장음표시 사용
51쪽
Rar seam iis mini ad Guni A M. Moe enim erat alterum ex supra propositis, quae in contractibus praestentur. h. Initio notanda est varia Sic Nipi A Tio VOCABULI. Nam Culpa nonnunquam generaliter&latissim usurpatur etiam de isto, ' quovis male licio ut cum Horatius ait:
Item cum Cicero scribiti. ecb Dis, Cavendum esse, ne major poena qu in culpa fit. Idemque in epi ulu Sapientis elle nillil praestare praeter culpam. Sic vacare culpa maximum solatium esse dicitur. Sic Catullus:
Tantum tibi gaudium in omni Culpa en, in quacuns es aliquid celer .
Altera notione Culpa in specie sumitur; ita ut distinguatur a dolo, maleficio, eique opponat ir quod in hae lege nostra fit, plerisque locis uris nostri, ubi culpae nomen reperitur. Ex quibus apparet, priorem illam significationem huc non pertineres sed tantum posteriorem J specialem qua culpa denotat
ouandam negligentiam,socordiam, deiidiam, segnitiem, imprudentiam, in conlide tantiam,inertiam,ineptiam, rusticitatem,simplicitatem, ignorantiam, atq; amoeritiam. His enim vocabulis omnibus sepe prona cuξ utuntur a Cti 'mi p. vid. l. 136. Magna j de vel b. Cmf. ibi Da.f. r. terea In ibus mod re ontrab.juncta . . apud quem V de ob C. ct i iis lib. l. r. lotam scio. 1 prosocio. i. Istator. cum, eq.st de ustectu tutorib. cum si lib. Diri Ni ix autem potest culpa qu id ire laesio quaedam rebus alienis illata perne ioentiam de imprudentiam, vel ficiendo quid vel omittendo, quae quidem laesio potulit et humaimus caveri atque evitari. Evolvamus paululum hane descii otionem. In ea primum progenere posita est silo Nisi enim haec ieeut fusii non facile culpa in considerationem venit ne is quidquam praestare quis co-oitu uim vis alioqui negligentissimus&imprudentissiimus sit. Tritum enimost illud Vlpiani verba cum effectu accipienda esse l. i. ,. r. haec autem verba digest.
odio qui juri in alium at t. pen, docere. qu qui inius vocabitur νι Vnde nee dolus fraus consideratur, nisi laesio vel captio sequatur. .ss. laudire. . . in .st de pigustrat action. cI.instaudem Institui. Qui ex causis huicie uulti t. cu usimili tu Additur in definitione . per prudentiam z, udouriami ata libus verbis continetur differentia, qua separatur culpa
Ilo Nam in ea sone, quae perdolum insertur, intervenit militia, sive ut T
52쪽
ii, Ci1NRAD RiT TEPsilus C. M MAE N T. clim quis screns a prudens data opera inicitiam con-itionem infert alteri, Idem Terentitis in hoc loco Hecyrae No ne optra, neqis pol culpa evenit priore verbo op γ.t videt tri intellex ille dolii m. Icenim ciet tis elus interi res eum ac
cepit, cum alti operam esse . scientes serimus: π am si noctentes, ins ιentes, improvidi, ' ρrum alterum sceleris Ist, alterum stultitiae. Plautus quoque in Di- dico, imprudentiam conjungit cum culi alis verbis: Oro te mihi ignoscas 'quid imprudens culpa peccavi meo quem locum laudat etiam Ioannes Corrasius, lib. . MisceZjur. cap. I. Sic de Vlpianus inter se opponit in consideranter aliquid facere, id est, per culpam, S dolum, tu . . pen. g. desul tui. Porro dixi Faciendo Vid vel omitten o ut ostenderem , duplicem est culpam , quartim una est polita infaciendo, quod fieri non debebat altera in non aciendo sive negligendo Ec omittendo, quod sectum oportuit quas duas species probat etiam Corrasius d. c. I. n. 9. Giphanius in Comment. de divi one oris. n. 85. Atque ita etiam in partit vibus juru Feudali distinxi inter culpam commisito rura omisitonis libr. Σ. capit. s. Dixi praeterea ; quae so pottiasset humanitus praecaverici ut separarendi culpam a casu fortuito seu vi majore Huic enim humana infirmitas resistere non potest ulloquitur Cajus inl.i. g. Et isse quidem .ss de oblig. aci unde&damnum Diale dieitur ab Vlpiano in . s. i. io vero senectute. f. commodati, de a Calo in I. a. in sine.ss. de periculo ct commodo re vend. Item is divina ab eodem Cajo in L s. iner es. . vis major.=locati. Qua de re infra latius explicabitur loco proprio. Denique addidi Rebiu alienu quia si quis rebus propriis ac suis damnum aliquod intulerit vel acceperit sua negligentia, hoc nomine neq; ipse ab aliis con veniri, nec alios convenire potest. Ipse non tenetur de negligentia in rebus propriis quia licet unicuique in rebus suis esse negligens est. I. In re an laeta. C. au- at. . Ecl. 8 etiam. 3. oluto matrim. ubi negat Pomponuis, culptam exigendam a marito in administratione rerum ipsius quamvis in rebus dotalibiis praestet non solum dolum, sed&culpam. Deindequbd etiam alios hoc nomine convenire non
possit, per se manifestum est cum de nemine nisi de se ipso conqueri possit, cum, iaculpa pastus est damnum. Hoc enim sentire non videtur ut est in Re u Irixis. Praeterea hic notandum .appellatione Rerum hic latissime nos uti, ut not antum bona, sed etiam corpus ac vitam liberi hominis complectantur. certum est enim non bonis tantum nostris, sed etiam corpori laesionem inferri posse , idque non tantum dolo, verum etiam culpa velut si quis imperitus rependi equos aut
anulos, olavrum hommem proterat conchalcet unde is vel graviter assii a turae vulneretur, vel etiam vita priVetur Aliud exemplum est inputat re arborum
qui ramum proiicit ex arbore in praetereuntem, eum l laedit, cum prius non o clam let. Tantum de de inuione culpae. Aliorum definitiones it nimis ob cu ras vel etiam impersectas omittimus ut Petri, qui definiebat culpam, imam
nem ad positione Legis ut refert artolus ad L. quod Nerva num C di est odio siri 'tem ipsius Barioli cui culpa est deviatio ab eo quod bo me t ouod ρὸ rent/am hominu potuit provideri quam ponit ibid. num. 7. Alia quo ue est finitio Ioan ut SCorrabj liii. cap . l. t. q. quod si inprudentia, qua ri, th: i a m
53쪽
A L. XXIII. DE 4 ,. min. alienos vel, ligunt, quo sera oportet, velfaciunt, tibi omitti debet qua definitio non nullium discrepat nostra, quam hactenus examinavimus. Nunc de Divici culpa videamus Vulgo Interpretes secant culpam in quinque species, sectati Barioliam ad Lar. quod Nerva. . Depo siti. Eae species ipsis uini culpanti una, latior, lata, levis levisi a. Potuillent eadem op ra constituere sex species, addita videlicet etiam leviore culpa quam cur omiserint, nulla potest reddi rati. Sed hanc divisionem primus reprehendit V latricus Tasius, quem gravissimum Iurisconsultum vocat Ioannes Corrasius dici capit. I. num. p. asinis inquam in Intellect. nguti altibi itemque Ioannes Oidendor pius proaevi pro n. v cla iam action. Hrenis titul de culpa ubi ait, Ex gradibus hujusmodi non debere constitui diversias species cum majus miniis non multiplicent species argum L A tim diges de instructo vel in rur: leg. iii i cui g. quemadmodum servit amittati t. Eosque Giphanius sequitur, tametsi idendori tum non alleget in dic commentar de divi on. ur num. s. Marcus Antoni ISDetrio adi .l. distiuguit inter oecio uti gradus. Ac Species qui cem facit duas nempe culpam latam de levem cieri imam , quae plerisque additur tertia, ei jcit ex eadem ratione, quam paulo ante adduxi ex idendor pio : quia
magis c inus non constituunt divertas species sed tantum quantitate d. qualitate distinguant subjectum ut etiam loquitur Corrasius Andrei capit. λ ni er. s. Deinde gradus culpa facit tres semimum, medium, Gonium. Summum vocat Litam culpam medium levem infimum levi mum quarum prima proxime accedat ad dolum altera vere proprie sit culpa tercia parum dii et a casa fortuito. Idemque levis culpa rursum tres gradus constituendos arbitratur 'ummum, medium, di infimum qua de re plane est singularis suus Etsi autem Giphanius quoque nu ner. 5. :ct commea .rr. inguit gradu culpae ste ciebas
eiusdem tamen longe aliter cilio consilio hoc facit. Nam ecies Giphanius
facit tres primo negligentiam argum L so insta h.tit. Secund imprudentiam. arg. L; o. g. in hac. L eq. J. a L. Aqtialiam Tertio imperitiam arg. l. 8 dici tis. Et has tres species deinde putat revocari polle ad duas, quarum una sit in faciendo, a era in notis aciendo sive omittendo. Grassus autem ipse quo que cum Za-
si . , Corrasio&Deirio facit tres summum, in quo resistit lata culpa med:um, in quo levis infimum, in quo levissima Latam vero culpa metasius, de hunc Doctorem suum secutus Myniingerus in comment. Uitat ad titul desul'. tutor. subdistinguit inlatam culpam ignaviae,&eam quae est ver uitae. Quod acriter reprehendit Corras usi risceli lib. . cap. i. Nam cum versutia nihil aliud si,quanimalitia, sive dolus hic autem proprie differata culpa, etiam lata l. .ss. ad L. Coi
x et de cartis, i similib. ut insta dicam plenius maius estum est, latam culpana non recte sic dividi in ignaviam versutiam Libi enim versutia adest, ibi dolus verus intervenit, fraus, non autem lata culpa Fateor equidem in contractibus latam culpam comprehendi sub appellatione doli; dc ubicunque dolus tantum venire vel praestari dicitur, ibi etiam latam culpam pr. aestandam elle: .g. in
deposito, ut in hac i. nostra reis doli, uncta l. so. sne dolo A. depoti. d. i.C. cc .
54쪽
eum similibus locis item in precario, ut h.I. nostra juncta l. 8. V situm e P. . Eum: quo j iiij .1 deprecario. Attamen hinc non sequitur, latam culpam proprie ac vere esse dolum, aut versutiam, aut malitiam ac se audem sed sunt manent haec distincta re ipsa arg. I.i .f. de dolo malo ubi cum definitur dolus, nullo tamen verbo fit mentiolatiae culpae quod procul dubio non neglexisset Iurisconsultus, siqua citi palata esset versutia, sive dolus. Corrasius etiam hoc argumento utitur quia culpa lata semper numero singulari, cnu tuam plurali reperiatur Existim at tamen i phanius, sententiae Zas patrocinari poste quod ait Celsus ini quod Nerva. . . depositi Fraude non carere eum, qui latam culpam committit, id est, non non ad eum modum diligens est in re deposita quo in rebus suis item eas leges, qui b. lata culpa dolo proxima, immo δ dolus esse dicitur, quales leges aliquot ni ferius adducam. Denique id quod vulgo dicunt latam culpam est dolum praesumptum quam sententiam ne Corrasius quidem improbat dici cap. I. cta . .
Sed videamus ordine de tribus istis culpis, quas etiam constituit Ioan Schnei
in liram, levi, levi sima sive hos gradus este seu species dicamus. Nam ad usum id praxim parum interesse puto quamvis non negem quo adicientiam artis elegantiam aliquid referre, hoc an illo vocabulo appelles, Etsi autem aestimatio singularum culparum committenda est arbitrio judicis nec certis definitionibus ad regulis illa secile comprehendi aut explicari positant: δ secundum qualitatem uniuscujusque facti ac personae, censendo magis quam disputando percipiuntur: ut duo magni ICti fatentur, Corrasius Gidendorpius, S post eos Iacob. Menochius de arbitriuIudic quae . ct causis tibi casulo. Im, Vlpianus diserte idem
scripsit in . s. semper. 3 culpam.ss. quod ri aut clam tamen exemplo aliorum in Gmandi judicii causa breviter tradendae videntur singularum descriptiones, exemplorum appositione illustrandae. .
Primum de Voc ΑButo, aequi pollentibus, admonendi sumus hunc supremum culpae gradum, sive hanc primam speciem in jure variis nominibus appellari. Dicitur enim nunc iapa latior, nunegravior, Comparativo scilicet utrobique usurpato loco positivi quod etiam Aecursius rectissime animadvertit ingloss. a.l.
quod Nerra Ad quam figuram illud est dictum apud Virgilium lib. i. neidos,
Tristior o lachrynus oculos issus nitentcs. item Catullus senes severiores, homines renusiores, beati9res , dc Martialis vitam beatiorem alii alias excenta ejus modi dixerunt quod i Q uintilianus observavit, de Corrasius, aliique. Nunc magna de summa negligentia nunclara H dissoluta negligentia nunc nimia, nunc mam festi nunc rem toris negligentia ritim nunc dissoluta ignoratio nun ignorantia, quae in supinum hominem cadit item Plpa dolo proxima videatur h. l. r.
55쪽
3us in prg. mandat a. r. . haec actio. f. t mensor agim i d. dixer.oside Minidi .rer, ait Civit.perim. l.7. puberibu 9 Hi desu pectu moribus. l.7a r. Comperet. .de-κ minis. rvt. .s s. cuinsex mor e .st de aedilit edicto. l. r. C. Zrbitrint raten. l. s. C. de pertinia testorum. l. s. Et consensurii de contrah. empl. l. 67. vim , culpa. de legatis primo. I. l. i. g. Non il asst .su qui te amento liber c. De ocabulis tantum. Sequitur Dgri Ni Tro , vel potius deleriptio latae culpae quae exta. P.M3.12 e 426. D. de ei b. In sirini potest talis Otii bulpa si nimia negligentia, boce in otirnte uere, quod omnes intelligunt. . Omnes cum piata fatis accipiendum, sive civiliteri; qui scilicet sana mentis uini quique sensu communi sunt praedur ne quis haec sorte calumnietur, uti ctiam infantes, fatuo, dementes, qui quod vident, ignorant, ut alibi dicitur, putet complehendendos Ain sic describunt quod itD o sine malignitate quadam alteriissatast potius per ignorantiam , quam per mali trahu verunta neu de o crassa supina ade reprehen bilis Dicusa, ut sic dum sensum communem excusari non positi si quos licet et miserat, quod ρη tu missuras ea .it vel fecerit, quod nemo anu era acturus. Bariolus ad dict. io in Ouod Neri a se deseribit, quddit deviatio circumstecta seu in provida ab ea dilι Antia, quam communiter homines adhibeut, quisunt ejusdem conditionu proesi s. Exempla sunt ut si quis ignoret id, quod loco publico est alii xum live proicr
ptum, aut voce praeconis Proclamatum, ut omnibus innotesceret ita illa civitate
ut regione l. n. se is pupissus f. proscribere digest de insitoria actione. Item, iquid aliud ignoret, quod tota vicinia sciat, vel omnes qui eiusdem siria ova s. l. in I. ultim. diges. de decretis ab ord. faciendi , ct argMnent. l. 9. Regula
risiis O faltaris orantia. Item siquis non mortifer vulnerato medicum ad i eat euratidictus a, vel natum imperitumque adhibeat. 3
ut di est ad i. Aqui Laeuod nolit. g. Culpam omnem. aediliti edicto. Item si commodatarius rem sibi commodatam relinquat in aedibus, ct abeat aperta laua V oi o industodita; quam alius furto surripiat quo exemplo utitur Ioannes Schiis uvinus d. pr. Uit. Quib. mod re contrab. Obl. n.38. Sic lata culpa est, ditis on adeundem modiim in rebus alterais sibi commisiis suerit iligens quoi oroortis. Non enim potest quis salva fide minorem diligentiam rebus alienis
tu suis adhibere. Quare latam eiilpam committit, qui cum silas res servaret, a-
re sitit, cum posset etiam illas facili negotio Meaden opeia conse vare. ita rua. D pistiti. sinetaeimplum uri h esit na em gubernatore destiuitam l. s. Item quaeriture magi er si quis id noraverit, vinum in vale corrumpi nisi vas subinde replea-
silentur ut salem liquescere, si compluatur, vel in aquam submergatiir.
56쪽
o CuNRADi si TTΤns Mus . COMMENT. omni biis nota.&C Sed infinita pene sunt exempla latae culpae, quae in quotidiana. vita tibinde occurrunt, ab uno quoque facile observantur. Omissis itaque phuibus exemplis, id potius videamus, quatenus verum sit, qudd culpa ta dis itur dolus esse, Suis dolo comprehendi , sive in doti crimen cadere. luam ut in multis legibus ex iis quas supra recensui,videre licet lata culpa dicitur, Dune dolum repraese/rore, nunc dolo comparari, inc dolo proxima, in prope dolunt esse immo aliquando etiam csse dolus. Et si enim alio fit species separata de invicem non priaedicantur propri loquendo neque recte dicitur v. g. bos est talpa vel commodatum est locatio, dcc tamen non male hic a ICtis lata culpa dicitur dolus elle quia scilicet eosdem cum dolo effectus in jure habet vel etiam
quia is, in quo tam magna deprehenditur negligentia, tit non intelligat, neque curet, quod omnes homines intelligunt, aut cinant, prae simitur etiam dolo non carere, venia dolo vile, vel dolose versari atque agere Ex quo Interpretes suum Iam proum rum fabricarunt, qui opponunt dolum main ut fili radixi, cum de dolo agerem. Sed non per omnia verum est, latam culpamelle dolum,uel subdoli appellatione tacite contineri, eosdemque Iuris effectus habere. Nam in veris delictis,&eta miliabus lata culpa non aequiparatur dolo ut videre est in I. I. in Ie et aul. Corin. les artis.l. i.l. s. - . deservo corruptia. furti actione cum autem. f. Exc itur . de ea. d. Vbicunq; enim agitur de poena corpori infli enda idemque elle obitat etiam in infimia irroganda ibi necesila est ut dolus arus Ditervenerit , neque sum cit, errore vel ignorantia, quamvis crassissima, quis piam esse factum. Meatur&Parisiust ιιι fit. 1 Gi .u 0. voL . Sed ii de poena nec nutria agatur etiam in delictis S criminibus lata culpa sub dolo contineri videtur. a g lfi dolo, . culpa autem l .flii qui te iam liber esse O c. Ita disti iguitur etiam Mar. Anton Delato ad hanc legem nu bam lationem differentiae non inele anter hane reddit quia ubi de najore poena insigenda tractatur, ut in criani nibus ae poenis capitalibus, ibi postulat aequitas, ut moderatius agatur,4 quoddam adhibeatur tempera metrium euigmtatis,quo iudex lagum severitatem risorem inpa nassi .avioribus subsequatur a g. l. resticiendum. M.A. de paui. antri isti tur:n contractibiis inlitati delictis, vera est dolo eum habet illa sententia Idlata culpa sit dolus sive qui d doli appellatio etiam l .uam ulpam subs eompi: hendat qua nivis nulla sit facta inetrii latae cui p. e. De contractibus hoe eert umest ex plurimis locis loris nostri. De ilias delictis idem eolligi potest
ir, in erit latae culpae diei ibi iti
57쪽
An L. XXlIL DE RE G. Iun. tiuale, sive Genti im Sc lus civile linis ignoratio inclitibusvis hominibus, e
iam vulgaribus&rudibus est lata culpa entienda; v. g. si quis nesciari incestun committi ab eo, qui ex gradu ascendentili in vel delcendentium duxei iti Xorem, matrem vel aviam, item filiam aut neptem. l. ult. . e rit. ni t. At iuris civilis ignoratio non est tam cra illa ac supina in idiotis, ut lata culpa diei mereatur v. g. si quis ignoret, qua nam ex latere venientes persona matri inonio conjungi prohibeant . d. Luit Neque negligenda est altera distinctio, interjus certum, inter jus controve issem, hoc est, de quo diveris ac discrepantes sunt opiniones Doctorum. Hujus enim quam illius ignoratio facilius excusseri potes , etiam in I Cto, nedum in homine idiota. Plura de ignorantia juris uideantur in I. i. Regula. f. de juris o facti ignorantia, ct aliquot si Q eod. tit ubi etiam de iis agitur, quibus 'uatenus permissum sit jus ignorare. Atque ex his limitationem quandam recipit x. 9. gessa crat imae Cod. de Legibus ubi dicitur Leges sacratissimas, qua consti ingunt omnium vitas, intelligi debere ab omnibus cie qua lege obiter annoto, eile quan dam particulam decerptam ex Marciani Novel. tae Matrimonio Sena;orum. Cum eadem lege etiam concorda l. r. Constitutiones C. de juris o f. dii ignorantia ubi I pp. junt Constitutiones principium nec ignorare quenquam nec dissimulare permit-
us. Qitibus legibus Accursus oblicita 6. Repetita. C. de Epic o Cler. inversabsurdi . Cum qua conjungi debet l. et Consulta. C. de te a tr. obi jcit quoque
legem n. in princ versarma. de jure deliberandi. In altera lege excipiuntur Clerici in altera milites Solutionem videre licet apud eundem Accursum in .lbinaui,
Quaeritur porro, An etiam ob latam ripam adversarii positi ab aliquo iuris iuutem sive quod idem est, An intractatui sit randi in litem appellatioue doli etiam
contineatur lata culpa me lac quaestione diisentiunt a te in vicem d. Immo Accursus ipse varius est, ut videre est ex gl. in . in aditoni b. . de in litem arando,ti conferatur cum gl. l. 2.C.eod.tit. Nam priore loco negat, ob latam culpam jurari posse in litem posteriore loco assirmat, sicut de textus ipse in . l. r. lneri id ipsum amrmati Qtiae lex non patitur itale eludi ut cum quibusdam dicamus, hoc speciale esse in actione tutelae, ob illius favorem Sententiam negativam communiter
amplexi sunt Dd imprimis Bariolus de Alciatus Argumenta utriusque partis, deri possunt apud Anton. Contium in comm ad h. legem no stram. Illud certum est, tenerale ad omnes culpae pecies sive gradus sicut dolus nunquλm praesumitur, ita culpam quamlibet non praesumi, sed probari debere ab coqui ailegat eam quod late ac diligenter explicat Ioseph. Lase ardus vota. leprobat.
De illa autem Zasis Myn sing. partitione latae culpae, qua aliam faciunt sutiae, aliam ignariae jam supra dixi eamq; rejeci exemplo Ioan Corrasi in Miscet. Eandem quoque nunquam sibi placere potui se, testatur Anton. Contius i.p. 19. crao libere discedens a sententia sui Doctoris Eguinar Baronis. Nam de hac ita divi sit culpam latam quasi ab ast dolus, alia non sit sive quasi alia cadat in suspicionem doli defraudulentiae, sive indolui Ipraesumptum alia careat suspicione doli.
58쪽
Transeundum est LAT A ad LEVEM culpam. Ac primit m de appellatione ejus notandum est , quod eleganter admonuit Ioan . Oidendorpius, non dici levem culpam ratione quantitatis damni quod intulit, si nimirum hoc sit leve S modicum, ut tunc levis culpa censeatur cum possit aliquando etiam ex levi culpa grande damnum oriri, sicut ex parva scintilla magnum Lepe incendium existit: 1ed ideo potius, quia absit propositum nocendi ; de absit illae a conscientia, quae errores defectus, quamlibet magnos bipe excuset. Deinde hoc quoque pertinet ad considerationem vocabuli, quod ubicunque culpa simpliciter posita reperitur, nullo videlicet addito epitheto, toties intelligenda sit culpa levis ut Petrus Faber ad hanc legeni, di post eum Deirio annotavit estque verillimum. Exe inpia sitiat non solum in hac aiostra lege, sed etiam aliis locis Iuris propemodum
infiniti S. Ad rem quod attinet, Ieru culpae t negli' entia , quam commumter Omnes
etiam qui non sunt diligent imi in aurebasso ext Ougere sive, cum quis id a cita
quod nemo diligens paterfamiliis aceret: vel contra cum quis id mittit, quod nem spatis diligentior o circum pectior erat omis urus sive, i quis non prae stat eam diligentiam quam prudentes 2 il . ille patresfamilias secundum communem homin mnaturam ct coouetudinem rebus suis adhibent sive denique ut Paulus ait in I. si .sputator deest ad L. Aquiliam, Culpa est, quod cum a diligente prori impothit no ue t provistini Huc pertinet imperit:a, de qua dicitur in I. rar instah titul Imperitiac paean numeratur. Exempla ejus alia sinat cum alibi sit biitul ad leo. Aquiliam tum in . . ultim ct in I S. Idem iis ubi Cajus elegantem tradi Regulam quod non debeat quis affect are id, in otio vel intelligit vel intellioere debet infirmitatem sitam aliis periculo iam futuram ubi Bildus in summaris Legis, Nemo, inquit, attentare debet id , ad quod non ent sussciens et imperitus. Exemplum est in . 6. Illicitas. . cui. β. deo scio praesidis ubi Vlpianus ait, Medico imputari debere, quod vel imperitiam commiserit, nempe in curando homnae: alia Vert, poena sit iliciendus talis medicus, qui perperam adhibito medicamento hominem occiderit, eleganteris prolixξ explicat Petrus Heloius pari. r. suasi plum imperiti: eestri arti hce, qu gemmam, quam acceperat auro includeradam aut sculpendam n ege i t. l. 3. lacinia. tui . . si gemmam . locati. Aliud exemplum est in magisti cujuslibet artis, qui modum castigationis liciti de concellia non tenens, dis cipulum uim cesserit. t. l. 3. M. Item Iuli ; u . locari juncta De Ocra φιγ.Vad L Aquiliam : ubi dicitur, levem tantum casti rationem docenti coricellam esse . in l. q. ait Paulus Nimiam saevitiam prae pio Porro aliud exemplum extat in sis usseri t. m. f. si alii cm di est dict. titul
ubi Casus inquat, Culpa abest, s omniafacias , qua diligent imus u que ob γ xaturiosi vj t. Vnde ex contrario dicere licet si non illa omnia facta ut eui Pam
59쪽
pam adesse. tandum est autem, quod ibi monet Accursius, usurpata superlativum loco pol ivi sicut alias etiam comparativus loco positivi reperitur , ut supra dixi. Certum est enim ex aliis locis Iuris, ut etiam ex hac lege nostra oc, torem non teneri de levissima culpa sed tantum delevi. Aliud exemplum levis cui p. e est in . 26. ult. J. de rei tu . Nempe si quis navem, quam lan mare mittebat, minus idoneis hominibus commiserit. Item alia quatuor exempla uno loco recenset Cajus in . Viti petitorio. . L eod. it. Ex quibus artera sunt de ervis: postremum ver hoc est,siquis navem adverso tempore navigatum inllerit,eaque naufragio sit perempta. Aliud exemplum eli tu . o. qui co it. . In Mitioque. f. a I aquil ubi Paulus ait, C lpae reum eme, qui die ventos ignem immiterit in stipulam veli pinam agri sui: sicut solebant agros urere testibus scriptoribus Rei Rusticie, ut Catone,Varrone,Columella &aliis etiam Virgilio in orgicis Unde latius pro reilus ignis etiam alterius segetem aut meam laeserat. Aliud exemplum est iii hominibus curiolis quo genere nihil est aut crebruis aut odiosius in communi vita. Nam plerisque mortalium, quasi innatum est ac nimis familiare vitium πολυ - , ut Lis satagant de rebus alienis, tu in iii priis. ContraqIod vitium, observanda est primum Regula Iuris in . 'o titulCulpae mi res rei a se non permuliti. Secundo observanda etiam te. I. repetita Coiae epis opus cieracis, cum qua est colatur ena lex c custa Co ete mentis T tib denique pro antipharmaco adbibendum est praecep um D.
st iure resula ad Thesu ic cap. . versi. Operam detis, inquit, ut si ctis di θ 'btiuvi res ij. Aliud exemphim est in eo, qui cum sciret ach eibi, non prohibuitia: nen, O. ulpa caret .lit argu-
pronioere pol, pertinet etiam quod ait Senecι
i t deliquerit, non liberetur domin is
sed totam dammaestimationem pra stare cogitur de quo alibi dixi. Sic mala Glect est ineu pa, tit recte notat Accarsius a l. 6O. cum in plures ann0s .servum in Q F. iurati, de in .M. Nam . Servus. . laim. i ver et ex s.
. t uera ili bis Cui sim e est praeceptum Apostoli ad
60쪽
Dedicam prodigi, in coirimendandis.' hones o testim orno ornandis quibus liben quasi frugi de honesti sint eum saepissime deprehendantur homines futiles, vaga-dundi, errones ac in equam testimoniis ac commendationibus suis freti, multos,quibus ignoti, i,decipiant quod in quotidiana vita nimis crebro,su venit. . Qtio circa hac in re caute ac circumspecte versari debemus, memores praecepti. Horatiani Qualem comme=rdes, etiam at elaam a lice ne mox vero incutiant allevat tibi peccata ruborem. Atque haec sussiciant de exemplis culpae levis,quae ad illustrat dam ejus definitionem, ,explicandam naturam inerre volui.
sequitur culpa LEvis frMA. Hanc significant ICti quoties dicunt diligentiam ab aliquo praestandam esse. Nam diligentia opponitur huic specie sive gradu eulpae th ipsa L nostra vers in his quidam diligentiam quod etiam Ant.
Contius hic annotavit, &Deirio, post alios, Videatre dc l. 1. . nunc videndum est. ver . ommodatam. f. commodati. Rema 8. In rebus in prias eod. tit de L p. tim re
pen . de legatas i. a. ins 9 L .ss de periculo ct commodo rei venditae. Nam l. p. disertissime res species distinguuntur ab Vlpiano quarum una est ea quae dolo proxima est,hoc est, culpa lata Altera, qua levis est Tertia culpa levissima exprimitur illis verbis aut nunquido diligentia quoque exigenda est ab herede ' Nam iii haec verba accipiamus delevi culpa, tum vero otiosa odiosa autolo ria bis
idem dixisset ICtus distinxisset per particulam quae non erant distinguenda quod non est credibile. Quod autem Eguinar Baro aliter accepit nomen diligentiae pro custodia scilicet; calpam tantum eam intelligi voluit, quae in fa etendo sit posita id reci e refutat ipsius auditor Ant. Contius, scetque, Culpam passim a Ctis pro negligentia vel segnities desidia in non seciei do usurpari. Por
ro Diligentiae interdum additur aliquod Epitheton veluti exacta, item exactiUMmae, ut iras. s. cui res In V. Quibin modis re contrahitur oblig. in rer a se quo tui cta I. i. g. is vero qxia Aiendum. o Loact. Sic exaclum ocium eodem significatu ponitur an .ra mine mancata. C. Mandati Al:enia negotia, inqm Constantinus, ex- ac lo cio geruntur, nec in his quicquam neglectum ac declinaram, cui Pracuum est
Ex quibus verbis tria sunt notanda primum positivum Exacto usurpari loco su perlativi Exact ivro quod etiam Accursusim. ingi. erudite monuit, illustraxitellemplo hemistichii illius Virgiliani: - Saturnia ancta Dearum. prosa, ct ima vel maxima cui similia sunt illa apud Ennium Lucretium di alio Dia Dearu m. item Die Deorum, prodi 'infima, ves dirim in ecte ut apud Home' rum δὶς θεὰ . Secundit, geluii , idem valete quod gera debent. Tertio, cuinam etiam levissimam in mandato ps aestandam esse quod ibidem notat lol a , ut e iam leg . procuratore C. ρ .rit Tametsi ea de rediitentientes sint opinione, anter octores, qua de re tuo loco alafra plenius disteretur.