Metallotheca Vaticana Michaelis Mercati

41쪽

xxxviij TESTIMONIA

ciam a Reverendit simo, ac Perillustri MicΗΑΕΕΕ MistcΑro Uiro doctissimo susceptam, camque cum is mihi communicasset tanquam Praeceptori suo, quo usus est dum Pisis simplicia profiterer, incredibili laetitia affectus sum, quod discipulum praeclarissimum ex schola mca tanquam ex proprio ventre prodeuntem adeo profecisse viderem, ut toto orbe admirabilis redderetur. Inter caeteras enim lucubrationes Metallotheeam Vaticanam miro ordine construxit, loculis propriis singula corpora distribuens, ut ingens eorum turba absque ulla turbatione intuentibus praesto esset. Eorundem imagines aereis typis imprimendas curavit, adjuncta enarratione facundissima ex omnibus Auctoribus tam priscis, quam posterioribus collecta, ut

desiderari quid amplius nequiret. Ob haec superfluus videbatur labor hic noster, sed pro dolori vix consecit primum Volumen, in quo de Terris agit, Salibus, Aluminibus , caeterisque congeneis, Sulphure, Bitumine,

de Lapidibus quibusdam: quando immatura morte praeventus, eaque inevitabili ob calculos in utroque rene ingenteS, ac numerosOS, dc quamplurimos alios in vesica sellis repertos quasi duin terrae cuniculos rimaretur , in seipso non absimilia procrearet impersectum opus relinquere coactus est. Dccst enim de Marmoribus tractatio, & de Gemmis, Sc Mctallis et quorum sylvam esse quidem apud se in fragmentis quibusdam afferebat , sed minus elaboratam. Hinc duxi &c

, P IGHI Usis Hercule Prodicis pag. 3 qq. ubi agit de morte Caroli Princ.Clitiae. CAussam, atquc originem tanti mali nec familiares, qui aderant ejusque corpus a pucro curarant, nec Medici doctissimi, ac artis peritia non solum praestantissimi, verum & prudentiae fama tunc in Urbe celeberrimi, MICHAEL MERCATUs , 5c Alexander Petronius, qui periclitanti semper praesto fuere, consilium, ac opem sedulo suggerentes, aliam divinare potuerunt, exanthematum copiam, atque violentiam, atque inde natas in visceribus suppurationes, quas anno superiore quum eodem morbo Uiennae Februario item mense laboraret sicut & ante memoravimus non satis expurgatas fuisse, rerum successus tandem demonstravit.

ANTONIUS AUGUSTINUS

42쪽

CLARISSIMORUM VIRORUM. xxx lx

I ib. 3. variari observat. cap. I I. pag. 2 3 C. V Idi apud MicΗΑtLEM MεRcATUM Medicae Artis alias peritissimum ;rei vero herbariae,& metallica: studio Romae esarissimum, Achatem, in qua Solem natura inter nubes radios jacientem macularum discursu tanta expressit similitudine, ut similern magis exprimere ars nulla posse videatur , quamobrem minus visum est creditu dissicile in Achate Pyrrhi Regis olim spectatas Musas , de Apollinem, &c.

Idem ibid. lib. q. pag. 26 F. AEliani, in Strabonis loca de fossili bitumine conferuntur, ad MICHAELEM MERCATUM Doctorem Medicum, em Philosopbum. Cap. IV.

Clim proxime in tua METALLOTHECA , cujus legendae copiam mihi pro tua humanitate, MICHAEL ornatissime, secisti, sermonem de bituminum differentiis valde doctum perlegerem; in his vero meis observationibus loca quaedam probatissimorum Auctorum contulissem, qui de QC sili bitumine ea scripserunt, quae rerum naturalium studiosum latere minime debent, Sc non levem philosophandi materiam praestant, in hanc ipsam adnotatiunculam commodum eodem tempore incidi: etenim ea mihi visa est ad mutuam benevolentiam nostram tui nominis inscriptione testandam aptissima.

A Tibliotheca Medica.ΜIcuALL MERcATus Miniatensis summus Philosophus, Physicus cruditissimus, Sanctissimi Domini Nostri intimus: edidit opus longe

pulcherrimum, quod omnium rerum fossilium naturam complectitur, Romae . Meminit hujus operis Caesar Baronius in Annalibus Ecclesiasticis Saeculo I. & Massilius Cagnatus lib. q. cap. q. variarum observationum suarum opere. Ejusdem MLRcAT; de Poste Commentarii accuratissimi excusi Romae I 377. Italicὸ.AN-

43쪽

TESTIMONIA

AN SELMUS BOETIUS

Gemm. Lapid. Historia lib. 2. cap. s. De Asteria , aut Solis Gemma Italis Girasole .

A Plinio Astroites, & quae deterior Ceraunia, a MiCHAELs MERCATOMrobolus, ab aliis oculus selis dec. vocatur.

GAS PAR ALVERUS

In opere: Roma in rinisato par. a. pag. mihi 266. MIcmLε MERcATO di San Mimato, essendo stato esaltato alla va cante aliora Precettoria, ne mori prima di prenderne ii possesso.

PETRUS CASTELLUS

DOMINICUS PANAROLUS

In Volumine de Necessitate Potanices p. g. mibi 372. Longissima experientia Medici Herbaria: peritiae stustioli apud Reges,& Magnates maximis honoribus ornati fuerunt, Matthiolus, Dodonaeus, Prosper Alpinus, Cortusius, Caesalpinus, dc hic Romae Callor Durantes, MicMAEL MERCATUS Clementis VIII. Pontis Max. inlignis Medicus Horti Simplicium in Vaticano restaurator, & Metallothecae

exornator.

NICO LAUS STE NO

Uam imaginem sub Lamiae nomine conspicis literatissimi amici Caroli Dati benevolo in me animo debes; qui, cum videret, lacerum caput aeri incisum Lectoris desiderio miniis satisfacturum

44쪽

CLARISSIMIRUM VIRORUM. tili

e x variis Tabulis meis,. quas possidet ad Metallothecam Vaticanam Tib.IV. & VI. MICHAELIS MERCAΤI Miniatensis spectantes, meis usibus fas concessit, quibus Lamiae caput, de dentes, atque glosiopetras majores expressas vides. Passus quoque est sequentia hic apponi ex eodem MERCATI manuscripto, quod de terris, salibus, succis pinguibus , lapidibus , dc corporibus idio-inorphis, aliisque multa scitu dignissima, dc variae eruditionis plena continens aeterna nocte latuisset sepultum, nisi literatissimi Dati solertia ab Orco reductum fuisset, data occasione luci exponendum. - a) Ut ea, quae tractarem, essent quam planissima, laboraVi semper, ,3 μὰ - . u. si de nostri erat instituti, res non solum docere, sed falsa, atque supposititia Cop.LTIT. pag.m. D MDO ere e tra locum, S occupatum ordinem relegare , vel ad minus si Daudem prodere: itaque seriem hoc loco cogor interrumpere cana obis causam. Video namque Glossopetras magnas, & Lamiae piscis dentes is confundi etiam a curiosis. Similitudo erro em subornavit, quae tantari est, ut qui utrorumque ortum non noverit, nihil suspicetur, qui utrin- si que notas non contulerit non dignoscat. Certe non ingratum Lectori,, fore confido illud diverticulum, praesertim ad naturae miraculum, , se monstrosiam scilicet belluae faciem. Lamiam Rondeletius accurate de se scripsit. Capite est magno, oris scissura maxima , dentibus acutissimis, is durissimisque trianguli figura utrinque serratis; quorum sex sunt ordiis nes: primi ordinis dentes extra os prominent, dc in anteriorem par- D tem vergunt: seeundi recti sunt: tertii, quarti, quinti, Sc sexti in os D recurvi, maXima ex parte in utraque maxilla, came molli, Eingosaque D contenti. Piscis est carnivorus, voracissimus, & anthropophagus ; cada- si Vera enim mortuorum etiam integra vorat, quod ex dissectione conis

D pertum est. Massiliae , dc Niceae s eodem Auctore ) ceptae sunt, in quo-

,, rum ventriculo homo loricatus inventus est. Unum Lamiae caput,

' ;, qu0d apud me est, incisoris opportunitate depingi placuit. Quod inter dentes, de glossopetras illas discriminis est, exiguum sane. Crassioresis plerumque glossopetrae, tenuiores dentes, dc mollius nitent, ut interue, osseam, dc lapideam glossopetrarum materiam ex aspectu judicium ca- ,, piamus. Unus quoque, de perpetuus dentium color candidus, vel aetate si flavescens; glolopetrae variant. . . t

Idem pag. 87. Quod numerum spectat scilicet dentium cum artis

dum caput tuerit, quod MERCATus viderat, non mirum sex tantum dentium ordines adi illo observatos, reliquis, quorum basis mollior fuerat, dum siccaretur caput, delapsis, aliove modo deperditis, Scc. Idem pag. Io9. Multi, de magni Viri sunt, qui eadem corpora δεδρnimalium concursu producta credunt. Namque ut publico notos taceam MERCATUs Miniatensis, cujus mentionem supra seci, eandem sentcntiam

tuetur, dcc.

45쪽

xlii TESTIMONIA

commentatio Plas aeque ae Hisori de Glossopetris Luneburgensibus pag. TL. ΙGitur quia MEWATUM Miniatensem, S: Antonium Nardi contradicentes , quos ipse citabat, Italos aeque tulit 3 nec allas contrariae sententiae patronos animo seret iniquo.

D Theatro Arebiatrorum Pontificum pag. mibi Is M ta tradit de MicΗATLE MERCATO , Italo, Miniatens , Clementis V1II. Ponti Max. Medico.

In opere: Recteretis,inobservations nature sies. IT. Letire. pag. mibi I 63.

ouehant Ies Auleuta, qui ont ecrit fur la nature de eetae pierre, en passant per Ia Uille de Florence, Monsileur Charies Dati, Academia eten tres-illustre me fit voir in manuscrit original, intitulE: Neatrum Astallicum Illustrissimi, in Remerendissimi Domini Michaelis Mereati, qu agarde chez soy avec grand sola, parce que clast un ouvrage tres exact, Setres Ravant, ou it ya beaucoup de figures en taille douce , qu on devroit imprimer sans te differer d'avantage ala flveur de Gens de Letues, & de eeux, quislattachenta retude dela Physque. Dans te quel Theatre jeca iam remarquay cette meme pierre fous te nom de vis Lumbricatus tres

Muso di Fifica, ed Esperiente pag. 2 sq. N Et Pulmo Marinus, che e chlamato di Monsig. MimELE MERCATOnet suo Museo Metallico Alcyonium 4. Dioscoridis, & Galeni,che e corpo fibroso, viscoso, e di color di tane, bcc. Et pag. 3. Osserva 66 Nota, tirata dat Museo Metallico di Monsig. MI ELE MERCATI, m.se degno di essere dato alle stamper es presente si conserva in Florenta in Casa de' Signori Dati, eredi di Cario, e Francesto Dati, Gentiluomini, anche illustri per te lettere, cloe ἔ

46쪽

CLARISSIMORUM VIRORUM. xliii

Pentexoche minor, sive Mespileus, con la sua figura, clic rappresentava alcunt tubercoli sopra un guscio,che non E altra coia,che una particolad'Istrice Marino dImperato, impietrita , che in Malia chiama ii volgo Tette, o Mammelle di San Paolo, perche rappresentano due corpi rite vati come due mammelle. Questo m.f. e pleno cli figure 3 e per ristoria naturale, e per i crudigione che contienc, merita di essere visitato da ogni Viaggiatore virtuoso, ed amatore della Hsica. Nel medesimo Museo Metallico raccolsi questa nota r a , Androsece viridis Spoleti ad Mocnia in fonte juxta portam Diti Pauli,chesia'ora non mi sono avulsato ricercare ; ma in tempo di estate sarei curioso di es. minare , che cosa possi cssere questa planta.

ANTONIUS VALLIS NE RIUS

Considerarioni, ed Elposidoni intorno at credulo Cervelis ye.

VIen chlamata da Monsignor MicHELE MERCATI net suo Teatro Metallico Lapis lumbricatus ; e non E altro, che una produZione maritima coralloide , non dissimile dalla sua nascita dat Fungus coralloides, Credulo malamento, e posto fra te cose petrificate, &c.

MUlti, & magni Viri sunt, qui eadem corpora loquitur de Gl ἰν-

petris) sine animalium concursu producta credunt: namque, ut publico notos taceam , MERCATUs Miniatensis eandem sententiam tuetur ;quod etiam agit in suis Scenis Hetruscis Antonius Nardi, quem Librum manuscriptum possidebat clarissimus Franciscus Redi SerenitIimi Magni Hetruriae Ducis Archiater.

47쪽

xlivIMPRIMATUR,

Si videbitur Reverendissimo Patri Sacri Palatii Apostolici Magistro. N. Archiepiscopus Capuae VictagerenS.' APPROBATIONES.

MULTUM in erudito de Obeliscis opere Antiquitas, sed plus in

UATICANA METALLOTHECA MERCΛΤo debet Natura . In hac , Muntii sublunaris, Si subterranei deteguntur arcana, illustrantur, ordinantur. Telluris, & Oceani thesauri in methodum redacti accurata descriptione, Tabulis meis ad vivum expressis, oculis subjiciuntur. Et licti Auctor in nonnullis ad scopum non collimet, in multis aliorum Fidei nimis deserat, non ideo e Naturae penetralibus excludendus , quinimmo cum laude, cum honore admittendus. Hoc primis rerum naturalium Scriptoribus, Sc novi Orbis detectoribus evenire solet, ut scientiarum rudimenta, de littora, tantummodo detegentes, Terum qualitates, Messentiam, mediterranea, Sc intimas regionum fodinas , felicioribus posteris perscrutandas, fruendasque relinquant. METALLOTHECA igitur, quae diu privatos inter parietes delituerat ad vaticanae Bibliothecae loculos, quibus MERCATUs destinaverat, transferatur. Cum enim ex commissione

Reverendissimi Patris Gregorii Selleri attentὸ percurrerem nihil in ea, quod Christianae Fidei, bonisque moribus adversetur deprehendi. Hoc Sanctissimi CLEMENTIS NI. liberalitati, ac munificentiae debebitur,

qui aliorum Summorum Pontificum in MERCATUM existimationis non immemor, ob privatam , publicamque utilitatem Opus imprimi curavit. In quorum fidem, &c. Dat. ex Musto iv. kalendas Septembris Μ cxv. Leo Strotatus.

48쪽

METALLOTHEcAM VATICANAM olim a MICAAILE MERCATO adornatam, atquc descriptam, cum diu sepulta jacuisset, ita ut ejus jam memoria fatisceret, de Husdem editione , eruditi Viri prorsus desperarent, Auspiciis Sanctissimi Pontificis CLEMENTIS XI. in lucem emittit Illustrissimus LANCis1Us , Vir undequaque celeberrimus , Sc quod ejusdem Pontificis salutem, tam orbi Christiano neccssariam , utpote ejus Archiater , sevet, dc tuetur , & quod qua scriptis, qua nominis fanast universam Europam pervasavit: Hic collato studio cum Petro Assalto Viro erudito, de multarum artium, Sc scientiarum doctrina praedito, METALLOTHECAM ipsam, nedum suo candori restituit, sed illi Notas, Sc Observationes inluper addidit, apprime proficuas ad tam multiplicem explicandam materiam, atque ad haec tempora deducendam, in quibus doctorum Uirorum industria ea nobis suppeditavit praesidia, quibus MERCATUs ipse, non ingenii defectu, sed materiae ignoratione, destituebatur : Notas ipsas Operi utiles , ac necessarias , jussu Reverendissimi Patris Magistri Sacri Palatii Apostolici, diligenter , nec sine voluptate percurri, nam in iis delectat erudita rerum ubertas , linguarum etiam Orientalium, dc scientiarum, praesertim Physicarum, varietate condita, quo fit, ut Lectoribus abunde satisfaciant; cumque nihil in iis deprehenderim, quod vel Christianae Fidei, vel Christianis moribus obstet, tuto poterunt in lucem emitti, ut vel sic satisfiat eruditorum Uirorum desiderio, qui cum jacturam praecipui operis usque modo iniquo animo tulerint, ipsum recipiant cum foenore , quod vel centesimas superet, ut Iuritamsulti loquuntur. ΕΨ AEdibus Divi Callisti die xxix. Septembris MDCCXVI.

Fr. Gregorius Selleri ordinis Praedicatorum,

Sacri Palatii Apostolici Magister.

50쪽

M ET ALLOTHECA