장음표시 사용
381쪽
solet. Approbat Systema vernici; Bec eri perverutatem. a16 in rebardi, Peterseritim sectantis, credulitatem, rejicit. NOI que reri Thomasium, qui Theolagiam naturalem inna. Q ain negat, neque Gunsiuium, qui Hubesum defendit. M gnum etiam virum, C. M Uinum, non omni ex parte im-3 munem sententia Socinianorum,Heri arbitratur, quod, a Deci suggestas res, verba a sanctis viris addita esse scripsisset. De. stensum Christi ad inferos autumat innuere statum mortui, qui in judicio Patris versabatur Minoium, qui Herculi. Theseo, Socrati, aliis aeternam vitam non denegaverat, e cusat parallelismo judicii Lutherant autheranos enseras. ter corrigit dum electionem factam esse ex fide praevisa α 1. fideles deficere posse totaliter, etsi non finaliter Baptismum a66 nabere necessitatem medii ad talutem . sessionein Christi ad dextram Dei esse omnipraesentiam corporisinitoque Christi. minus accurate tradant. me sacra Coena Lutheranos ne ap- αι pellavit quidem dc panem eucharisticum interpretatur cor pus Christi per metonymiam sacramentalem Generosam Visiας ri summi C M. fini confessionem de praedestinatione re ra petiit, ct collaudavit. Nempe Luthera nos fratres semel re iterum compellat, qui in fundamento fidei non dilereparent 68 a Carvinianis quare cum iis communio ecclesiastica lia diu seq. cienda videtur Sed idem multus est in eo labore, qui vers tur in Christi satisfactione . cujus objectum statuit esse solos electos, merusis in Christi intentione, uti in essem, se ctu omnibus aliis. suae cum ita fini viderint Theologi,
liceatne cum eo fraternitatis nomen usurpare. Utcunquo vero istud existimabitur Venerandi Autor perpetuum Q dinem, apparatum gravissimorum argumentorum, maxime
in causis Pontificiis Iocinianis, denique rotunde scribe di studium, permagni iaciendum esse minime dubitamus.
veteris, tum hodiem Ex genuinis principi eruit, scommoda Haduordia methodo ad aut GOTI L
382쪽
HEI NECCIVS, Potent. Prin. Reg. a Consi Sanctior es sum a Philosoph. in laustri rideris. Pros . Pubi Ordis. Mereduvi I dices locupletissimi.
Halae, impensis orphanotrophei, 737, mimai. Alph. a plag. 6. Nunc igitur, quod diu frustra desideravit d cuius unquam
obtinendi spem fere omnem deposuerat, ex manu in dem praestantissimi Civis sui absolutum perfectumque omia ex parte Iuri rudentiae patriae Systema, gaudens accipiat Ge anania re merenti illi capiti cujus curae omnes cum insigni gentis nostrae gloria sunt conjunctae nexas laureolis coronati magnarum praemia seontium, imponat. Nihil enim aut ab ingenio conatibusque vulgi magis remotum aut gloriosius aetati nostrae, aut a omnem posteritatem illustrius, suscipere.
Lusceptumve perficere potuit magnum illud Seculi nostri decus, miserenus, quam si nobiles illas, omnique aevo dignis.
m. veteris Germanorunx Iuris reliquias, praeter meritum negleetas ad hunc diem, di indignissimis tenebris sepultas. ex suis velut urnulis colligeret, doceretque gentes exteras admirandam majorum nostrorum in legibus ferendis sapie
tiam agnoscere. Quo ipso auspicatum sane ad bene sperandum de nostris facultatibus, ct habitantis intra pomoeria nostra Iurisprudentiae futuro aliquo certissi. moque splendore, signum sustulit efficitque adeo ut jam excutere Germania peregrinarum legum turpe illud aemolestum jugum o ex se ipsa sapere, si modo velit.
possit. Habes in opere praesenti cujus praestantiam numquam ita commendabimus Lectoribus, qui semper eo- mendari masis mereatur, domesticorum Iurium tam lanis guin tamque copiosum, apparaturn ut vix oriri pose in uis diciis nostris controversia videatur, cui non dirimendae
aut veteres illae, aut recens conditae Germanorum leges
iussiciant. Intelligunt id sine dubio, quicunque in Volcimia
383쪽
sit, prioris lectione diligenter satis sunt versati quo tantum conspecto in omnium Lectorum animis videndi alterius magna cupiditas accendebatur tam vero Ili Autor, pro suo optime de re patria merendi studio, exspectati ne nostra citius restinxit quaeque de delictis & criminia hus, deque re judiciaria, dc jure actionum, ad ordinem Institutionum Iuris Romarii, dicenda supererant, hoc, quem manibus tenemus, eruditissimo libello complexus est. Itaque a Libri II Parte II, eas uris ad rem species quae descendunt ex delictis, persequente, initium dicendi facit addens huic Iabrum tertium rem omnem iudidiariam, iura actionum. explicantem Quam his praemisit Iegantissimam Praefati nem, egendam iis maxime suademus, qui Germanismis fram, quod attinet ad leges veteres, inopiae cujusdam accusant, nec facile scriptorem suppetere, unde maiorum nostr eum consuetudines judiciariae cognosci possint, nimis libitemere persuadent. Quos, ut de rebus nosti is praeclarius sentiis re discant, inspicereali Autor libellos duos antiquitatis pretio commendatissimos, iubet, alterum der Messest dictum. quie ni id ad communem TeudaIemlitigandi modum ipsam-Que crimina vindicandi rationem, pertinet, ita Iuculente de scribentem, ut eo nomine omnium tribunalium, ves protrib nalium, liber vocari non inepte possit ex quo scilicet fonte Ill. Autor pars sep actionum sereninim, quibus usi sunt Ge mani veteres, rationem explica attingens simul pag. isto ipsius Iibelli historiam, notansque lepidui errorem De trid. Lud vici, qui, nomen Autoris in ipsa fronte libri vocari S anum Othmersu brenther, sibi persuaserat, cum nec leviter gnari lingnae patriae, vocabitio Bu brenther denotari typographum. ignorent; alterum, sub nomine vuIpecuta Reinti e ipsi vulgo, quam eruditis, notiorem quo intercludicra multa, plurimaeontineri fbrensiuin negotiorum gravissima momenta, non ita aliunde petenda, selectis Noster nonnullis speciminibus Oste dit. Utriusque horum opus Iorum rerum scitu utiliorum plenissimi, sed nunc rarius obvii. cum insignem in Germanic
rum legum cognitione usum, vix quisquam eruditissimo Α
384쪽
tore exfloratum magis habeat forsan ipse etiam intelligi
quam sit rem gratam iis omnibus quos cura studiumquo tenet rei patriae facturus, si praestantissimum hoe libellorum yar editione nova. eaque ita instrueta, ut quae maxime ad rem nostram faciant, prae ceteris digito indicentur in
manus civium suorum tradere, domesticasque Germanorum
divitias hoc ipso auctiores emcere, in animum induxeriti Jam, quo ordine praecipua Iuris Germanici argumenta ab Ili Autore sint exposita, vel brevissimis dicemus, tune ex mais gna illa Observationum minime vulgarium copia singulares nonnullas ac prae ceteris notabiles exhibituri Libri IIIam DII primum de delictis criminibus generatim, tum spe- elatii de furtis racinis, damno injuria dato injuriis, crim, ne majestatis, adulterio, stupro, lenocinio, incestu, vi publi- ea re privata sicariis, veneficis, incendiariis, parricidio. aliis homididiis atrocioribus, deque reliquis criminibus, Ge manorum lege notatis denique de variis deliciorum poenis. Capitulis XIII agit Liber tertius Ius Germanorum forense tradit, ita quidem, ut explicata Iurisdictionis Iudiciorumnoyrorum indole de actore reo, advocatis, procuratoribu de in jus vocatione feriis, re dilationibus de actionibus, e rumque in judiciis editione, de exceptionibus, Mitis contenatione de probationibus, d. purgationibus, de sententiis, re judicata, de appellatione, aliisque sententiam inpugnandia nodis, denique de criminalibus judiciis, Titulis nouem disti ete diligenterque disseratur. Quae singula ut ex variis Germ norum monumentis eruere, in syllena quoddam redigere, magni res laboris, nec minoris ingenii fuit; ita in eo imprimis, nostro judicio, singulare Iiquidis laude dignum
praestitit Ili Autor quod temporum ubique rationem habuit, de a novis vetera distinxit iuriumque praeterea inter ipsas Germanorum gentes insgnem divertitatem indicavit. Sed
iam frustula quaedam delibabimus ex instructissimis his dapiabus, non levem voluptatem ex eorum, quae sunt propria,
his ac domestica, cognitione pereepturi Rigidissimi sus Pag. a seomacia vindieandis delictis antiquissimi Germani, ut ne ea 73
385쪽
sum quidem, qualis in moderamine inculpatae tutelae Meldis. Pag. 4 seq. ab omni poena immunem esse voluerint Iidem tamen, si leges inspicias alias aliis severiores, non videntur omne imter dolosa culpos delicta discrimen neglexisse. Quae R
manis capitalia dicuntur delicta Germanis vocantur die an
ii Hati undinand ehen quae illis non capitalia, his die an Haut und Hahre gehon. Similiter judicium capitale Germ nis in das hole Ungeritat, non capitale das schischre et richi. Cur legem Saxonum crudelissimam vocaverit minor, in vita Conradi, rationem hanc redditali Autor, quod illa crimen homicidii, Lito quodain commisssi, non in ipso tantum Lito, sed in septem quoque ejus cognatis, vindicandum sanx et m. t. In atrocioribus selictis moris olim fuit, friatim, seu poenam pecuniariam, fisco, Didam seu, quod cum ea comvenit quodammodo, trigildum aut mergeldum laeso, ejusve gnatis exsolvere δε redo delaturam vocabulum M. corrupte scriptum pro dilatura, differre, nec ea quidquam aliud, quam quas hodie vocamus, impensas protractae litis, denotari, contra M. Ge. Eceardum eruosite disputatuit Autor. H. vox illa Zetter, in judiciis capitalibus solennis, qua nihil vulgo dirius funestiusque putant, idem est ac V en, arma, se ter ferro armata manu vindicari debere significans. In 33 eq. puniendo furto mire inter se dissentiunt antiquiora Germ manorum jura mire etiam ab his ipsis leges Germanorum hodiernae dissentiunt. Varietatem hane ex ipso Autore cognoscere jucundum fuerit Lectori. .ngulare etiam illudam videtur, quod Francorum lege servus.Wfurto denariorum plus quain quadraginta deprehensus, castrationis poenam se, M. it. Tam severe olim in fures antinadvertit Bertolphur, Palatinus de ut Mach, ut unius tantum oboli furtum poena capitis vindicaverit quem rigorem nunc etiam imitari Germaniae nostrae Principes nonnullos, paucis ignotum putamus. In legibus Francorum, raptores persequentibus, vocabulum supervenetur occurrit, quod invasionem violentam denotat.
α viam vel vi Iurinam fuero, quod idem est ac homini in itinere publico constituto moras objicere. Ibidem teritur
386쪽
bastonicum quod origine vocis a Germanico balten flagis tum ducta ergastulum interpretatur l. Λutor secus ac Fre au/in Lindenbrogius, qui pro aristissima custodia acta perant. vocabulum Dost, quod habet lex Saxonica, non silum sicae, qua infliguntur vulnera, sed ipsi etiam vulneri, Pag. 8a. est proprium, unde thiale idem est ac occidere. Iure Provinciali Saxonico vulnera dividuntur in Fleischurundem 3. profunda, sed non lata, nec difficile sananda, in osseu N-den, lata, sed non prosunda, neque ideo funesta de in ramis
em mundo, alia omnia vulnera, cum periculo mortis aut
magna corporis laesione conjuncta. Vehementer eos falli sexistimatali Autor qui nostra aetate de damno injuria dato agi posse non modo ad resarciendum damnum, sed in tam
tum etiam, quanti res utra annum, vel mensem proximum.
plurimi fuerit sibi persuadent. Nunquam enim legem Ro-
manorum Aquiliai in foris Germaniae rereptam, manife-sissimum facit. Ἀd injurias verbales antiquioribus Germamnis maxime ustatas, pertinent inprimis nomina cinniti m
retricis, in ecuia leporis, concacati, uerburgii lege Sali 44 IO ea notatas sicutin apud Longobardos ignominosum inprimis arma nomen fuit, quod, rejectis aliorum conjecturis, nihil differre Cel. Autor noster a vulgari illo Germanorum argeontendit. Eadem lege Salica mulcta, qua injuriae reales r dimuntur vocatur Obrepusis Andrepus Quarurn vocum salteram plane spuriam, alteram ex ander alius. possen, vel pussen, ponere, sermatam, somniaverat verius, quam existimaverat Acarduim Mndit enim Cel. Heis eius, nullis hic opus esse argutiis, nec cuiquam obscurum esse posse, o sepus eu quasi die olere buse hoc est poenam majorem, am epus vero die unter bus, minorem poenam Regicidio mihi fuisse apud veteres Gothos frequentius allata ab Ill. Λutore exempla numero multa testantur Poena praecisionis a. varium maxime olim penes Constantinopolitanos in usu
Iulii unae deinde ad gentes Occidentales Francos, Wisigo seq.thos, aliosque transiit Camulum, quod est in lege Baji, variorum, interpretatur. Noster indignatio an supplicia se Da. Iali
387쪽
rali dignam adversus Principem vel Rempublicain, itar vel inar feralia &--n, seu=ollen, irasci. me poena quam
κυνοφορίαν dixere Veteres Germani, nota Ill. utor, non eam suisse poenae copitalis loco, sed huic premisiam saltem, raro in maximae signum infamiae, quam incurrerat reus. 6 33i tum druiate, quod habet lex salica sponsam, quasi guraim te, denotat. suo sanctiores moribus fuerunt veteres Ge mani, ut vix audita inter eos adulteritis nefandae veneris nomina fuerint, hoc magis a virtute illa destivum postero, eorum, Romani luxus contagione corruptos, vel una Lud vita Pii lege, quae inter Capitularia Francorum legitur tu
pissimaeqne libidinis, adulterii, stupri, bdomiae, meruionem facit, satis cognosci potest. Gadalis quid sit in Capitularibuτω-
mollit nemo scriptorum accurate satis definivit; at felicium 134. ma Ill Amoris conjectura est, mulierem quaestuariam interpretantis, a voce gain, quod lupanar esse Germanis, antiqua Glossaria nos docent Honorificum ex parte vetultissimis S
138. rionibus ad iani elogium putatur, crudelitate et feros, sed eastitate mirandos appellantis. Iure Provinciali Suevico a
poena adulterii Remina, rem tractans cauponariam, eximiatur. Sed desumta haec a compilatore ex L a C ad L. DL, Adulteriis, quaeque ibi de ancilla, tanquam vilioris 16ue conditionis persona dicta sint, inepte ad ipsam doininam irranslata, prorsus erudite ostendit Autor Nusquam major in adulteros rigor, quam in Holiati & Saxonia, ubi crim, ni hujus, sive simplicis, sive duplicati, reus capite punitur. iret Unde Ill Λutor non sine sale Certes legibus ex nimis Bomimum evellimus libido, nusquam terrarum, quam ibi, in Saxonia eastu viveretur, jam pridem mos triam memissem edomuis nefas. Quae sane tum maxime vera putes.s quam pauca inter nos adulterorum capite punitorum e empla obveniant, memineris. at tamen Iliaeos intra muros pereaturis extra. Quotidianum sere inter antiquissimos Gennanos crimen raptus fuit, ut nec a Regum filiabus audax civium libido aia,Or stinuerit, id quod variis vetustiorum temporum exemplis
388쪽
MENfI AUGUSTI A. MDCCXXXVII. 369
constat. Contubernium in lege salica coadunationem hominum, ad mutuum auxilium conspirantium, signinrcare, ill M Pag. tore annotante discimus. Nihil durius est lege Wisigothorum, medicum, cui tam male cesserat venae sectio, ut hominem occideret, continuo tradi jubente propinquis, ut in eum pro arbitrio lententiam serendi haberent potestatem. quam de chi . m. minis potius, iisque servilis conditionis, quam de veri nominis medicis, accipiendam Noster putat. In homicidas, non culposos tantum, sed doloso etiam, ut veneficos, pecuarios, incendiarios, indulgentissimae fuerunt pleraeque Germa- ao- aues. norum gentes, nec facile horum quemquam nisi poena pecuniaria affecerunt. Ἀt inde a Seculo XII capitalia esse cum perunt haec delicta fueruntqne ad nostra usque vi ora. Quae in legibus Langobardorum obveniunt, vocabum breu cio β'.rurae fluat Aive Daida, quod a Getamnicostaeiden inpcidere, descendit incisiones arborum, finium indicandorum causa sacris, significant. Crimen illud, quod a desertoribus transiugis committitur, verere Franci vocabant herσilia. in ab here exercitus, ylizen scindere. Capillam acer se vo in lege Burgundioniim nihil aliud denotat, quam servum fugitivum tam diu celare, donec capilli renati fuerint, ut ho 3ao. in coma promissa ingenuum mentiri posset. Certissimum enim nobilitatis apud Germanos indicium fuit caesaries, servitutis caput detonsum. Rariora in veteri Germanorum republica poenarum apitalium exempla nota tamen inter eos vivicomburium, suspendium ex patibulo vel arbore, capitis ciet; seq.ainputatio, rota, vel crurifragium, lapidatio, suffocatio in aquis addictio ejus, qui deliquerat in arbitrium laesi. Ἀd 43 seq.
non capitales pertinet et stato oculorum, attris abscissio nasi scalpellatio, manus amputatio, conratio talionis poena, sustigati, mellatio, addictio in servitutem, carcer perpetuus, exilium, infamia bonorum privatio, reicena pecuniaria Pe 333--ao. Iurisdictione Iudiciis Germanorum amplissimum est xat . tente legi prae ceteris dignissimum Caput, ubi, quae seorsim olim de argumento hoc rivius, Hertius, d Thomasus, dixerunt in conelamim ordinem redacti propriisque LΛutoris annotationibus pulcherrime ornata, comparent. In Λ a leg,
389쪽
Iegibus Francoruire Advocati si ius vocantiu clamatore, rig. MD non ab eo, quod clamore suo judici ' partibus molem sint, sed quod Hamare Francis idem fuerit ae postulare, unde tota cutiones illae, clamare pro eausis, hoc est, agere, proclamary. in iis vocare, proriamatio, actio, clamantra, actores, rari 'ε 3 maiores, advocati, Melamodicus, in judicio accusatus. Iuro Germanorum veteri nemo ac agendum compelli potuit, ne iis quidem in casibus quorum in Iure Romano habetur ratio. A stiones omnes olim vel civiles, regem e vel cibo minales, Frilis e vel inritas , remeeteis fuisse, Autor i.
49 seq. iri, de Mint i dicti, nos docet, rem Germanorum judici
riam plenissime describens. Formularum aeque amantes ve-ii ossi initi uini ac Romani, fuerunt, exmintque varia in te.
o gibus Alemannorum, Bajuvariorum, o aliis formulae solemines, ad id adhibitae, ut actor actionem suam coram judicebre nimis emantiaret Praeterea multum illi abhoriebant inutiles omnes litium ambages, quas, magno nostro damno, peregrina Romanorum Pontificumque Iura invexerunt. V
mg. cabulum Here in sermula illa solenni, Here herinitate qua actor olim eaufis sive eivilibust, sive criminalibus, judicem compellabat, Ill Autori a Celtica voce hiον, gladius, derivatur, tanquam publicum quoddam ad justitiai administra dam signum datum. 4ex Ludovici is Clerreos a te lim nio adversus hucum in curis dieendo prohibet. Sed lepis, o dam rationem audi stu iam omnis euria a mors dicitur,s immolatione feterorum. AI quis elericus, Hericum a mons, in curiam introierit, anathema sit. Egregia origines nominum invesigandi ratio, vix ridenda satis doctioribus ingeniis. Et mirifice nobis placent 'quae his subjecitati Autor
noster Non tam a cruore alborruerunt clerici, quam a curra quia ibi omise laici , em vocant, erum poeteiantuν, ad quorum tribunalia innire, Demus erat indignum clari rumin majestare. suae de ritu jurandi per arma, nee ho dextra pectori imposta. vetumoribus Germanorum popesis stato, proseriali Autori selectissima sunt, ct integri libelli main habent. nouam dicenti finem faceremus, s quae
390쪽
partii nova partim scitu utilia, pere hoc II inereiamo coamtinentur, eorum hic tacendum nihil esset. Restant enita
praeclara, selecta multa , quae sponte sua obvenient L ctori diligenti, ventum ita in partem voltiptatis illius. quam operis tam eruditi net aliunde nisi ab ingenio He necciano exspectandi nobis attulit attenta lectio. Nihil igitur praeter hoc unum addimus, accessun praestatali Aule Iuris Germanici, tam veteria, quam hodierni thesauro an plissimos o rerum, Linutorum Indices. Quorum alter gravata Iuris tostri argumenta conjunctim spectanda e hibet alter instructissimam Scriptocum, unde leges Germanorem aut peti aut illustrari possiant, Bibliothecam, magna Themidos domesiicae studiosis ommodo futuram, com
m. RIDERICI MEI DLERI NARRATIO
de Merotiris die, Nouembris A. MDCCXXXVIVDembergae Samnumsub Sinviso. .
Diei Novembris, cum Sol aliquoties etiam in ipso maria
die clare luceret, horologium oscillatorium, quod, comtinuato per octiduum motu, minuta tam prima, quam tecumda monstrat, cujus bonitatem plurium annorum experime tis perspectam habeo, ad tempus solare verum diligenter revocavi. Die vero ejusdem mensis undecimo in cameram sub tecto aedium mearum obscuratam, unde in meridiem liber prospectus patet praeter duplex horologiui portatile.
oscillatorium enim loco movere, consultum non est, tria quoque telescopia melioris nota Astronounica, ex quibus m jus novem, duo reliqua quatuor, pedes longa sunt, attuli. M- teri ex minoribus camera obscura adhaeret idemque Ricris
idoneo innixum helioseos usum praestat, cujus fabricam, culiari Dissertatione, de Helioscopia emendata Millustrata Tatius descripsi. Sed, cum idem exiguam tantum Solis pict ram, cujus quippe diameter tres cuin dimidio pollices capiti Aa et exhi-