Illustrissimi ... Petri De Marca ...Dissertationes posthumae sacrae et ecclesiasticae quarum quaedam Gallica lingua nunc ex ipso auctoris autographo primùm in lucem editae operâ & studio Pauli de Faget ..

81쪽

co UITA PETRI DE MARCA, ministraret, nemo ut ex iis in Regis Castella di tionem redire vellet palam fore profitebantur. Inter haec Marca de Consorannorum Ecclesia sollicitus scripserat ad Cardinales delegatos, ut si illis videretur, opera Patris Dianae ex Theatin rum ordine peritissimi Canonistae, Clarissimi italius aetatis scrvioris ad examinandum de Concor dia Sacerdoti σε Imperi librum uterentur, illum tametsi nonnisi librorum ab eo editorum lectioire novisset, tantum ejus eruditioni soli de suo libro judicium credens, &canonum, quos callebat, notitiae. Quφd quum peractum ruisset, ut monuerat, Diana pervoluto libro summas ei lauta des tribuit, acclesiae sedique Apostolicae peria utilem esse ad eos renuntiavit, ut Bancharius, cui Marca res promovenda curam commiserat, ad eum rescripsit, Delicis Confirmationis exitus futuri spem raciens.

Abiit Princeps ad obsidionem Ilerdae ineunte Maio ejusdem anni MDCuvii.&Marca solito mo re Barcinone excubans accepit Roma litteras summi Pontificis jussu scriptas, quibus in eorum sententiae, qui hocce temporis primatum Ecclesia Petro Paulo aequaliter tribuebant,refutati nem eum hortabatur: Unde illo, dequo superius diximus testimonio, soloque De libertati su elegi Ginieanae titulo delusam fuisse Congregationem de Indice renuntiatione peritorum vir rum recentius habita cognovisse summum Pontificem , intellexies atque eo novo opere vesuti

82쪽

PARIsIENs Is ARCHIEPIs Copr. thenso quodam Confirmationem Ecclesiae Con sorannorum proxime futuram sibi redimendam esse Sic etiam suam Sed Apostolicae probatum iri fidem arbitratus est Itaque votis summi Pontificis annuens , libris licet necessariis ad excera penda loca,quibus usurus erat, serpauci enim ex illis in Catalonia reperiebantur careret, eruditi simam de singulari Primatu Petri Exercitationem lucubravit suaque memoria Bibliothecam supplevit quam quidem Exercitationem celiciter absolutam ad summum Pontificem misit. Quae dum peraguntur labori nullo modo pariaces Indigenarum, imprimis civium Barcionensium animc explorabat secreto, fortes .fideles fovebat,4 timidos expugnanda brevius Ilerdae spe adeo confirmabat , ut apparens in mari hac etiam aestate Castellanorum classis secretis perduellibus inutilis fuerit. Rebus omnino Ba . cinone compositis ad invisendum Principem, qui

dimissa tum Ilerda,& castro Agensi vulgis de Ager,

operibus iunitionibus septo coram exercitu Castellanorum fortiter expugnato, Tarracone

vallo quodam munitissimo refrenata apud Borias vicum non procul Ilerda castra posuerat, Marca profectus est, Pobleti monasterium Cistercien si Ordinis antiquorum Barcinone Comitum si pulcro nobile perlustravit, Bibliothecam &ria..bularia, quae illic custodiuntur, pervolvit, &antiquitates locorum in tota illa peregrinatione indagans, quasdam Plinii, Melae, atra bonis hal-

83쪽

ό V1TA PETRI DE ARCAlucinationes in describendis illius Provinciae'

pulis animadvertit, unde luculentum opus annis sequentibus observationum Geographicarum edendi profluxit consilium, ut inferius dicemus. Sed hoc iter mense Iulio confectu est, tam aestuo sa&fervente via, ut in reditu gravissimo morbo correptus fuerit,quo per mensem eoque diutius Barcinone cum imminenti vitae periculo laboravit. Princeps vero tanto erat ejus virtutum existimationis incensus amore, tanti momenti ejus incolumitatem esse sentiebat, ut hoc morbo graviter accepto post missos quotidie qui de

valetudine ejus ad se referrent,ipse etiam quanto cius licuit, ad invisendum aegrotumvi contulerit Barcinonem velocissimo curru vectus , unde

paucis post diebus, ubi sensit abesse a morbo viata discrimen, in castra reversus est. Nihilo leviorem Catalanis hic morbus attulit molestiam. Sacerdotes Missarum sacrificiis, laici. vero privatis deprecationibus a Deo singulis diebus horis , ejus valetudinem filagitabant. Fuerunt quidam ex praecipui Barcinone civibus, qui ad clarissimum Dei para Mon serratensis templum triginta circiter ab urbe millibus voti rei pro recuperanda illius valetudine pedibus se contulerunt. Sed ipsa Barcino voto publico se teneri putans , duodecim Capucinos ex una parte duodecim Virgines ex alia,

dis pedibus , ut se sua sic sponsione liberaret eo misit demum sanctum Eucharistiae Sacra

84쪽

mentum publica supplicatione per praecipuas Parrochiae vias illi delatum est Memoria digna est oratio, quam licet in extremis positus habuit Latinis verbis coram adorando Christi carnis pabulo tamquam via εφοδεμ illi porrecto. Recoluit eleganter omnia fidei Christianae capit , atque imprimis praesentiam Corporis Christi realem in illo professus est, non blum peccata, quae exo mologesi Generali ante deposuerat, clavibus Ec-siae , verumetiam omnia sua scripta pera Summi Pontificis auctoritati submisit. Utinam omnia, quae optimus Consobrinus tum disseruit, memoria complecti possem sicut audivi, publici juris ut ea facerem. Haec ab eo scribi recupe xata valetudine peroptavi, atque sceptus ab eo enixe postulavi, sed id agere modestia solita re

cusavit.

Id sane non praetermittendum arbitror, quod notatu dignum videtur, per totum videlicet morabi tempus, nisi cum acerbius conflictabatur ab inquirendis, praecipiendis administrationis suae negotiis, in litteris ad Administros Regis conascribendis per eos quos habebat a secretis, seu di clando singula veroa, sive summa capita praecipiendo numquam abstinuisse, hoc licet per me

dicos agere vetaretur.

Porro Condeus Princeps fugato Catholici Regis exercitu Victor Barcinonem rediens perfecte convalescentem Visitatorem reperire gavisus est, atque eo ad consilium vocato provisum est om-

85쪽

ε ViTA PETRI DE MARc Anibus quae ad administrationem Provinciae ne cessaria videbantur , quibus expeditus summa potestate in arca repossit , Concessa sibi facicultate reversus elian Regium Comitatum. Post

discessum Princiyis duplicata cura prospiciens omnibus Marca sedulo & diligenter singula expendebat negotia Sed imprimis curae fuit, ut pro restituta salute Deo , Beataeque Virgini cujus precibus a mortis faucibus creptum se fateiabatur , gratias acturus ad Monasterium Montatis-Serrat proficisceretur , in quod mense Novembri ejusdem anni MDCXLVII. pervenit magno Abbatis, omnium Monachorum gaudio , ubi sacram synaxim a me recens initiato Sacerdote ac tum primum sacrificante accepit, ac pro valetudinis restitutae memoria ad sacros ordines , QSacerdotium ipsum suscipiendum, sive litterae confirmationis Ecclesiae Conserannorum darentur, sive negarentur, voto sese obligavit. Ibi vetustam Deiparae imaginem, mir culis celebrem, secras aedes, alia omnia loca sacra, dissitasque a se invicem ab ipso Monasterio

Eremitarum domos, per saltus, avia Abbate comite, viribus licet a morbo nondum omnino recuperatis pedes ipse lustravit tibi etiam unum quemque ex bonis , iii illius montis Eremi colis suum peculiarem hortum & fontem , domumque cxvestibulo, aula, cubiculo QOratorio in sacelli formam adornato, compositam in praeruptis saxis habentem miratus est, aviculas quoque

86쪽

que sylvestres illis familiares, atque pilis barbatarum , quas habere solent admocium promissas, tanquam ramusculis arborum insidentes Se cir cumvolitantes quae ne in illa quidem hominum mulierumque frequentia , qui votorum persolvendorum caussa illuc accedunt, unquam avolant. Non minus admirationis habuit, quum oculis innumera lampadum B candelabrorum insolitae magnitudinis&altitudinis, atque aliorum

vasorum aureorum largenteorum,necnon gemmarum pretiosarum, &ornamentorum ad usum

templi in ejus sacro Gazophylacio, asservata sup-liellex occurrit, in quibus duae coronae imperia-

es , duorum utraque palinorum diametro constans , quarum alier pluribus circulis adaman tium , aliera smaragdorum Orientalium ingeniatis, variae magnitudinis in apicem rotundum

desinentibus meo quidem judicio reliquis prae

stant.

Tribus post diebus Barcinonem redivimus, ubi arca totus ad pietatis politices ossicia, sicut solebat, studio incumbens, accepit litteras Romae scriptas, quibus Exercitationem, quam de singulari Primatu Petri ed miserat, acceptam de pergratam fuisse summo Pontifici, quamprimum atque proximo forteConsistorio Consoran norum Ecclesiae praeficiendum eum esse sperari posse nuntiabatur , plerique licet non deessent Romae qui auctoritati Romana Sedis infensum esse eum insimularent.

87쪽

Coeterum quod Montis Serrai Deo spoponderat in memoriam revocans, ut quam primum,

extra tempora a jure praescripta ad quatuor Minores, de ad omnes sic ros Ordines promoveri posset litteris Romam scriptis facultatem ApO- stolicam , quam Indultum Romani Vocant, pOstulavit: erat enim jam ante, ut superius monuimus, Clericali charactere insignitus. Interim ex Monasteriorum S. Benedicii, quae plura sunt in Catalonia, Ecclesiarum Cathedralium, ac Collegiatarum Tabulariis fundati

num donorum, dotationum cxcerptas chartas ad se afferri curabat, ut is suo tempore, cum liceret per otium, uteretur, ita sui temporis momenta singulis occupationibus attribuens, ut a negotiis Procurationi Provinciae debitis imprimis a demulcendis Optimatum animis, qui accurata perduellium inquisitione territi fuerant, numquam temPeraret Angusta re domi laborant

res, pecuniis fisci, suis etiam miseros, sublevabat: Neque profecto, ut opinor, ad miseriis calamitatibusque oppressi subveniendum illo propensior ullus inveniri potest. Porro qui aequa lance omnia ponderat, suum cuique tribuit, solis lumen cum mercedis tempore metitur DeusOptimus Maximus,quos in Ecclesia dc Republic tuenda posuerat, labores a Ca, vacuos sine fructu relinquere noluit Conso-rannorunaEpiscopus aquatuor jam annis designatus annuente tandem Sumo Pontifice constitutus

88쪽

est in Cosistorio Idibus Januaritanni MDCXLVIII. habito. Gratissima fuit Episcopo Candidato, ut cuique sibi persuadere licet, hujus Confirmationis epistola nuntia, quam ineunte Februario sequenti Oeliciter accepit, atque gratiis Deo pro tam fausto exitu redditis, de suscipiendis Ordiniabus subito cogitans post acceptii indultum Apostolicum, de quo supra diximus, ut a quocumque Episcopo &quolibet tempore sacris inaugurari

posset, Illustristimum Babyloniensem Episcopum

in Provincia Cataloniae Gerudae Pontificia munia obeuntem ut eadem facturus Barcinonem veniret, rogavit. Quod peractum fuit mensesMartio sequenti, tunc enim quatuor Minores Ordines,& duos Priores sacros, Presstyteri ver,sacrum orta dinem iv Nonas Aprilis ab eo accepit Gavisus

est magnopere arca, ut ipse mihi illic tunc agenti significavit, se Prest yterum etiam factum fuisse Barcinone, ubi S. Paulinus qui ait Episcopus Nolae, Prest yter olim aerat ordinatus fuit que hoc foelix exemplum gratissima preces illius: ad Deum in ipsamet ordinatione flagitandi ansa

atque tunc .deinceps illum in omnibus tanta quam Patronum Protectorem suum invocavita Ad Prest yteratum provectus de illo ordine quantocius exercendo sollicitus ait brevissimo. quam Potuit intervallo temporis comparatus, Missis sacrum in Monasterio Capucinorum Sa

ctae Eulaliae dicto ad Barcinonem prima vic fecit. i

89쪽

Pervenerat Barcinonem etiam mente Martio ejusdem anni, ut Proregis munere iungeretur, Eminentissimus Cardinalis a Sancta Caecilia, Regij Administri frater,&Illustrissimus Hyacinthus

Serronius Arausicanus , nunc vero Mimatensis

Clarissimus, Illustrissimus Antistes ejus comes, quorum adventum faustum, prosperumq; sibi filaturum arca speravit duplici capite. i. bd rerum quibus praerat administratio sibi valde placeare tuo eo Prorege , quem sitis consiliis iuvandum, Liisdem adhaerendum monuerat Cardinalis Mazarinus frater. 1. Qubd ejus consecrantis, duorum aliorum Episcoporum Babyloniensis in Arausicani assistentium ministerio se Episcopum

ordinari posse putavit Enimvero utrumque ex adverso infortunate cecidit movus enim Prore brevi procuratione usus est antequam Praesulem Candidatum consecraret , non

expectata Re sis facultate mense Junio sequenti Romam profectus est, ubi fovices annos ultimum clausit diem. Quid amarus Marces superacrant enim tunc in tota Catalonia reliqui duo tantum Episcopi QBabyloniensis eorum alter brevi postea cum Regis venia reversus est in Gai

liam, Arausicano, ut ejus loco confirmationem,& ordines in Catalonia deinceps conferret cum Vicariorum Generalium per Dioecesses facultate, relicto.

Iam ab anno arca de suo in Galliam reditu se-rid cogitabat, longius enim quam par erat, a sua

90쪽

PARIsIENs Is ARCHIEPIsco pr. 6s: Ecclesia,atque ab iis occasionibus quibus Ecclesiae universae prodesse potuisset, abesse se intelluebat. Quapropter frequentibus, quas de reus Provinciae scribebat, litteris Perillustri Viro Tellierio a Secretis Regiis, nunc fidelissimo etiam

di peritissimo Regis Administro de tam in Delici

sorte expostulare solebat, nullam rationem sui absentis haberi, nec unquam se Conserannorum Ecclesiae praefuturum, nisi a Catalonia recederet conitanter asseverans. Sed tantam animi aegritudinem solabatur vir amplissimus de summa in illum benevolentiae, pollicitus Regis & Reginae Regentis Matris nomine, non illi defuturam opem, & mercedem uberiorem, quibus coram dc Cardinali Mazarino totas uno tenore perlegere solebat litteras Candidati Praesulis, cui quantum in hac parte faveret, prodesset conjicere licet erant enim accuratissimae stylo gratissimo scriptae Epistolae, quae in lucem edi mererentur. Hae quoque summa cura custodiuntur a praestantissimo Administro, nostri Antistitis, suorum perpetuo adjutores fautore Mazarinus etiam ad diuturnam continuam, quae frequenter comtingebant in Catalonia ratacilium rerum perpessionem eum hortabatur, Ecclesiam Conso-rannensi potiorem atque laboriosiorem proxime vacaturam ad Majorem Ecclesiae universae utilitatem promittebat.

His nullatenus illecebris irretitus Marci, sed jussu Regis sibi remanendum in Catalonia diu- ιν