장음표시 사용
11쪽
quae Tua B enignitas es, praecepisti. Nam ut
caeter a mittam) jure quodam δε istere posse videbar, ut Pontificii Archiatri laboro,
viginti Amra centum annorum decursiu in oblivionem prope venerant, ta deflenda sane L. teratorum jactura, pulvere, carieque desommati jacuerant, Archiater ipse Clementia tua in lucem proferrem, es qualicunque adhibito nudio, pro virili parte augerem: Tametsi vix ullas mihi aut sollicitudinis, aut laudis partes tribuere ausim, cum Amplissimi consilii Tui,
atque incredibilis in bonas Artes Munificentiae fuerit quidquid operae ad Codicis inventionem, perfectionem, impresstonemque collatum e t.
Tυa enim SANCTI Tas latentes exteris in scriniis, ac pene corrosasschedas eruereI AEreas Tmbulas contracta rubigine exesas restituere, ac
deficientes supplere dignata est: postremo quin
cunque ad Mercati memoriam redintegramdam, ornandamque I quaecunque ad ejusdem
Metallothecam, diu multumque a studiosis A fideratam, cantate, splendide, cumulateque in publicum proferendam pertinebant, benigne, ac liberaliter erogavit. Quamobrem quod Xγ-
rQ U Clemens VIII. sapientissimi Anteces
sores Tui, alter morte sublatus, alter curis db
strictus perficere fortasse non potuerunt, Tu,
PONTIFEX MAXIME, tot inter temporum diss
cultates feliciter implevisti. Etenim, cum Me
12쪽
iallothecam hanc Papis evulgandam mandaveris , longe plura ad naturalem Historiam amplificandam, meo quidem judicio, contulini, quamsuperiores Pontifices per suas aetates p
ni 1 sient, fl Mustum duntaxat in Vaticano,
adornassent. Facilius est enim magnis Principibus tum locum sui gere, tum capsulas cum
struere, tum denique corpora naturalia conquirere , a ropriis in AEdibus collocare, quam et
ganus am disponendi rationem, pulcherrimas
eorundem corporum iconer, commentarios tam
dem doctissimos ta habere, ta cum omnibus, ut
modo facis, non tantum viventibus, ta Romanis Civibus, sed fleris etiam, atque externis, sim dio benemerendi communicare. Accedit autem ad fingularem SaNCTITATIS TU AE cummem dationem, quod, cum in operis prospectu, at σ
in armariis Pontificia scuta detineat a jam es
sent οῦ nullsitamen certo stemmate expresse οῦ mu
na; ut jure debebatur I sed insignia clemem
iis VIII. cui opus ab Auctore nuncupatum D rat; in illis per summam mod rationem, ac Magnanimitatem, insculpi volueris. Si quis igitur fructus, qui certe uberrimus erit, ex
insigni hoc opere in literas redundabit, Tibi,
SANCTIssIME PATER, Eruditorum Respublica
acceptum referet. Si quid contra doctis Viris meo in labore non arriserit, id totum infirmitati meae tribuendum erit, quae non patitur,
13쪽
ut ea, quae animus cupit, vires assequantur. Interim vero cunctis naturae investigatoribus vehementer gratulor, quod SAENCTITAs Tua
secretiorem Bibliothecam aperire, rarissimas
que opes, non privatae Tuae Domui, sed omnium utilitati prospiciens, in commune cum
ferre jam caeperis p mihique plurimum gaud rem , si i emet assecia quanquam ostiis, per
infirmos conatus meos quidquam antiquis, vel
novis illinc producendis monumentis pollem contribuere et Unde major semper quod umes
opto sacrati mo no Nomini claritas, tacelebritas ἰ Almae Urbi splendor, ta fama :
lite rio tandem Orbi certum nummodum, amque emolumentum proficiscatur. Det itaque BEATITUDINI TOZE Deus diuturnam Ecclesiae. tranquillitatem, hilaremque Urietudinem, quia
bus deficientibus, luerae, pacis ta gaudii alum , penitus languent, hebe fiunt.
14쪽
INτηκ egregias, & praeclaras dotes, quibus refulget animus Sanctissimi Pontificis CLEMENTIS XI. postremo certε loco non est accensendus amor ille, quo nusquam non prosequitur Monumenta Priscorum, aut propter religionem colenda, aut propter artium, & studiorum commodum observanda ; ut proinde reparandis, restituendis, immo etiam magnifi- SanctIss. Pontifietacentitis exornandis , atque amplificandis sacris AEdibus, quae Christiana qui CLEMENIIs XI. dem memoria intra Urbem celebrabantur, sed ob vetustatem squalidae, peni- uis, ν'tiis litatusque labefactatae jacebant, per tria jam lustra,quam diligentissime studucridi sieris restituendis, Scriptorum vero obliterata penE commentaria , atque aevo invidente cum om/ndi quς. ipsis Auctorum cineribus consepulta, ita conquirenda, eruenda, atque illu- ti . stranda curaverit, ut nulla locorum distantia, nulla impensarum magnitudine, ta I ;M IC.2 nullo denique difficultatum objectu retardari potuerit, quominus pretiosis- cibus undequaq- smis thesauris & Vaticanam, & privatam suam Bibliothecam, sive, ut aequitis se judicemus, universam Rempublicam Literariam locupletaverit. Prae cunctis vero in censu naturalium scientiarum , post Anatomicas Bartholomaei Eusta- Post EustaehῖI G-chii Tabulas, a rubigine, tenebrisque vindicatas, laudanda nobis occurrit,
quam nunc in manus hominum damus, Michaelis Mercati Metallotheca 3 qua lucem prodit Merea. in re pluribus admonitum Te oportet. ti Metallotheea. Et quidem primo Mercatum sub Metallothecae nomine duas inter se Metallotheeae nomiis admodum diversas res comprehendisse. Scilicet tum novum Commentarium ne quid comprehen-.
summo studio, atque eruditione ab ipso elucubratum , in quo de fossilibus, 43 μ se lapidibus apposite, doctEque disseruit; tum etiam locum Pinacothecae instar in Vaticanis AEdibus, in quo eadem naturalia corpora, Pontificio veluti in Museo, diligenter suo quaeque ordine essent distributa . Ut vero Metallotheca priori modo accepta magnam partem a Mercato multis Metallotheeae eodet ante obitum annis fuit absoluta , estque Volumen, quod nunc emittimus in qu ndo scriptu . Iucem; ita qua in parte tunc temporis Vaticani Palatii fossilia , & lapides, quemadmodum elegantissimis iconibus expressit Auctor, continerentur; dubium san8 fuit, quod nos , antequam voti compotes fieremus, per integrum annum solicitos, atque in perquirendis ferε omnibus magnificarum illarum AEdium angulis anxios detinuit. Ut autem Tibi, Amice Lector , filum porri- DIlIgentIae ad Metia gamus, quo ab ejusmodi quasi labyrintho egres sumus, operae pretium est hia...is in bita et utramque Metallothecam suis a primordiis altius repetere. Porro perspicuum est ex Mercati Vita, quam Illustrist. Majellus polith, ae luculenter scripsit, Michaelem Pii V. deinde Gregorii XIII. mox etiam . Nysti V.Pontificum Maximorum jussu,atque auctoritate, Vaticano simplicium
Itaque ambigendum minimε censemus , quin nihil antiquius habuerit Mercatus, cum primtim Roma: BQῖanicam excolere , ac docere ccepit, quam D ut
15쪽
Meleariis quam Eo Metallothecam adoria re caeperit.
Carmen de Mereati Hetallotheca.
stallothecam subXysi V. Pontifieatus initio pene absolutam fuisse . Metallothecae tempus ex ipsius Meris eati literis dedueI
Batonii testimois hium de Mereato, eiusque Metallo
MetalIotheex Iocus inquiritur . Ioannῖs Cainae Epigramma de Metabiothecae fit
. ut varia metallorum, aIIorumque mineralium stagmenta sibi eompararet, ae per suas quaeque classes distribueret, quibus praeceptam animo Metallothecam cum in chartis exarare , tum in Vaticano condere aliquando posset. Etenim ab usque anno Is 76. nempe quarto Pontificatus Gregorii XIII. in quo nonnullas animadversione S, ac remedia ad avertendam, curandamque Pestem Mercatus edidit a ingentem jam metallorum supellectilem eum collegisse satis constat ex eleganti carmine Achillis Statii, celebris illorum temporum Poetae, & Ariae Montani viri doctissimi, quorum versus ex ejusdem libri protegomenis huc traducimus:
Solars Naturam extantem, penitusque latentem Retexit , atque prodidis . Mercatus, sirpes, herbas, genus omne METALLA Innumeras natura ferax , terraque, marique
Humano generi condit, ct edit opes, Cernere quas gratum es, quarum sed gratior usus , Dum petitur jusis , inseruiturque modis, Praesut utrunque tibi Michael natura benigna Larga manu, diis dum favet i a tuis . Nam rerum formas in vasto colligis orbe , Inque sacram confers , continuasque domum, Oc. Exploratum propterea videri potest, duodevigesimo ferε anno anteis quam Mercatus h vivis excederet, utranque Metallothecam ab ipso fuisse inchoatam r obiit enim Iunio mense anno Is 93. Praeterea nemini non notum Xystum V. anno Is 83. Bibliothecam, vetustissimis omnium linguarum codicibus insignem, ea magnificentia, quam nunc omnes mirantur, in Vaticano ex eitasset idcirco planum quoque erit, nostrum Auctorem, gloriae stimulis , &Principis exemplo maximopere inflammatum, novam in spem adductum fui s. se, Metallothecam, Pontificiis quoque conspirantibus subsidiis , in eodem Vaticano re ipsa fore construendam, nativis , non artefactis corporum typis ornatam, & divitem e immo vero fateri cogimur inter initia Pontificatus ejusdem Xysti, quod ad corpora naturalia spectabat, absolutam utcunque extitisse, Metallothecamr cum Auctor in Epistola, qua suum opus de Obeliscis huic, Pontifici sistit, animi illius magnitudinem laudet a maximis tam brevi temporis spatio gestis rebus , ac potissim tim ob instructasin Vaticano Typographiam, BibIiotheeam , ct METALLOTHaca M, quam Vir cum summae eruditionis, tum omnium suffragio integerrimae fidei Cardinalis Baronius se vidisse attestatur. Pervestigabat ipse quid vasa, quid vina essent myrrhata: Feliciter , inquit, oeeurrit nobis Michael Mereatus Miniatensis Protonotarius Apostolicus, Sancti simi Domini Nosyri insimus Familiaris, , celebris aetate nonra Philosophus , rerum naturalium eruditissimus , qui materiam , ex Ῥrrha arbore incisa fluentem, in massam eoagmentari tradit , coloribusque ad speciem inductis , artem inia potoria gere, qua is fummis populi Romani deliciis essent. Et inseritis r uemque talem phialam ex India per Lusitanos advectam, dono sibi datam promebat ex sua ΜΕ-TALLOTHEcΑ UATiCAMA , quam omni natura varietate in uxerat.
Quo autem Vaticanarum AEdium loco materialem Metallothecam abutor verbo Scholarum Mercatus collocaverit ab initio,diligenter nobis inquiis rentibus, ut alias conjecturas Omittamus, sat exprimi atq: ostendi visum est, eleganti sanE Ioannis Cargae illius aetatis nobilis Poetae carmine , quo Metallotheca haec , ipseque Mercatus celebratur: Hospes tecta remota Vaticani, reuis set Laocoon subi: videto . . aeuiPMereatus ibi recludat, atque Λος mirabilia inter adde Roma.
16쪽
XV Quibiti procul dubio impluvium illud indicatur, quod patet in Vatica nix
mortis ad Bibliothecam , qua Septentrionem spectat, pertinentibus t ibi enim Laocoontis, aliaeque antiqui, ac mirifici operis statuae custodiuntur. QuodHemum ab ipso Mercato apertissime declaratum comperimus Armario X. - cap. III. quo ita scriptum reliquit: Nam cum ea Statua videlicet Laocoontis , Apollinis, &c. de quibus supra meminerat ac pleraque aliae in quodam retrio Vaticanorum Horto iam posita i , conclavia autem mihi attributa, ubi OMalaliotheeam babeo illi atrio conjunctam . Idemque affirmat in Tractatu de Gemmis Anonymus, ubi de Ave Iaponica agit. Haec sand omnia cum diu nobiscum mente agitassemus ex infinito propemodum cubiculorum in ea Vaticani Palatii parte positorum numero, eam auisse Metallothecae sedem statuimus; unde & subjecti Horti Medici, &,AEdium in nemore Pontificio sitarum, quas Pii IU. vocant, pateret aspe inus. Enimvero in Metallothecae ichnographia E latere objectam eam Uillam
exhibuerat Mercatus. Itaque, eum appositam Laocoonti portam fuissemus intuiti, per eam ad superiora Conclavia conscendimus, atque supra fornicem Pinacothecae, quam vernacula voce dicunt centinata, pleraque omnia ad- amussim congruere observavimus, quae in praedicta icone cernuntur. Etenim locus theatri instar longitudinis, ubi major est ambitus , palmorum I O. &lius, Iatitudinis vero I 6. Horto Medico ad Austrum imminet, Uillamque Pii IU. per fenestras ad africum prospectat. Armariis praeterea, rudibus tamen, instructus est, in quibus Mercatus naturalia corpora asservabat, elegantioribus loculis , ut in ipsa spectamus ichnographia , aliquando repositurus , tum longiores certe futuros Xysti U. confidens annos , tum sortem sibi cum valetudine laetiorem. Illud duntaxat temporis longinquitate ad commoda hospituin commutatum nunc videmus , quod semicirculare spatium , qua tabulatis, qua gracilibus parietibus interjectis , in quinque cubicula di visum sit. Postquam autem de Metallothecae situ , haec nec quidem pauca deprehendimus ; quibus cesserint corpora ipsa metallica, & fossilia divinare non potuimus ; suspicari tamen licet cum institutum certε opus esset, sed
neque dote ornatum , neque custode munitum ab haeredibus, quae Mercati crant, quam citissime asportata fuisse. Neque vero aliter sentiendum arbitror de ipsa M. S. Metallotheca. Non fuisse scilicet natu minorem, sed eum ipso Museo eodem a parente gemellam. Etenim ubi primum codicem hunc, curiositate ducti revolvere coepimus, illum e vestigio per id temporis, quo Xystus Q vitam adhuc age-hat , jussu Magistri sacri Palatii Bartholomaei de Cliranda perlectum, & faculiatate , per quam imprimi posset, donatum vidimus: quamobrem Auctor jure- merito idem opus xysto destinaverat, quanquam postea, mutata per hujuς Pontificis mortem rerum facie, mutavit ipse consilium, & Clementi VIII. Metallothecam nuncupavit, deleto solum, variatoque Principis nomine in Epistola, quam nos autographam asservamus . Huc accedit, quod Iuvenalis Ancina, Vir eruditione simul, ac pietate celeberrimus, nondum mortuo Xysto, nempe die IS. Junii IS9o. Mercatum nostrum per epistolam Neapoli hortatur , ut quanto Ius pulcberrimam, raram, ac penὰ divinam suam Metallothecam in lucem proferata subdens , & quidem
vaticinatus est: Memento, quia mors Gn tardat. Nam vix concinnam Metal-
Iothecae suae deseriptionem, prioremque ejus partem cum ichnographia,quam nunc vides, in lucem typis mandare destinaverat Mercatus; cum longo primum in Poloniam itinere distentus; deinde gravissimo renum morbo correptus est, atque in Patriam redire compulsus. Et quanquam stabili tandem animi fiducia ad Urbem reversus majoribus officiis, ac muneribus a Clemente VIII. ad Ecclesiae gubernacula tunc sedente, adhibitus, & destinatus fuisset; tamen quae sunt hominum spes t singularis hujus operis editionem differre , tandemque fato etiam cedere coactus fuit. Adeo verum est pulchriores, ac majores doctissimorum Virorum foetus aut in eorundem ingeniis nondum editosa
diar, eademico Etesin reo Ardente Metallothecae locus describitur. Rudes Metallotheis eae reliquiae adhuc Vilantur a
taliotheca affervata amplius nou extenta
una eum ipsius Mu-seo tuisse inchoatu, ae persectum ἀ
Mereatum ad Me tallotheeam typis mandandum horta
17쪽
iande, de quomodo ad Pontificis manus
Idem Liber dili en ter jussit Ponti fieis
desiuerabatur. Notarum necessitas. Notarum cura Au
ctori a Sanctiss.Pon tifice dem audata. In Notis ad Tertiat. ID.de Prosrip. p.7os Auctor negotiis di. Reneus alterius opeoxa utieur in Notis Confieiendis.
Diligenter monumenta, quae ad Mur earum pertinent in. quiruntur a
editos, aut solis chartis obvolutos eum ipsis Auctoribus plerunque interire
Et quidem periisset majus, atque elaboratius Mercati nostri Commentarium, nisi tantae jacturae SAucrissiMus Potiris Ex, pro suo in literas amore, opportu nam opem tulisset. Iacebat porro instructissimus hic naturae thesaurus variis fortunae casibus agitatus , ac pene obrutus, locupletemque non minus, quam fortunatum emptorem Florentiae expectabat sex ante annos in scriniis Familiae de Datis. Cum vero Pontifex, qui semper ad res praeclaras,& communem tum Ecclesiae, tum literarum utilitatem conversum animum habet, id ab erudito Viro Equite Paulo Alexandro Maiseo, & Dominico de Rubeis , egregio Graphicae Artis promotore, accepisset; continuo jussit Codicem, ejusque Tabulas aeneas Romam perferri; scilicet, ut si haec in cruditorum commodum cessura viderentur, nulla impensarum habita ratione , coemi, edique possent. Datum autem mihi est negotium a Principe quae ejus in me benignitas est ut M.S. diligenter suis cum figuris excuterem. Quod cum brevi fecissem, atque operis praestantiam , utilitatem , ac dignitatem Sanctissimo Patri detulissem , ipse statim coemptum sibi voluit. Quoniam vero duo supplenda erant in opere , alterum quod multarum
Tabularum leones delineatae quidem, in aes autem incisae nullo modo invenirentur ἔ alterum, quod clim Mercatus ante Gestierum, Aldrovandum, Caesalpinum, Imperatum, omnesque rccentiores hoc de argumento scripsisset,
Notis, ac Supplementis indigere videbatur. Itaque Pontifex & Notarum mihi provinciam demandavit, & Tabulas cum Auctoris imagine , quae diligenter conquisita apud haeredes inventa est, insculpi a perito Artifice jussit. Cum autem rationi consonum duxerimus nihil plane in antiquo Codice
permutandum esse ; veterum enim Auctorum scripta, ut recth admonet Nico
laus Rigaltius , etiam eum hallucinationibus fias si quae fuerint repraesentari
interea r mihi propterea nec paucis, nec levibus negotiis distento, circumseptoque seligendus erat aliquis, quem in communionem operis , & vigiliarum pro concinnandis, & apponendis ad singula fere capita Notis, adsciscerem . Et quanquam tum plurimi ex Romanae Medicae Iuventutis flore iumentem venerunt; caeteris tamen D. Petrum Assaltum ideo praeserre visum criquod non solum linguarum Latinae , Graecae , Hebraicae , aliarumque peritia Prae aliis instructus esset; verum etiam assiduis studiis historiae naturalis tam professione, officioque suo est enim Bolanicae in Archigymnasio nostro Praelector quam ingenita quadam ejusmodi inquisitionum curiositate praeditus,
atque cxpolitus invenirctur. Is igitur tum propter cruditionem, tum propter morum probitatem eximius Iuvenis clectioncm Summo Pontifice commendante ) gravi me onere, multa inquirendi, conferendique, relevavit; ita ut eas duntaxat partes mihi praecipuas reservaverim, ut quae ipse collegerat, excuterem , simulque , aliis additis, aliis commutatis, aliis refectis, cum eo- dein saepe digererem. Quamobrςm D. Assalto non tantum Lectorum benevolentiam , gratumque animum hisce in Notis, sed majores etiam ex novis suo marte elaborandis operibus eruditorum laudes augurari facili possum. Nullam interim diligentiam reliquam feci, ut Monumenta omnia, quae ad vitam , & scripta Mercati conferre poterant, eruerem . Imploratis igitur
Sanctissimi Pontificis consilio, & ope , a Reverendisi. Coenobita Petro Antonio de Rubeis s olim Romae Procuratore Generali ordinis Servorum B. Mariae Virginis, mihique osticiosissimo alioquin amico , nunc vero in Pisana Academia Historiae Sacrae meritissimo Interprete per epistolam petii, ut pro sua cumEpiscopo Samminiatensi necessit iidinePraesulem illum obtestaretur, si quid
posset a Mercati haeredibus ad rem nostram pertinens obtinere. Factum autem est humanitate doctissimi Professoris, ut ipsemet Samminiatum e vestigio contenderet , ubi a D. Marino Mercati, unico Michaelis agnato, fasciculum autographarum epistolarum, una cum vera ejusdem imagine liberaliter impetravit, eumque continuo ad nos perferendum curavit: unde pleraque omnia testi
monia collegimus, quibua non solum Auctoris Vitam Illustrisis. Majellus, sed
18쪽
Metallotheeae Ieinctio sucundillima.
nos ipsi e lectissimis veluti floribus sertum, & eoronam Mercati meritis integ
Quid habet, inquies, in sua Metallotheca Mercatus, quo veri, puIChrique amatores allicere possit, ac retinere ξ Multa profecto, sive enim deIectationem, sive utilitatem tibi proposueris, certe cupiditati tuae abunde hinc Latisfactum iri confidimus. Et quanquam dissicile hi in rerum naturalium Commentariis oblectationem ab emolumento sejungere ; summopere tamen Placituram existimo praeclaram instruendi nobilis Musei methodum ; elegantem ejusdem ichnographiam ; pulcherrimam iconum varietatem, eamque ad
xcrum veritatem exactissime delineatam , & subtilissimh insculptam ; denique nihil forte cernes in Metallotheca, quod futurum Tibi non sit jucundissimum. Sed quoniam philosophantibus praestat proficere, quam delectari: Idcirco
non sine summa admiratione conspicies Mercatum ea omnia, quae Graeci, La . - '' ' 'rini, atque Arabes de naturali historia, praesertim vero de Folsilibus prolixe, confvshque scripserunt, miro ordine, sincere, ac dilucide collegisse, & contraxisse: quinimo, clam multa obscura illustraverit, mutila restituerit, ambiguaque distinxerit, plurima inter se pugnantia contulisse, & composuisse deprehendes . Denique hoc opus ita a Mercato adornatum spectabis, ut nihil pro temporibus illis in eo desiderari facile comperias, si volumini evolvendo
necessariam curam , & attentionem adhibueris . Etenim ς ut omittam incredibilem illius eruditionem, industriam, & fidem ; praeterire non possem Mereaei iudicium graVC, ac maturum ejusdem judicium , quod in conscribenda historia summota coin pnd x Pere expetitur. Id sane apertissim ξ docet critica facultas, qua Mercatus mulis tum valuisse videtur, dum falsa a genuinis opportune discernens , aliorum Iapsus optime cognoscit , studiosissime refellit , ac praeclare emendat . Quantum vero praestiterit ingenio in reconditis antiquorum sensibus saga- Eiusdem ingenἰnm. citer explorandis , ac naturae arcanis investigandis , ex eo conjiccre licet, quod, quan vis veterum foret studiosissimus , nihilominus tamen eorum saepe saepius opinionibus reiectis , novas, solidioresque feliciter comininiscitur. Ut enim caetera praetermittam ; cui sane admirationi minimε fuerit, cum viderit Mercatum sedulo inquirentem in abditas ante illum , penitusque ignoxas Magnetis proprietates, quas ipse non quidem Ex sympathia, non ex animae analogo principio, non ab aliis id genus inanibus, ac nihil plane significantibus vocibus derivavit, sed obliteratam post Epicurum, & Lucretium, quae ad veritatem rursus detegendam ducit, viam certe inter primos refecit Asserit enim Magnetis vim ex corpusculis ab co effluentibus esse deducendam. Nulla quoque ad eundem lapidcm pertinentia tunc temporis incomperta deis Prehendit , veluti lanuginem , villosque eae eo prodCuntes. Praeterea usque adeo diligens fuit Mercatus in omnibus naturae arcanis niusades dilirenεῖ Ξnquirendis, ut plerunque a Iienis observationibus minime contentus, nobili, industria. labores, c enerosoque animo neque longis, molestisque itineribus, neque magnisumptibus, neque maximis periculis pepercerit; ut certam, diversamque Rerrarum, ac mineralium notitiam adipisceretur. Elucet hoc in capite potis. simum de Terra Lemnia , cujus historiam oculatus testis pertractat. Insuper in insulam Ilvam ad multarum terrarum originem , ac discrimina propius indaganda profectus est: ubi sanh, metallorum fodinis optime perspectis, fossilium corpora, & proprietates clim sigillatim , tum invicem, & cum exoticis, aliisque apud Priscos descriptis mineralibus conferendo , suorum sensuum trutina patienter examinavit; fideliterque descripsit: Novo deinde suscepto nopica itinere in eandem, tametsi piratarum insit diis obnoxiam insulam est enim fossi ',' ''y silium , ac vegetabilium feracissima non tantum Magnetis venas suis oculis lustravit; sed variarum quoque stirpium illic nascentium formas probe distinxit, ae delineavit; similiter AEnariam insulam summa diligentia peragravit: mox in longa per Germaniam, ac Poloniam peregrinatione multum temporis, S J io CV. De inquirendo, ac curiose observando, consumpsit. Unde rara quaedam terra-- Dpiadi,
rum, salium, bituminum, lapidumque genera, alia quidem a paucis descripta, Palma c alia
de Magnete. sumptus It nera ob rerum naturalium inquisitionem ab eoden a suscepta o t idem narrat in
19쪽
Metallotheeae M.f. a Viris praestanti Dsmis summopeIecommendatur.
XVIII alia etiam nova ipse recensuit. Quid Z Quod marinarum quoque plantarum
species , plerasque omnes ante ipsum a nemine descriptas , quas Isidis Ploe mos appellant; recentiores vero Lithophyta vocitant, disposuit, ac demonia stravit. Quibus sane factum est, ut, sicuti locupleti is ma olim naturalium reiarum ornamenta Auctor noster in Vaticano congessit; ita Metallotheeain hane nobis reliquerit mirificis iconibus adornatam, ac nitentem . Unde clim nihil ad historiae veritatem ; nihil ad candorem , gravitatemque Romani sermonis; nihil denique ad communem studiosorum gratiam, & utilitatem conducens AMercato per suam aetatem aut requiri, aut desiderari potuerit; facile ominari nobis licet, te magnos , Lector benevole , uberesque cum voluptate fructus fore percepturum.
Quae cum ita sint, nihil mirum, si optimi Viri, ac scientiae potissim tim naturalis peritissimi, postquam M. S. hoc viderint, amplissimis illud laudibus fuerint prosequuti, maximoque literariae Republicia emolumento fore putaverint, si typis aliquando vulgaretur. His praesertim adnumero doctissimum Andream Caesalpinum, Mercati olim praeceptorem, qui in suo de Metallis
Commentario, prae caeteris nostri Auctoris lucubrationibus, Metallothecam commendat; quippe quae loculis propriis sagulorum eorporum turbam aeneis opis miro ordine, ac sine ulla turbatione intuentibus exhibet, adiuncta enarraistione facundissima ex omnibus Auctoribus tam priscis, quam posterioribus collecta, ut nihil amplius desiderari posit. Similiter clarissimum Nicolaum Stenonem, qui in suo de Gloi petris Tractatu Lamiae eaput, & Glossopetrarum figuras a Mercati Metallotheca se mutuatum fuisse fatetur, atque multa in eadem situ dirnissima contineri asterit. Praeterea Paulus Bocconus dignam reputat, quae publici juris fiat; quippe quam censet cum ob varias figuras, quibus referta est, tum ob locupletem historiam naturalem ab eruditis omnibus phsica sudiosis merito expetendam. Denique firmissimum testimonium Caroli Dati de raritate, atque utilitate Metallothecae habemus perstrictum duabus illius epistolis ad Illustrisi. Abbatem Octavium Faconerium datis, in quibus fus Ede Mercati, atque hujusce Commentarii laudibus, variaque fortuna disseritur: nec quidem taccre possumus ab eruditissimo Antonio Valli erio Metallotheiacam ante aliquot annos Plorem ia accinate animadversam, eique plurimum fuisse
Haec sunt, amice Lector, quae te non ignorare pretium operae duximus. Caeter tun optassem , ut aliis curis solutus, otioque tranquilliori fruens, c piosiores, atque elaboratiores Notas singulis Metallothecae membris in ejus. dem illustrationem, atque ornamentum una cum D. Assalto adscribere potuis. semr veruntamem vix succisi vis horis in has incumbere licuit. Nam studiorum omne pene tempus absumunt perpetuae muneris nostri occupationes , &non exigua opuscula tum de Nox iis Paludum Effluviis, tum de Motu Cordis,& Aneurysmatibus, quae jamdudum Physiologis polliciti sumus. Quantum itaque in nobis est v cro admodum tenue quantumque a maximis per negotia licitum fuit, voluntati Principis Sanctissimi pariter ac liberalissimi morem gerere studuimus e nullum enim obsequii genus CLEMENTIS XI. suis a familiaribus praestari potest jucundius , quam ut ad proprium SANCTiTAris Sure institutum , dies , noctesque partim in pietatis, & charitatis ossiciis, partim in literariis lucubrationibus impendant, atque traducant. Vale, & seliis citer utere subsequentibus tum Vita ab Illustrist. Majello eleganter exarata, tum magnorum Virorum de virtutibus Mercati testimoniis, tum aliquot ejusdem epistolis, quae omnia per summam industriam, ac diligentiam undequaque conquisivimus. ILL
20쪽
Et Archiatro Sanctissimi Pontificis
CAROLUS MAIELLUS S. P. D. MULTA quidem se Tibi debe e prosilentur literae, doctrinaeque, quas in
publicam utιlitatem excolere, adhibere, O ornare per omnem a talem
fluiter suduisi ; illud tamen Cibi prae eaeteris acceptum referunt, Virritastris η , quod easdem ab anticipata quadam vulgi opinione vindicaveris, qua passisn jactare solent, commentandi, scribendique curas ad homines dumtaxat otio abundantes, atque ab omni negotiorum turbasepositos , esse amandandas. Tu enim docti mis commentariis, tam tuis emittendis , quam alienis illuserandis , planum cunnisseisi, inter ipsam rerum gerendarum frequentiam, interque a uam os ciorum interpellationem O concipere , ct edere memem posse partus fempiterna Iaude dignissimos; F cui tamen vividum illud, praesens, promptum, atque ad omnia factum ingenium obtigerit, quale Tibi is Deo O. M. datum es. Hane tamen Tibi Iaudem eum posteritas deferet, eximiam Sanctis i Ponti is CLEMENTIS XI. virtutem , O benignitatem maxime celebrabit. Agnoscet enim quanti referat ,
apientissimo, docti moque Principi praso esse, cujus erudiit is fermonibus erudiaris , cujus limatissimo judicio scyipta tua emendes , O expolias , cujus luc Brationes Iravi mas , O disertas frequenter audias , cujus denique sudiis
contenti is ad literarios labores vehementius exciteris. Enimvero cum cateri Virorum Principum Medici, ut ne suo muneri desint, ab O mni legendi, scribendique consuetudine revocaris, ct arceri conquerantur, Tu, I Lusraciss. LANCiSI , ab eodem Principe optimo, cujus asseetam , ct a duis laboribus fractam valetudinem tueris, nova semper babes O incitamenta,'commoda, ct mandata scribendi, ut non tam in Aula omnium celeberrima,quam in literarum pa ra versari videaris.. Neque enim solitudinem sudiis opportunam incolebas , neque ἁ eonsuetis muneris sui curis vacabas, sed praeter eateras multiplices occupationes, non levibus , Ocrebris BEATISSIMI PATRIS morborum iactisbus depellendis di ringebaris , cxm accurati mos Libros edidisi, De Mortibus Subitaneis, De Nativis, deque adventitiis Romani Coeli qualitatibus , Dissertationesque luculenti mas de universa Anatome , deque sede cogitantis animae, de re Physiognomonica, de Plinianae Villae Ruderibus, de Ostiensis Litoris incremento, de Generatione Fungorum , de Recta Medicorum Studiorum Ratione, de Bovilla Peste , non
apud nosrates modo , sed maxime apud externos, ultraque montes possos virosaeocti mos praecipua commendatione, plausuque exceptas, ct eollaudatas; aliosque Praeterea elaborati mos Commentarios parare ubique expectati os de Noxiis Paludum Effluviis, de Motu Cordis, ac de Aneurysmatibus, quorum editionem non otium hactenus, aut remissis ,sed nunquam intermissa aliorum operum, rerumque procuratio remorata es; praeter Medicorum renonorum multitudinem ad eon-
fulta, quae ad Te undique . remoti mis etiam regionibus consuunt. Auam in Gad Literaria , ct Medica Reipublicae commoda alacritatem , cum SANCTISSIMUS PRINCEPS ineredibili benignitate foveret, Tibi Eustachianas Tabulas ab interitu pos longum doctorum hominum de erium auctoritate sua , consilioque vindicatas inis emittendas , ct docti mis animadversionibus explicandas tra- . si a didit ;