D. Salonii Viennae Galliarvm episcopi doctiss. Ad Veranium fratrem, dialogi duo, in quorum priore parabolas Salomonis, in altero autem Ecclesiasten interpretatur. Bessarionis patriarchae Constantinopolitani, de ea parte euangelij, Si eum volo manere

41쪽

l N P A .R A B S A L O H O N Psinsidiis hostium, cunctis* defendit aduersitatibus. Uer. Qus est sanguisuga, cuius duas dicit esse filias scenim ait, Sanguisugae duae sunt siliae, dicentes. asser asser,&nunquam satiantur: Sal. Sanguisuga diabolus est, qui temper sanguinem sitit, id est , ad

peccata homines trahere cupit, di sitim peccandi in cessanter accendit. Ver. Quae sunt illae duae filiae sanguisugae,dicentes, asser asser,& nunquam satian ture Sal. Luxuria uidelicet Nauaritia, istae nimi rum spiritualiter diaboli sitim N ardorem imitan/tur ,quia sicut nunquam peccando satiantur, sic nee auaritia nec luxuria. Nam quanto quis magis lu/xuriatur&Brnicatur, tanto amplius deleelatur. Si, militer quanto quis in sibi diuitias accumulat, tanto magis eas semper augmentare de*derat. Ver: Quare posuitSalomon exemptu stellionis, dicens :Stellio nutritur manibus. 8c commoratur in sdibus regis. Sal. Vt pigros N ingenio tardo ad operan/dum& benedicendum prouocaret.' Ver. Quod genus animalis est stellio: Sal. Genus lacertae ual, de pigrae, & colore uario , undenomen accepit ειυlio,quia quasi stellis, id est,guttis distinistus & uariatus est. Ver. Quid ergo significat stellior Sal. Iblos significat, qui tardi lant ingemό,8c tamen quotidianostudio et diligentia magis aeternam aulam conscendunt, hoc est, quamuis cum magno laboreadnoticiam sacrarum scripturarum perueniunt, di pol netrare

42쪽

, D. SALONII EXPLICATIO. netrare usent secreta coelestium mysteriorum. De

talibus scriptum inin Evangelio: Si habet,& dabitur ei, & abundabit, quoniam qui habuerit studium tetendi, dabitur ei sacultas intelligendi. Uer. Quae sunt illa tria, de quibus Salomon dicit, Tria sunt quae bene gradiuntur ,& quartum, quod incodit sceliciter: GL Leo sortissimus bestiarum, qui . ad nullius pauet occursum, Gallus succinctus lum/bos, & Aries, nec est rex qui resistiit ei. Ista sunt quae bene gradiuntur. Uer. Quem significat iste leo Sal. Illum, de quo scriptum est: Sicut leo de tribu Iudaeae.Dominum scilicet Iesum Christum,qui sortissimus bestiarum dicitur, quia quod infirmum est. i Dei, sortius est hominibus. Ver. odest illud

infirmum Dei: Sal. Infirmusvit Dei, carnem no , .strae mortalitatis assumere,sed hocsortius est homo nibus,quia ipse homo natus ex uirgine perfectus extitit Deus. Ver. Quare iste leo ad nullius pauet occursum: Sal. Quia peccatum no secit,nec est in uentus dolus in ore eius, unde ipse dicit in Euangolio: Ecce uenit princeps mundi, Sc in me non inuo .

nit quicquam. Ver. Quid significat gallus succinγctus lumbos: Sal. Sanctos praedicatores. Uer. Quare galli praedicatores dicuntur: Sal. Quia in/

aer praetentis uitae tenebras uerum mane, hoc est, ue ram lucem praedicando, annunciam gloriam uidelicet aeternae beatitudinis. Quare isti galli suo

43쪽

IN PARAB. SALOMONIS

cinisti lumbos dicuntur: Sal. Quia sanctipraedicatores in membris suis luxuriam & libidinem restin/guunt. Uer. Quid significat aries, cui non est rex qui resistit: Sal. Per ariete sancti designantur corisesseres 8c sacerdotes, qui ueluti arietes gregem praecedunt,quia populum fidelem per exempla sua gra/dientem ducunt. Isti nimiru arietes si spiritualiter 8c

recte uiuant, nullus est rex, qui eis ra istere ualeat, quia nullus est tam saeuus persecutoriqui eorum in tentionem ualeat impedire, quia edi eis mala inge runtur, otia patienter sustinet pro Christo. Veri

Quid est illud quartu, quod incedit secliciteret Sal. Ille,q ui stultus apparuit, postqua erectus est in is time. Uer. inis est ille: Sal. Antichristus, qxii

elevabitur in sublime,hoc est,in excelsum,quia cum

fuerit homo nequissimus, dedignabitur se filiu Dei

nominare,sed mentietur se esse Deum. Ver. HODatus in sublime quomodo stultus apparebit Sal.

Quia in ipsa elatione & superbia sua subito diuino gladio percussus interibit. Uer. Quare de illis so perioribus dicit, Tria sunt quae bene gradiuntur de isto uero,Quartum quod incedit sceliciter . Quare similiter de isto non dixit, incedit bene, sed ait scoliciterr Sal. Quia omne quod sedliciter incodit,semper non bene incedit: nem omnequod incedit bene, semper scoliciter. Ver. Quae lunt ergo quae incedui bene,aut quaesosiciter: Sal. Illa bene incedur,

44쪽

D. SALONII EXPLICATIO.

Incedunt,quae ambulant sincte Illa incedulfoeliciter quae in hac uita habentprosperitate suam. Leo, gallus N aries bene gradiuntur, sed nonsciliciter . Quia &Christias Dei patris uoluntate in omniabus compleuit, sed multa aduersa, & mortem sustianuit.Similiter sincti praedicatores & consessores diauinam student adimplere uoluntatem, sed multas in hac uita sustinent persecutiones. Antichristus uero non bene in it, quia superbus contra Dei u luntatem omnia faciet. Sed incedet sceliciter quia, Euis ad breue tempus, in magna erit gloria di pro/beritate. Uer. Quis est ille rex Lamuhei,de quo . dicit, Verba Lamuhel regis uiso,qua erudiuit eum mater sua: Sal. Lamuhel Hebraea lingua dicit, Latine interpretat, in quo Deus. Ipse nimirum est S

lomon rex Israhel, in quo suit Deus, via nisi Deus

in eo mansisset, tot & tanta diuina mysteria nec intest ere,nec scribere potuisset. Ver. Quae filii mater eius,quae erudiuit eum, & docuit uisionem. Sal. Secundum literam potest intestigi carnalis eius m ter Bersabaee regina, quae prudenter illum docuit.

Sed mater in hocloco nulla melius intelligitur,u spiritualis N diuina gratia, quae illum in corde inuisi/hiliter erudiuit&docuit intellectum sapientiae,qua ipse soris hominibus N praedicauit et scripsit. Veri

Quae est mulier illa sortis, de qua dicit, mulierem seriem quis inueniet: pro a& de ultimis finibusa E iii

45쪽

t N ip A R A B. SALOMONI shrecium eius: Sal. Mulier sortis appestatur sanes. Dclesiaratholim,qus ideo mulier dicitur,quia Deo sincituales generat filios ex aqua dc spiritu saneto. Fortis ideo dicitur, quia cunei, seculi huius aduersi

simul & prospem, propter fidem & amorem sui conditoris acredet tiptoris contemnit 8cdespicit. Ver. Quare dixit Salomon, mulierem sortem quis inuoniec Sal. Quia per spiritum sinistum cognouit.

quomodo nullus prophetarum, nullus omnino ele ,

rum sufficereiad redemptione humanigeneris, nisi solus mediator Dei &hominu , homo Christus Iesus, ideoly ait, mulierem sortem quis inueniete subauditur nisi Christus. Ver. Quare mox addisdit,Procul,& de ultimis finibus precium eius: Sal ut ostenderet quia no suo tepore, sedlonge postea nec similis illi uenturus eratChristus, id est, purus homo peccatoiu sordibus, sed in sine seculorudes surus erat de coelis Dei filius, qui natus ex uligine. Persedius esset Deus Rhomo, & hoc est quod ait, Procul, id est, longe post, significat autem tempus quod fuit a diebus Salomonis, usq; ad partum uirginis.De ultimis uero sinibus dicit, quia a summo coelo gressio eius. Ver. Quod precium dedit Domi' nus pro hac mulieres Sal. Semetipsum, sicut dicit Apostolus: Qui dilexit nos,&tradiditsemetipsunt pro nobis oblationem & hostiam in odorem suauis

satis. Uer. Mulier serus quomodo est quali

46쪽

D. 'S ALONII EXPUIC ATIO.

siauis institoris: scem dicit Salomon, Facta est qua si nauis institoris , de longe portans panem suum Sal. Institor dicitur neRociator propterea,quia sem . per insistit,ut acquirat oc multiplicet merces di lucra sua. Nauis ergo institoris onusta diuersis mercimo/niis,quae in sua patria magis abundat,per mare cad loca peregrina, ut illic uenditis omnibus illis. quae attulit, chariora domum reportat. Sic ergo mulier sortis id est, saneti ecclesia semper dejderat onerrari uirtutum diuitiis,& abundare bonis operibus, nauigans per mare seculi huius, ut per ea mereatur.

id est, acquirat maiora, id est, diuina gratiae dona . Ver. Quis est huius nauis instructor: Sal. Dominus Iesus Christus, qui dedit precita sanguinis sui, dc redemi: Ecclesiam. Saneta ergo Ecclesia ad exem, plum instructoris, hoc est, Domini ac redemptoris sui semper sibi multiplicare laborat uirtutuat*b

norum operum lucra,ut per ea mereatur maiora a

quirere,id est, aeternae beatitudinis praemia, dc hoc in quod ait, Delo e portans panem seu, quia inomibusbonis quae temporaliter solam tantum inui banis ficietatem dejderat, quia sternam solum Hodo retia utionem: expedi. t. ἰVer. Quid est ducere, Sindoriem fecit& uendidit, &cingulum re diditChananaeo Sal. Si cine fecitEcclesia,hum didit quia fidem quam edendo texuerat, loqueω

47쪽

nis accepit, quare& Chahanaeo cinguluni tradidit, quia per uigorem demon tariustitiae fluxa opera gentilitatis astrinxit, unde hoc quod percipitur, uia uendo teneatur. Ver.' Quid est quod ait Stragulatam uestem fecitsibi,Byssus&purpura indumentit esus: Quae est stragulata uestis: Sal. Stragulata uestis est, quae uariata textura firmissima fieri solet. Ver. Quid ergo significatur per stragulatam uo stem: Sal. Fortia opera sanetie Ecclesiae,&diuersa uirtutu ornamenta, de quibus propheta dicit: Astitit regina a dextris tuis in uestitu deaurato, circundata uarietate. Uer. Byssus&pulpura vomodo indumentum eius mulieris, idis san Uclesiae est

Sal. Byssus est genus lini randidissimi, unde pul/elire per byssum designaturcorporis castitas,& sati/ctae conuersationis purit s. Per purpuram uero sin

Linis effusio designatur. Fortis ergo mulier,id est,ncta Ecclesia induit se by Dei.id est, seruat coraporis castitatem, & sanet conue vitionis rutilat ni tore. Induit et se purpura,quando in ea sancti martyres pro Christi nomine sanguinem fundunt.b Vre.

Si byssus & purpura indumentum est sancita Eccle

sae, cur ergo dicit in sequentibus, Fortitudo&do cor indumentum eius.&ridebit in dienouissima Sal. Nulla incontrarietas, quiasortitudo resertur ad purpuram decor ueroad byssi candorem.Est erago sortitudoindumentu Ecclesiae sancte, quia proe Pierii

48쪽

D. SALONII EXPLICAT ita lpter fidem Christi, R iustitia patietiter sustinet m

iorum hominum improbitatem & persecutionem. Est 8c decor indumentum eius, quia operatur iusti tiam,& se uirtutum gratia ornat. Ver. Quare a

tem dicit, Ridebit in die nouissima, cum Dominus dicat in Evangelio: Vae uobis qui ridetis, quialugebitis & flebitis: Sal. In scripturis sacris risus P udium significare solet, unde Dominus in Evangelio :Beati qui nuc fl etis,quia ridebitis, id est gaudebitis

Et beatusHiob dicit: Os autem ueracita replebitur

risu, id est, gaudio. Mulier emo sortis, id est, sancta Ecclesia ridebit in die nouissimo, id est, gaudebit in

tribulatioe regni coelestis. . Ver. Qui sunt filii mu/lieris, qui eam beatissimam praedicauerure aut quis est uir eius,qui laudauit eam: sic enim dicit: Surre νxerunt siti eius, & beatissimam praeditaverunt filii eius &uir eius laudauit eam. Sal. Filii huius mulieris, id est, sandi Ecclesiae, sunt omes electi, uir eius Dominus est Iesus Christus. Suigent em filii Eccle/sae,uidelicet omes eladii de puluere terrae, in nouissimo die iudicii & immortalitatis gloria decorati,ma trem suam beatissimam praedicabunt, id est, lauda/bunt satam Ecclesiam,quae illos genuit Deo ex aquati spiritu sancto.Surget& uir eius, Dominus uidelicet lesus Christus, cum in die iudicii manifestus ap/paruerit in potentia diuinitatis, &laudab it eam,discens in iuditio: Uenite benedicti patris mei, posse

49쪽

IN P A R A B. S A L Ο Μ O N I sdere paratum uobis regnum ab initio mundi, Esurrui,&dedistis mihi manducare&c. Uer. Cur ergo posuit praeteritum, dicens : Surrexeruic debuit emdicere, surgent. Sal. Quod ergo Salomon sutura nouerat,certissimum tenebat, & ideo more prophetico praetes itum posuit pro suturo. Uer. De qui bus dicit quod sequitur,multae filiae congregauerut diuitias,tu supergressa es uniuersas: Sal. Multas filias appellat Ecclesias haereticorum, & turbas malo rum catholicorum. Uer. Quae siliae diculur Chri/nsues Ecclesia et Quare dicuntur filii Christi aut EO

Hesiari Sal. Propter fidei ac baptismi sacramentu, Radoptionem filiorum, quam in baptismate perceperunt. Ver. Istae filiae quas diuitias congregaue/runc Sal. Orationes, ieiunia, eleemosynas, assisectionem, & castimoniam carnis, linguae refrenatio

nem,meditationem scripturarum,et caeterorum bonorum operum diuitias, quae uerae diuitiae sunt, si spirituali fiant inteni Quidelicetpropter regni coe/lesiis retributionem,aliter nihil prosunt agentibus. Vnde filiae uid licet haereticorum, aut turbae malo rum catholicorum , si rastra congregauerunt sibi di/uitias,quia uel inside errauerunt, uti certe huiusmodi bona opera non spirituali secerunt intentione, de

quibus in Evangelio Dominus: Multi dicunt mihi in illa die, Domine domine, nonne in nomine tuo Prophetavimus id in nomine tum daemonia eieci/mus,u

50쪽

. SALONII EXpLICATIO. lmus,& uirtutes multas seximus ' Et tunc confitebo illis, quia nunquam noui uos. Sancta uero Ecclesia catholica supergressain hoc-transcendit omnes illas filias, quae quicquid boni agit, infidetantum recta & spirituali operatur intentione. Uer. De

qua gratia, & de qua pulchritudineloquit, is tr Fallax gratiam uana pulchritudo, mulis tim Dominum ipsa laudabitur. Sal. Fallax pratia humanae laudis, quam hypomis ab omnibus exquirunt. Pulchritudo uana eri pulchritudo castitatis, uel bo nae operationis, quam hypocritae hominibu4 ostendere cupiui,ut ab eis hi tur. Quare haec gratia & haec pulchritudo filio dicitur uanar Sal. Quia fallit,hoc est decipit simplatores.quonia dum in hac uita quaerunt mercedem, in suturo nullam recipient remunerationem, & si castitatem seruat, uel aliqua bona operant, uana suiu omnia quae ficiunt. Ver. Quae est mulier timens Dominu Sal. San/eta uidelicet quae in hac uita semper manet Ecclesia in timore Domini, quae semper eius de*derat prae cepta implere. Ver. Quomodo essio laudabitur haec mulier: Sal. Idem Salomon in sine huius libri manifeste demonstrat, cum dicit: Date ei de fructu manuu suarum, &laudent eam in portis opera eius Ver. Cuius sunt haec uerba Sal. Viri illius Domini&saluatoris nostri Iesu Christi. Ver. Quan/do haec uerba dicturus est: Sal. In die iudicii quan