Illustrissimi ... Petri De Marca ...Dissertationes posthumae sacrae et ecclesiasticae quarum quaedam Gallica lingua nunc ex ipso auctoris autographo primùm in lucem editae operâ & studio Pauli de Faget ..

111쪽

so V1TA PETRI DE ARCAQuod ad primam attinet, jam initio anni MDCLIII. publico nostri Praesulis doctrina testi moni, Ecclesia Gallicanae de Apostolica Sedi

probata fuerat in Episcoporum Conventu Pari sis habito, cujus nomine ad Innocentium deci

mum Epistolam, qua de definiendis quinqueJan. seni Propositionibus rogabatur, exaravit. Adfuit etiam alteri Conventui mense Iulio ejusdem anni habito, in quo fecit ipse magna ex parte ut ejusdem Summi Pontificis Constitutio quinque Ian seni Propositiones damnans omnibus Epis

copis probata fuerit&accepta. Tum vero mense Martio sequentis anni MDCLIV propter editos

Ianianistarum libellos, quibus earumdem Pro Iositionum Damnationi quidem assentiebant, edeas in Jansenhlibris ullo modo reperiri posse,

atque in ejusdem Auctoris sensu condemnatas fuisse pernegabant, qui tunc forte erant in Co

mitatu , convocati in unum per totum pene

mensem Episcopis , alter ex iis Marca, de unus ex octo totius difficultatis examini praepositis tu rimam lucem attulit, ut illa Jansen istarum tergi versationes, cavilli uno ictu praecluderentur, atque totius coetus sententiam hujusmodi libellia adversam ad summum Pontificem scribendi pro uincia illi commissa est, qua luculentis litterisse Loeliciter liberavit. Ea Vero de qua loquuti sumus, dissicultaediutius perstitit, donec trequentissimis Regis litteris , quibus urgebatur vehementer negotium, perpenso propriorum N

112쪽

PARIsIENs I. ARCHIEPIs Co Pi saminati Praesulis meritorum pondere mense Maio anni sequentis MDCLIv. tandem Romae Deliciter

est superata, condonata quadam tributi, quod

appellatur annara parte.

Acceptis ab urbe Roma Confirmationis Diplomatis , solito fidelitatis jurejurando corani Rege pro Tolosana Ecclesia se quamprimum exsolvit, atque statim haec ad me Tolosam trans amisit cum authentico chirographo, atque litteris informa datis quibus ejus operae Vicariam ei fides supponebatur ut ejus nomine possessionem adirem Ecclesiae Tolosatum, sicut duobus ante annis nomine Regis actum a me fuerat, eamque administrarem. Quibus omnibus ad Ecclesiae Cathedralis Capitulum perlatis, Illustrissimi Reverendissimi Ioannis Ludovici de

Bertier Episcopi Rivensis ejusdem Capituli Praepositi ministerio in illam possessionem minsus tui eadem forma qua Conserannorum Ecclesiam ejusdem Antistitis nomine sex ante annis possessionem inieram. Marca vero accepto a summo Pontifice, quo Archiepiscopi utuntur, Pallio Metropolitanae dignitatis io testatis ornamento , sive complemento, nulla habita ferventis ea aestate solis ratione Tolosam proficisci statuit; sed eorum, quia bus auctoritas inerat, monitu, Summi Potificis ad eas litteras qui; ab ultimo ConventuEpiscoporum scriptae fuerant expectandum sibi responsum fuit Quod quum nonnisi mense Septembris sequelis

113쪽

M UITA PETRII DE MAnc Adatum fuisset Romae litteris Apostolicis Bremi, minatis, futuris Cleri Gallicani Comitiis Generalibus inscriptum,confestim Parisios dimisit Tolosam iturus, sed Montispessullam Narbonensis Galliae Civitatis qua tranteundum erat, ubi Oc- citaniae Provinciae Comitia Generalia tunc habebantur, jussu Regio sistendum fuit ut in iis debi tum Tolosatum Antistiti locum occuparet, jure prima sententiae uteretur. In eo porro coetu

egregiam ita dedit operam, ut omnibus dissici limis negotiis praeficeretur, cinciis, clua pertractabantur, non tyrocinium ponere, sed eme. ritus esse videretur. Exactis Comitiis in optatam Tolosatum sedem sine pompa, quam recusavit, tandem taliciter pervenit mense Martio anni DcLV Exceptus

fuit a Capitulo Sancti Stephani in Ecclesia Cathedrali orante superius nominato Illustrissimo, Reverendissimo Joanne Ludovico Berterio Epiccopo Rivensi Provinciae Tolosana Suffraganeo, tamquam ejusdem Capituli Praeposito coram amplissimo Civium coetu. Quid vero desiderari potest quod non perfecerit in Ecclesae suae administratione Marca quandiu in sua dioecesi adesse litacuit nihil prorsus. Omnibus sedulo prospexit&tantam in iis omnibus, quae peragenda erant, posuit operam, ut nulla esset hora laboris a pascendo grege vacua. In quibus mentionem solum faciendam censeo, ne a proposito mihi brevitatis scopo aberrem, orationis illius, quam ad Clerum

114쪽

suum in Synodo coactum habuit, qua lito e pore ita Parochorum animos pellexit, infor mavit, ut unusquisque Ecclesiam suam ejus praeceptis imbutus Apostolica mente repetierit. Veiarum enimvero non tam diuturna, quam optacset illi permissa fuit Tolosanaetioeces eos admi nistratio itenim omnium Susaganeorum Episcoporum sententia in Synodo Provincialita cle gata fuit illi provincia ad Comitia Generalia Cleri Gallicani, quae mense Maio ejusdem anni Pa- istis erant indicta, ad quae non statim sibi eundum tutavit, ut ovibus suis omni studio& cura diutius incumbere posset. Discessit igitur o losa quam potuit tardissime, mense scilicet Augusto sequenti,ut ante finem ComitiorumLutetiam Parisiorum perveniens ea non neglexisse videretur , sed tulit admodum aegre, dilata in longius solito tempus Comitia post suum Parisios adventum dumtaxat accepisse. Porro vix aliquantulum ibi laborioso Praesiili conquiescere licuit; nam fere statim in Septima niam, ut ejusdem Provinciae Comitiis Generali bus apud Pedenacum convocatis, praeesset, redire jussus est. Paruit Regis imperio, atque ea solertia, uerum pertraciandarum peritia totum

hunc Conventum moderatus est Lut qui tanto viro prioris Coetus diebus obesse tentaverant, sumamam in illum unum rebus maximi momenti petatractandis atque decernendis potestatem conficta

Nnt, qua usus non abusus, partium quarum M ij i

115쪽

s VITA PETRI DE MARCA res agebatur vi Reipublicae commodo aequissime consuluit. Non dispar filii eorum omnium, quae acta fuerunt in iis Comitiis, exitus: Etenim tanti

Praesidis industria Regi populoque simul plane

cumulateque satisfactum est Imposito Comitiis fine Parisios rediit, ut aliis Cleri Gallicani Comitiis generalibus jam ante sub Oel obris finem inchoatis adesse posset in quibus Sedem dignitati suae debitam prolato a Conventus Protopraeside laudum ejus elogio xiii Kalend. Aprilis anni DcLv. accepit, negotiis praesertim , quae illic agitata sunt, spiritualibus clarissimae instar lucis affulsit , de perpetuus an senistarum malleus extitit. Imprimis illi delegata fuit eorum, quae jampridem in

illos acta,&decreta fuerant, ad ConVentum referendi provincta, quo munere talicissime Re nuntiatione publica plenis Comitiis habita funiactus est, deinceps eorum omnium, quae in eos sancita sunt, praecipuus auctor fuit, scriptis quoque pluribus Comitiorum nomine ad Summum Pontificem luculentis, nec minus splendidis ad Coepiscopos Galliae encyclicis litteris quae quidem maximae in eum invidiae, Modij caussante runt apud hujus haereseos Sectatores; undelibet Ii in eum famosi, quibuscum serram reciproca re noluit, ne cum larvis pugnare videretur sola eorum tam Romae, quam Parisiis publica proscri

ptione contentuS.

Diuturniora quam voluisset, fuerunt Comitia,

116쪽

Generalia Cieri, quorum intervallo a sua Ecclesia, procul licet disiita, abesse non videbatur,animo scilicet continua sollicitudine in eam intento Singulis enim curioribus ad me , cui Vicariam fidem in Ecclesia administranda concrediderat, ut superius dictum est , litteras Tolosam mittebat, quibus4 quae essent agenda praescribebat,& iis, quae ad eum renuntiabam, respondebat accuratissime. Sub finem Mah MDCLvII. expletis tandem Comitiis ad reditum in Tolosa tum urbem , quem flagrantissime cupiebat, se comparavit. Sed Regis mandatum obruit iterum profectioni, dc gravis deinde morbus, de cujus cxitu vehementer dubitabatur Verumtamen tanta erat Regis in eum propensio, ut eo lice in ultimo vitae discrimine posito, Charissimum ejus filium Galaetorium, de quo superius mentionem egimus, ad Abbatiam S. Albini Andegavensis, ordinis S. Benedicti nominaverit. Recuperata valetudine grates egit Deo pro be- neficio accepto,&statim libris cum reliquis impedimentis ad me missis Tolosam,discessiirus erat Parisiis proxima quaque die, ut Ecclesiam suam repeteret, nisi votis ejus mandata Regis iterum

obsuissent aliquandiu ; ejus quippe consiliis ina ebus Ecclesiasticis sibi utendum arbitratus, AL ministri sui eum dignitate decoravit mense Novembri anni MDCLv III in itinere, quod ut iret Lugdunum susceperat: ubi aliquamdiu moratus Comitatu arca, Tolosam redeundi faculta-

117쪽

, VITA PETRI DE MARCAtem tandem obtinuit ea tamen lege ut priu Narbone consisteret, Comitiis Septimaniae Generalibus, quae tunc ibi celebrabantur , daturus Operam, quo non sine hyemis asperrimae labore mense Januario anni MDCLIX pervenit illuc ego quoque una cum aliquo e Capitulis, aliis Deleta fatis quamprimum accessi , ut optimum Consorinum tam meo nomine, quam totius Cleri T losani salutarem Conventus Occitaniae Praeses tunc temporis erat arca, quia Rebeus Archie

piscopus Narbonensis gravi morbo laborabat, cui arca facram synaxim brevi oratione habitura tanquam c*οδον porrexit tum verbiost ejus mortem solemni, Iupremo sacrificium faciens exco uiarum in eum ossicio functus est. Quamdiu Narbonem incoluit arca negotiis publicis interdum cum licebat per temporis intervalla se subducens , clarissima quibus abundat Narbo,

veterum monumenta perlustrabat, & nonnun-

quam cum amicissimori eruditissimo Bosqueto Montispessulani Praesule superius commemorato, quorum descriptionis non est hic locus, quippe quae optimus Consobrinus in arca Hispanica libro qui edatur in lucem dignissimo elegatu

ter intexuit.

Conventu Septimaniae peracto redivimus Tm-IOsam , quo pervenit arca initi Aprilis ejus demanni magno Tolosatum applausu ubi omissos propter absentiam labores sollicita ut optimum decet Pastorem , ovilis sui procuratione,

repetiitia

118쪽

repetiit. Qui quidem intermissi fuerunt Magarini in extremam Vasconiam Regni limites adventu, ut de conditionibus peroptatae pacis inter Galliae,&Hispaniae Reges cu illius Legato pacisceretur. Propius accede Dat Regius Administer, quam ab eo salutando posset abstinere Marca: Ideoq; Tolosa digressus, de per Beneamu transiens,ubi paucos dies egit, ingredienti Mazarino Batonam obvius fuit, pergratum illi fecit quem etiam in Insulam Vidasibnis amborum Regnorum finitimam eun- tem, ubi duorum Ministrorum frequens congrcs us habebatur, scepe comitatus est. Illic quoque Marca familiariter Magnatibus Hispanis Admi

nistri Regij comitibus usus est , qui eum pluris

fecerunt,4 magnos illi habuerunt honores, ut- . pote cujus singularem eruditionem , de virtutes

acceperant, nec mediocrem eorum, quae tunc illic agebantur, notitiam illi esse putabant. Quae opinio eos non omninb fefellit, vocabat enim 1l lum quandoque Mazarinus in secreti partem. Sed tandem exacto mense Augusto, accepto Regis Tolosam veniendi consilio,remeandi suam in Dioecesim facultatem petiit, ut in Regis ingressi officio suo non deesset. Itaque dimissis Regni finibus per Benearnum rursus transeuntes ad Balnea Vici Aquensis , vulgo agneres, amoenissimi Comitatus Bigorrae oppidi, prosecti fuimus, demum incolumis Tolosam Marcare. dii sub finem mensis Septembris. Sequenti mense Octobrti Rex cum tota fami- N

119쪽

93 r VITA PETRI DE ARCAilia Regia,&lissimo Comitatu Tolosam per venit quem arca primum in sacris aedibus Ca illedralis Ecclesiae S. Stephani oratione habita, S: Pontificalibus vestibus ornatus, tum vero in aedi-sus Archiepiscopatu simul & piissimae memota tiae Annam Reginam Matrem, Philippum unicum Regis Fratrem excepit: Mazarino deinde,pace Deliciter sancita Tololam venienti fuit obvius. In supremum .secretum Regis Consistorium Rege, Mazarino, Maliis Regiis Administris prὰ sentibus vocatus fuit δε adsuit. Ad profligam da in Dioecesi Tolosana vitia dc crimina publica , aut horitate Regia , cum Epistopalis non sussiceret prudenter usus et . Praefuit Comitiis Generalibus Occitaniae , quae Tolosae tunc haa bebantur ι atque eloquenti, pergrata oratione dona , quibus Provincia Regi gratificata est, ampliora , quam umquam fuerint , obtulit totis stipatus Coimitii: in quibus ita se gessit, ut Regi totique Provinciae cumulatissime tatis fece Tit, kab omnibus laus illi de Republica bene ad

ministrata concessa fuerit.Tunc temporis praecepit illi Magarinus nomine Regis, cujus mentcm eidem jam ante mense Augusto aperuerat, ut eum

Parisiis reducem assequereriari, quod eum Princeps invictissimus in suo Comitatu degere , Ecclesia Tolosana solutum viciniori alteri, si sedaret occasio , mancipari vellet Interim una cum Serronio Arausicano Episcopo Marca dele

gatur ad fines Gallis Narbonensis, de Hispaniar

120쪽

Tarraconensis regendos cum aliis duobus Dei gatis ab Hispaniae Rege mittendis atque, ut se

Rossitionis itineri pararet, monetur. Egressus est Tolosa Rex ineunte anno MDCLX.

ut in Provinciae Comitatum proficisceretur, confestim Antistes noster antequam in Rostilionem discederet, accepta per litteras Regias facultate, Conventum Provinciae Tolosanae sub finem Ianuari ejusdem anni convocavit , ut ex utroque ordine Delegati ad Comitia Cleri Generalia proxime cogenda mitterentur , novusque deligeretur Agens Generalis in rebus Cleri, qui alteri ex antiquis succederet. Taceo quae tunc acta fuerunt multis rationibus indu chiis Satis erit dixisse me gentem Genera lem in rebus Cleri, nonnullis licet invitis, ele ctum tandem fuisse, eamque dignitatem optimo Consobrino in multis aliis beneficiis acce

piam me referre.

Peracto hoc Conventu , quemadmodum illi praeceptum fuerat, in Rositionis Comitatum abiit, ubi vetus Catalanorum in eum amicitia

renovata est , qui certatim eum videre conabanatur, Delicemque rerum omnium exitum ex ejus adventu sibi futurum augurabantur. Non meta

diocris fuit mutua nostri Praesulis , allustrissi mi Arausicani Episcopi laetitia , cum iste Tolo sano fuit obvius , atque deinceps ambo in omnibus, qui habiti sunt, congressibus amicissime se gesserunt. Praetereunda penitus arbitror ea