장음표시 사용
71쪽
CONRADI VEC. DE HEN. I M P. VII.
quorum ante meminimus, usi, delatas sibi quoq; ciuitatis habenas modeste recusarunt: itavi tam pertinaci repugnatione Principum, Pisanos suspicio metusque haud exilis incesserit. Veteranorum Caesaris pars multo maxima Germaniam rcpetiit: reliqui voluntarij nomina Pisano praesidio tribuerunt.Summa eius reipub. in subsidiuinatorum Principu,ad raucionem Fatolam delata est. Is & imperatoris ante nomi- mio G ne praefuerat Genua , &magnas postmodum res pro partibus Gibellinorii patrauit. Florentini non imperatoris modo,priusqua obiret,exulumq; formidine sed & '' ' seditione interna pullulante, coacti impertu ciuitatis Roberto publico detuleriit. Ac ne libertati vetustς noua immutatio noxia sorte fieret, lege adhci ut, ut ne supra quinaci quenniu potestas cocessa teneretur.Ide sere reliquae ciuitates Hetruriae Guelphaesecerunt: ita ut cuidenter appareret,eo iam necessitatu Henrici perseuerantia redactos aduersarios,vii intra paucissimos dies sub iugii mitti potuerint. Atq; iam olim variis perimetis cognitu cst,cu aliis in reb. humanis,tum in bollo primas obtinere partes
fortun ludibriit. Ita magnus Alexander, tentato verius orbe terram quam domito, 'παπιω-
sed imi ia reruvniuersitas propter felicitate coeptorii destinaretur,in ipsis iuuent pri--'' mordus excessi e medio.Sic Hannibal Cannosi victoria nobilitatior quam prudentior,occasione capiendς urbis prςtermisit. Scipioncs in Hispania duo medi)s rebus, mediisq; annis res humanas reliquere. Patrii quoq; nostroru aetate, Amorates capto Bygatio Hydrunteq; direpto, omne sibi iam despodes Italia,intercipitur.Nuper v odiose Britanniae regcm Henricu, captis duab. validissimis ciuitatib.Galliae,perterritisq; ac collernatis absq; dubitatione hostibus,sapientia non vita destituit. Qui aut caecus dictus est,aut certo,si tanta opportunitatem prouidebat,neq; tamc suς fortunς obs qucbatur,excors. Hos t dixi casus inter fortuita reponebat antiquitas: nos ad Deuopt. max. publico consensu deferimus, e cuius aequissimo arbitrio quicquid rerum humanarum vel fit vel dicitur,sumit originem. Varia degenere mortis opinio. Nonnulli venenu malu niueo libello inditu asse- ορ-- δε t,quodp ineffabilia mysteria comulatu quotannis morituriq; libamus.Monachos 'i Praedicatorij ordinis, quib. ille ministris utebatur in sacrificiys,horredi facinoris exti uetisse auctores,eaq; re Bene ictus Imolesis,seculi et',in literas retulit. Fuisse tame postea exca familia, riusiosis in Fasciculo tradit, qui re delata ad Potificem maximii, 'decretu causa cognita impetrarint,quo innoxius cius veneficij ordo uniuersus pronunciatus fuerit. Dominicani qui Luceburgi agunt,hoc amplius coenobu siui auSo rem no alium citat quam Henricumeq; ergo fieri potuisse, uti tantii scelus in tam bene meritum perpetratu extiterit. Nobis potius in medio relinquere placet disput tioncm funestam, quam de infandae audaciae fama,certam proserre sententiam. FINIS
HENRICI VII IMPERATORIS, AD IO AN NEM DE S
EInliogenicoenobh XVald assensis in Nariscis,abbatem,epistola.
LIEN R ICv s Dei gratia Romanorem Imperatosemper i gura us: venerabiti Abbati
et ussinsi Cisteretensis ordinis, deuotosuo ac duecto alia uam es omne bonum.
Magnus dominus es laudabilis valis in excelso Diuinitatissu oboresidens, Imperiasuum quodpro meritis eius inter nationes diuersu, quasi mentib. asiis Creatore degener ibin, viciniat transi revolvit ad Romanos,vtHispraeiret Imperialis excestem thronus,ubi erat sacerdotali edes sapostolica assutura iraquo in eodem locuummi Pontificis se Imperat ras aucIoritas rem teret. Nouissimis quippe teporibuπ,illo tra lato in Germanosesqua ures Principes adi 2m vocatos imperium,quo quidaipsius Imperi usum ere diadema quidam
non: Huma cooperante clementiater eos a uosectat n Romanorum rege futura imper
toreminite se cocorditeretecti, propossimus ad ine,pro coronationis nostr usii Musolemus osci Aminaissimum Chri patrem dominum Clementem summum Pontificer ρο-- t MVrbem accedens aestassennia nobisibisuadere ignaretur. italax certo causis,luxta nostruimme umdesiderium interesse nequiret: ne dicta coronario obsita scutiam impediri a re venerabili spatribus, dominis Arnoldo S Hssapo obcae uetato, Leo ardo Albune se Nicolao Hostiensiac Velirensiepisto's,ac Francisto S.Luciae. nec non Luc S. Variae in via lata diaconis Cardina bus, commisit in hac parte plenarie victa G
72쪽
cum clausida,msinon omnes his exequendis interesse valerent,quatuor, res,du velet niue rum dictae coronationis notrae negotium expediret.
Verum dictis Leonhurri o Francifico de hac luce sibiractis , per dictos dominos cardianales versites,dies o beat orsi Petri se Pauli apostoloia quem adhocvtpoteramus, virtute
dinae comissionis, elegimus inecclesia S. Ioannis Lateranensis, praeflente Archiepiscopo , DLIcogista, Abiatu es alioris latorsi ac ecclesiasticota ordinum Vrbis, Ducums, Comitu, Baro- nu,nobilia ac Rom. populi,in numero a caterua oleosacro uncti fuimus,nec non imperiati H demate coronati , ac alijs debitis ac Muetissolenni,s insignis i. Haec aut deuotioni tuae voluimus intimare,ut de nostri elicitassuccessibus valeo exultare. Datum Romae,quarto halendri rum Iuli'regni nostra annoquario, perii vero anno primo.
AUCTORIS INCERTI FRAGMENTUM HI
STORICUM, M. ALBERTI ARGENTINENSIS CHR
ni in manuscriptis Codicibuspraefixum. N M o ab incarnatione Domini DCXXYI, Dagebertus rex monarchia in trib. regnis, Burgundionu, Austrastorusuperiorii Francorii s gaciter accepit, itq; rex fortissimus enutritor Francoria scuerissimus in iudici)s,& ecclesiarum largitor, pacem in cuncto regno suo statuita coIn multis regnis rumor eius pcrsenuit uimore Universis regnis per ci
cui tu incussit, pacific' S quietus regnii obtinuit Francorii sancto Arnulfo Metensi 'piscopo, Pipino duce & Erchinesdo maiore domus utes cosiliariis: nimio amore i stitiae flagrauit. Cuius teporibus, Dagebem scilicet regis Francoru, usq; ad annu quo Carolus cognometo Magnus ex Fracigenis primus imperator Romanoru factus,5 per annos circiter CLXXI, fueruntquindecim imperatores Romanoru, quom nomina haec sunt. Heraclitis, Costantinus Heracleonas, Costans, Constantinus,Iustinianus,Leontius, Absimarus, Philippus, Artemius qui& Anastasius, Theodosius, Leo,Constatinus cum Irene. Hine Romanum imperium ad Fracos commigrauit. a. --- Anno Domini DCXLi I,in Britania sanctus Osualdus rex piissimus,cu regnum 3o Anglorum dc Britonum I X circiter annis strenue administrasset, contra Pendanum regem pugnans, occubuit, & plurimis post mortem miraculis claruit. ωαν- . Anno Domini DCXLvI, Gertrudis virgo, filia Pipini ducis,soror Griinoaldi, Niveiensis coenobii mater,uirtutibus claruit. Huius soror Begga dc ipsa religiosa, Anglis sancti Arnulfi filio,nupsit. Sanctus quoq; Arnulfus, cum csset in iuuentute Dii genuit Angisum duco: Angi sus de Begga uxore genuit Pipinum duco,qui maior domus regni Francorii crat. Pipinus genuit Carolii seniore, & duce & maiore domus . DFrancorii. Carolus genuit Carolomannu&Caresu rege postea imperatore cogno-
meto Magnu, ut in sequen tibus planius dicetur. Et hςc est genealogia Caroli Magni.
Anno Domini D c L x v II I, in Orientis partibus Constantinus huius nominis o quartus imperator: Romanis imperat. cuius temporibus Conlutinopolis septennio obsessa, nec tamen est capta. Sub eodem Constatino floruit beatus Nicolaus archi .piscopus,qui postea apud Myream sub Iustiniano minore Imperatore, anno domu, nicae incarnationis D C L X X I I I, migrauit ad dominum. Eodem tempore beatus AG gastus extitit, qui filium Dageberti a morte suscitauit: Sc Florentius, qui filiam eiusdem regis a daemonio vexatam liberauit, Argentinae vicissim succedentes episeo
Anno Domini o C L xx 1 r I i, Dagebertus rex obiit,& slij eius duo re no substituuntur.Suebertus cumpino duce&maiore domus regiae, Austrasiam: Clodoueus minor cum Nanthilde matre dc Erchinoldo maiore domus regi , Franciam & Bur' sogundiam accepit. Si bernis rex Austri, Pipino duce defuncto, Crimoaldu filium eiusdem Maiorem domus statuit. Decedente verbiopore defiancto Sigeberto regri Grimoaldus filium eius paruulum,nomine Dagebertum totondit, & in Scotiam ad peregrinandum direxit, filium suum in regno constituens. Franciboc valde indignantes , Grimoaldum capiunt, & ad condemnandum regi Francorum Clodoueo
73쪽
offerunt. Qui in Parisius ciuitate carceri mancipatus, ut cratdignus morte, quod in dominum suum exercuit, valido cruciatu finiuitvitam. Per idem tempus concidit regnum Francorum casibus pestiseris. Fuit namq: rex Clodoue omni spurcitiae deditus, fornicarius&illusor foeminarum, uiae&e brietati intentus. De morte huius & finenihilhistoriadignum recollicui vicissim. viij eius Lotharius,Hildericus, eodoricus in regno successerunt. Erchinoldo igitur defuncto Lotharius qui tunc regnabat,Εbroinum maiorem domus constituit. Qii ob nimia scelera sua a Francis accusatus,ab Hilderico,qui fiatri in regno successerat, in Luxovio monasterio Burgundiae cluditur, & Leudesius, quem Germanixo Luthericum vocant,filius Erchinoldi,consilioLeodegub Augustudonensis epist
pi maior domus palatij constituitur. VRex igitur Hildericus cum per aliquot annos regnasset, a pestiseris conspiratoribus in aula, cum uxore sua praegnante, remptus est. Leudesius verb & Luth ricus cum Franciae & Germaniae principib. fratrem eius Theodericum regem constituunt, sultragantibus sibi Didone Pictaviensi episcopo, Leodegario Augustud nensi episcopo & Gerino Pictauens comite fiatre eius. I. r Ebminus de Luxovio egressus,& apostata factus, Theodoricum regem& Leudesium persequutus, regales thesauros apprehendit,& quoscunque insidiatores suos reperit, crudeli morte damnauit. Postea in Germaniam cum suis, quasiao pacis sub obtentu, pro Leudosio transmisit, ut eius auxilio ingratiam regni perueniare potuisset,dispositis ei in itinere insidijs. Ille vero, licet cum omnimodis habuisset ει--- eum suspectum, tamen propa restauranda iter aggressus est. Cumquead loca in- -ο sidiarum peruenisset, Ebroinus cum suis ex improuiso consurgens, Leudesio cum aliquantis militibus occiso, ipse principatum regni violenterinuasit,&cumconspiratoribus suis Leodegarium episcopum captiuuminteremit,Didonem episcopum auunculum eius exiliodamnauit. Leudesiusnamque cum maior domus esset, dinxerat uxorem de prosapia sancti Sigismundi regis Burgundiae ,genuitque ex ea Athicum seu Adalricum ,qui patre adhuc suptastae, & Hilderico regnante, v rem duxerat Bersmindam nomine, filiam sororis sancti Leodegari), sororem videlicet 3o reginae ob hanc causam consanguinitatis a praefato rege ducatum Germaniae ade- , --ptus est ,habuitque sedem in illa regia ethcnbam & in castro quod Dohoebum insem nominatur : genuitque filiam a natiuitate caecam, nomine Odiliam, quae: sancto α Hethardo Ratis onensi episcopo, α Hildesse Treuerensi baptizata, in sacro sonte
visum recepit. Ebromus igitur dumpraneos crudeliter opptimeret, Agrmensiido occisus est,& Waranto maior domus a Theodorico constituitur. Quo defuncto, Franci in diuersa tendentes, vacillabant ,&Berectatium quendam statura pusillum, sapie tia ignobilen .consilio inutilem maior domus palatin oberrantes statuerunt. Pininus igitur dux, filius Angis, nepos sancti Arnulfi, decedentibus regibus, o qui iamdudum dominabantur in Austria, terram tibi vendicauerat: &consurgens commoto hoste quam plurimo contra Theodericum regem & Berectatium Mesem dirigit : illisque inter se decertantibus, Theodoricus rex una cum Berectatio terga vertit, Pipinus victor extitit, &Berecitarius ab inimicis suis peremptus est. Post haec Pipinus dux, Theoderico annuente, cepit esse in principali regimine maior domus:qui multa bellagessit ira Rapotonegentile contra Sueuos,& quamplurimas gentes. 4Theoderico decedente, Godoueus filius eius regnauit, post quem Hildebertus, deinde Dage rius. Pipinus itaque dum principatum palati, sub praedictis r
gibus annis xx V Ii egregie administris mortuus est, anno ab incarnatione D somini DCCXIIII.
Eius temporib. duo Angli presbyteri Evaldi,dum Saxonibus praedicaret,ma
tyrio coronati εἴ miraculis declarati ab ipse Coloniae tumulati sunt, anno domini D cx x Iiii. Sequenti anno sanctus millebnodus a Sergio papaarchiepiscopus or- rvmαι--dinatus, genti Frisionum praedicans, virtutibus floruit.
Igitur Pipino mortuo, Franci Ragintadum in principatum, maiorem p
74쪽
lath clegerunt:qui,Dageberio rege mortuo, cum Francis Danielem quendam cle ricum caesariae capitis crescente, in regnum statuit, atque Hilpericum nuncupauit. Eodem tempore Carolus dux, filius Pipini , in Austria semel de iterum exercitu commoto contra Hilpericum regem, d Raginficdum maiorem domus, proprin cipatu decertantibus,Hilpericus cum Ragini redolergavcrtu; Caroliis victor cxtitin Deinde Hilperico mortuo Theodericus ci successit. Quo mortuo, Hildericus r gnavit,qui tonsus S in monasterium iussu Stephani papa reclusus est, ut insequentibus planius dicetur. iCarolus igitu ux victrici manu maior domus palath euectus est Ragintrodo deposito: cuius regiminis quarto anno qui est a natiuitate Domini DCCxum, Sarraceni Constatinopolim obsidentes, tandem diuino auxilio fame, peste & ferro
repellunturi .a- Sequenti anno sanctus Bonifaciusa Gregorio papa Moguntiae archiepiscopus '' ρ ordinatias est; quamuis antea Moguntini episcopi sustraganci suerint mormatim ii episcoporum:&auctoritate apostolica duos in sua parochia episcoparus fecit muracburgensem scilicet,cui sanctum Burchardum, dc Eistetensem cui milleba,
Mense dum coprouinciales primos episcopos ordinauit Hicetiana Fuidente coenobium in saltu Bochania construxit,ubi postea cum Fresonibu praedicarc martyri3 coronaui adeptus, anno Domini DCCLIta I sepultus est. iAnno dominicae incarnationis DCCXXIII, corpus sancti Augustini Hippotnensis cpiscopi de Sardinia in Italiam a Luprando rege Longobardorum transi inur a ma- tum est Ticinum. Sequenti anno sanctus Pirminius in Augia insula serpentes fum V gauit, & coenobialem vitam ibi instituens, Ethonem postea Argentinensem episco E imbeim. pum,qui etiam coenobium construxit, pro sic abbatem constituit, ipso ποιμα que Alsatiam, Alcmanniam atque Bauariam, alia constructurus coenobia, petiit;
Anno dominicae incarnat. DCCXxXI, Beda presbyternatione Anglicus, dinctor eximius migrauit ad Dominum. Carolus igitur dux SI maior domus regni Francorum, postquam Aleman- Wriam, Bauariam & totam prouinciam Teutonicorum subegit regno Francorum,
genuit Carolomannum & Pipinum:qui diuiso post obitum cius patris regno Francorum maiores domus praefucrunt: regibus tam n in Francia, sed parua dignitate, ma regnatibus. Igitur Pipinus missis Romam legatis Zachariam papam de regno Fran-- corum & ignauis eius regibus consuluit: cuius auctoritate 5 non multo post iussu z- Stephani pontificis Romani, Hildcrico,qui tunc temporis reginacia Francorum t nebat, deposito, axque in monasterium detruse: Pipinus maior domus, rex Franc ru electus,& Suessonis, asancto Bonifacio Moguntinensi archiepii copo unctus cst,
Regum. M. Gens namquc Merouingorum, de qua Franci reges creari sibi liti erant, vs ista que ad haectepora durauit: quae licci in Halderico finita post civi lcri,tamen iamdudum nullius vigoris erat,ncc quidquam in se clarum iraeter inane regis vocabulum, prae se ferebat. Nam opes & potentia regni penes palath praescctos, qui maiores domusdicebantur,& ad quos summa impetiy pertinubat tenebantur: neque regi aliud
resinquebatur, quam ut regio tantum numine contentus, crine pro Q,barba su missa selio resideret, ac spcciem dominantis ei ingeret, Legatos viadccunque Ven, entes audiret, eisque abeuntibus, responsa, quae erat doctus, vel etiam iussus.ex sua velut potestate redderet : cum praeterinutile segis nomin & precarium vitae stipen
dium,quod ei praesectusaulae sprout videbatur j exhibebat, nil aliud proprij posside
ret,quam Vna praeparui redditus villa,in qua domu, S ex qua famulos sibi ministra tes atq; obsequiu praebcotes paucae numerositatis, habebat. Quocunq; cundu erat, carpento ibat,bubus itinctis S bubulco rustico more agente, trahebatur. Sic ad phlatium,sic ad publicum populi ibi conuentu ,.qui annuatim ob regni utilitatem celer, brabatur, irrisic domu redire Glabat. At regni ad ministratione dc omnia quae vel do mi uri foris agenda vel disbovendaerant,praefecti aulae procurabat.
75쪽
Quo ossicio tunc cum Hildericus deponebatur, Pipinus iam velut haereditsirio , --, iureiungebatur, qui honor non albs dari consueuerat quam bis, qui claritate geri 'ris &opum magnitudine caeteris eminebant. Hunc cum Pipinus ab auo& patre sibi de iratri Carlomanno relictum, summa concordia diuisum, sex annis subroge memorato tenuisset: Carlomannus amore conuersationisontemplativae su census, operosa temporalis regni administratione relicta, in monte Cassinooptata quiete perfruitur. tai Pipinus autem per auctoritatem Romani pontificis ex praesecto palatij rex constitutus, cum per aliquot annos Francis solus imperaret: Stephanus papa pro Q auxilio contra Haistulphum Longobardorum regem poscendo, ad eum in Franciam venit, & filios eius Carolum , ob virtutum dc meritorum quantitatem c gnomento Magnum, de Carlomannum Parisiis reges inunxit, anno Domini
Anno Domini DC C L i x, sanctus Othmarus qui cellae sancti Galli primusa, ' has constitutus, x L annis praeerat, amarino dc Ruthardo, consensu Sidoni)Constatien sis episcopi,inique damnatus in relegatus,migrauit ad Dominum. Eodem anno Uaifarius tyrannidem in Aquitania exercuit: cui resistens Pipianus rex, Vasconiam seu Aquitaniam inuasit,& tyrannum iniusta usurpata sub facta mento reddere coegit. Q Finito Aquitanico bello, quod perconimum nouem annos gerebatur, Pipi- mmi r nus x VII anno regni sui apud Parisios obsiti superstitibus filiis Carolo magia Carlom anno, ad quos successio regni diuino nutu peruenerat. Franci igitur facto
generali convcntu,ambos sibi reges constituunt ea conditione, ut totum regia i corpuS ex aequo partirentur. Carlomannus post administratum communiter biennio regnum,morbo dcccssit,&Carolus,fratre defuncto,consensia omnium Francorum curotaurex constituitur: qui Hildegardam degente Suaborum praecipuae nobilitatis flami- Tnam,in matrimonium accepit, de tres ex ea filios genuit, quorum Vnus nomine pa-
tris sui Carolus,alter Pipinus,qui postea factus est rex super Italiam, tertius Vero vocabatur Ludeuictis qui fuit rex super Aquitaniam. Liberalibus disciplinis Sc munda- Q nis legibus instruebat eos,& cum primo aetas patiebatur,more Francorum equitar armis ac venationibus exerceri fecit. Tres etiam de Hildegardafilias habuit, scilicet Rudrudem,Bertam,& Gisciam. Carolus igitur dum per xxxo i annos sub nomine regis circumquaque sortia gessit bella,Romam venit propter Leonem papam, quia Romanis lingua praecisa dc excaecatus in Saxoniam ad eum perductus fuerat: ubi Leonem de ei illatis de non probatis criminibus sacramento purgatum sedi suae restituit,ac temerarios iu ta leges Romanas capitali sententia addixit: scd precibus eiusdem papae vita conccc -- se,in exilium eos relegauit. Itaque cum tanti tamque famosi viri per totum orbem ' terrarum sidci probitatisve fama volavit: Romani potentissimum Romanum impe- . q* rium,imo& papae clectionem sibi praescripserunt. Igitur precibus beati Leonis papae de Principum rcgni, omniumque primatum admonitus, tam Dei quam hominum voluntati consenticias, cum magno uniuersialis cleri plebisque tripudio, in die natalis Domini nostri Iesu Christi,anno incarnationis citis D C C C primo,ante altam ' beati Petri apostoli Romae a Leone papa consecratus & unctus est Carolus Imper tor , ipso Papa coronam auream capiti eius imponente, in iubilo cordis S oris Romano clero dc populo acclamante: Creolo sugustia Deo coronato magno sepacifico
Sciendum est, quod primus omnium Regum vel Imperatorum post Christinatiuitatem Carolus unctus est: bis equidem, primo in Francia cum fratre suo Ca SQ lomanno adhuc puer in regem: deinde Romae, in Imperatore. Ex eo reges & Imperatores, more antiqui Dei populi, ungi coeperunt. Notandu etia quod huius nominis tertius Valetinianus, sub quo beatus Augustin' Hipponesis doctor obiit,nouissimus Augustoru suit in urbe Roma: post que Hespertu cecidit regnii:& nemo creatus est Romae Augustus,per annos circiter CCCXLum, usq; ad Carolu magnu:ipse enim primus post Valentinianu Romae imperator augustus extitit. Post quem Romanum
76쪽
imperiit cis mare Francoru regi b. administrandu, cum Caesaris imperatoris Augusti μή r nomine comissum est, usq; quo deficiente in Francia & Iasiescente regio stemmate, Romanii imperiit a Teutonicis Principib.administratu est, usq; in hodiemii die.Hic ciuitas Roma codita est a Romulo annis D x I x post Troiae excidium: a conditione vero inclytae urbis B; ad incarnationem Domini fuerunt anni D CC LII. Carolus factus Imperator Galliarii fines adiit,& locu qui Aquis,ob aquam calidarii adeptione,traxit vocabulia,solito more venassi causis aggrestus est,&pplexionestiuam S errore viarii a lociis separatus, thermas calidorii fontiu dc palatia inibi r pent,quq quonda Granus,unus de Romanis principibus,frater Neronis de Agrippς, costruxerat: quae toga vetustate deserta ac demolita, frutetis quoq; ac veprib. occu- ra. pata, pede equi quo sedit, inter saltus rivos aquarii calidarii percepit&reperit. In quo loco sub titulo de honore beatae Dei genitrici Mariae,sun vitecclesia miri decoris,
quam auro& argento,& vario ornatu soli,aetis cacellimum;&ianuis,magnifice&mirifice adornauit. Ad cuius etia fundationis structura cu columnas de marmora ali inde habere no posset Roma Rauenna ac Treueri deuehenda curauit, nullu labore ac sumtum recusans. Cos rationem vero eiusde basilicae quanta solennitate epist
Poru dc pHlatom, quata totius regni Sc imperij primatu de principum numerositate celebrauerit, adscito etia beato Leone, sanctς Romane sedis prisule,series gestorum principalisi manifeste dictauit. Illius namq; ecclesis celeberrima dedicatio, sub prinsentia metropolitanorii de episcoporii numero C cC L x vGxcepta innumerabili mul intitudine Ducu Marchionum, Comitu baronu, ta Italiae quam Saxoniae, ta Bauariae quam Alcmaniae S utriusq; Fractae,ab omni b.est gloriosissime solenni sata. Illic igitur domino apostolico se omnib. praedictis nobilib. de egregitis personis cogregatis, Imperator meruit ab omnib. obtinere pro nimia deuotione, quam erga ipsam locude matre Christi habebat, ut in teplo eode sedes unctionis regis locaretur,& locus regalis,dc caput Galliae trans Alpes haberetur, & in ipsa sede reges succei bres de hq - . d. des regni initiareturin sic initiati iuredehinc imperialem benedictione Romae ad mino apostolico,sine ulla interdictione,planius astequeretur. COfirmatum dc sanci- tu est a domino apostolico L ne,& a Carolo Romanoru imperatore semperaugusto,quatenus ratu&in uulsum hoc statutu&decretu maneat,ut Aquisgrani seces soregni tras Adpes habeatur,sitq; caput omniti ciuitatum de prouinciarum Galliae. A quieuerisit uniuersi voluntati Imperatoris, qui ad hoc lene dedicationis ex diuersis regnis,cofluxerant, ac bonu& acceptu cora Deo & hominib apostolici 5e imper toris decretu astruxerunt, &omni u graduum episcoporum,abbatum quoq; banno corroborati hanc petitionem uniuersi acclamauerunt. Quam strenue Deo dilectus imperator materialis gladi, cingulo militiae praecinctusaaboriosum onus sustinuerit, qui scire desiderat, in catalogo virorum fortium de in Chronicis eiusdem inueniet: tamen pauca bellorum eius insignia adnotemus. orist, a. Interim igitur du bellu ageret cotra Godefridu rege Nortimannom apud Ierusalem interim
qui tunc temporis illis partib. imperabat, nitant Noli fugiendoxum aliis Christianis peruenerit, de ei lacrymabiliter, quae & quatasbi statillata S qualiter sepulcrum Domini & sancta loca gentes inordinatae tractent, quod 'uniuersi Christi fidelibus deberet esse dolendum,cnarrauit. Imperator igitur hostes sanctae ecclesiae refrenandos, sociu itineris adsciuitC rolum magnu literis es cum muneribus insignibus directis. Quib ille receptis, intellexit iam se a Deo ad hoc negotium praeelectum esse I iam usq; ad Orientades fama suae probitatis transvolasse Hinc gaudio gauisus est valde: sed oppido quod Dominicum sepulcruma paganis, erat obsessum, dolen lacrymari coepit.Qui statim pγc5silioliabito,per totum Francoru regnum edicto citissime imperat, ut omnisquicunq; ad sese aesendendu arma possent deferre, tam senes quam iuuenes, secum pugnaturi in paganos vetius Orienteles plagas ineuitabiliter satagant. Alioquin qu cunq; huius edicti mandata non peregerit, ipse in vitas 5 stycius similiter, ex rogis dccreto,de capitequatuor nummos, quasi serui soluant.
77쪽
Quid ultra' cateruatim undique populis circumfluentibus maiorem exercitum quam antea habuisset,breui l patio congregauit.Itaq; in nomine Domini prosectus, cis . tiuis tandcm cum exercitu suo Collantinopolim longo itinere fatigatus, pei uenit. Postea re σου b
-- - -----opitulante, solidauit. His itaq; gestis imper,
torem Constantinum licentiam repatriandi Carolus magnus subrogauit, acceptis ab eo di is ac sacrosanctis pignoribus sanctorum,scilicet,de spinea corona Domini octo spina cum roboris parte,unum de clatiisDomini dc de sancta cruce sed torium Domini,& sanctς Dei genitricis camisiam,& cinctorium unde pucrum Iesum in cunis cinxerunt,bractatum senis Simeonis &alia multaequae omnia Deo dilectus Carolus post reditum suum Aqui rant,cum multorum religiosiorum viroru combratu diligentissime recondidit. Itaque magnus imperator Carolus postquam multis laboribus diueria orbis regna innumerasque vrbo a mari usque ad mare diuinis munitus subsidijs. inuincibili suae potentiae brachio subiugauit,& ab infidelium potestate liberauit, Christiano imperio sit Midit.Tanto igitur sudore ac graui fatigatus labore,ut requiem sibi daret, nec amplius bellu inire proposuit. Et ecce per visum nocte itituitus est in coeloquandam viam quasi stellatam incipientem a mari Frisiae Sc tendentem inter terra Te totonicam S: Italiam,inter Galliam & Aquitaniam, rectissime traseuntem per vase niam,Basculamque& Nauarriam atq; Hisipaniam v': Galliciam, ubi corpus beati Iacobi tunc temporis latebat incognitum. Hςc igitur cum Carolus per singulas pcne noctes consipiceret: apparuit ei beatus Iacobus,admonens, ut ad expugnandam perfidiam & visitandam memoriam eius in Galliciam proficisci deberet: de post eum omnes populi a mari usque ad mare peregrinantes,& delictorum suorum veniam implorantes,illuc ituri essent,a temporibus suis usque ad finem seculi. Quibus imp
rator excitatus& monitus,atque promissione apostolica fretus,coadunatis exerciti---bus multis,expugnare gentes Hispaniae de Galliciae aggressus est.Tunc prece ad Dominum&lanctum Iacobum fusa, muri confracti si inditus corruerunt,sicut legitur 3o diuinitus factum de muris Iericho.Itaque Sarracenos, q ii baptizari voluerunt ad vitam reseruauit, eosque qui renuerunt, gladio feriendos tradidit His auditis, caeteri Sarraceni inuictissimo Carolo ubique sciem dedi ionem tradebant, obuiamque estributa mittebant M urbes vltro reddebant: viaq. legens in Galicia valida&robusta armis abiectis Imperatorem Carolum honorifice ce pacifice recepit. Deinde Carolus visitato beati Iacobi sepulchro, accessit ad petram limitarem, de infixit in mari lanceam suam,agens Deo gratias dc sancto Iacobo, qui huc usque duxisset, dicens: quod ulterius ire non pos Ict. Reverso demum in Galliam Carolo magno,quidam rex Africae,nomine Agi I indus cum exercitu terram Hispani; sibi subiugauit, inte fectis uniuersis eiecti ue e deonpidis&urbibus Christianis custodibus, quos ad custodiedam terram reliquerat.His auditis,Carolus cum magno exercitu rursum proficiscitur in Hispaniam, i peritque Agiolandum in amoeno prato, super fluuiu quod vocatur Teia, ubi postea basilica beatorum martyru Facundia de Primitivi ab ipsis nostitur fabricata. Appropinquantibus autem Christianoru exercitibus, mandauit Agiolandus Carolo opti nem pugnandi secundum velle suum,vel viginti contra viginti, vel x L contra qua- ἴ- Σdraginta,vel centum contra centum, vel mille aduersus mille,vel unu contra unum, vel duos contra duos decertantibus.Interea missi sunt a Carolo centum contra Gn- -δε
tu Agiolandi milites,&intersecti sunt Sarracent. Deinde misit Agiolandus duce tos c&ra ducentos Caroli milites,& statim occis sunt Mauri. Iterum misit Agiolam so dus duo millia contra duo millia,e quibus alia pars occisa est,alia terga vertit. Tertia veri, die iecit sortes Agiolandus secreto, in quibus cognouit Caroli detrimentum, de mandauit ei, ut ad pugna plenariam contra eum die sequenti veniret: quod ab utraq; parte concessum est Tunc astiterunt quidam ex Christianis qui sero ante diem belli arma tua bellica studiose praeparantes hastas suas in terram fixerunt, erectas antec stra,scilicet in pratis iuxta praefatum Eumen;quas summo mane corticibus 5 fron-
78쪽
dibus inuenerunt vestitas: hi scilicet,qui in acie proxim7 palmam inartyrij pro sde
Christi erant accepturi. Vnde ultra quam dici fas est,au mirantes,tantumq; rnira tum diuinae gratiae & meritis fideique imperatoriae adscribentes, absciderunt prope
erram: quarum radices,quae in terra remanserurit ex sepostea magna tremora,quq adhuc in eodem loco apparent,mnuerunt. Erant autem multae ex hastis fraxincae.
Die autem sequenti commissa est contrahostes pugna, in qua occisa sunt Christianorum XLmillia,S dux Milo de Angulariis,Rois andi genitor, ibidem martyrij palmam est adeptus,cum his,quarum hastae uti dictum est fronduerunt. Sed dc Caroli
equus in eadem pugna intcremptus est. Tunc Imperator constanter permanens, cum duobus millibus Christianorum peditum & ipse pedes cum se inter innumera hostium millia cernerct circumuali
eum,evaginato gladio multos Sarracenorum trucidauit. Die vcro advesperasccm
tam Christiani quam Sarraceni in castra reuertuntur. Altera verb die Agiolandus in fugam versus,in Legioncnsium fines secessit,dc triumphator Carolus in Galliam. remeauit: ubi rursus multis congregatis de ina perh visceribus,videlicet CXX III I milibus, Hispaniam ingreditur, S cum Agiolando cogressus,ipsum&omnes suos prostrauit: d cuncta rite disponens,victor ad propria rediit. Haec bella & multo plura rex & Imperator potentissimus per annos XLVII in diuersis icrrarum partibus summa prouidentia atq; selicitate gessit.Omnibus itaq; Carolus in pace & tranquillitate compositis,coronato filio suo Ludcuico;&commisse et ei totius regni negotio,cu more solito Aqui rani hyemaret, febre valida corrcptus. Us-- decubuit,& in scnectute bona viam uniuersae carnis ingressus est, Vcal. Ianuarib aethus suae anno L XX II,regni aute x L V r I, subactaeq; Italiae x L I I I. ex quo Impcrator Maugustus appellatus cst,decimoquarto: incarnationis verbi Dei DCCC. x III,&in
ecclesia Aqui rani honorisce sepultus quicscit.
mubi seu Anno dominicae incamationis DCC. LXXVIII, Hildegari regina uxor eius obiit. Eodem anno Bertha mater eius,quae apud eum in magno honore senuerat, vita de
cessit,& apud maritum uum Pipinum Parisiis sepelitur. Anno regni Caroli magni x L.I I,obiit Pipinus filius eius rex Italiae. Sequenti anno , Carolus primogenitus cius vi adcccssit. Solus Ludcvicus ad regni gubernacula 3o remansit. Rud rudis filiarum eius primogenita defuncta est prius quam ipse obiret. , Haec Constantino filio Irenes desponsata erat,Grςcorum imperatori Hic Constantinus huius nominis sextus cum matre bene imperium in Oricntis partibus accepit, anno dominicae incarnationis, DCC. Lxx IIII. Eodcmanno homo quida sodiens in longis Thraciae muris, inirenit lapideam arcam: quacum expugnaslct,rcperit viruiacentem,& conglutinatas arcae literas, continentes haec. Chrsinna etur ex Virgi- tne Maria credo in eum.Sub Constantino Irene imperatoribus ξ Sol iterum me et idebis. Vi
de cognoscere postlimus,nullo tempore defuste fideles spiritu Dei plenos.
Anno Domini D CC C. x I xsorpus sancti Marci euangelistae,sub nomine Valen-- tis martyris Rathoidus Vcronenssepiseopus a Ducc Venetiae impetrauit,& cum qu . corpore sancti Genesij martyris in Augiam insulam attulit. Anno Domini Dcc C. L x ii, Tregandus Treuerensis archiepiscopus Lothario regi S Gunthero Colonieli archiepiscopo cossentiens in deiectione Ticburgae uxoris,eiusde Lotharia salio accusatae. Imo definitu est in synodo,ad haec machinandu I collecta,quod ipsa consessa fuisset semetipsam fratris germani incestuose pollutam. fuisse concubitu. Hanc falsaminfamiam Lotharius his episcopiscoposucrat,cupiens hoc modo reginam abhccre,& Waldradam,sororem Gunthcri Coloniciis archiepiscopi,qua ipse adolescens concubinam habuerat,in regnum assumere. Quod cum iudicio episcoporum adeptus fuisset: sequcti anno Thregandus& Guntii crus a papa Nicolao Romam,probis causis,cuocati simi,ibique omni ecclesiastica dignitate To priuati & depositi sunt,& Lotharius excommunicatus est. Mortuo Nicolao papa, Adrianus ei successit: ad quem cum Lotharius rex Romam venisset,& opitulante fratre Ludovico Imperatore,pro aldrade concubinae sine matrimonio satis egistet,nihil 'rosuit. Ea quidem conditio ei dabatur, ut si innocens esset de adulteri fiduci liter.ςorpusDomini perciperet: sin veto,illud nullat
79쪽
nus accipere praesumeret. Sed ille temerarius accessit,&cum suis complicibus in uitabile iudicium sibi suoque regno, heu nimium demens,percepit. Nam tanta clades praesumptionem hanc diuinitus subsequuta est, ut eiusdein Lotharb ivirtus ac nobilitas non peste, sed hostili gladio deleta cile videretur. Itaq; cidomum,Placentiae perhi,fautore'; sceleris omnes pene in itinere perier regnumque eius rex Galliae Carolus,patruus eius, inuasit. Anno domini D C C C. L X X x, Carlomannus rex Baliariae,apud villam OElim nobi)t. Tertio anno Ludovicus frater eius rex Germaniae,abique haerede deces C - sit. Itaq; frateripsorum Carolus rex Alemanniae Romam veniens, una cum regina i o Richarda imperiali unctione a papa coronatur,anno Domini DCC C. LXXXI. Anno Domini DC Cc. LXX xv II, Richarda imperatrix adulteri) vitio cum Livocaeso Vercellensi episcopo incusata,diuino iudicio se ab omni uxorum commixtione integram & virginem approbauit,quanuis iam X I I anni Sin coniugio im- . .H. -- peratoris apparuit: moxque ab Imperatore scparat in Andelahe, coenobium viigia et ' Munia se constructum, secessit,ibiq; Deo seruiens,virgo regina permansit. Impera. 'tor autem ab omnibus deseritur, de Amolitus, iratris si ii Carlomanni filius, rex cligi tur. Itaque Imperator Carolus iam priuatus deuote Deo seruiens ut quidam dicuntua suis strangulatus obiit: anno Domini D C C C. L X X X V m.
Anno domini Dcccc. xx rara, sanctus Udatricus Augustae iactus est episeopus. Anno dominio cc c c. x o x Lothario rege Itali' mortuo, Berengerusregnum eius inuasit viduamq: eius Adetheidem, Rudolii regis Burgundiae liliam, multis iniuriis asilixit.Sequenti annoOtto rex Italiam peti)t,ubiq; eam subiecit,dc expulsoB rcngero,dominam Adellicidem liberauit.. Anno domini o C C cc. Li I,Otto rex cum filio suo Ludolpho Italiam intrauit, dc on. regales nuptiae cum Adetheide vidua Papiae celebrantur. Postea priuignus regis, E nullus dux filius Adetheidis reginae,qui pro excelsibus,regiamaiestate laesa, proscriptus de exul factus crat,per plures annos & post infinitos labores exilia sui, Imperato ri reconciliati meruit. I . 3ψ Anno Domini D c Ccc. Lxi,otio rex filium suum Ottonem ex Adetheide, regem eligi fecit, de ipse in exercitu Italiam petht,ac plurus imperialem coronam. Sequenti anno Otto rex Romam venit,repugnantem subegit, ordinari se a Ioanne papa Imperatorem exegiti Otto imperat factus Ioannem papam pro sceletib. si iis
arguens, minime eum corrigere potuit. NMAnno DCCCC. LN Iri,imperator natalem Domini Papiae moratus,iterum Romam venit,pro sceleribus Ioannis papae diiudicandis. Sed eodem Ioanne papa imperatorem in Campaniam fugiente, in locum cius a Romanis A imperatore vis venerabilis Leo ordinatus est. Sequenti anno Romani Leonem papam expellunt, ρυ- ι. moriuoque Ioanne papa priore, Benedictus nolente imperatore ordinatur. Igitur ' φε Roma ab Imperatore obses iaci hoc tanta fame oppressa, ut sextarius furfuris vaeniaret XXX denariys. Non multo post dedita urbe, traditoque Benedicto, Imper tor papam Leonem restituit, de Romanos ci fidem per sacramenta promittere coe*it. Vsque ad haec tempora Roma saepius capta est.Primb capta est a conditione sua, anno CCC. XX XV, nec unquam postea similem passa est ruinam: cuius destructi . tiari oeni caliis hic fuit. Galli senones, duce Breuno, exercitu copioso freti, totis viribus I ' γ' mam contenderunt .Hos dire irruentes Fabius consul cu exercitu excepit,nec tameobstitit: imo hostilis ille impetus Romanos quasi aridas segetes succidit, strauit, Miransuit urbe destructa de incensa. Secundo Roma capta est a conditione stra aim O no M. C. L X D I t ab Alarico rege Gothorum, sub Honorio imperatore. rtio captacst Roma,a conditione sua anno M. C. IX, a Genserico rege Atticae, sub Maximo imperatore. Od et rex rcilingorum & Rugorum ,pervaca Italia Romam chpit quarta iam vice , a conditione tua anno M. C C. xxx , de Augule imperatore
exiliato, ipse Romae tyrannice regnat. Exinde res Romanae de omnis imperbs latus apud Constantinopolim solummodo esse coepit: Hesperia sere omni
80쪽
de Lybia barbaris addicta.His temporibus Theodoricus rex Italiae Zenoni impera. tori,qui tunc in Orientis partibus apud Coristantinopolim Romanu apicem gubernabat cum suis Gothis militauit Qui missus ab imperatore eodem,o haru Romae obsedit,capit,& interemit,anno dominicae incarnationis C C C C. I X,&ipse Romam consensu Zenonis & Occidentis imperiux XX annis obtinuit. Hic Romae,Raue nae, Veronae,& alibi per singula quaeq; regia habitacula construxit: qui etiam Arri nis facit,occisis Boethio poeta,Symmacho patricio &Ioanna papa. Iste est The doricii de quo Teutonica extant carmina,filiusDiemati,de quo etiam Gregorius in dialogo' scribit. Quinta vice ab incarnatione Domini D.x L V, sub Iustiniano
imperatore,Totila rex Gothorum transpadanorum Romam perijsi eamq; obsidio. ionibus circumcludit .Quae tantam famis penuriam passa est,ut prae magnitudine in piae latorum suorum carnes comedere vellent. Fessis nimi Romanis,nes valem tibus se tueri,Totila rex urbem ingressus est,quae tamen cito per Narsem eunuchum& cubicularium Imperatoris recuperata est,& liberata a Gothis, ipsis pene omnibus ad internecionem deletis,& Totila rege eorum interfecto. Sexta vice a conditione sua obsessa 55 capta est Roma,anno Domini D C C C C. L X III 1,ab Ottone magno imperatore,ut supra dictu est.Qui decus tanti nominis Iscilicet Imperatoris, amn-cigenis in Teutonicos primus magnanimiter transuexit. Mirandum est,eandem ciuitatem,se Romam,toties captam,nec tame deletam,
nec seruituti ullatenus addictam: quod in summis & praecipuis regnis non ita contugit. Nam Niniuen SI Babylon,& Alexandria,S Persepolis aliquando numerosissi- imperabat, postea tributa pendebant.Roma Verbetsi interdum irrupta, semper
libera: si ptarumque humiliat emper tamen domina. Sed de his dicta ins-
Anno domini Dcccc. Lxx I, sanctus Udatricus episcopus infirmus, Adaliam. ni,sororis suae filio,episcopatum impetrauit.Itaq; synodo apud Ingelaheim ab epistopis collecta, atus Udesticus episcopus & 'Adalbero transgressionis Canonum accusantur: sed causa sua dicta &excusata,absolutidiscesserunt.
Anno domini D C C C C. L x X II I Otto magnus imperator subito mortuus apud Parthenopolim,id est tauri eburg,ubi episcopatu secerat,sepultusin:& filius eius 3 oc Otto, cognomento Mirabilis, regnauit pro eo. Imperatrix vero Adellicidis post ipsum sancte & regitiose vivens longo tempore,multa contulite estisde regali m nificentia: & ad ultimum super littus Rheni fluminis nobile coenobium construxit,
dictum nomine Sehise,& illud praedi)s M alijs opibus ditauit,ubi&ipsa postea m
riens quieuit.Eodem anno, Adelbero futurus sui siperabatur)Augustensis episcopus, hi Ipso etiam anno sanctus Udatricus migrauit ad Dominum, anno aetatis suae L xx x III, episcopatus L. Sequenti anno sanctus Cumadus Cotistantiensis epist pus de hac vita decessit. νAnno domini D C C C C. X C I, Otto rex peragrata Italia, est in montem Gargani,& cognouit a reserentibus,angelorum obsequia nocturno tempore ibi esse, nec εο 'llummortalium velint interesse. Cuius cauta notitiam cum disposuisset curiosius indagare, apostolicum conuenit super hac reprimum Cui cum apostolicus consilium stium indidisset,sibi minus placere illum angelicis ministerijs intertae: paruia pendit consilium Papae,& eo ignorante proficiscitur in montem Gargani. Vbi dum pernoctare inter caetera quae cognouit sanctorum mysteria, venia consequutus est angesorum. bd temere secratum locum introierat,tantum ab angelis prostratus, pro quodam iudicio quod perfecisse debuerat,nec secit: pro negligenti)s transue beratus est.Deinde sanctus Michael iussit eu Romam remeare, statutosbi die, quo eum vellet inuisere.sicq; cruentatus rex Romam repedavit,& Benedicto pape cumcta a se visi retexuit. itur rex valido languore tactus,viradecessit, & ab archangelo Dreceptus, superis est sociatus,anno domini DCCC QxCIm, cuius exequiae r apostolicum condigno honore celebratae,inporta sancti Petri se itur: pro otio Glius eius Otto adhuc puerregnauiti HAnno domini D C c C c.x C v, Henricus dux Bauati stater Ottonis magni obsit, cuius ducatum filius eius Henricus obtinuit.