장음표시 사용
71쪽
quaestum, reverentiam, salutent, sapientiam, sedulitatem, silentium, solicitudi-
nem, vires, vitam, voluptatem c.
Tertit, praestare est praeficere aliquem ut Ciceroni, in epimia I ad L. Fratrem praestare nibus, id et i procere. Quarto, praestare est adducere vel sisterealiquem, ut apud Plautum in Mossessona pr stareante aedes. Quae tamen duae significationes paulo sunt rariores. Sequentes autem significationes sunt ii Iureulitatissimae. Vt Quint , cum dicunt ICti. praestare legata tot rit. g. delegat. pras. Item in hac Re uia. Rem legatam haeres eo loco praestare debet, in quo a testatore est relicta. l. o8. serpus legatus inpr. 1 de legatis . Praestare id est dare, ut exponitur ni. 8. quod loeatur. V. de Iudiciis sic legatorum praestatione id est solutione dicitur haeres onerari a testatore, in l. 98. plures gradus. I delegatis. 3. sic praestare iidei commilium. Dicitur in . o. 1 de Iudiciis. Sic praestare pecuniam 'ibertatem, dicitur in ead. i. io8. . penult. praestate usuras in . i. g. .ss. de usuru id est lotaere. vel pendere, quo verbo etiam ibid. utitur Papinianus d. l. I. Sexto dicunt Cti praestare alteri sitas actiones adversus alterum ut in . . OM MO: racia garita. I delegat. i. ignificare volentes cessionem actionis. Similiterus Apatur verbum in l. 6. licet Luttim. 1 Nautae alipolabul. in . . st . depositi. - 4 si ea es.s dea l. quod alias apud eosdem est, exhibere, mandare,tranS- ferre Mustatius cedere actiones. Haec enim omnia idem valent ut docet a versus Accursum Giphanius ad i. i. C. de oblig. e
Septima significatio huius loci est propria praesare enim idem hic valet, quod in quid recipere tuendum, vel etiam cogi aliquid luere, seu resarcire, ea erita damn im ex ea re datum, vel exortum. Germani dicunt gilt fur et sta eunti Cti. praestare dolum,culpam latam,tevem aevissimam : praestare di- entia in casum, per L d uesime in b.l nos a de in l. s. nunc videndumst . commodat sub etiam Verbo. i te usus est Vlpianus. ωm l. G8 siservus. . . cum cym tibi legatum. glablat T. Item in l. i. Ceseposui, in i M. Aprocuratore C. Mandati sic Cicero
vi hiemi . Et lib. s. ad Petrum. Nihil esse sapientis praestare praeter culpam, a. of h Lbamis, inquit, cluidquidfuisset inco h sibi et ne declarasset praestari debere de pr=Murana, Perι ulum Iudici prae-is h.esubbliearit. Hue pertinet inagnopere locus insignis lib. 3. deo f
iis , bu impiis Venditu, conductis locatis, quibis ita societas contιnetur.
72쪽
s CuNRAO RIT TERs Hus. COMMENT.itori fain omnis excluditur. Ouod enim scire debuit desanitate, defuga, defurth, pr tur edicto Edilium,ac paulo alite eod. libro Iudex, inquit, ita pronuncia Pit cum in renundando, rem eam cis icto non pronuntiavisset, emptor damnum praesari, portere Et inferius, Ius Cra1sus urgebat, quod vitium renitor non dixisset, sciens id oportere praestari. Quae Oinia lamite faciunt ad illustrandum Iuris nostri titulum de AEdititio edicts videatur maxime .a7. Out 'fugitivus 3. Hi cum a seqa.s .izotii. Neque minus illustris est locus apud eandem Ciceronem jo cis ad Trebat, qui simul v. de conducit ad I Ctorum aurasprudentiae amplificandam dionita
se prudentia. am multum 2 adhibentur in consilio, 2 patronis diligen&sus ad eorum prudentiam confugientibus, basia ministrant. In omnibus ii Iud citi in quibus Ex i DE BONA I additum plurimus earum usus se ubi veri, etiam VT inprimi que in arbitra re uxor in quo e Quo qui u Mε ius parati esse debent. Isii enim dolum malui;
dem bonam isti .cq n bourem, si qm socium socio, quid eum sut ne otia aliena cura s t cura ea negotia Dissem, quid eum qui manda set, eumve GH mandatum esset, alterum altera praestare opor teret qaid virum uxori, qluid uxorem viro tradiderunt Et haec de verbo praesare cui ut dixi imus aliquando aequi pollet hi is ut culpa exhibetur l. s. f. nunc videndum V commodat , qui pollent etiam istae formulae in contractum venit dolus vel culpa, vel diligentia vel custodia item contractus recipit doliuri, cui Dam, diligentia inci non recipit casum Posteriore modo de in hac ipsa L nostra Vlpianus non semel loquitur: priore modo cum apbi, tu in in . l. s.ss commodati Praeterea idem alias quoque dici solet, lene, ahq et de dolo, de culpa, de casu item de eo quanti vel quatenus interest comparandas C. Mandati Deiatque idem valet aliquando condemnnadis G de dolo, vel de culpa, ut apiid Modestinum lib. a. die rentiarum relatoi togae
div cum LL Rθw.rnis tit ita de deposito. si ς UuVt igitur tar adem concludamus, praestare dolumve ulpavi, non est, uti moeritior aliquis sertasse putet, committere dolum, vel culpam so fori
alteri damnum dolo vel culpa datum. Si qui sie ustam. , ,
ΡROTHEORIAE CAPUT OCT AVUM. DE COMMENDATORIBVS VIVS LEGIS.
Vcusque suprunt septem capita roteuomenorum in orisn
utilium non mod anel sthi hosti etiam ad alia Iuris Civilis&ianorum aucto uri b:
73쪽
atque intentione hujus legis,&aliis locis consimilibus. Tertio, de contractibus iii genere. Quarto de iis quae veniunt in contractibus vel non veniunt: in specie, de dolo. Quinth, de culpa Sexto de casu fortuito. Septim de verbo PH stare, quam vim hoc loco illii habeat. His postremo etiam Octavum caput addi potest , nempe de celebrioribus interpretibus qui ad hanc legem sunt commentati. Eorum alii ad totum it de Reguli Iur scripserunt ut Bulgarus, Placentinus, Ihilip Decius, Maynerius Ioan Ferrarius Montanus , Hieron Cagnotus Pet. Faber, Iacobus Ravardus , is utriusque doctor Cujacius, Christoph. Sturcius, Philip Matthaeus. Alii vero ad hanc untaxat legem vel paucas praeterea alias,
commentati sunt ut soannes, Igneus, Hugo,Cynus,Campanus, Anton. Contius,
qui Cujacii collega doctissimus fuit, Epitaphio letoque versu glorioso ab ipso or
Hicjacet aeternis et Zuru Contiu annis. Henrictus Bocerus, amicus noster, Huberti Giphanius, ct Marc. Ant. Deirio qui quidem gloriatur a nemine ante se hanc legem satis idonee sutile explicatam, se vero novam interpretandi methodum illi adhibuisse in quo satis ac abunde egerit, nihil alienum faciens a more gentis suae. Est enim Hispanus. Illud tamen ingenue quod fatetur, quibus fuerit adjutus, nempe in Methodo a Ioach. Hop- per Fritio , qui interpretationem quintuplicem mistoricam, Etymologicam, Pragmaticam, Analogiciam, Io rei senis in rebus autem ipsis ab aliis commem
74쪽
CAPUT PRIMUM. Commens Legis hujuspartitionem.
Et NcEΡs, a prolegomenis, qtiae majoris evidentiae, A plenioris intellectus causa praemisimus, ad rem ipsam, id est ad specialem legis nost ire interpretationem accedendum est. Initio autem ad memoriam nobis revocare debemus quadrimembrem partitionem
hujus legis, quum supra tradidi sub a. cap. prolegome-um. Nam Primum docetur hic quid ex natura cujusque contractus in illum veniat, quida contrahentibus sibi navicem sit praestandum ubi inquam dolus tantum praestetur, di quae sub hoc in contractibus semper comprehenditur lata culpa ubi praesere supra dolum 'atam culpam, simul etiam levis culpa, qtra di absolute culli, dicitur praestanda veniat denique ubi praeter dolum ac latam S levem culpam insuper etiam diligentia iis levissima culpa praestetur. Secim d traditur Exceptio Extra quam si quid pacto incontinerit adjecto fuerit de consueta Mordinaria sive regulari naturaalicujus contractus forte immutatum quod fit vel detrahendo vel adjiciendo quidpiam, ut suo loco trista explicabitur. Terti,subjicitur exceptio hujus exceptionis, sive quas replicatio quaedam Nisi pactum fue rit injustum, &mutile ut declaratur, quaenam pacta sint inutilia&iniusta,sive, Iure bonisque moribus exorbitantii improbata Qt iacto ultim b, asseruntur casus fortuiti, quia nemine in ullo bona fidei contractu sive negotio praestandi sint regulariter nisi sorte aliud quid accesserit: puta qubd quis pacto in se receperit periculum silve casum vel udd culpa aliqua ipsius intervenerit, ex qua deinde easu, interitus rei fuerit secutua quam interpretes vocant culpam ad cassum
Ahi tantum tres hujusJegis partes constituunt nempe ut secunda incipiat ibi, sed tacita c. Tertia ibi animalium ver casus c. Quam partitionem etiam Docti sis Contius retinet. Sed non erm praetereunda etiam illa pars de pactis inutilibus, quae est in vers excepto eo ac Proptere elrio secundam partem subdivi di in duas alias videlicet in regulam de pactis eorumque effectu in immutandi contractibus; ita regulaeexceptiqnem. Quod eddem fere cum nostra nartiti rine recidit: extrinuam qu bd ICtus de pactis non tam ut regulam ei
ptionem a regula affert quod satis indicant particulae s quae sunt of eeptionis ut docui ad xu. Excepc. in Instit. Non nego tamen, posse unam ean demque
75쪽
AD L. XXIII. DE Rrc. Iun. demque sententiam diverso respectu dici nunc Regulam,nunc Exceptionem. Dicam, si potero,etiam planitis,quid hae lege agatur Tota haec lex absolvitur Qitatuor principalibus A latioribus propositionibus. Prima haec est Contractuum alii ex tura sua sive regulariter dolum tantum recipiunt sub quo etiam latam culpana semper intelligimus hi quidem sunt paucissimi. Alii dolum culpam si obest dolum, latam clevem culpam, qui quidem sunt pliues atri denique etiam diligetitiam'. e. prae ter dolum S latam ac levem culpam etiam leviusimam qui sunt item pauciores. Secunda propositio principalis est ista Paci is, vel detrahentibus vel adiicientibus , aliquid potest de natura regula contractuum immutari: quod pacto inter contrahentes placuerit, hoc servandum atque cultodiendum est cum de legem contractui Tertia propositio haec est Pacta inlusta&inutilia noni intria contractibus servanda neque Ha formant contractus vel actionem pariunt, vel exceptionem : .g. quibus doliis remitti; ut ii ecum quis paciscitur ne de dolo futuro secum agatur. tarta est propositio: Caius fortuiti, seu fatales, atqtae improvis, in nullo bonae fide judicio praestandi sunt: Q iorum quidem exempla aliquot hic recensentur. Sunt praeterea plii res specla les propolitiones in b.t involutori quae lubprima comprehenduntur. De his inti, separatim agetur.
De Prima Panes in legis. Io Δ, iis igitur primo : quid um quisque contracti recipiat ex na- iura sua: sie enim eleganter supplent Harmeno pubis , Contius, ouod absolute dixerat Vlpianus, Contractus quidam recipuint. e quid
est obli status, altera praestare debeat regulariter ibi pauca
praemonuero ; tu prirn b, i omen contractus hic inc idere etiam quasi ontractus ut perspicuum est, ex tutela Mnegotiorum gestione inter exempla hic allatis notum est enim hos ite quasi contractus f. i. tutores Institui de obligat. oua uasii ex contr. n. c. Deinde contractus quasi contractus hic numeratos, siVe ctiones inde ortas, omnes elle botra fidei io etiam satis indicat Vlpiarius illis verbis λ, enim bonae de Iudicio contrarium est idemqties Antola Coiit tu bis tervem l . l. admonet Tertiit, non omnes etiam bona fidei contiactus hie enumeratoselse. Sunt em milii res tiam hi duodecim qui hic recensentur ut videre licet in . Actionum. Uit de sci. mittitur quippe M latio quae tamen etiam est coluractus, non mitriis quam pignoris datio; inuidem est coturae iis bonae lides iit doctis .et linit. tit. Institui. de empsione 2 ven it videatur Cod.
ctar, his localitiis, de tit Cod 'rector pro rarita re ad eam pertinenses mitis de te ivtur1h.u mittitur quoque peran rati , quae est coii tractus , emptioni uvenditioni. I. item pretium Q dircys chola auctor. Insitu empto vendit. l. i. digest. de contrahenda empl. . .' de reriim permulcti. s. Natu-
2 ivia fiction. de in . f. scimurn in verbis et atomponitur. Institui.
76쪽
de actioni Omittitur denique divortium tametsi hoc potius est distractus matrimonii qu in contractus, ut rectissime admonet Ant. Contius. Verum ut maxit ite illi contractus, fortasse alii quoque, hic sint omisit tamen sciendum est, exempla non restringere regulam,sed illustrare.Nam neq; omnes eastis brtuit hic afferuntur in vers ammajiunt. Sed sunt multo plures, ut supra demonstravimus. Priusquam autem enunciationes aliquot speciali ore ex hac lege colligamus, exemplo Antonii Contii, quiverissime&doctissime monuit, Sicut tot sunt stipulationes quot sunt res sic etiam tot esse hic simplices nunciationes quot sunt res. illud meminisse debemus, posse etiam altius alcendi, ut generalem regulam ita quam brevisam e concipiamus quadri partito In omni contractu dolum praestandum este: ne praestetur, de pacto quidem esse polle In nullo contractucasum fortuitum in quibusdam culpam praestari debere, scilicet levem an aliis insuper etiam diligentiam, id est culpam levisia mam Ratio de primas cte, cur inquam dolus ubique sit praestandus, ac ne remitti quidem in futurum possit, haec est quia dolus est plane voluntaria malitiae, ad delinquendum impellit proindeque non debet tolerari, neque impunitus esse. me altera parte, id est, cur casus fortuitus in nullo contractu praestetur, ratio est quia hic plane praeter voluntatem&invitis accidit nec est in potestate hominis eum evitare, ut supra docili
ideoque est merit, extra poenam. Deniq; de culpa, curvi illa in quibusdam praestetur contractibus, ratio est quia haec est voluntaria sive quia eam declinare, eaq; vacare, non est supra hominis vires Cur autem in quibusdam susticiat praestare dolum, in aliis levem culpam, in aliis hoc amplius etiam levitiam culpa praestanda sit ratio redditur ab Vlpiano in .s. 3. ta nunc videndum est . conmiodat Scin l. I 8. Siservus*. cum qui .ss. de legat. I. qtiae es lax Asticani, de qua de videatur intractatus ad Astic sed haec omnia melius intelligentur infra in progresti explicationis Ad hunc locum pertinet praeclara illa disputatio Aristotelis,init. lib. 3. Ethic. quae magnum lumen afferre potest, tam huic nostrae tractationi quam universo Iuri civili actionibus humanis, quarum ibi principia traduntur de iis scilicet, . qua sponte vel invite facta sunt. Sed iam dictis nonnulla obstare videntur quae breviter diluemus. Nam .ei quod diximus, dolum in quolibet contraditi praestandum esse: hoc est, ab omnibus contractibus dolum malum abesse atque exulare oportere; sive contractus
aliquis sit bonae fidei, sive sit stricti Iuris cum hoc tamen discrimine ut bonae fidei
contractus, cui dolus causiam dedit, ipso Iure sit nullus stricti autem Iuris contra Otus valeat quidem mero jure sed tamen ope exceptionis doli corrigatur ut explicantur in l. 7. Et elegantur. 3 enim .ss. de dolo malo dcin l. 36.si quis cum aliter. si everb. obl. videantur H .sta. spimi.w.in f .de .conlah. empl. . in contractibus C. quib. ex causis in Mores. Lq. Bonam dem C. de Obl. 9 ad .l. D. Bona des f. de positi. l. 0. imandata. 3. Paulussi Mandati. L .fdolo. C.de rescind. vend.LI6. In causas. I. V. de ni
norib. Et ergo obstare videtur, quod hac ipsa leg. nostra ab Vlpiano dicitur contra ctus quidam dolum malum recipiunt. Hinc enim ita quis arsumentabitur si ui DAM tantum recipiunt dolum malum, ergo non in omnibus contractibiis dolus
est praestandus. Resp.Non hoc vult Vlpianus,quasi quidam sint contractus,in quibus
77쪽
An L. XXIII. DE sc Iu R. sibus dolus malus non praestetur, sed impune possit committi Hoc enim falsum
absurdum esset, plurimisque aliis locis, quorum praecipuos modo adduxi, manifeste repugnaret. Non igitur talem facit antia i tetit IC Alii contractu recipiunt do-lhun; alii recipiunt i .e aliqui iunt contractus in quibus dolus praestatur,aliqui in quibus non praestatur Sed Lee potius eius mens est, ut ex toto contextu apnparet, quod discrimen facit inter contractus bono fidei eorumque nonnullos elle ait Hiquibus tantu,n dolus proetur in sub eo comprehensa vel subintellecta lata culpa, qua reprehendat dolum, prope dolum&instar doli est nonnullos vero elle in
quibus praeter dollam prae leti retio culpa,videlicet levis Deniq; nonniillos, in quibus etiam di Ceixtra ae. levilesima culpa veniat praestanda.Non quasi dolus in secundo&tertione re non debeat praestari immo vero maxime ut his etiam dolus
praestandus veniit semper eium hoc pro certo tenendum est a quocunque id quod plus est,exigitur,ab eodem multd magis id etiam exigi quod minus est cum in eo quod plus est semper insit in iis, ut ait Pauliis in I. Di mpi .mf. h. tit. v. g. plus it praestare dili rentiam , seu levissimam culpam , quam levem ergo qui tenetur de culpa levi ima idem multo magis etiam de levi culpa tenetur item plus est pi sitae levem culpam, quam latam culpam ergo qui de levi culpa tenetur idem multomaeis pia stare debebit, siquid perlatam talpam seu magnam negligentiam dederit damni. Deniq; minus est levitis teneri de dolo tantum, quam etiam de culpa ergo qui tenetur de culpa, idem etiam, is ut id quidem magis , tenebitur, si dolo quidadmiserit. Haec autem omnia non convertinatur. Neq; enim ubicunque dolus prae stari debet,ibi eciam culpa aut diligentia praestanda venit. Et haec de priori obiectione. i Seo uitur paulo ravior altera. Nam quod diximus, in omni biis contractibiis dolum pice standum eise, huic obstare videtur. l. i6.In causae. 3.pen f de moribus I. arcitem si pretio.*.ult locut Priore loco ait Vlpianus Micti sui auctorem laudat Pomponium in pretio emptionis venditionis naturaliter licere contrahentibus se circumvenire. In altera lege ait Paulus,' in emendo vendendoque,&iii locationibus quoques conductionibus naturaliter concellum esse invicem se circumscribere. Permisisa igitur in contractibus circumventiones circumscriptione permissius intelligi debet dolus. Nam circumscriptum vel circumventumelle nihil aliud est quam deceptum esse dolo malo,quibus verbis saepe utuntii IC.
cum de dolo ac deceptione loquuntur imitat, etiam Cicero cum lib. . e ciis, ait, circumscriptionem adolescentum vindicatam esse lege Laetoria dctu orationetro Cluentio m Quu . o omnis ab stain, omnes an dia circumscriptionesti adole
scentium .iscerenturoc. Sic nurisconsulis ut in lag. ., Π verbis ut quis cocumveniatur in V. I. in verbissi quo pupidus circumscripti in leg I, in pri
j,b sminor consilio erra circumscriptae Sisocos in hoc ipso ut venderet, Arct -
vi II iis Q. Titem excidit in verbis scire enim debet Actor in ua re circum-
in Q. 18. arbitrio.f. dolo in verbis. lex circum cribatur de dolo malo. ex circumscribatur hoc est, ne quid in fraudem legis fiat retentis quidem ver-- violata sententia, vi alibi dicitur. leg 19.
78쪽
circumveni vii Paulus utitur,4 in I. o. stamenim legi fit. F. de L Qtio modo etiam circumscribi Iura legimus apud Lactatutum in Duom dii manst. c. s. Circumscribi etiam Iura caeperi r si quidem ipsi Praesides Legum praemi munerib iis corrupti, re in remunerationem malormia, vel in perniciem ustorumsententias venditabant. Si eo l. 9 se ex au a. . i. in verbis,s totum patrimonium circumscripta in dotem c. l. 6. ucausa.*a .si minor circumscriptus societatem coierit,dcl. 1 Praefecit in verbis vel a rersarii circumventionis. 6ctn l. i. si Iudex circumvento in Pen litione adolescenti. 1. de minoribus. Sic religio Iudicis circumventa lagitati in .s D .Hadrian. D. de re Iudi c. 9 alibi. Sic Paulus tua. 7. .iss de Except. Si quasside u erit pro minoreas annis circumscyrptos id est, decepto per dolum malum. Eodem igitur modo etiam in supra dii duab si videntur accipienda verba circumscribere, Se circumvenire; ut scilicet in illis contine,
tur dolus malus, qui in contractibus probetur. Sed illo modo existimandum est, tantos viros, qui aequitatis ac justitiae alioquin tudiosissimi fuerunt, approbatores, patronos, auctores doli perfidiae extitille quibus potius Ius civile ubiq;
maxime resistit de occurrit quantum potuit argument. Iotmitit. de dolo malo. 2Ilt. st . quae in raudem creditorumfactasunt ut resiluantur, juncho tit. θ i. de revocanuis
his quae instaudem creditorum 2 it.si quid instaudem patroni, in audem in fit. qui ct ex quibus causis manumit non poss. g. Items quis instaud tit Iusti de Ac zonibus, item argumento tit. Quρ quuque Iurasoc destit de alienatione Iudicii mutandicatisfacta. ni locis similibus ut ita minimes credendum aut verisimile tantopere Ius Civile hac in re semetipso dissidere, ut fraudem ac dolum,quem alibi improbat, excludit Gorescindit, duobus illis in locis voluerit probare ac permittere quasi oblitum sui ipsius. Vera autem illorum locorum sententia, quae ex ipsis met earundem legum verbis manifest b colligitur, haec est: his naturaliter liceat concestum sit contrahentibus se circumvenire se invicem circumscribere, non quolibet modo aut qualibet in re sed, ut sunt verba dictarum legum, in Pretio emptionis, venditionis, item in Mercede locationis d conductionis nempe ut quis quod pluris sit, minoris emat, vel conducat contra, quod minoris sit, pluris vela dat vel a ter locet. Haec, inquam, circumventio, haec circumscriptio, contrahentibus est concessa quae tamen non est fraus vel deceptio, vel dolus sed est industria, solertia atque vigilantia, in rebus suis commodis, absque alterius incommodo, 'detrimento augendis amplificandis estque concessa ac licitan .ituraliter, hoc
est Iure Gentium, ut Gothostedus interpretatur Pollium tis etiam naturaliter ac
cipere, pro non repugnante aequitati naturali cum unicuique liceat sua auctere commoda, suam rem bene gerere, sibi vigilare, suam conditionem facerem Itio rem, absq; alterias injuria vel denique natur.iliter interpretari licet, cum Culacio
ad libr. 34. Pauli adidici. de natura horum contractuum emptionis. locationis.
Natura illa est quod pretium rei non est uniusmodi semper certum, quasi in puncto mathematico postum; sed est varium cinstabile, pro tempor uim di versitate, pro regionabus, pro copia, Vel paucitate rerum, deniqtie pro iijus dii necessitate, vel parva, vel magna, Vel nulla sun de est illud vetus Asse caro, se i
79쪽
Ad L. XXII. DE RE G. Iun. Non Emas, quod non opus It ed quod necesse est. Sic in locatione de conductione, quς iisdem penὰ regulis Iuris cum emptione& venditione consistere, eique proxima esse dicitur initio tit instit de locat condut t. l. r. Duocati. mensura mercedis sive locari ei , istis de utilitas rei quae mensura cum variet naultis modis; nihil mirum est, si ipsa quoque mercedis quantitas non ut uniusmodi, sed varia
incontans quoad definiatur laeterminetur certaque fiat conventione contrahent ni m. . Sede, hoc pertinet ad naturam horum contractuum,quod diversum fit votum emptotas tenditori. nec non votum locatoris conductoris sciat de emptore dc vend ore eleganter explicat l. 8. Codic de re sinit vendit quae omnia etiam ad locatorem de conductorem phile lite accommodari possunt. Venditor hoc aliam Oee voto contrahendum accedit, ut quam potest maximo pretio jam dii ne vendat quod quidem ipsi minime vertendum est viti, cum nemo prohibeatur conditionem suam facere meliorem absque alterius iniuria: cum lucta cauial oleant homines contrahere arg. l. rs Actionum. g. I. de obligat. 2 ac . In
Verbis ex o tracta actio ei quoties quis sui lucr causa cum alii contrahit. Iure autem suo qui utitur, s nemini facit iniuriam. Contra , Emptor hoc animo' voto praedicus est, ut cupiat quam minimo rem comparare. Qtram in sententiam multa habet Seneca tulιbb. dei eire maxime lib. s. cap. 38. Terentius eodem alluiit, cum ait in Eunucho; mas quam potes minimo, si parro nou potes, at quanto queas Vt autem ex hac discrepanties diversitate votorum vos vatum uterque con zra laeta iam tandem in unum conveniat, longo saepe tractatu opus est in quo emptor quidem aliquidoster ad licitationem sive indicationem venditoris venditor autem de priore summa quam initio nominaverat,aliquid remittit quas de cendens emptor priori summae aliquid ad ijcit venditor rursum aliquid remittit quousque tandem in unum consentiant, certum ac definitum pretium ut de l. Lbia hunc tractatum eleganter describit& comprobat communis vitae experientia quotidiana, in rerum maxime immobilium iretiosarum emptione &vensitiones nec minus etiam in locatione d conductione rerum. Ad hune ergo modum utrinque delinita quantitate vel pretii vel mercedis, contractus est perfectas,&ita quidem ut amplius ab eo resilire, alteruter non possit invito altero.
Excip:tur duntaxat nimia defraudatio a. e. nisi quis deceptus sit ac Laesus, lira diantidium iusti pietu, ut est comprehensum in illa nobilis ima l. a. Rem majori .ciderescind. xend. Ad quam latissimi extant Doctorum Commentarii, maxime Arii Pinelli Tunc enim potest peticescissio contractus qua petita,est in arbitrio Rei, utrum velit rem restituere, an vero id quod alier abest , usque ad dimidium justi pretii suptere, a. a. Ex quibus omnibus fatis apparet, dictis legibus minim pro bari, vel a Iurisconsuli is admitti dolii in malum in Contractibus. His ita in genere expositis, deinceps ad speciem descendamus, hoc est,uideamus singulis contractibus bonae fidei primum quidem in h. l. enumeratis
deinde etiam de aliis hic praetermissis quid in unoquoque illorum praestandum sit.
80쪽
RE cut est contractu depositi doliun tanti recipit: hoe est , ex natiira depositi est, ut in eo praeter dolii in nihil prae stetur, sub dolo autem etiam lata culpa in contractibus venit c compreheliditur, ut e supra admonui, sive depositarius, hoc est, is apud quem res ahqua deponitur, ex eo solo tenetur, si quid dolo
commiserit. Extat haec Regula non solum ite, sed etiam in I. f. si ut certo. . nunc videndumss. supra commodati de is l. i. . 8.1 resimenta C ,. ult. β. Fositi. dc in l. i. Cod eod. it. Jcl. i. g. Is quoi diges de obligationibus 2 actioniblis. L . praetcrea In . qui b. Od. re contrab. obligat, songruit etiam Modestinus, qui ad hunc modum scribit infragmenti ex libr. r. Disserentiarura in libello, qui inscribitur LEX DE , Qui depositi conpentimi , de dolo, non etiam de culpa condemnandus est. Intellige de culpa levi, ut supra dies um. Nam de lata culpa certe tenetur. l. r. Quod erra si Depositi. δ d. l. i. C. eod. dc d. . Is quoque in n. Insitot quib. mod re contra b oblig. Ratio autem hujus regulae redditur illa: Quia in deposito nulla versatur utilitas eius apud quem deponitur sed illius duntaxat qui rem apud alterum deponit, L ipsius fidei committit, atque commendat Unde etiam commendatum interdum usurpatur pio deposit, ut i l. 6. Is penes quem dol. 9. Cum hereditas C. Deposti. Nam nihil aliud est quam deponere, ut ait Vlpianus in l. i8c devcrb. σου. Sed interdum reperias commendatum depravari a librariis, perperam mutari incommodatum quae duo plurimum differunt Nam commodatum fit conceditur ad usum unde etiam si e utendum datum solet appellari sed commendatum, id est, depositum non debet in suos usus convertere is, cui res commendata, sive ap ad quem deposita est. Exemplii in talis depravationis sive permutationis, seminitin extat in .stagmento Modestini, quod ibi etiam annotavit Petrus Pithaeus. Et aliud est in t ult. C. commodati, quodecia in observavit Cujacius. Nam pro eo uti odvulgo legitur praetextu debit restitutio commodat non probabiliter recusatur corrigendum moneri rest tutio commendati ut haec sit sententia , Repetenti restitutionem depositi non posse oblici compensationem . . pe et C. Depositi, wLil prope sinem. Que compensat. Atque ita potivis subiit depositi, ea lex futile ponenda, uuam sub tit commodat a quo putat Cujacius eam eis alienam de fugitivam. Tametsi non ignorem Ioan Oidonii Orpium clast actione is defendere, ut ratam lectionem quam ita accipit quas loquatur de alio debito non pertinente ad rem eo mmodatam. Sed haec obiter, nec tamen ut puto inutiliter, de verbo commendandi insignificatione depositi. Nunc ad rationem Regulae revertamur. Ea extat in des F.
commod.&m . IO8.sseruiu legaltu. 3. Cum quid. . de legat. i. apud Modest iu die lib. r. si. Ex quibus locis sumitur haec qua etiam generalior est , re uia an dii cunq; coattactu bonae fidei, unius contrahentium solius commodum versatur, in