장음표시 사용
61쪽
Distinxit Dontem, atquo hirsuti velleris aurum. Pone subit, rapta, et lato meliore per undas Αvecta aequoreas quondam qui virgine Taurus Promeruit superas sedes. Cum Castore Pollux ras Consequitur; partem geminis nam fratribus unam Alternis tantum genitor permisit habendam. Deinde loci Cancer servens exaestuat: illum Excipit, et 3 corde, et cauda jaculatur ab ima Immitem rabidus flammam Leo, quem Iabor olim Herculeus sylva Nemeae prostravit in alta. Tum virgo Erigone radianti dives arista, Tum geminae subeunt Lances, quibus aequus ab alto Naturam librat Divum pater, atque hominum rex, Productisque dies exaequat noctibus, atque I 3.s
Committit luci tenebras, et temperat aestum. Proximus his vasto se corpore Scorpius infert Corde nitens medio, et chelas extendit apertas Horrentem bifida contorquens cuspide caudam. Dein geuus ambiguum dorso Centaurus equino a ciInserit humanos artus, volucremque sagittam Thomalico multum adnitens emittit ab arcu .
Deinde procellosus Caper imminet, atque nivali Concretus glacie frontemque, humerosque rigentes Torpet hebes; versa quem tristis Λquarius urna a s Excipit, assiduis atque imbribus obruit agros.
Primae magnitudinis , in coris de , et in cauda: Virgo unam in Spica , quam manu tenet Scorpius unam in corde ad eas
hic alluditur . Quando Sol ingreditur Libram , est Aequia noctium , si ve dies noctibus
piciu ut, quae de hoe signo hie
62쪽
Postremos cohibent phryxei velleris auream Urgentes caudam radiantia vincula Pisces. Caetera, quae tenues procul hinc elata per auras I seruere astris Superi, Coeloque locarunt; II Perseus, anguiferaeque caput furiale Medusae, Lernaei domitor 1 nonstri, Iovis alite raptus Et puer, et saxo Andromede religata rigenti, Et pater, et scissis genitrix miseranda capillis; Atque alii, atque alii: tu in nomina mille ferarum , 133 Fluviorum rex Eridanus, geminaeque Coronae, Et Lyra, Et aequoreas quae prima innare per undas Atisa Ratis ventos risit, tumidasque procellas, Aetheris immensas late distracta per oras Diversas habitant sedes, Coelumque frequentant. 16o Inferiora 9 tenet phoebus loca r nec tamen idem Haud sese aethereas immensum attollit in oras, De spe atque humiles sublimi e vertice terras. Finge etenim vasto intortum glomeramine fit uiri. Quo liceat gyris ter mille amplectier orbem I 6 Telluris magnae, immensi tumida aequora ponti,
, Sol est longe inferior stellis fixis , sed distat plurimum
a Terra . Si illa, quam Astro mi dicunt parallaxim hori-rontalem Solis , liti eam nunc plerumque Astronomi esse censent, potissimum post observationes Catilii ad Caput Bonae Spei , est proxime secundorumio I ; distantia Solis a Terra
continet semidiametros terre si res as6 4. Circumierentia cu
jusvis circuli est ad ejusdem se.
midiais etrum quam proxime , ut 'io. ad xlla. Hinc ad ex primendam eam distantiam as sumuntur hie tria millia circumferehtiarum, quae effciunt semidiametros t88so, numerum
minorem, sed proximum priori ; ac dicitur , filum , quod
Terram per ter mille vices , si distendatur Solem versus , nondum ab dpsa Terra e2 Per
63쪽
Tot eampos, vallesque, et fulmina cacumina montes Evolve, ac renues diatum mente phr auras
Distende in Solem; terris et si caput imis Haereat, haud ipsum peres contingere pho bum, Iro Usque adeo celsa consurgit in aethera fronte. Illis 'suos mutat positus. Coelumque per amplum
Excurrit longh; jamque his, jamque ignibus illis
Iungitur, et totum circum aethera lustrat oberrans. Ipsa quoque incertam mutant errantia sedem 17sSydera, discurruntque Polo: Cyllenius ignis, Et Venus, et diri sydus ferale Gradivi, Cumque suis comitum turmis dominator Olympi Iupiter, x nimio genitor iam fractus ab aevo εPhoebum obeunt,terrasque inter, Titanis 3c orbem I 8o Iam sese Majae proles, & Mater Amoris Insinuat; jam se Phoebo sublimior effert. Tum Mavors, tum deinde Iovis, tardique parentis . Assurgit Coelo sydus; jamque alta recedunt Post Phoebum, multaque Iatent in luce diei; I 83 Iam Ρhoebo adverstim percurrunt aethera , et umbramao Sol positionem in a m adfixa, ita mutat, ut integrum gyrum perficiat . , delatus nimirum Per eclipticam motu annuo , de quo infra. , et Planetae itidem locum in Coelo mutant et nominantur hic autem tantummodo planetae primarii eodem ordine , qao a Sole distant, et, ut Pi rumque in toto Poemate, mytbologicis characheribus delisnantur se sum autem Naercurius , Venus , Mars , Iupiter ,
et Saturnus : innuuntur etiam secundarii planetae postremo iura comites , nimirum quatuor sa
tellites Iovis , et quinque Sa
turni. Porro horum planet Arum Or
bitae Solem ita ambiunt , udorbita Terrae jaceat ultra o,bitat veneris, et Mercurii. Hinc hi duo iplanetae sunt propio,1 Soli , quam Terra , et dicun tur idcirco inseriores , ac lia
64쪽
obscurae clarant noctis, tristesque tenebras. Phoebum δι etiam ardenti serales crine Cometae
Mille viis diversi obeunt; jamque ardua tendunt Ire loca, et spatiis se longe immanibus abdunt; I9o
Iam redeunt, propiusque , at non impune, sagranto m Rursus adire Deussi, atque accedere cominus audent Immemores; imo rabidas nam pectore flammas Concipiunt, patulisque atros e faucibus ignes, Commixtamq; vomunt nebulam,fumo' nigrantes. I9sbent binas conjunctiones Gptlcas cum Sole respectu Terrae , alteram , quam dicunt in serio. rem , cum jacent respectu Solis ad Mndem partem cum Terra ipsa , adeooue respectu Terrae sunt infra Solem . inter i p. sam Terram , et Solem οῦ alteram eoniunctionem habent cum Sole superiorem, cum ultra Solem sunt, jacentes respectu ipsius Solis ad partes oppositas iis, ad quas lacet Terra. Re liqui sies planetae dicuntur superiores et ii nunquam possunt subire inter Solem , et Τeris Tam , eum ab illo semper distent magis , quam haec a sed quando jacent in directum cum Terra respectu Solis, si jaceantad. eandem partem , sunt respectu Terrae in Oppositione cum
ipso Sole; si iaceant ad partes
.ppositas , sunt in conjunctione cum Sole , sed ultra ipsum Solem . In hoc secundo easu magis distant a Terra , quam in primo , et idcirco dicuntur in hoc casu aha recedere post
Phoebum, sunt enim altiora renpeetu Terrae . . In eodem casu per diem sunt supra horizontem cum ipso sole, et non apparent ; in priore autem casa oppositionis supra horizontem sunt per noctem , et fulgore suo clarant etiam nonnihil noctem ipsam e certe Uenus , et Iupiter aliquand. ita emicane , ut et umbram proiiciant , quao
xa Cometae etiam circa S lem gyrant , sed dum planetarum Orbitae per angustum Coeli spatium moventur, quod Zodiaci fascia oceu pat , ipsi hahent directiones motuum admodum varias ita , ut aliae orbiatae sint etiam aliis perpendiculares , immo et oppositae m tuum directiones habeantur j aedum planetae gyrant in Orbibus fere circularibus , illi moventur in ellipsibus admodum Oh- longis ita, ut in maxima a Sole distantia , quod amelium. dicitur , plurimis vicibus magis distent , quam in minima ,
65쪽
Proxima Iluri vix quidquam assurgit in auraSCynthia, demissoque humilem regit aethere currum. Vix et enim tantum se attollit in aethera , quantum Excurrit decies Terra di revolubile dorsum;
Atque licet turgere pares videantur uterque 2Go
Et Solis, Lunaeque globus, namque aetheris alti Dimidium unius condunt e partibus illis, Quarum ter decies bissenas integer orbis Occupat aethereus transverso corpore qua se
quae appellarur perihelium , et que nimirum media diameter an illo qui dein casu debeant re- apparens parum superat dimi- frigescere plurimum , in hoc dium gradum cir uti coelestis .
incalescere , et iere inflamma- Cum vox gradus apud Veteres xi , quo calore eXcitati vapo- Latinos non valeat idem, quod res, dum in atmosphaera solis nunc apud Astronornos 3 ea alcendunt ad partes Solis op- vox, et omnia alia artis voca Positas , caudam generant Soli hula apud Veteres non usta-iΡii semper aversam , quam ego ta , In hoc poemate evitantur ;ciam unicam esse putem causa in satis autem hic exprimitur gra- caudae coincticae , saepe ipsas dus orbis aetherii , nimirumgaudas fumantes appello , vel cireuli coelestis , cum dicatur cum cometas nomino , ad fu- quarum ter decies bis nar occupat inuin alludo. Orbis , nam si multiplicentur
xa Luna est Telluri proxi- simul ter decem , sive 3o, et ma et ipsius media distantia a bissex , sive at, fiunt 36o ,
Terra est semidiametrorum ter- quot nimirum sunt circuli gra- restrium quam proxime εο , dus . At ea aequalitatis EPPa. quod hic exprimitur per ici rentia proueuit ab immani di circumserentias terrestres , qua- stantiarum discrimine, nam Sol rum singulae paullo plus con- ita est magnus, ut ejus diame-t4nent , quam senas Terrae se- ter sit plusquis m triplo major , m i diametros: Magnitudo appa- quam distantia Lunae a Terra. rens Lunae , sive ejus , ut di- Nam diameter Solis continet. camus, apparens diameter , est diametros terrestres circiter ps, Pro Nime aequalis magnitudini , et distantia media Lunae a Terii oe diametro apparenti Solis , ra o. Distantia autem Solis animirum aliquando tantillo ma- Terra is 6 semidiametrorum
66쪽
Diste tulit Titan, plusquam ter crassior illa est, ios Quod spatium a noctro Divam dister mi dat orbe, Tercentum et paribus spatiis sese altior effeti. Nec labor est positum , et variam mutantia sedem SYdera scrutanti certis cogonstere senis:
Q dque suum prodit jubgri aut so serma,.loculae. 2Io Fumantes tergo caudae, cri desee soluti Distinguunt, seu barba trRces promiss* comot 4. Lux placida errantes gelitas , dubiique txemoris Expers, ni densos agitet gravis aura vapores; Clara Iovem prodit, S turnum plumbea, at iguo ars
Sanguineo servet Μavors, et concitat acri Mort les animos oestro, inspiratque fur rem .
Quod si nec pigeat Coelum per vitrea longo Septa tubo, Coelique ignes scrutarier, haud to
continet distantiam Lunae semidiametrorum εο vicibus si circiter , qui numerus rotunde, ut a junt , hic e Xprimitur per
i. Vide , si libet , versus appositos in fine hujus libri ,
qui huc inserti fuerunt , dum in eoo ventu privato Arcadum Romae hoc libri initium recitaretur coram binis Eminent issimis Cardinalibus. rs Lumen, forma, et locus, quem Occupant, satis distinguit planetas , et cometas , tam a fixis , quam ister se : de his singillatim quaςdam adduntur inferius. Cometae habent quandam pallentem veluti nebulamesica se , quie , ii apparet circa ipsos aequaliter sparsa , di- estqr coma a si in longum prσ- tenditur , tendit autem tum
semper ad partes Soli oppositas , dicitur b/rba , vel cauda, prout dirigitur ad eam plagam, ad quam motu proprio cometatqndit, vel ad oppositam . Hinc mςtae criniti , barbara , vel c udati . Sunt crinIιὶ, ubi longe distant urara Solis almo sta iρeram , vel ubi jacent ferme in dire eiqm c im Sole , et Terra dum ad Solem descendunt , sunt caud ti: dum ascendunt ab ipso , barbati. Pl detae pleruraque non scintillant f sed tgmen , ubi Coelum est tallt v purosum , i pii
etiam tr ut et quodam luminc subsuliant.
67쪽
Iupiter, aut dubia Saturnus imagine saliet. ro Quinque 3 si patri comites, at gnato quAttuor adstant Assi xi lateri, gressiamque sequuntRr herilem, Spectanti et dominos mille inter sydera signant. Ille etiam, regno quamquam dejectus adempto, Gestat adhuc immanem , et multa in luce coruscam Ingentis damni solatia parva coronam: Huic gemmis distincita chlamys, variataque suco Plurima coeruleo praecingit fascia pectus. Ergo fuge natum vilao, patremque corona Prodet, et intuitu dabit usque agnostere primo. At quamquam in medio qROndam. bene notus Olympo, Mutato coatra ignarum mox ore tuentem Ludet, et astrorum latitabit in agmine Μavors. Ille etenim terris quondam sat proximus imis Emicat, atque trucem ostentans ex aethere frontem a 3sSydera sanguiaeo paene omnia sumine vincit, Insultans: at mox vectus procRI aethera in altum Mitescit sensim, politoque colore, minisque, Vix aequat stellas tenui jam luce in mores. quam Alma venus nunquam media. tibi nocte, nec uinas Iupiter bahet , uti dixi.
mus , satellites quatuor , Saturnus quinque. et ille et fascias quasdam , ut vittas , ac in i lx partes a)iquas lucidiores , Obscuriores alias videre est ; hic annui Ri' latum , quo cingitur in molem coronae an iςntis caput s quae quidem quinia sine telescopiis discetinere nequaquam licet ad ea ex Veterum my
rigeo est circitetr quintuplo Prin pior Terrae , quam cilca aPq-geum , et in primo easu ita es.fulget , ut fere Iovem aequet , sed colore sere sahguineo a in secundo vero vix a perquam e X i. tuis stellis discernitur . t ' Venus non apparet es nIsi mane ante Solem , et tum appellatur Phosphorus. , vel vetapere post Solem , quo rumpor dicit Vr Hespetrusi. Vim luminis
68쪽
Adversa Phoebo Coeli de parte nitebit. Hesperus ut sero occiduas cum vespere ad oras Effulget, Divam Graji dixere vocantes )Consequitur Phoebum: ast eadem consurgit abundis
Phosphorus Eois, et Phoebi nunciat ignes, IVicinumque diem, pecudumque, hominumque labores. lIlla Iovem radiis pulcherrima vincit, et Ore, Quo miserum mortale genus, quo numina Captat, Effundit iubar, ac nocturnas discutit umbras. Atque olim , licet e medio Sol altus olympo aso Imbuat aerios immenso lumine campos, Exerit alma Polo nitidum caput, atque stupente SAllicit adspectantum oculos, ignaraque rerum Corda rudis vulgi percellit; nuper ut amplam Agrippae ad molem,atque immanibus alta columnis aues Atria, confluere affusas circum undique turmas Vidimus, & densa mirari sydus ab umbra. Ast olim obscuras etiam spoliata per auras Depositis graditur radiis, tenu que renidens Lumine seu torquet miseros, seu fallit amantes, 26e Immensas Iate quaesita per aetheris oras.
Unus I 8 vix unquam tibi se Cyllenius ignis Spectandum dabit; atque oculos percellet acutos. Nam semper Phoebi rutilo tam proximus orbi
habet admodum diversam ob senestram ingenti concursu ho. mutatam distantiam a Terra , minum spectata eli per plures et positionem e aliquando in dies. maxima sui luminis vi cernitur a 8 Μercurius Soli proximus puro Coelo interdiu e id acci- raro admodum cernitur, in ma-dit, eum haec primo scriberen- Ximis nimirum quibusdam elon-tur, et ex obscuriore loco Ur- gationibus a Sole e tum autem his prope Pantheon , ac ex ip- vividissimum habet lumen oblo templo per illam unicam ejus ipsam tantam Solis vieiniam.
69쪽
vix unquam hinc,atque hinc dextra, laevaque recedens Evolat, et tanti radiis sese explicat ignis. Proinde latet, rarusque, atque imo in margine Coeli Erumpit primo seu vespere , hi ve furentes Cum jam Solis equos , currumque Aurora paravit, Et roseos puro profudit ab aethere flores. ΣΤΟVivi dus at multa vicinae in luce diei Frustra fallaces quaerentem condere vultus ostendet fulgor, radiorum et cuspis acuta Prodet perreptantem, & inania furta parantem. At Phoeben sudo quῖs non agnorit Olympo 27 sSuspiciens λ Norunt pueri, innuptaeque puellae, Alternantque choros, & mutua carmina dicunt; Novit et insanum furiali turbine rhombum Contorquens immitis anus, frontemque minacem Crispat , et ore fremens immurmurat, abreptamque 28o Ardenti sperat Divam deducere curru. 3Hactenus, aetheria S teneant quae sydera sedes,
Queis noscenda tibi signis, quo sparsa per Axem
ordine e nunc varios cursus, variosque recursusEYpediam, facili praesens modo numine Phoebus 183 Dicentem regat, et veniant ad carmina Musae.
In primis Coelo quidquid nitet, Λ urea Phoebe, Phoebusque, errantesque ignes, dirique Cometae , Syderaque extremi disjuncta in margine Μundi,
xy Habetur hie motus com- modo impellantur nostrorum munis diurnus , et ex pr mitur sensuum fibrae , sive quiescat tam Tychonica sententia Tellu- Terra, et moveantur astra , si peris quiescentis , quam Coperni- ea quiescant , et haec movea cana I elluris motae ; in ut rais tur , adeoque idem debeat inque sententia excitari debet in utroque casu propagari motus mente eadem idea, cum eodem ad cerebrum.
70쪽
Spectanti eelerem motum a gyrosque perennes acto Objiciunt: curis occiduas namque omnia in oras Cernimus unanimi contendere, seque rotatu Urgere assiduo, & magnos circum ire per orbes
Sive quod immensi moles vastissima Coeli Ipsa super gemino sese, Tellure quieta, 29 s
Cardine circumagat, conclusaque transserat astra; Sive quod amuso librata sub aere Tellus Axe suo se verset agens, Coeloque quieto, Eoas contra semper nitatur in oras. Namque oculos eadem pulsat, pertingit ad imas 3 oo Forma eadem cerebri sedes, sive omnia circum Spectatorem obeant immotum, sue quietis
omnibus, ipse suo se vortice flectat in orbem. Contorta insani quondam sic impete venti Stantem alta in puppi dum te jubet unda rotatu 3o ς Circumagi rapido, et subita vertigine torquet, Μ ille rates , si mille notis dant plena secundis
Lintea, spumantesque undas, montesque remotos, Littoraque, et turrea k et quidquid in aethere summo Eminet, immotum circa te volvier ν atque 3 Ioallo,' quo raperis, raptari Vortice credas. Atque hinc, et patria exusta dum Troius heros Provehitur portu, terrasque recedere, et urbes Vidit, et objecto discedere littora ponto. Hoc oritur motu Titan, atque occidit, atra 3Isao A motu diurno pendet ortus , et occasus Solis , adeoque alternatio diurna caloris, et trigoris ut i l illi m a ad vegetationem , aestus marinus , quo a quae elevantur, vel deprimuntur in eodem loco pro diversa positione ἡ quam is acquirit ad Solem , es Lunam , quor mactione ire Nemtons theoria endet figura, quam Tellua debet acquirere ad habendum a