerat, datum negotium, Latij mature ineundi,idque cum phalange peditum duorum millium sexcentorum. Hi ad diem x vi calendarii Iuni j Ro. . . t emam pervecti,Vrsinos conueniunt, moxque de sentctia consilis, Capitolium, Hadriani molem, ac Vaticanum armatis insederunt: Petro Sabaudo senatore urbis coniecto in vincula: Columniis alii sq; Caesarianarum partium Lateranum, Mariam maiorem,amphitheatrum,Rotundam, sanctamque Sabinam occupantibus. Inter haec Pisis Henricus equitib. bis mille & hoc amplius costipatus,recta per δ' Thuscos Roma cotendit:Viterbium absque negocio capit ibiq, dies aliquot constitit, occasione inuadedi Vaticani expectas. Postqua tepus idoneu visum est perrupendis insidiis, iterbio promouet occurrente'; Vrsinos leuib. praeliis vertit in fuga: simul popularibus in ciuitate rem strenue gerentibus,ante diem calendarum Iunη, urbem 'visenda pompa introiit, protinusque de expugnandis Roberti clientum reliquiis c5sultat. Itaq; nullis, qui singula factionis praesidia deturbarent, pro certo creditur,qui
quid ibi ApuloruIbericorumque fuerat, depulsum,nisi praesto quoda, 6 & zo Mau dic
comisso,cum alij Ducum quida, tum Leodiorum occubuisset episcopus. Huc enim piractis is erat ardor hominisὶ viam custodiis, in castellu Angelicu properante, R bertini Florali ex areas obliquu progressi,circumueni ut,fugat, funduntq;. Caesari noru qui capti occisiue suerat, numerus milliu duoru traditur. Eburonum,que iam 3Q ante dicebamus,antistitem, in equu ab victore raptu,vehentemq; Hispanus quispiam
cospicatus,cuius paulo ante fratre Alcmani cos erat,cu no alia fraterni; necis vitio necuentura speraret,letali percussiam vulnere, ut paucis post dieb. moreretur cficcita Eius interitu principis, qui S virtute & auctoritate eminuisset in regia, longe maximus pauor Caesarianos inuasit, Robertinis econtrario laetitia tristi casu afferente. Porro Luccburpius, ne lepus omne urbanis rixis attereret, statuit absolucre res, quarum causa potissimum urbe petiuerat.Itaq; de sentetia Cardinalium, couentu in
Lateranu,ad diem Sextiliu calend. indicto,Ostiesiq; Flisco & Arnoldo C sarcas ini ulta sacrato capiti imponetibus, quod felix faustumq: sit, praegradi apparatu, singu- lariq; spectantiu gaudio, Augusti nome apicemq; fastigh imperialis accepit. Pcracta
φ inauguratione, Bauarus cum parte procerum persunctum se osticio comisadtexisti, mans,assumpto commeatu in Germaniam abiit. Ipse Tybur paucis post diebus concedens, multa ibi veneratione incolarum exceptus, Pisas rcpetit. Guelphicae ciuitates Hetruriae,ubi quae Romς acta fuerant, deq; principe dec dente intelligunt, iter illius rursum intercludere nitebantur. Ac veriti ne parum i structi copioso agmini minus resistere valeant, socios in Urbe dcgentes pcrtiteras comonefaciunt,ut&nouum amplecterentur consilium, & properare mox in Thuscos maturarent. Interim Caesar Gallia repetita per agru Perusinum exercitu i nsesto Pgreditur,cunctaq; ferro atq; igne deuastat, Castellione vi capit, Cortonae, Aretiiq; reuerenter occursum venienti, portaeq; apertae: inde crebris cu Guelphica gente pro soli is selicitersestis,uariisque Florentinorum castellis euersis, agrisque vastatis, in Opia pabuli proncisci copellitur. Ad eum Bonatiano in praedio id loco vocabulumlage rem, lcgati a rege Siciliae Friderico mari deportati, donum aurcorum millia Viginti m ...
adserunt, foedus amicitiamque petentes. Postulatis eorum assensum. - venum
Postquam Caesar Pisas accessit, legibusque cohercere hostes aggressus, quos '
bcllo persequutus fuerat, & asperrima edicta in Thuscos Roberti partium promu
70쪽
gauit,& suos inuicem clientes pulchris benefici)s deuinctiores effecit. Quippe Spinulae, cuius supra mentio est habita, Marchionique Montisferrati,cum alia digna-mbert- tionum genera, tum ius monetae cudendae tribuit: tum de Roberto castigando tractatum. Causa cognita, deque consili j sententia obhesim maiestatem Romani im- νι-. perh, paterno illum regno prouincialique Comitatu excidisse pronuntians. Quae decreta postmodum defuncto Henrico, Pontifex maximus Ioannes XXI I propintestate rescidit:estq; ea res in publica monumenta redacta. Sub idem tempus Henricus Flander magister equitum Caesaris, Pisanum grum cum turmis circumvagari coepit, arcemque fortissimam Petram sanctam,Fl rentinis de Lucensibus suspectantibus, expugnauit. ro Imperator nihil actum ratus verbosis sententijs, nisi facta consequerentur, ad hoc Hetrusco bello finem commodissime posse imponi,si ducem caputq; dana nam dae audaciae contudisset, trahcere in Campaniam ad ipsum Robertum armis pcrdomandum statuit.Icto ut ante diximus,cum Friderico foedere missisq; in Germaniam , qui supplementum legionum conscriberent; placuit uti die constituta expoditam classem in Ligustico sinu explicaret. Numerus Caesariani exercitus ad arma- , torum quatuor millia traditur. Accessit eo & Genuensium classis triremium septu
ginta, a Friderico quoq; Arragone triremibus quinquaginta submissis. Pisis Caesar nonis Augusti decessu: quo die Fridericu quoq; Menana Chegium traiecisse postea
compertum est eamq; ciuitatem expugnauisse,cum oppidis at iquot aliis. Henricus iter per Hetruriam faciens, ubi ad Montem apertum accessit id n ε' LUM' men loco tribuere accolae aegrotare manifesto incipit: tametsi iam inde a relictis P, se initia morbi irrepentis animaduerterat. Sed ipse qua crat integritate animiq; ma gnitudine. ne die dicta temere abfuisse crederetur,fidei quam valetudinis rationem habere maluit. Inter medicamenta autem balneae Maceratanae indicatae suere. Itaq; 'μ eo loci profectus, ' procuratoque de Medicoru sentctia corpore, scic Bonocoucntum contulit: ibi mox ingrauescente malo , cxcessit e vita,ad diem nonum calendarum septembrium, diuo apostolo Bartholomaeo celebrem,anno quam imperium accepisset, quinto, mense octauo Defuncto Caesare,id quod fieri in funere magia rum Ducumas let,luctus incredibilisomnem comitatum perculit.Itaque familia- res defecti Principe, pars Teutonicos lares repetiit, caeteri regium corpus protinus
Pisas,ut vivus iusserat,singulari fide ciuitatis adductus, deportarunt:ibi quoque non a sociis modo,sed ab oppidanis quoq; maiorem in modum defletus,solenni atq; c quisitissima pompa effertur. lu.-uior vitam instantissimi Principis, qua acceperamus sui puto traditione narraui- mus,quem non Italia modo,nullis neq; aduersis frangi potuisse,neq; secundis eskγri, manifesto cognouerat: sed & barbaros laetitia inuicti Ducis extincti obtinuit. Qui eo vivo nihil prorsus reru nouarum tetare ausi,defuncto, cuncta per Italia sui postea constitit) miscuerunt. Neq; Pisanis caeterisq; optimatibus dubium crat,nisi matur tus fuisset interitus, regnum Roberto bello ablaturum, quippe cui perexiles essent εσad propugnandum copiae:ita ut ne signa quidem crederetur collaturus, quin cognito moX Imperatoris aduentu nauigio aduolaturumNarbonam.Quod si Campani obtinendae facultatem dij tribuissent,infinitum esset quantum ille rex & opportunitate commeatuum & innata virtute moliri efficereq; potuerit.
Fridericus,cui foedus cum Imperatore percussum paulo supra tradidimus,m dio agens alto,ut excesssse Caesarem e rebus humanis accipit, ingenti videlicet m
lestia animi consternatum eratq; ea constantia Henriciq; amore, ut quoniam Videre Vivum nequiuerat,extinctum saltem contemplari exoptaret. Itaque Pisas non ob liam rem nauigans Pprolatum corpus regium inter uberes lacrymas conueneratus,
recondi dissicile passus est, costantissimi ducis amicitia immature sibi deplorans ad- so' emptam. Sed & Pisanus populus Henrici imitatus iudicium, que ille sectu sibi dei
gerat, hic Principe sortiri decreuit, ultro ei ciuitatis delato imperio. Caeterum Fridericus satius existimas parta defendere,quam nouis implicari simul alia sibi esse rationem quam Lucenburgio fuerat, tuendi patrimoni j successoncauita aduentitiae ciuitatis procurationi,actis gratiis duxit praeferenda. Pari cautesa Sabaudus Henricusq;,