Bernardi Tanusii nob. Pisani Epistola de pandectis pisanis. In Amalphitana direptione inventis, ad Accademicos Etruscos ..

341쪽

investigandum erat aptum ingenium, d ad deseri

bendum opes quales non Ornamenta duntaXa rerum

agendarum , sed S stultitiam patiuntur X Frustra itaque quinque jam annis gannientem, strepentem , obloquentem ferimus Guidonem n sirum imul aei cura Pisanam Pandectarum historiam ab Irneriana didrina separandi, quod unum historiae Pandectarum deest e videbatur, sine quo, vix est, ut czrti possimus aliquid hac de re proferre, quo vero uno omnia constant, discordia plura coire pos sunt, bene omnia conveniunt,quae de Pandectis Uiris gravissimis scripta sunt Urspergens, Odofredo Granci , Volaterrano , Bolognini , addam , Roherto illo Grandiano, qui Lansrancum /Guar-nerium dedit saeculo X juris Iustiniani Doctores . Jam poterunt, quae vulgatae Pandectae diacuntur , aliunde quam a Pisanis manasse, poterunt a Pisanis aliquanti, differre poterunt quantum ad usum pertinent, esse Pisanis antiquiores memomirabitur, Peponem aliquam ante Irnerium potuisse operam navare Pandectis , potuisset Lan francum potuisse Guarnerium , Odo redum , cum Irnerii doctrinam enarraret , Pisanas an dedias omnino praeteriisse . Nemo mirabitur , annalium Scriptoribus omissam esse librorum iri ventionem , qui uri ierant e plurius , quibusque nihil cum juris homani

restitutione illa celebri co nune erat.Et vero Urinergensis dum rnerianam juris Romani renovationem narravit, non fuit de libris sollicitus , quibus fuerit usus Irnerius , nec . Irnerianam doetrinam cum Pisa narum Pandectarum inventione miscuit Non miscuerunt frgumenta historiae Bononiensis Non Mo-rena, non Odi Bedus e quibus extat restituti Romani

juris historia. Contra Pandectarum Pisanarum in

342쪽

ventionem meram tradiderunt Graneius , Chron ista Gryphianus , Volaterranus , qui historici sunt antiquissimi illius inventionis , de Irnerio , de Lothario Omnino laeuerunt . Posterior aetas cum Pi

sanis Pandectis Lotharium , Irneriumque confudit. Saeculum 1 admiratum antiquitatem Codicum Pisanorum authographos eos Iustiniani esse, temere existimavit Politianus deinde Florentina quaeque , Medice extollebat Cum posset doctissimus homo a laude minus explorata abstinere,volu ille decipere , decipique visus est fama illa , authographi dignitate sci . Qui in Pactiana conjuratione, qui in morte Laurentii Medice narranda prodigia ostentet , qualii veteres consectabantur, eum nos censura Senecae excipiendum historicum esse existimamus , qua Ephorus exceptus est nec magna moliolone deιrabenda est auctoritas Oboro ; hi oricus est. Quidum incredibilitim elatu commendationem parant, , lectιrem aliti iacturum , spe quotidiana ducere ur, Iraculo excitant. Quidam creduli , quidam negligenteo suibusdam men. daeium obrepi , quibusdam laces ii non mirant, hi appeιunt . Et ho in comtine de totia natione , qua opprobore πυsbum . o fieri populare , non putat, posse , nisi illud mendacio inersit . phorus non religio simi ei βρ decipiaues sepe decipis aQ. Cum enim persuaderi mihi vix possit, ignorasse M. litianum , quae de Pandectistitianis Volaterranus, i quae

343쪽

nuae Bologninius minime ignoraverunt aequalis, atque amici , eas Amalphiae ferri a Pisanis acceptas, omisiste illa arbitror Politianum , ne aut hographi dignitas, cui se illepEconem egregium commodaverat, in dubium revocaretur Dum Amalphitan origo ignorabatur,sacra quaedam qualis nemorum , syLvarumque , obscuritas venerationem fidemque con

ciliaba Sybillis , auguribus , oraculis , machinae: quum origo illa pateret, dubia suboriebantur inratiocinationes, quibus tamdem mendacia destrui consueverunt. Quare non ego id miror , Politianum

Amalphiam omisisse , illud miror , ab eo , qui authographum Justiniani esse librum volebat, non esse illum Constantinopoli arcessitum , ubi authographus esse debuerat minc ergo primum fabulae fundi cceperunt,il Constantinopoli teste Bologninio Iurisconsultis dici latae Pisanae Pandectae Amalphitana origo detecta Lotharium ejus temporis Imperatorem , Pisanisque Amalphiae direptoribus foedere junctum addidit fabulae , addidit Irnerium aequalem ex duabus historiis Φversissimis , quae

coaluerunt, est una ferruminata . Quid Grandius igitur in hoc olaere fabularum a Pan deictarum historia disjungendarum 8 Arma amens coepit, historiam totam occidere conatus est ortaque ellet in prima caedes Armorumfacie , Graiarum errore jubarum, Amalphitana pariter origo deleta esset, eamque Ni mea mea resistat

Jam summae tulerint, inimicus datiferi ensis,

344쪽

eum ille furiosus existimaverit unam esse , quae diverssiana erant historiae N ab utro nte nexum illum historiarum manasse . Audiamus verba Monachi facinore concepto fumantissuperest ma*bi. innae direptionis moria discutiendi, quae natiuis obnιxia Dideiti disictiliatibus , quominus repertum

ibi Pandectarum Dolumen, ut ulgo traffutit, atquia Lothario Imperatore donatum Uanis arbitre

iussueri plane non eapio , cum eae uno , Odemquamonte, eoque aliis mendaciis itiato utraque deriυe- turri nutante autem aliqua ex parte biforis si non es cur in caeteris tua u ire eonemur At idus istae Martiae , ut Brutianae illae magnis animis , parvis consiliis Peractae sunt Qua enim molitio Grandiana concidit simul ac monstravimus non exeoclem fonte, quiaGrandius temere jactavit, historiam Pandectarum Pisinarum esse profectam ex quo alia illa manavit donationis , edicti Lothariani, rneriique primi Pandectarum interpretis Pisanis Pandectis usi , adeoque uido hic

nos er, ut Prianis ----------...... telam imbelle sne ictu Conieci , rauco quod protenus aere reptissum so lummo 'hei nequidquam timbone ependis . Quod vero summam prodat amentiam ineptissimi

disputatoris , Constantinopoli ille latas Pandectas Pisanas esse, contendit, unde eas illi deduxerunt, qui authographum Iustiniani esse aut credebant, aut

345쪽

credi volebant, adeoque primi fabulas ediderunt, ouas centum jam annis doctissimi homines detegere conati sunt, Per quos nos Guid Profecit, quorum que es cloistrina omnis , qua Monachus digladiatur. Oua temeritate Chronicum Gryphiaum alii accusa verit , Grancium contempserit , nos in epistola ad Academicos Etruscos Oilendimus' i , claris. sim his Muratorius in praefatione ale Ela Granci poe mali caeterum anne undeciae ab Amathb Pisas acetiae fuerint ego ullis inquirendum relinquo, moniιurtis tinluxu ignoιum uidie ranciti ηο- strum claris o Grondio quo empore epistolum itiam de Pandectis con cribit . Reprehensus ille non mutavi tuententiam , quemadmodum Macedo nes Alexandro, qui Persepolim comessabundus injuria vastaverat, adulatores impera rerunisi i ut crederent , eo potuismum modo fuisse Helendam ),

ita ille sibi adulatus est , ut crederet se ignota monumenta potuisse udicare in in sententia persi flere in quam pridem verit inexplorat . XI Maximam horum partem ita ille excepit in libro Faventino ut se ea examinare nolle . atque adeo sese praeterire , profiteretur o non horempo di fuminare tutio cid ob in questo primo Capitolo cindute ciculando ορνὶ origine deli σι treeieco flanete falsamente aggiunte ancora econdo υοι alia soria de ritrovamento deue Pandet te, e percid

346쪽

dat, cauido , hominem irarum , tumultuum conatroversiae plenum praeterire silentio voluisse, quae consulare posses Quis tibi, Putet, ullum vacare a disputatione tempus , qui aetatem omnem rixando consumpseris, qui quem in hanc litem induceres i. brum intestrum fugere Potueris de interpolatione Gratiani id falso Diomedis Brauae nomine publicare,qui denique aliis mendaciis multis edens operam dederis inanissimam , quibus hoc loco illud adden. dum est,quod eω in Iuris responsa scripserim rape, et tum appellari a Geometris uultinquerigura irre-

Eoore Picum omnia exemplaria,quae Iain diu sunt in manibus hominum Pisis, aut Florentiae non quamnque habeant , ted qua Ichri; Sic tu antiquio scriptum in Ottonis Morenae Chronico non antiquus de Irnerio vetereturis Prudentiae Praeceptore falsio dixi

sti Sic multa in Gratiani Decreto scripta esse nulla fronte aliter affirmasti , quam in omnibus exemplaribus scripta sunt. Ergo restica Monachus a Ddicta de Codice Pisanorum statutorum,cui Digellorum leges ad tediae sint suum illud Ecclesiasti, cum ex legibus Pandectarum Judicium latamque sententiam anno MCXCIII. um vero aegre ferret se a clarissimo Mura tot so reprehensum dici, susdem evicti epistolam plenam laudum , quas humanissimus ille vir in vanum ferocemque hominem prodegit. Nihil ei huiusmodi epistolarum editione magis rividiculum , iuerile. iii auctori , a quo librum donatum acceperit, laudem aliquam pro gratia non

rependit , eis neque librum , neque Scriptorem

347쪽

laudandum esse arbitretur si sape s

Guido inania is transmitteres , quae emunctio ribus naribus male olent, quaeque ego , si tecum libeat aequali stultitia contendere,plurimis doctorum hominum epistolis edendis possim obruere, ipsiusque Cistrissimi Muratorii, qui reculas meas immeritas

Pistolae ad Aeademicos Etruscos renovatae , hoe anno editae pleraque inclusimus , quae in Defensone nostrἁfecinia Italice scripta eontinebam tur de Pandectis Pisanis Amalphia repertis , multa quoque , quibus Faventinus Grandii liber eonfutaretur . Eadem repetere molestum esset ultro , iis troqueri itaque illa dumtaxat subjiciemus quae ha- eisnus intacta sunt. Horum primi sese offert cli ploma , quod Plotius Gryphius Taurellio se domi habuisse dixit, donationem continbns', qua LOM -rius Amalphitanas Pandectas Pisanis dabat. Η quod ex ea Gryphia domo prodierit, unde Bolo ni ni Chronicon illud,de quo actum copiose est Obve nil quo Amalphiae inventas Pisanas Pandem fuisse rua Bologninius idem amrmavit Grandius 3yphiam

348쪽

& Amalphitante inventionis historia, e sabulosa alia

manaverint. Os rerum, temporuin , personarum di versitatem ostendimus G istius que ostensum.Taurei

lius diploma Lotharii primus copulasse videtur cum Amalphitan Pandectarum inventione , Plotium Gryphium laudans , qui se domi Diploma habuisse, affirma .erit , quo 'tharius Pisanis decierit Pande fias Amalphitan is this acceptum Pisanis quod Innocentium II Pontificem Maximum , Θ Lotbaritim Caesarem item Pelasse adverseus Rogerium

restiterunt et D Plotitis idem Griphius offfirmae antiquum in rumentum e domi habuisse donationis ejus in Pisanos e Lotharium collati, quod putea coniugio me potis o c. Taurellium sequutus , i. detur , est Sigonius in Regni Italici historiὶ eum Ama*biam aggresse essent urbem primo impetu e tignarunt quod autem ad mei norium es infane, ex omni reda urbis nonnis rem tinam ex mi loco beneficii a Loihario petierunt. Hoc sibit iuris Civia Iis Pandectarum volumen sui diploma illud , quod Plotius Taurelli dixerat in eontagios pesis periculo igne consumptum fuisse expendere non potuerimus, plurima b ajustiodi dipIomata ab eruditis hominibus falsa reperiri , sciremus, renc- manno , Astensi , ranato fa sum illud esse , facile cessimus , ne videremur litem suscipere , quae sine ullo esset exitu intermoritura . sed , cum in diploma illud plus nimio Grandius debacchetur,

349쪽

Plotium insectetur acerbis ii me facilitate nostra abutatur, operae Pretium esse arbitramur ea profer re , quibus falsa diploma illud vehementer adeo accusatur . .

II Non erat cum Pisanis Amad philiana diripientibus Lotharius, ' anno MCXXXVII quo iterum Pisani Amalphiae direptionem minati sunt , eis eum Pisanis esset Lotharius , alliis curis gravissi imis

occupabatur . Veri non est similes, Lotharium qui cum Innocentio erat foedere junctus, cujus in toto illo bello primae partes erant, in ea donatione locum Iunocentio largitum non esse ; Probabile mi. ni me est , Pisanis ignotas membranas in Praemium egregie navatae operae oblatas ab Imperatore fuisse Non tacuisset politianus in epistola ad arquardum Brei iacium Germanum hominem Germanorum eis gis donationem in Pisanos collatam esus libri, quena in ea epistola: undequaque ornat . Haec Brencmannosumcere visa sunt , ut cliploma falsis addatur Di . Astensis absentiam citharii, dum Amalphia diripiebatur anno MCXXXV, argumentum esse fortissimum arbitratur,quo probet aha Lothario diploma illud minime esse prosedium aliud ille argumentum salsi elicit ex integritate Lothari , qua prohibeamur Lothario tribuere donationem eius quod ad eum non pertinebat, qui nihil ad bellum illud contulerit;aliudex offenso ti Pisianos Lot hario de Engelberto imposito Etruriae ψrchiline; altu sex Pisanorum ingenio, qui unius piaedae avidi, caetera , quae ad glOriam

350쪽

tiam comparandam pertinebant neglexerant aliud denique ex angustiis temporis,quod erat necessarium hi omnia expenderentur , sine quibus minime pro habile est , Legem latam esse , uacius Romanum restitueretur Scilicet occidit Lotharius vix absoluto altero contra Rogerium bello , cum inde Germaniam repeteret

III Non is mihi est animus , ut pro legitimo ha

hendum esse diploma , velim , quod neque mente , neque oculis tradiari Potest Id vero amrmo, argumenta illa nullius esse momenti Aberat Lotharius, quo tempore Pisani Amalphiam diripiebant. Ergo falsum diploma . Quis non misereatur ita ratiocinantium t Quis non rideat ita disputante. Si actum, si datum diploma Amalphiae fuisse a Lothario dicatur, cum Pisani Amal iam diripiebant, forte argumentum . At quis tuis Ddicibus historiae Pisanae nunciavit, diploma , quod non viderint , actum , datum

Hre alphiae dici Non id Plotius Taurellio, non Taurellius vulgo dixit , locum diplomatis mal-phiam fuisse , Si de re Amalphitana non alibi uam Amalphiae agi , dari diplomata a Principe pomini, jam falsa pleraque Imperatorum , pleraque Pontificum , pleraque diplomata Principum , Populorum sunt enim pleraque ab iis acta, dataque procul a re quae in diploma veniebat, procul ab iis, quibus diplomata data sunt , quorum plerique per nunci , procuratores , epistolas diplomata impetraverunt Iani erit Pontificibus, Imperatoribus Perpetitus motus, neque duobus , aut tribus diebus poterunt uno in loco consuere , ut praesentes de rebus praesentibus diplomata edere possent , quae Brenc mannus , quae Asten

sc qnae Grandius Probent, excipiant , vera esse,