장음표시 사용
11쪽
IN PARAB. 'SALOMON:IS nam aeternae damnationis quasi tolerabilem spernit Omes hos tales abominatur Dominus, & cum simplicibus est sermocinatio eius, quia illos gratia coelestis sapientiae illuminat, quia nihil in se duplicitatis habent. Ver. QuareSalomon dicit:Et ego filius
sui patris mei tenellus, Sc unsenitus coram matre mea: Qi tomodo unigenitus ruit coram matre sua. cum praecesserit eum frater uterinus,sicutScriptura
sancta, libri Rmu, testatur: Sal. Verum est, quia praecessit eum frater uterinus, sed ille moxinortuus est,quasi nunquam sitisset, sine nonum ab hac uita discessit, propterea se unigenitum appellat. Ver. . uaredicit, Ne declines ad dexteram ne ad sim, stram: Quis enim se ita continerepoterit, corpus suum in dextram partem aut in sinistram non decli, peto S l. Nemo, sed per dextram designatur uia bona, per sinistram uia mala & reproba. Non pro hibetambulare in dextra uia, sed declinaread dexte r3m. Mer. Quis ergo declinatia dexteram,uel ad sinistram: Sal. Iustus declinat ad dexteram, qui de
tua iustitia R. suis uiribus praesumit. Iniustus do clinat ad sinistram , qui prop*r carnis fragilitatem saluari se posse desperat. Declinatad dexteram, qui uult plus sapere, si oportet sapere. Declinat ad sinosi am, qui ieruit stultitio Ver. Cur ergo dicit paul inserius: Ulas quae a dextris sunt, nouit Domi
Musr Sal. Per uias suae dextris 'iit, designant'ri i ii sanctae
12쪽
7 D SALONII 'E LICATIO. sanistae actiones & opera bona. Haec enim nouit Dominus, id est, dirigit, & placent illi, unde &econtra in iudicio dicturus est reprobis, Non noui uos.
hocest,non uos elegi, non enim mihi placetis, quia non uos uideo in luce mea,non uos uideo in iustitia
mea. Uer. Quid est quod dicit, Ne des alienis honorem tuis,& annos tuos crudeli De quo honore dicit aut quos uocat alienos: Sal. De honore dia.
ot,quo si stus est homo ad imaginem Dei. Alienos daemones appellat, & est sensus: Ne honore tuum, quoad imagine Dei creatus es, male uiuendo subindas immudis spiritibus. Ver. Quem appellat crudelem aut de quibus annis dicit: Sal. Annos uo/cat acia uitae. Crudelem, diabolum, & est sensus , Spacia uitae, quae tibi dedit Deus, male uiuendo ne tradas Diabolo. Ver. De qua cisterna docet Salomon bibere aquam aut de quo puteo fluenta: cum dicit, Bibe aqua de cisterna tua, & fluenta putei tuti
Sal. Cisternam uocat catholicam, id est, ueteris noui testamenti doctrinam: puteum uero prosun ditatem &altitudine eiusdem catholicae doctrinae: aquam,scientiam: fluenta copiam Nabundantiam scientiae id est, uarios sacrae scripturae appellat intela lectus. Docet enim his uerbis, cauere a doctrina haereticoru, & attendere lectionibus sacrarum script
rarum, & est sensus, Bibe aquam de cisterna tua, id est,serua,& opere imple doctrinam,quam aliis prae
13쪽
, IN PARAB. SALOMONI si cas.Et fluenta putei tui,id est, abundantia sermonis l. tui seu scientiae assiuenter in te redundet in operibus, honis. V. Quare dicit Salomon, Deriuentur son ii tes tui foras, & in plateis aquas tuas diuide, cum sta tim subiungat,Habeto eas solus, ne sintalieni pari opes tui: Si sontes nostros soras deriuam inri
blateis aquas diuidimus, quomodo soli eam habere possumus Sal. Quamuis in uerbis sonare uide, i. tur, tamen nulla est contrarietas, quia haesententiae lnon possunt nisi spiritaliter intestigi. Fontes ergo nostros soras derivamus, cum aliis uim praedicationis infundimus, cum uerba sacrae scripturae aliis anunciamus. In puteis aquas diuidimus,cum populis praedicamus. Platea nan dicta est a latitudine: est enim Graecus sermo. In plateis ergo aquas diuidimus, quando in multitudine auditoru uerba scientiae dilatamus, & iuxta uniuscuius qualitatem diuina Ho/' quia dispensamus. Ver. Si aquas in plateis diuidere debemus, quomodo eigo eas soli habere posis/mus: Sal. Aquas in plateis diuidimus, quando aliis uerba diuina late praedicamus, & tamen soli aquas habemus,quia de ipsa prsdicatione humanas laudes non quaerimus. Uer. Quid est quod dicit. 'Ne sintalieni principes tuic Sal. Alienos uocat daemones, de quibus dixit Psalmista: Alieni insurrexe lrunt super me, & sortes quasi animam meam
Tunc enim malignos, id est, immundos spiritus in Praedica
14쪽
D. SALONII EXPLICATIO. pdicatione participes et socios nobis facimus.Quando per superbiam intumescimus, &de praedicatioenostra inanem gloria de*deramus. Ver. De quo homine dicit Salomon, Non apost ita uir inutilis graditur ore peruerso: Sal. Apost uam hominem appellat schismaticu, qui laborat scindere unitatem
siclesiae. Ver. Qua lingua dicitur apostata: Sal.
Craeca,quod interpretatur in Latino sermone, refuga & recedis a veritate. Quare ergo schismaticus dicitur apostata: Sal. Quia more superbientis angeli intus prius intumescit, &cadit a mentis suae statu, quia sicab amore sui conditoris N a ueritate recedit. dirisi enim prius a ueritate recederet in Ecclesia, iniustitiam non disseminaret. Ver. Cur ergo de illo dicitur, Annuit oculis, terit pede, digito loquitur: Sal. Interior mentis custodia, quae membra exteri us seruat ordinata, hic ergo apostata,quia statum M custodiam perdidit, idcirco dominica membra ex teriora habet ex more, tulit inordinata. Ver. Quid
est quod de tete sua dicit, Liga eam in digitis tuis, scribe eam in tabulis cordis tui: Quis enim legem in digitis ligare potest: aut si secerit,qusutilitas erit
Sal. Jn digitis dicit id est in actibus. Legem in digitis ligare est,qui nim in bonis operibus eam studet implere & exornare. in tabulis cordis dicit,id est, in latitudine cogitationis. Scribit ergo lege in tabulis.
cordis sui, qui eam is gaudio suscipit, oc memoriae
15쪽
I N P Ara A B. T A L O M' O N I stommendat. Ver. Quid est quod sapientia diciti, Per me reges r ant, & coditores legis iusta deceranunt.Per me principes imperant, &potentes decernunt iustitiam: Quacesi haec sapientia, per quam reges regnant,principes imperant, conditores legum repotentis decernutiustitiam . Sal. Christus Dei
uirtus&Dei sapientia. Ver. Nunquid Christus omnibus tyrannis impiis & principibus dat regnu&imperium: Sal. Non uti , ueruntamen ipso permittente, impii rmes &principes suscipiunt re, Lum uel imperia,quia scriptum est in libro Hiob:
ermittit regnare hypocritam propter peccata po
puli. Sed innoc loco reges santios dicit Apostolos qui primum semetipsos, deinde Ecclesiam sibi com/
missam, fideliter r*ere nouerunt. Sive reges appellat omnes sanctos, qui seipsos N alios bene rigere sciunt. Uer. Quos appellat conditores legit: Sal. Utrius testamenti scriptores. Ver. Quos uocat principes N potentes: Sal. Caeteros doctores M.
rectores fidelium. Omnes enim isti per sapientiam Dei patris habuerunt regnum, principatum Rim/perium,id est, per Christum acceperunt, ut aliquid honi essent, unde ipse dicit: Sine me nihil potestis lacere. Ver.. Quid est quod sapietia dicit, Delechi. bar per singulos dies ludens coram eo, id est, coram
patre omni tempore ludens in orbe terrarum. Nunquid sapientia, id est, Dei filius pueriliter ludebat
16쪽
D. SALONII EXPLICATIO coram patre: Sal. Absit. Sed quod dicit ludetis fitelligendum est, gaudens. Ludebat enim per singulos dies, id est, gaudebat se esse unum,id est , unius substantve cum patre a principio ex diebus aeternitatis. Ver. Quomodo ludebat'mni tempore in orbe terrarim: Sal. Quia cum tempora,orbis&creaturae esse coepissent, ipse filius gaudebat, quia ipse quod erat, semper in patre manebat. Ver. Quid
'est quod ait, Sapientia Uificauit sibi domum: Qua domum aedistinuit sibi sapientia: Sal. Sapientia. id est. Dei filius aedificiuit sibi domum,quia ipse creauit homine in uicto uirginis, quem in unitate suae personae assumpsit. Ver. momodo excidit colunas septem: Sal. Septem columnas excidit quis
rex septiformem gratiam spiritus uincti erexit Eccle.
as per orbem terrarum, quae sicut columnae sustentando continent memoriam eius,id est, mysterium
incarnationis ipsius. Ver. Potest aliter intelligi Sal. Vere potest. Sapientiae domus Ecclesia Chri/m est. lumnaeautem domus huius,sancti doct res, quae columnae bene esseseptem dicuntur. Quia sincti doctores repleti sunt septiformi gratia sandulairitus. Uer. Gomodo ergo excidiis letia has columnas: Sal. Excidiimiunas, quia mentes prae/dicatorum ab amore praesentis seculi separauit, Scerexit eos ad portanda eiusde Ecclesiae librica. Vera
De quibus ancillis dicitpaulo inferius, misitan ib
17쪽
las suas, ut uocarentad arcem & ad moenia ciuitatis: βM. Ancillas uocat sanctos apostolos. Ver. Quare uocat eos ancillas: Sal. Propter insipientiam,infirmitatem & paupertatem, qua idiotas, infirmos,
pauperes 5c despeetias elegitapostolos, quos ad pH
dicandum misit in mundum,utfideles populos uo rarent ad arcem aeternae beatitudinis,& ad moenia
testis Hierusilem. Ver. Quis est filius sapiens, qui laetificat patrem, aut quis est filius stultus, qui moestitia est matri suae. Sal. Ille, qui accepta sides
ac baptismatis mysteria bene seruat,et opere implet, filius sapiens est,ille proculdubio laetiscat Deum patre. Qui uero accepta sides ac baptismatis sacramen/ta malis operibus, uel tisretica prauitate corrumpit, filius stultus est, hic nimiru est moestitia matri suae, xiidelicet Ecclesiae,quiacontristit eam. Ver. Quid . est quod ait, Stultus labiis uerberabitur: Quom do potest homo stultus labiis uerberari Sal. Verberatio in hocloco damnationem significat. Stultus ergo labiis uerberabivir,quia propter uerba iniqua di mala, quae locutus est, condemnabitur. Unde de alibi dicit Moises: Et uita in manibus linguae, quo niam unusquisti; aut ex uerbis suis condemnabitur, aut ex uerbis suis iustisitabitur. Veri Cur dicitur habere manus lingua,cum manus habere no possit: Mi. Metaphorice dieiuna est, id est,per translati tum,qumadia do uenii dicunt l, repetanas.
18쪽
D. SALONII EXPLICATIO. Maniis enim linguae ipsi uerba sunt,qvibus aut 'ne loquendo meri:tur uiram,aut mala loquendo meretur insertem aliter per manus saepe in scripturis sa cris opera designantur, ut illud,Labores manuu tu
um quianianducabis. In manibus linguae dicit,id in operibus.opera etem linguaesunt colloquia bona ues inal ,ex quibus motanas it aut vita. Ver Quis ille piger , dequodicitur. Sicut acetum dentis bus.&fumus oculis, sic piger his,qui miseruteum Sal. Puer est malς uiuens catholicus, qui non labo
rat nec operatur, ux ad aeternam beatitudinem pra uenire mereanir. Pex xetum N sumum haereticorudesignatur perfidia . Per oculos dedentes praedi tores sanctae Ecclesiae qui bene oculi dicuntur, quia recta itinera praeuidenta Pulchre etiam dentes,quo
iniam spiritualia. aliinedia sidelibus ministrare solet. Ergo si tametum dentibus, sciamus oculis. id est, sicut perfidia haereticora est contraria bonis docto/ribus , quia contristate , 8c molestiam illis gignit i ta lachrymas,sic piger id est, Otholicus malus, gra i uis est eisdem bonis doctoribus, qui miserunt eum, hoc est,qui iusserui, ut fidem suam operibus implo, reta Ideo grauis est,qui fidem suam prauis operibus destruit. Uer. Quid estquod ait, anus in manu
non erit innocens malus: Quomodo malus homo. manus est in manu,&ideo non erit innocens: Sal.
mi manum iungitia manu, nihil utiq; operatur;
19쪽
μ I.N P A R AB. S A DO H O N. I Smalus ergo a diu fuerit manus in manu,non erit tanocens,quia etsi ad tempus subtrahit manus ab opere malo, tamen udiu malus est, innocentiam cordis habere non potest, unde superius dicit: Abomin hile est Domino cor pravum. Ver. id est ergo manus in manuc Sal. Conscientia praua in opere malo. Ver. Quomodo intelligendum est quod' ait, Circulus aureus in naribus eius, mulier pulchra di fatua: Sal. Hoc modo circulum aureum infixoris in naribus suis, id est, in naribus porci, ille dum sergit terram uertere ac sedere naso,imine ζt circuium aureum in uolutabrumluti, & tuc perdit circolus aureus decore quem habuit. Similiter ergo molier savia,si habet pulchritudinem uultus,uel si acci Platornamenta inaurium monilium,simul& uesti/, mentorum,sordidatpulchritudinem suam, Ramittit decorem,si se coeno libidinis coinquinare diligit, adulteriis corrumpit. ver. Spiritualiter autem quomodo intelligenda est haec sentetia: Sal. Quiγcως sacras scripturas intente meditatur, &iugiter perscrutatur diuina eloquia, accipit ornametalcientiae. Quod si male uiuendo corrumpit&destruit, quod bene intelligit,circulum aureum habet in naribus,sed more suis,uidelicet porci terram sedit,coinquinat 3c luto immes t, quia ornamentum quod per holiciam scripturarum immunda actione sordi
ciuib talis anima mulier pulchra &satua: pulchra, qua
20쪽
α fALONII EXpLICATIO. quae per scientiam, sed dedita cimilibus dele latio/tribus,fatua est peractionem. Ver. Quid est quod
dicit, Anima quae benedicit mpinguabitur, & qui
inebriat, ipse quo I inebriabiture Plures nanque sunt, qui alios inebriant, sed ipsi non inebriantur Non dicit hoc de corporali ebrietate, sed de spirituali anima, quae benedicit impinguabitur, quia quae cun exterius praedicando benedicit, spiritualem benedictionem accipit, id est, gratia spirituali auge tur & oeescit. Similiter qui lacro eloquio mentes au ditorum studetinebriare, inebriatur ipse, sani uspiritus insulione repletur. Uer. Quare non dixit homo, sed anima quae benedicit impinguabituret Sal. In scripturis diuinis saepius poni solet pars pro
toto,aut totum proparte,secundum speciem Grammatics artis,quae dicitur Synecdoche,sicciso in hoe loco pars posita est pro toto homine . Totum uero ponitur pro parte,ut illud,Tulerunt Dominum de monumento, Dominu dicit pro corpore Domini .
Ver. Sis est ille,de quo dicit, Qui abscondit se,
menta, maledicetur in populis: Nunquid propterea maledicendus est aliquis, quia non omnibus seu/menta sua ministrat: Sal. Frumenta uerba sunt sanctae prsditationis, ergo quicunm abscondit haec seu menta id est, uerba lania praedicationis apud se retinet.& non uultannuntiare aliis eloquia,iste male