Bernardi Tanusii nob. Pisani Epistola de pandectis pisanis. In Amalphitana direptione inventis, ad Accademicos Etruscos ..

361쪽

est sunt enim fere omnia ex iis, quae Fistimo. mani jura dicebantur Denique quis publi- m eorum saeculorum urisprudentiam intelligat pduo esse luminaria Pontificem Solem Imperatorem Lunam unum Imperatorem , quemadmodum una est Ecclesia , esse debere 4 , Impe-atori in omnia , quae contisentur Orbe terrarum non imperium modo esse , sed & dola intum Insulas esse Pontificis Maximi Romanorum s 6 . Ergo Lotharius Iustiniani successis autographum Iustiniani , Princeps omnium Dominus , de belli illius primus praedam , Imperator leges Imperiales non Pontifex donare debuit . Neque perpetua fuit adeo Lothario erga Innocentium reverentia , obsequium , ut sua Lotharius Iura negligeret Monachos Cassinenses jurare cogebat Innocentius , se ei omnino uni parituros recusantes Monachos tutatus Lothatius est , si Petro Diaco. no fides est adhibenda , quem cum Baronius,&Ca.

Hotomannus , faeius , alii ad illum

362쪽

C A P. II.

&Cam IIIusPeregrinus contempserint, Angelus Nuce propugnavit '). Dis ordia per triginta dies est inter Lotharium, an nocentium protrae a de Ranulpho, quem Lotharius Ducem Appulis imposuerat, quibus dandi Ducis jus ad se pertinere Innocentius contendebat Similis causa divisisse ab Innocentio Lotharium videtur ob Etruscorum Ducatum , quem Engelberto dederat Innocentius, datumque Pisani tuebantur lucensbus , Lothario adversantibus is . Leodiensem Conventum alia Lotharii turbavit indignatio , qui Innocentio ob investituras iratus vehementer est sh Quid itaque est , eurexistimemus , jus donandi Leges Imperiales Pisanis sibi non sumpsisse Lotharium , maxime si cum alio Lotharius, alio in loco esset Innocentius , cum

aut per epistolam , aut Per nuncium , Procurato

remve Pisani a Lothario conari bi mali hitanos Codices expetiverint i Quare abeat, Guido, risus ille tuus , quo excipis ista nostra in libro Faventi. o Quod legum Codices possideri ab omnibus possint si venia Principum , quorum auctoritate leges illae constent. Non agimus de Codicibus qui ut vulgares hi nostri quibus utimur, functionetrireciperent in genere suo , acquiri promiscue pos- Innot ad east. Io 8. Petr. Diac. Fateo Ben. ad ann. II 3I. D. Bern. v.' ΑΟ.junct. eum Cison. Pi-

Ian. ad ann. II 3s.

o. a. cap. I.

363쪽

possent , de iis agimus , qui pretium sectioni,

habere multiplex Potuerunt, quale alios a milesia

buisse, monstravimus. Neque haec minus probabilia facit aequalis historiae lentium . Si ex Pandectis Amalphitanis jus Romanum , quod amdiu intercidisset, testitutum seu Lotharii , seu Mathildae seu Irneri facto fuisset, Alarum inventionem, diploma Lotharii fortasse non praeteriissent, qui

scribebant aequales historica Publica enim Germanorum Italornmque res illa fuisset . At libri, quantumlibet antiqui elegantisque ab Imperatore in Pisanos unos collata donatio fieri inter paucos potuit , quin vulgus illam agnosceret , quin publicae rei evenisse aliquod videretur ex iis quae vulgares illi, qui aridissima Chronica Pisanorum scripserunt , praeterire non solerent . Graviora illi multa magis publica praetermiserunt, Sanctorum reliquias, quae populo universo plaudente

adquirebantur , Consulatus cessationem, conversionemque Reipublicae , Legum lationes , ejusdemque generis alia multa, quae in actis diurnis oc-

eulta manserunt , donec nunc illam nunc particu lam hanc illorum serus aliquis subinde nepos oblatis occasionibus extulit . Publicata Iam vulga

tisiam autographi Justiniane dignitas saeculo XUtanti non fuit, ut Pisanis longe diligentiores, copiosioresque historici Florentini plurimi quaesitas Pan dectas illas ei publicae Florentinorum bello victoriaque celeberrima historiis mandaverint, quod Jam DFe perpendimus .

364쪽

VII Eodem decidit casu stensis argumentum ab irato Pisanis Lothario ductit in Fatetur Atti sis, ira in illam ab Engelberto fuisse Etruriae Marcia ione, cui Concilium Pisanum anno MCXXXI impe .mum innocentio praeeutite tradiderat . Engelbertum ipsum paulis pol suadente Bernardo idem Lotharius , Annalis a Saxone est , defendit . Qui huic diplomati contradicunt , de salsi Plotium Gryphium accusant, diem , quo datum diploma dic retur, i mrre non possunt trium ergo annorum ira Lothario este debuit , omne laque ejus ab inventis Pandectis capere vitam, ut Pisanis, ut diplomati Lotharium totum detraheret . At qui adeo producere aliam possint indignationem nostri Adversarii , cum alterius belli , quod biennio post gestum est , societate: Lotharitis cum Pisanis in iverit , Pisani mandatam a Lo hario Ama Iphiae expugnationem fuerint executi , alia circa Amalphiam , ut Lothario morem gererent, occupaverint, Salernum obsecierint,

tis opponit, ne videatur Lotharius diplomate illo restituisse Romanum us . Oui Asidiis si nunciavit eadem epistola , qua Pandectae Pisanis donabantur, abrogationem contineri juris Longobardici Romani restitutionema Taurellius id unum a Plotio Gryphio audivisse sese , narravit antiquum instru-

365쪽

Sed quis a Regibus Italorum , aut Germanorum timor membranis illis vilissimis, in quibus seri-Dtae erant Pandectae Quanti eas a Pisanis sectas esse, dicamus, ut earum possessionem munire diplomate Imperiali voluisse videantur inquit Brencmannus. Se ilicet si usitatum jam erat Ius Pandectarum exemplaria deesse non debuerunta si non usitabatur, ignoti illi esse Codices debuerunt. Qui libris abundamus haud magno plerisque Pretio comparatis, aut comparandis , metiri librorum pretia,qui essent

quinque retro quaerendi saeculis,emeo non debemus, in quo hodie libros habeamus magni erant descriptiones ; Occidentales populi , quos tot e Septentrione barbari ad extremam egestatem perduXerant, penuriam librorum , quos paucissimi poterant adipisci , inter causas afferunt extremae pariter insciistiae , qua laborabant quidquid ingeniortim ait in epistola, qua primam Hieronymi operum editionem Paullo II Pontifici Maximo Romanorum dicat Ioannes Aleriensis Episcopus olim fit latebatque pene in misere. tineis propter immensitabores, ae nimia descriptionum pretia , sub tuo Principatia coeptum est secaturire , pertiniversem orbem tibem

rimo fonte difffuere , ejusmodi es enim impressorum

ostrorum artisseium e Vidimus paupertatem P perisse epitomen Iustiniani, paupertatem Rogerii, rizonis aliorum tumni caussam uisi , paupertate

366쪽

Lictum , ut multorum librorum epitomes solae ad nos perducerentur , Plurimi vero libri perierint. Hi storia Monachorii habet tanquam singularia quaedam descriptiones librorum , quae Abbatum cura peragae fuerint. Celebris est Petrarchae opera in libris veterum inquirendis, Ciceronis maxime,quos in Europa universa avidissime venatus est , ut ipse testatur in epistola ad Lucam ce Penna libro decimoquinto rerum senilium, in qua mirum videatur, quod Leodii

atramentum invenire ViX Potuerit, quo duas Ciceronis Orationes describeret , ut rideas,in tam bina

Civitate atramenti aliquid , id croco simillimum reperire magnus labors t. Pisanos XII saeculo doctos multos fui me librorum veterum investigatorem diligentissimum Pisanum fuisse Burgundium , vidimus . Qua ergo ratione nostri isti Judices

incredibile esse , Pronunciant , Pandectarum Amal phitanarum antiquitatem , elegantiam , pretium

tribus illis annis . quibus vixit post Amalphitanam direptionem Lotharius , Pisis agnita ab aliquo fui ias, Unde est absurdum illud Lotharium diplomate dedisse Pisanis membranas illas , quae jam pretiosae

viderentur trium Lunigius non alia ratione tueatur Archiva Germanica , in quibus innumera diplomata

deprehensa sunt, quam quod literis pacta quaelibet, quaelibet acta mandare Germani consueverint Quis improbabit tanti factas Pandectas Amalphitanas & diplomate dignas habitas fuisse neget a Pisano Populo doctis hominibus abundante, eum ex Romano Populo Syllae temporibu haud ita

literarum diligente, fuisse , viderit, qui Ail, hi In praefat. Toma reliqNMSSEn inco.

367쪽

inter belli surores Aristotelis libros Apellieonii bibliotheeam , in qua erant libri illi , suspexerit

celebraverit, Romamque ferendos illos , S magno molimine componendos curaverit Quis veri esse simile, neget, a scripturientis nationis Principe epistolam de Pandectis Amalphitanis fuisse scriptam , qui sciat , similem est Bononiensibus scri Νptam epistolam ab Imperatore Germanico Friderico I de libris Aristotelis , quos Latine versos illis mittebat uis miretur de legibus Romanis ab eo , qui Romanorum Imperatorem appellari sese gaudebat , Reipublicae Pisanorum epistolam scriptam esse , qui noverit, non epistolam modo scriptam Eleazaro Hebraeorum Pontifici , sed de Legatum missum ingentia dona a Ptolemeo

Philadelpho AEgyptiorum Rege de exemplari Legum Iudaicarum Euerar dum Forojuliensium

seu Ducem , seu inrchionem Berengarii Patrem Imperator is librum legum sui temporis testamento filio primogenito nominatim praelegasse volumus, ut Unroe habeat librum de lege Francorum , ipua-νrorum , Longobardorum mannortim,

Bavariorum Ao; Hubaldi Archiepiscopi Ravennatium fratres adeo impense petiisse anno MCCXX a Simeone , qui ubaldo successerat , Digestino vi , Infortiati , Evangelii D. Ioannis , Pau- eosque alios libros , qui ubaldi fuerant , ut

368쪽

Rubeus clarissima Ravennatium historIeus eam rem historiae arandandam censuerit saeculo quod nostrum hoc proxime antevertit i , quemadmodum saeculo XI mandavit rancius libros Amalphitanos eodem deniq; XII saeculo Eugenium II Pontia seem Maximum ad Patriarcham Antiochae num seripsisse magna cur de libris IoannisChrysostomita 8 V Verum non vult ren annus , Lotharium usurpasse jus Innocentii mai, Λ Pontifex Maximus, caput rerum erat, quae in Campania Apuliaque gerebantur, quibusque lati a Pisanis auxilii praemium erant dandae Pandectae . Sed reneman nus illam erga Innocentium Pietatem , religionem, observantiam in Lothario desideravit , Innocentium , existimans, cum Lothario fuisse dum Pan deis a Pisanis decernerentur . At ignoramus trienis ni diem quo epistola fuerit a Lothario scripta Pisanis , qui maximam triennii partem procul egerit ab Innocentio : Ignoramus tempus , quo

primum Iustiniani esse autographum Pandectae Amalphitanae coeperint existimari . mihi est

tam conveniens quam ut primae illi admirationi , qua sapiens Pisanus aliquis Codices illos suspexerit , opinionis illius initium tribuamus; Certe scriptura antiquitas cognosci continuo de- huic, qua max me constat opinio illa, Me minisse oportet eorum fuisse morem Laeculorum pra

rentis

369쪽

reliquiis vetustissimorum martyrum habere facile ouas , qui ob extraordinariam religionem celebra Gntur homines , e regionibus civersis attulissent, duas postea declarari non sinit vulgus eis

sapientes aut errore sn,aut m Posturam agnoscant. Ex

eo fuisse genere Pandectas Amalphitanas, credibile esti adeoque suspicatos esse Pisanos aliquos quodam

jure successionis eas ad Lotharium deven ille dieque enim dubitabant Reges lilii Ger inanici, aut Longo. bardici, qualis Lotharius erὶt, se succellores rei manorum veterum Imperatores appellar quod Bren αm annus ex diplomate Caro is de editione Pande ctarum Florentinarum , quod attulit inter judicia

de Pandectis cognoscere poterat quum deos Nobis D lectus Laurentius Torrentinus Planderi' pograpbus Florentinus Nobis reverenter exposue ri , sibi demandatam esse Provinciam t his excurdenti libros andectarum ab aec beιγρο Dividi IMniani Imperatoris praedecessoris nos i avgvis me.

mo tae . Innumera sunt Imperatorum Germanorum diplomata , quae Principes illos ostendunt, antiqui,& veri Romaniam perii jura sibi sumptisse I in illa successisse sese , existimaviis . Hanc sibi fuisse opinionem indicavit Ludovicus II cum scriberet de Draenomine Imperatoris ad Basilium Orientis Impe- leue dise. fur Ust. Εee. depuis rasu.

370쪽

ratorem I ConNidus III, cum scriberet ad Ioannem Comnenum de Imperii societate Fri. dericus , cum Episcopos e focaret ad Ticinensem Conventum cum a Saladino repeteret Pro. vincia Orientales , in Romanis amdiu parue

rant cum Emanuelem Porphyrogenitum sibi Imperatori parere , uberet Henricus II cum Roman os conciliare sibi studeret Fri.

dericus I , tum Romanos suaderet , ut viros Principes mitterent , quibus honores daret cum eosdem contempti imperii reprehenderet Albertus I , cum Ecclesiae Romanae jura confirmaret Henricus VII in epistola de corona ad Ioannem Abbatem aldsassensem Dio Quare nimium studet Principibus su Is Conringius , dum

invidiam ab illis amoliri conatus, praecipit, Germanos Imperatores nunquam imperii antiqui Romani