장음표시 사용
41쪽
AUCTORIS. xxxiii latinis elegantissimis persequebantur ,
quibus ego adnotationes, et dissertationes adjeci plures, cum ederentur.
tractaVeram , argumentum revocavi
animum, et primo quidem eum adjeci librum , qui nunc est tertius , primo nondum in duos discisso , et novis additamentis aucto , atque id quidem anno I 749. Insequenti anno aggressus sum commissam mihi a Pontifice dimensionem gradus Meridiani , et correctionem mappae ge=graphicae ditionis Pontificiae una cum P. Chri1tophoro Matre nostrae Societatis homine doctissimo , quod opus binis me annis per itinera fere continua exercuit : in iis inter equitandum , vel expectandam opinportunam observationi occasionem , ut tempus fallerem , et animum a taedio importuno avocarem, tam prim
42쪽
ores duos fere omnes , quam omnes Omnino posteriores duos libros con
scripsi ; et in iis ipsis itineribus ,
quod in tertio libro occurrit de observationibus pertinentibus ad dimen. sonem gradus factis in aedibus Garam planis Arimini , ac de Garampii lauὸibus adjeci, occasione arrepta ab iis , quae ibidem pertractaveram .
Pleraeque epochae af eos binos pertinent annos , et quoniam plura , quae nunc praecedunt , polleriore tempore sunt conscripta, idcirco nec ipsae epochae semper eodem occur- . Tunt ordine , quo ad temporum se
riem referuntur . Sunt autem non
nulla etiam multo posterius adjecta,
ut ea , quae post finem libri primi
occurrunt in laudem binorum Ca dinalium , qui ad Arcadum Roma norum coetum , cum ejus libri initium ibi recitarem , adVenerant, et
43쪽
AUCTORIS. XXLUinitio ejusdem libri invocatio ad Re giam Societatem Londinensem, quam hic in Anglia hoc anno elucubravi . Editionem , quam plures amici , et Tupographi postularent , tamdiu distuli , non quod sperarem , me unquam satis aut Ocii , aut animi habiturum ad singula perpolienda ,
et limanda; sed quod aliis vel Ope
ribus imprimendis impeditus , Vel gravioribus curis distractus sum ς do nec in Angliam delatus ante hosce
sex menses , et summam erga me doctissmorum hominum humanitatem expertuS, eorum in primis, qui ad Regiam Societatem pertinent , ac
ipsius Comitis Mactessieldii dignissi
mi Societatis ipsius Praesidis , ut aliquam grati animi significationem exhiberem , ad operis editionem adjecianimum , quod ipsi Societati inscriberem in perenne obsequii mei a
44쪽
xxxvi PRAEFATI O-gumentum . Nec Vero inopportuna
res mihi est visa, cum in eo opere plura Societatis ipsius membra collaudarentur , ac Ne*toniana theoria gravitatis generalis attingeretur pluribus in locis , tota vero ejusdem theoria luminis uberius e Volveretur , qua occasione ejusdem, qui ob adeo multa , et adeo mira tam physica quam mathematica comperta , est utique ingens quoddam et Societatis ipsius Regiae , et Anglicae nationiS , et Vero etiam totius humani generis decus , ac ornamentum, habebatur poetica Apotheosis. Rem exe.quor , et Regiae Societatis nomine insignitum opus emitto: nullam Vero nuncupatoriam epistolam addo , cum ipsa invocatio , quae occurrit lib. I. Ver. I9, et ejus adnotatio vices ipsius gerant. Extant apud amicos descripta ex
45쪽
AUCTORIS. xxxvii empla in Italia, Germania, vel Gallia vel totius operis, vel libri cujus, piam, a quibus nonnulla hic identi
dem occurrent immutata , non qui- .
dem fusiora loca, sed plerumque u ces , et hemistichia r haec jam sola pro meis haberi velim , cum inter edendum aliquanto diligentius omnia perpenderim, quod prius vel ocii defectu , vel taedio quodam impeditUS, nunquam satis accurate praestiteram. Remanent adhuc admodum multa vel corrigenda fortasse, vel limanda a, sed ea ignosces sane , si aequus sis , homini severiores mathematicas disciplinas publice profitenti jam ab annis zo, qui licet postremis hisce annis plura poematia 'typis ediderit, poesim tamen identidem , ob animi oblectamentum quod .
dam tantummodo, excoluit, non ex ossicio exercuit.
46쪽
ADPEcTA IN HAC EDITIONE. ARGUMENTUM LIBRI I.
PRO ponit argumeninm totius operἰ3, rum pia PFoebum , et inaniam, invocat a versu as SoeietatNn Regiam , et ejus Praesdem cum elogio Ilurium e Sociis . A Versu 1 9 proponit argumentum hujus Iibri , quod es nopsis quaedam A pronomiae . Trimo quidem a mersu 64 agit de Mis , de earum lumine , et loco in fasemate Mundano . tum a versu 89 de zodiaco, et ejus segnis , ac a versu 249 innuit nonnullas alias eon stella-eiones . A versu itia de Solis positione; tum a versu ira innuit elut motum annuum agit, ac persequitur positionem planetarum a veris xys e agit aversa et g 8 de Cometa ruris situ, et motibus , a versu 3 6 de Lunae di-santia, et magnitudine . A versu ro 3 proponit signa , per quae singuli
planetae dignoscantur, ut et diuersa cometarum genera; tum a verθalx rr.rint ad eorundem planetarum motus nobis apparentes. Proponit motum communem diurnum a versu 28 , cujus plura confecta νia innuit a vero a Iry tum a versu 33 s a Iium eκponit motum itidem com
munem, qui dicitur Traeeum Aequin Aiorum , et ejus effectus. A meν- fu 3 19 innuit em fium parallaκe Os ; tum a veris ara transi ad motus proprios Nimirum a versu 38 x agit de motu Solis annuo peν Zodiacum, et anni ipsius dimeses velut aetatibus , a versu de motibus eἰliptieis Planetarum eis ea Solem, ubi innuendo Replerianas leges exeur-xit in lauder Renedi Sta , qui eas mersibur latinis felici me erepo fuit; et a versu set proponit eorum distantias a Sole, et tempora periodica: a versu sat agis de cometarum motibus circa Solem per elIM es oblongat, ac a versu sης de moribus planetarum, et eo metarum νωι vobis apparent, perturbatissimi, a versu εoa de nodis , a versu 64 de secundariis planetit, seve satellitibus . Sed a versu ε IingilIastim exponit motum elliptkmn obliquum Eunae circa terram , et mensem pamterioricum, quam Onodi: , aς motum cum ipsa Terra annuum . A veris Iu 764 propenit inaequalitates Omnes motuum ipsius Lunae, ae a te su ν δ causas earundem petitas a gravitate generali Nevutoniana, cuinius Ieges eκkibet . A versu 8 7 gνadum facit ad Igmen, proprium in Sole, et is, stare in planetis, et comeris; unde a versu 333 eκpIicat phasium Iunarium rheoriam, q*am a vero steta a mat , Episodi Ioeo, Prometheum a Minerta acoepis. , dum effut cuνru in Coplum eveheritur, et inter Morta ex divulgasse, damnatum ideirco etiam, quoa Deorum secreta vulgaverit. Accedit pos librisinem Episdium in laudem εἰ-vorum cardinalium recitataem in Arc tam Romanorum conventu.
47쪽
lis eo, quod dum is defcίt in alii 1 Terrae locis, in aliis apparet tot ut Ixe idus de more, a versu sto eκ eo, quod in eclipse totali Fotis planetae plerumque , et aliqκando etiam cometae apparent lucidi, qui tamen a Sola lumen aeripiunt. Concludit versu 1 a e se ataquid, quod se interponat, et ejus aspectum impediar. Quaerit a vero ras, quid Gudst, et ostendis a v uu et aa , non pUle e se Mas, a versu r36 nee planetae superiores , nec inferiores , ubi, octasione arrepta , fuse vita versu 11s de ransitu Veneris sub disco Sotis , ac de eius sertiat ionis raritate summa, et utilitate, cum amentore epifodio a itryo 16O de observando iransitu hujusce anni. Osendit a versu 3 6 ne Cometis quidem tribui posse hoc eaefectus SoIis; unde concrudit versu a 4 3 , Lunam stam r linqui, quae se inteνponat, ubi nimirum is conjunctione eum Sole set nodo provima. Id ita se Fabere , probat , eΜ pluribus, ae conjuncta rem conficiunt . r. avfr- tu ars , quod eo tempore LuΠa ηὐqt am alibi in CoeIo appareat et . a mersu a 96 , quod id accidat fatam in novi Iunio, qo tempore Sol, et Lu-i Na conjunguntur ; 3. a versu Ata, quod Luna tuis so proxima alterii nodo, cujus rei observan .et binas proponit metbodos . A mae autem aversu 4ε , Iacile agnosci Lunam in eclipsi stari, se aspiciatur uintra Solem tegens, ubi docet, quo pacto Solem impune intueri liceat; ae r. . quidem, docet a versu 3 8, et formam, ex molem illius umbrae eongruere cum forma , et more Lunae, rebi de eclipsibus agit partialibur , toralibus
annularibus , a. a Ioco, et motu Nmirae , AEc parallaxi, quae eone ruunt eum
lunaribus , eae quibus omnibus concludit a ver u 624 , eclipsim S lis oriri ab Interpositione Lunae, uti innuit etiam eclipses arum per Lunam , meI Ierplanetas, vel aliarum ex bis per alio. . A versu 6 9 transi ad eclipses Lunae, quam, docet, amittere lumen, quod accipiebat a Sole, in gressam in umbram Terrae ubi appellens ad oppositionem eum Sale inprenilunio se prope nodos . A vertu εχε id probat a forma umbyae LM nam occupantis, ab ejusdem magnitudine, positi e , et motu congruen xibus cum iis , quae debentur sectioni coris umbros , quae quidem o inta suillaton persequitur . Agens de magnitudine digreditur a versudias ad contranionem teI copii dioptrici , et micrometri maris, et eκpa. mit hujus usus alios , tum a veiu 39a usum b.ne ad deprehendendam magnitudinem ejus umbrae ita congruentem cum feesiane coni umbrosi atin versu ς ε vir de ejusdem positione itidem congruente , et a Qersus εω eoncludit, Fane esse omnino lunari m eeIi tam causam . Ad pluret confirmationes totius theoriae utriusque defectus transiit a versu 963 , petitas a temporibus, qμibur eclipses Solis, et Lunae poeunt aecidere , vel recurrunt, ubi limites destrminat dis antiae Lunae a nodis, pro Mirius libet defectu, et eorum limitum eo eriaria eloIvit a versu Io T ne a versu diro et exponit periodum lunationam ara, post quam apo geum , et nodi redeunt fere ad easdem Coeli plagas . Dernum a verora 3. fuse eoticat usum eclipsum pro determixanda tonsitudine geogr*phica Ioeorum, et inde a versu 1a 6 a digreditur ad felicitatem nosνο- si ναm temporum, 'quibuέ jam innoteycunt ea omia , et eκbilet eras 3 tam eierum Philosephorum ebrauis, quam Uxlii errores in ea se in re.
48쪽
In eua dia de more repetit o ma capita praecedentis It i; tum pro- oonit argumen ηm novi, quo agit de variis praenomenis luminis perti- 'κεmibus ad eclipsim Solis, quorum ea as innui in invocatione. Frimo quidem a versu a s proponit fingillatim tbOenomena eclipseos totalis t renebras erepuscula simiIes : maiorum Oderum aspectum; quendam annuIrem, qui solet extare circa So Iem obductum , et quendam lucidum velut rho mishum , qui quandoque erecurrit utrinque sub zodiaco, quae omnia σκ-riunt , ubi Sοι incipit detegi, et dimidio Sole detecto dies es iam pIena. A versu 6x incipit ab annuis: proponit ejus ea am petitam adi fractione, sue inseΜione radiorum luminis circa Lunam, gream Iuminis proprietatem eκplicat, et ereperimen xis confirmat; proponit a versu riste κperimentum artificialis eclipseos eum annulo ev distactione; fed a ver se demonstrat, id non posse transferri ad meras eclipses. A versis xys impugnax sententiam eorum , qui annulum repetunt ab atmo p era Lunae , et a versu a x3 fuse Uendit, Lunam non habere atmo obaeram milern noserae, licet a versu a Is ipsi tribicat suidum quoddam magis mile nostrae aquae , qκοd tamen nρn possit parere illum annaIum . Minea versu a et assismat, et annulum, et rhombum provenire ab atmoobaera aestis, quam eκisere proba a versu 39x , et ejus naturam eΜpνnit,ine a versu xo deducit inde annulum. A versu a 4 incipit ager e de rhombo, ubi occurrit elogium P. Noeeti, qui idem argaementum pertractavit. Igitur a versu agit de ipsius atmo phaerae figura , est ormatae ob vim centrifugam ortam eΜ rotatione eirea areem Solis formam
Iemis vasae , quae obIique visa e Terra debeat apparere sub etodiaco sub forma rhombi bine, et inde a sole: a mersu rao ereponit , eur inser diu mideri non possit hie rhombus, nimiriam obrutus a nimio Solis Isis mine, et a versu 14o, quibus anni temporibus videri possit mane , me ιm pere, ret eodem pacto videatur etiam in et Iipsi Solis . A versu 1 si eκplicat, cur in eclipsi appareant flellae, quas, doeet, interdiu non videri , slum quia a nimio Solis foliore obruuntur: eaeterum, docet, eas .ideri per tubum opticum, qui noctem in suo gremio imitatur, ubι aver- au 18s digreditur ad faeas Marum observationes factas interdiu pro dimensione gradus Meridiani in Pontificia ditione , quarum partem eum inierit in aedibus Comitis Francisci Garam pii Ariminensis Patricii , in ejus Iaudes emtarrit a versu 626. A versia 6 a proponit iIIud, viderim Orex seIIax, interdiu etiam ex profundis puteis, ubi de Observatoris Tarsens eum elogia GaIlorum. A versu ris eisponit, eur in eclipsi totaliri an babeatur noΜ densa, nimirum ob Iumen reseκum ab atm p era Ter vae posita ad latus, et ab eχtante SoIis atmosphaera. A versia τηε -- lponit, eur, dimidio Sole obtecto, Ium diei videatur fere illaesa . Duar reLdit rationes, primam, docens a versu gor, quo pacto an ma latens is cerebro aequirat notitiam rerum eκternarum per sensusI tum a versu 86s,
quo pacto tremor in ocuIi fibris me tetur fere idem, sive eaetet sol inte-ser, Me dimidius. Secundam rationem profert a versu 9 petitam σdilatatione majore pupulae tu misore Iumiae, ubi oeulum deuribit. R-
49쪽
m, Pae m r m praecedit, cuius oruinem, et nat ramr 4 propmnit figuras geometricas, quae eaehiberent comm umbrae et penumbrae, viam Lunae, et tempora initii, ac finis utriusI . . eς Mna ν , πριος 'ne arrepta a voIuptate, qua geometricae contemplatione desigκnt an3mum , digreditur ad Archimedem in e usmoda contempta-
amapsam . A 'ersu 429 eκponit, eων id lumen fit ita sentie, quodni,nim gnAE pars νntercipiatur a Uaporibus, et a versu s1 a addit rationem eram per tam a diseractione radiorum, quam parit inaequalitas re' -
bram , ubi eonsiderat intra eonum umbrae duos alio oper quo 'esin tur spatium, quod nullum ae e it radium , quod occipiνeΜ aItera parte, quod e binis oppositis , veI eae integνs eire uti atmo pbaerae . , aversu 637 determinat tempora deblaa morae in bife postremis 1nι Dat tae, et a versu ε' ordinem, quo Mis debear in Luna progredienre mi- , Ue auger3. A versu ra profere impedimentum , qωod ei tbeoriae Ue- μ'. Π γ y es tegant totum tractum atmospbaerae terroris, per quem νβσιι deberent transire, Luna debet ita omne tamen amittere, ut videri de nat, quod ramen cur admo m raro debeat etenire, evonit a versu 7 1. Inde autem arr/pνt occasionem me urrendi amplio, , et amoeniore epis dio, in θη. Persequitur aeras νnc Iementiam , et admodum inusitatam eonsitationem με - r e, quae, 01um insectari es mira , inquirentem eius fereta in fui dimen- Pone gradus Meridiani, ubi Oeeurrit oecasia pIωrium elagiaraem, P Matres ioc ι, Bened ni XIV. P. M, Cardinalis Gisii Valentii, Rarum Dae patriae, et in adnotationibus Ragusinorum plurium, etiam quorundam e fui .
Statim proponit argumentum butus libri, in quo eviteat Π d, eis Luna taeerimus fuis steat apparere rubras et quoniam rationem ejuν phaenomen ιdeIumri a theoria Iuminis Nemutoniana, Nevvloniam invoeae, tanquam seum Numen , ac a versu I enumerat omnia ejus comperta pertinentia ad gravita rem generalem , et Mundissema, et averse εχ omnia pertinentia ad Iucem, et eoIOret . Porro binas phaenomeni rationes profert, alteram petitam a refr- . . t te a diorum, alteram ab i3s , quas Nevm tonus appellat vices Disertioris res aeronis , et facilioris transmissus . Exorfis a priore proponit aver I u 94 ompositionem radii integri eae sitis Innremeris , quorum quodIibet eΜ ipsa uatura tua eκcitet ideam fui coloris, et habeat suum determinatum gradum rem fran-
50쪽
uda plura ad iidendum colorem compositum , quem gignunt. Hιs eκpositit, aes ritu a x , eam theoriam ad radios in armosphaera nora refrarios, tum G IOIacti magis refringantur, Pam rubet, hi minus distraris Teniuntat Lunam densiores, et in ea praevalens. A mersu a s s ad secundam phe
rationem , quam dicit esse muIto potiorem aca veryu 3 3 proponit M- ,. dispositiones , quas alternatim acquirit quaevis partιcula Iuminis , cum
uisa, uni altera s deleniat ad superficiem dirimentem bina media herer enea ,3 τὰ . r sterii iur, et eum altera faciIius transmittitur : a versu as' addit dι- - , m n inter Calli, quo dispositionis ipsae redeunt pro variis circumsanti/' mmum in viariis ιιIoratis fis . A versu εχ et ereponit eκPer mentum, με tonus eam proprietatem Iuminis invenit, tranImittendo veI Aa satia , ωel radiκm integrum per laminam tenuem aeras , vel alterius fulmin Husam inter bina mitra alterum p Ianum alterum tornatum ad ingentemfp ι-n mel utrumque sphaeritum . A De u s s s eκponit annulos coloratos , qua εκε dει illa renuis Iamina alios in lumine transmisso, a Iros in res,eκo, et a versu iss eius discriminis rationem reddit petitam ab illo dis cram me interia licitium in diter' AIis coloratis . Hinc a vero 6 Io eκponit , cur crabfae corporis pellucidi colores non fe parent, et a versu 6so cur separen renues lamelἰae , ae aeter u 6 docet, data cra tudine lamellae, specie materiae. x qua consat , et angulo rakii in ingressu , determinari posse per debeant colores apparere in radio cra misso , qu3 in res κο , quod Nemutonus praesiterat , Objeretationibus respondensitus infriae, qui enam inde invenerab Himen inter corpora opaca , et pellucida, quudfuse exponaturaver r, et discrimen inter eo Iores variabili1 duorum generum , er eonstans es , quod exponitar a versu 732 , ut et aversu 83 mutatio coIoris consaviis e Vnumne erasitudinis particularum , eΜ quibus corpus componitur . F,posita Bae Iumini s tbeoria coni siderat a versu 9s constitutionem atmosphaerae terrestras, cuius vapores si sint admodum crassi, nubes gignant exrbe oria ipsa in tenuiores nε-
is Iam Gienusini, coelum sedum , quo tamen casu adhuc multi supersint qualiquid Iueis resectant, in qua debeat baberi color caeruIeus inauesce me tui