장음표시 사용
271쪽
rem fecunda inter eruditos obtinet sententia , Patrtim , sapientissimorumque virorum suffragiis luculenter asserta . Id hac in re mirandum , quod apud Cornel. a Lapide legimus ex Mellonio de stigmatibus relatum r Scilicet, non Christi manus fuisse clavis tere bratas ; sed carpi m , id est, locus ille , quo manus extrema bracchio iungitur ; quod ostendere satagit per signa , quae in Taurinensi Sindone apparent. At ego Sindonem illam . qua decet reverentia , equidem veneror ; sed hanc opinionem minime sequi posse arbia
tror , quum Zacch. XIII. P.4 de Christo Domino per prophetiam dictum sitiuuid sunt plaga ista in medio manuum tuarum Ubi sacri interpretes, ac Veteres Eccleta Patres, sicuti ad Matth. XXVII. 3s.
uno ore antiquam tuentur traditionem , quae Volam , non Garpum , clavis tam in manibus , quam in pedibus divini Praeceptoris transverberatam fuisse ἔ constanter doeet.b Tractosque Iaeerras . Sive Christus in Cruce humi strata supinus affixus fuerit, ut plerique pu tant , sive illi iam erectae, ut alii contendunt, necesse tamen fuit, ut eius bracchia violenter traherentur, atque aptarentur manus foraminibus, iam pridem ialieno factis, quod augendi doloris caussa factum est, sicuti etiam obtusae cuspidis et avos ob eandem rationem adhibitor fuisse , plurimi tradiderunt inter
272쪽
a triens lateri .ulnus . Vis Sanctissima
Christi anima ab illius corpore avolaverat: unus mutilum , ut habetur doh. XIX. latus ejus aperuit . Pedes ne, an eques p Num Longinus nomine 3 utrum Caecus , an oculis dumtaxat caligantibus , miles ille fuerit disputant eruditi ; sed sub dudice adhuc eo rum pendent controversiae . . Quod inter pedites se recensendus, ratio illa praestare videtur , quae Romanorum consuetudini congruentior est, in assignandis militibus, qui provinciarum Praesidibus dabantur. De ipsius nomine vide Baronii notas ad Martyrol. Flam. Idib. Martii, O io Ann. ad Ana. XXXI . num. cXXXL Tille mont. Tom. I. Art. XXI. n. 38. Sur I. C. Bolland. XV. Martii dcc. Mai ir quondam quaestio mota est crca quodnam latus , dextrum ne, an sinistrum fuerit Christo confossur 3 Pro dextero plurimi recensentur authores, quamquam plerique stent pro sinistro, utpote cordi magis proximo ; Prudentius vero Perineph. ao8 I. utrumque apertum asseruit, inquiens r
se loci est Dominus laterum eui vulnere utroisquemne eruor effusus fluxit, inde latex . Huic proxime accedit Author Tragediae , cui titulus est Christus patiens ; sed vix crediderim , opinionem
hanc ab errore excusari posse ; nam in Evangelio ratus, non latera legimus confossum , & S. Thomas apud Joh. ubi supra quum, manam in latus ejus mitte re se velle dicat,aperte communem sententiam coiirmat. Thomas Bartholinus , Medicinae artis, S phil sophiae peritus , dissertationem edidit de latere chria si aperto, quam qui legerit , era, ditionem eius laude non indignam existimare, non degnignabitur .
273쪽
Sanguineum , ' fossorique μασι - , artusque
b Inde marem Ap. Sanguineum . Scilicet Sanguinem, & aquam e Christi intere fluentem , non quidem confuse ; sed divisim i In noeentio III. in III. deinereta l. Tit. XLI. de celebr. Mus Cap. VIII. docente, Puram , veramque aquam illam fuisse , & quidem
non sinε miraculo manantem , ut existimarimi
S. Ambr. in cap. XXIIL Lue. S. August. In vob. Tract. CXX. S.Cyrili. Alex. Lib. xii. in Job. Alii qui , inter quos Prudentius , qui in sua permanens de duplici confosso latere opinione ait eatbem. O novum eade stupenὸa Uulneris miraculum pHine eruoris fluxit unda , Lympha parte ex altera &e. Per viςes autem id contigisse plerique omnes ex eodem latere assierunt, primum quidem sanguinem , deinde aquam , ser ibit Nomius in Paraphν. Iob. At contra Tertullian ., Ambri, Hieronym. , Damascen. aes. Thom. Aquinas , aquam primum , inde tinguinem defluxisse , tradiderunt. Vide Bartolinum ubi supra Cap.XIV. AE Fossosque pedes . . Iraeneus , Justiniis , Greg. Turon. apud Greiser. Lib. L de cruce cap. XXIX. in ea sunt opinione versati, quae Reparatoris nostri pedes non proprie Cruci fuerint confixi , sed suppeda
274쪽
n eo euidam ligneo arcte, ac ita eidem adhaerenti, ut ipse in eo stare videretur erectus . Franciscus Lucas Crucis truncum ita excavatum ad pedes usque fuisse, censuit, ut calcibus in cavo receptis , reliquam pedum partem clavi directe cofagerent . Nonnus Panopolitanus ubi supra Cap. X lx. Immenso , inquit, ae siuuiari elaτο pedis utriusque pectustulum uno impetu perforatum transfixere . pedibus sibi mutuo impo. sitis, ac complicatis , inflexibile exitii .inculum . Ne
alios memorem, quos Fontaninius de clavis corona ferrea agens in dissertatione, quam secundis curis recognitam, parabat, diligentissitne recensuerat . a Flecte genu dec. Georgius Fabricius Luthe ranae sectae Scriptor, in sua Carminum saerorum editione hunc , & duo quae proxime sequuntur versus audaci manu sic connectere est ausus rFlecte genu , innocuo terramque cruore madenis
ore petens humili &c. adoranda erucis tam antiquum, atque perspicuum adstare crederetur te
stimonium ; sed merito eum castigavit Gretserus, ubi supra ἔ nec eidem pepercerunt sodales sui, siquidem Joh. Albertus Fabricius in Bibl. Latina Lib. III. cap. IL n. aa. Sane, inquit. prastitisset G. Fabricium , vivum alioqui de universa , sacra prasertim , antiquitate non male meritum, passim tum hete , tum alibi nauita fuisse is alianis operibus, quae edebat , ingeniosus . Hi autem sunt, qui nos librorum castratores appellant . Apud eos ingeniosi audiunt quum sui temere id faciunt: si vero nostrorum aliquis non sine ratione idem praestiterit, aut quid simile iure tentaverit, te-
Peritatis nota mox erit eidem inurenda .
. b Lignumque crucis venerabilς adorε . En caussa,
275쪽
θον iis , Et me non uun uiam devoto in corde , me queFer moniIur , sectare meae vesigia vitae o ,
propter quam Heterodoxi, ut supra diximus, ne gant Carmen hocce esse legitimum Laetaritii opus ;vide Dist. XV. Cap.II. g. v I I. Bunem. autem quum Vi-
rei pag. 43r. Cruciarium Domini , si non adoram , parili; Id est , interprete Rigallio : Crucem christi, christum erucifixum . Et orientium de Trinitaιe edition. eiusdem , ubi ait: Aspice , percussor demens , .enerabile lignum rvetustatem huiusce ritus inficiari non posse ratus ruti bae . O similia , inquit , nisi quis sine superstitione interpretetur , a fanis formulis abeunt ; ita certum est , Lavantium tale quid ne per somnium quidem cogitasse ; idque ex Lib. II. Cap. II. ostendere contendit;
quod tantae dementiae, atque obcaecationis est , ut longe minoris fuisse ille censendus sit , qui nigram nivem album atramentum asseruit ut dissXXXIV.Cap. IV. g.V. demonstravimus. Heic nota , Commodianum antiquiorem fuisse Arnobio , S Lactantio annis fere centum . orientium vero , seu potius Orentium fulsis Episcopum Eliberitanum saeculo VI. etiaque adde S. Paulinum Nolanum , qui crucem Domini venerandam appellat in Poem. XXIX. 9 . deSS. Reliquiis per orbem dijusis , di Nat. XI S. Felic. i6. inquiens . Nunc ad te leneranda Dei crux verto Io-quelam δέ c. a Ore
276쪽
us se supplicta inspiciem , mortemque
Corporis innumeror memorans , animique dolore1 di
Disce adpersa pati , ct propriae inmigilare
a Ore petens humili dec. Terram deosculari , ac lacrymis perfundere vetus est Christianorum mos , sicuti nota tertia ad primum huiusce poematis versum vidimus . Adde Chrysost. Hom. XXX. in Epis Lad Corinth. a Sectare meae vestigia lita . Laetantius non aliter LibAU. Cap. XXιm seg. 37. ex persona Christi est
locutus r Prior vado per ea , qua sustineri non posse praetendis a si praecipientem sequi non potes , sequere
a Disce adversa pati &c. Siquidem, ut ibidem Lactantii verbis Christus ait i Ecce σ in me dolor , ae Mors habet potestatem , ea ipsa , qua times vinco , vi victorem te faciam doloris , ac mortis . a Si qua fides 6o. si pietas &e. Quanta sit fidei , ae pietatis vis in fidelium cordibus ad concitandos animi affectus in recolendis dominicae Crucis mysteriis , S. Ambrositis inter alios ostendit orat. in Fun. Theodosii quum D.Helenam inducitM.Constantini matrem sic in Golgothae ligo disserentem t Ecce locus pugna , ubi est vi uria λ uuaro vexillum salutis , in non invenio. Ego, rnquit, in regnis , O crux Domini in pulveret Ego in aulis, O in νuinis ανisti triumphusi ille latet, o latet palma vita aeteroa l avomodo me redemptam arbitreor . si redemptio ipsa non cernitur , Aperiatur hymus, Etselus fulgeat dec. b For'
277쪽
De Po one 2SSme monimenta tibi quando In mente jusabit Volue e qua Mes animo tibi forte meorum . ,
Debit se pietas , ct gratia digna laborum
b Forte meorum e Sic M s. Codd. vati c., S Ottoboni cum Rivino. Al. cum Cellarior ferre laborum. a Digna laborum . Al. heic transferunt vocem superius immutatam meorum.
b Erunt .erae Rimuli mirtutis : squidem iugis meditatio passionis dominicae fidem roborat, ad imitationum provocati fides sibi pietatem sociat, regrati animi erga benefactorem suum pstendere gestitasseetus, quibus spes, & charitas mirabiliter foventur . Unde S. Paulin. Epist. XII. ad Severiano nunc XXXII. ait: cerne coronatam Domini super atria christi Stare Crucem , duro spondentem celsa labori Tramiat tolle crucem , qui viis auferre coro
a Hostis in insidias cinei . Idem Paulinus ad Eundem Epiti. I. Al. V l. Tu mero miles chrisi armatus ab Apostolo galea salui ii , O loriea justitia , orscuto fidei , O gladio veritatis , EP .irtute Spiritus Sancti, ita in armis ealembus constans 'tela inimici eandeotia fonte sapientia , flumine aquae in te
a Victorque feres certamine palmam. Nam, ut idem S. Paulinus aiebat Epist. x xl V. Al. XI. de hac bellandi cum adversariis invisibilibus, & nobiscum quotidie congredientibus ratione , ipso idem ille Deus
278쪽
Surgeri erunt verae simuli virtutis- , eruntque
Hosti in insidias cluei - , quibus acer in
Tutus eris , victorque feres certamine palmam o .
Haec Deus, & homo , qui pro nobis crucis patibulum conscenditi nobis O fiduciam dimicandi , O vitam vincendi dedit, quum jam triumphantem in se ipso naturam hominis portans ait: Constantes estote , quoviam ego vici mundum .a Haec monimenta r Scilicet monita salutaria . a Asertent sensus &c. Cellarius, plaudente Bune manno sic illa exposuit: Hac Crucis mea monimenta , sic sensus tuos , caducis rebus adhaerentes , avertenta vanitate muudi ; Sed Nostri mentem non est asse cutus; haec enim est plana horum carminum explanatio et Haec montia si avertent sensus tuos , amιcos orbis
labilis, ab umbra fugiente decoris mundani: sicient, ne captus spe mobilis fortuna, ausis fidere rebus octi duis, aut sperare in fugacibus annis .ita TEMPOR9GLIS . Saepe in Lactantii operibus huiusmodi documenta reperies, qui in primo suae scriptionis exordio Demetrianum alloquens ait cap. I. Seg. 6. de OPIF. DEI. Ideoque te moneo repetens iterumque , iterumque monebo, ne oblectamenta ista terra pro magnis, aut Neris bonis habere te credas, qua sunt non tantum fallacia , quia dubia ; Serum etiam insidiosa, quia dulcia Bun. nobiscum legit: vitam . Al. vitae Al. vita . a Musis r Al. Auseris . Onae lectio corrupta ostenditur a particula ne praecedenti. Virgil. II. Georg. 189.
279쪽
Haec . movi mouis μ ι uosis labilis orbis amicos Apertent sen ι 'fugiente decoris ab umbra
Mundavi, e cient , ne se captatus inani Mobilis occiduis fortunae Mere rebus Ausis' aut vita Merare fugacibus es unis . Sed te nimirum sc ista caduca videmem
. sim Cel tenui vitem committere fulco . Nodus autem Lactantianae locutionis non no Uus est; de memini quid simile me aliqtiando legisse . a Sed te nimirum &c. I. d. Sed eadem monita sine dubio . extollent te a sic amore patria melioris vi dentem ista eaduca secula , exutum opes orbis , rerum usus , vota priorum , sacris moribus D.
.ebunt te spe vita beatae , oe pascent te inter poenas rore Calesι, O duleedme boui pacti. Haec Lactantiu pluries inculcat suis in operibus, praesertim vero Lib. VI. Cap. I H. seqq.b Sic ista eaduca vidente mi Intellige , despJcientem , ob particulam sic , quae sensum determinat .a Exutum 73. Orbis opes &c. Verbum exuo accusativo eleganter iungitur . Tibullus Lib. L Heg.
crudeles Divi, serpens novus exuit annos. Et Ovidius III. de Arte Am . inguibus exuitur tenui cum pelle Senectus . a Vota priorum . piorum : Sed male ; nam de vana hominum ginria, ac de insatiabili honoris , ac dignitatis desiderio loquitur. quo Ethnicorum plerique omnes, qui pro Heroibus sunt habiti, maximopere flagrabant. Mur
280쪽
x38 Carmen aecula , ct exutum patriae meuor/s amore Orbis opes , rerumque usus , ct vora priorum :Moribus extollent feris , vitaeque beata Spe, duras inter poenas A e rore fovebunt
lesuq , pactique boni. dulcedine pascent.
Para Moribus extollent faeris. Al. extollens et Heum. expolient sine sensu. Moribus sieris extoll re et phrasis est, qua veteres Christiani cultu religioso dignoscensebant eos , qui poenas , aut mortem pro Christi fide servanda. tuend sque virtutibus, subeuntes ,
Professorum , confessorum, & Martyrum titulo , non privato dumtaxat; sed publico Ecclesiae iudicio decorabantur . Vide Dis XXXII. Cap. III. s. l. seqq. a Spe, duras inter poenas dic. Sic Jobo , viro patientissimo sitis in tribulationibus contigit, cuIus inestanta erat, ut exclamaret Cap. XLII. Is . Etiamsi
occiderit me , in ipso Isterabs . a caelestii Sei licet dulcedine . Al. caloris. I. E. Eoni . b Pactique boni&ca Al. pratique boni. Pessime . Sensus enim est, quod ii, qui propter iustitiam persecutiones patiuntur, ac spretis mundi deliciis Deo serviunt, etiam in hac vita quandam participationem aeternae beatitudinis persentiscunt, quam Deus
diligentibus se data fide spopondit. Eam quum David aliquando gustasseti Quam magna, inquit, multitudo dulcedinis tua , Domine, quam abscondini dilirentibus te . Psal. XXXIII. ao. & Socios sibi adiungi desid eram: Gustate , ait , O videte , quam suavi