Marci Aurelij Severini Synopseos chirurgiæ libri sex

131쪽

D. Tractum. 10

De Fracttirae Disserentiis.

Fracturae autem differentias squamin vis, & plures sint & varia nomina sortiantur duas tantum constituit Gal. ex mente Hipp. Prior est, quando os per transversum frangitur ,haltera quando ut lignum in longitudinem finditur. Celsus vero tertiam quae per

obliquum sit, addit. De Fractu e causis.

Fracturae causae quatuor maxime generales sunt, Prima est corpus durum, & grave contundens. Secunda corpus acutum incidens. Tertia castis ex alto collidens. Quarta linatio com

torquens.

De Practura Signis.

Quoniam vero affectionis notitia ad ejus curationem necessaria est, ideo

132쪽

rra De Fracturis. de notis quibus fractura dignoscitur est dicendum. Deprehenditur autem os fractum sensuum judicio, nam&partes ossis separatae reperiuntur, & figura inaequalis , est membri, quod

dum manu varie tractatur, strepitus ex ipsorum ossium collisione auditur; aeger vero a causis frangentibus laces.situs dolorem in parte affecta cui haudquaquam inniti potest sentit. Nec solum fracturae dignotio ad ejus

eurationem medico necessaria est, sed& qualia ex fracturis pericula immineant, & quam diuturna earum curatio sutura sit tum etiam novisse oportet, ut & in his curationis longitudinem , in illis Vero paucam spem& multa pericula praedicere atque omnem ubique calumniam effugere

possit. In Fracturis periculum imminens deprehenditur ex ipsius ossis fracti

magnitudine, figura, conneXione,&situ: ex fracturae genere, & magnitudine , item ex morbis, & symptomatis

133쪽

n practvrsi: fruefracturam ipsam concomitantibus. Quo fit ut periculosae sint fracturae

quoties ossa fracta eXtraieminent, praesertim quum ea & magna sint, &multum medullae habuerint, & quae simul vulnerantur multa sunt, & magni momenti, ut nervi, musculi,& venae. Periculosa etiam fractura es juxta articulos, aut in ipsis ossium capitibus. Periculosior quoties ossa stacta in interiorem partem flectuntur, &

vergunt.

Fractura stem magna periculosa est. Periculosa etiam, quoties ossa fracta occultata sunt, aut in plura sta-gmenta divisa. Item quando cum partium vicinarum inflammatione, cum nervorum distentione, cum sebre acuta , aut cum gravibus aliis symptom tis conjuncta fuerit. Diuturnitas curationis fracturae intelligitur ex stactorum ossium temperamento , eX magnitudine cum ocsium , tum fracturae, o Victus rati

ne. Unde accidit ut ossa quo duriora F 6 aut

134쪽

ret practum. aut sicciora suerint, eo dissicilius se

auminentur , contra quo molliora aut humidiora, ut putria ossa, facilius , quo etiam majora ossa suerint eo longius tempus ut coalescant postulant, ut os cruris, quod non ante quinquaginta dies conglutinatur: ossa vero tibiae, & brachii breviori tempore coalescunt,nimirum quadraginta diebus. Μaxilla autem, jugulum, pectus, os scapularum, costae,spina co-Xarum , Os tali, calx , planta , ante

vigessimum diem ut ait Celsus an

scuntis

Remorantur etiam ossium glutinationem alimenti viscidi inopia, . si quens aquae calidae perfusio, eorumque quae fracturae admoventur,sasciarum, spleniorum, & serularum crebra mutatio, fracturae nimia coarctatio, ' praeposterus, Vel inordinatus , membri affecti motus, anni tempus, regio, &similia.

135쪽

De Fracturis. ras De Fracturae curatione. Praecipuus in fractura curanda medici scopus selutarum ossis partium unitio est, quae si propter siccitatemper se fieri non possit,restat, ut alterius interventu fiat. Unitio autem illa

quamvis naturae opus sit, non ante i

men fieri potest, quam distractae &divulsae ossis partes a medico corrigantur , & in directum consormentur. Ut illa consormatio fiat, & facta comservetur , quatuor medico operationibus opus est, quarum Prima membri extensio est. Secunda ossis fracti coaptatio. Tertia debita fasciatio , 3c

medicamentorum applicatio. Quarta

deligati membri immobilis, & arcta dispositio: servata in his omnibus ea figuratione, & forma, quae & musculos minime distorqueat, & quam mitinimum dolorem asserat. Sed quoniam naturae benescio os fractum, a medi co in directum coaptatum , ex proprii ejus alimenti superfluitate, pro-

136쪽

o 6 De Fracturis. ducto callo, circumalligatur, ideo ea victus ratio servanda est, quae tantum& talem influere sanguinem ossibus praeparet, quantus, & qualis generando callo sit oportunUs. Membri fracti Extensio quae omnem conformationem praecedere debet ) fit aut ministrorum manibus, si parvum suerit membrum: aut laqueis circumpositis r aut una cum iis etiam instrumentis, cujusmodi nos Hippoc.

docuit α--πιν ossium facere. Postea vero quum abunde retram ossa fuerint, nec ullus supersit metus, ne se in adducendo tangant , tum

ambabus manibus utrumque mem

brum comprehendere, & ossa in directum constituere,& sicubi aliquod periculum subvenerit, corrigere cavendo ne ossis fracti eminentiae refringantur vincula quaeque sensim remittere, ac musculis ipsis deductorum in idem commissionem permittere, Oportet. Nec sesum os fractum conformas. se, sed etiam ita consormatum, pror-

137쪽

De Fracturis. rapsus immotum consistere, necesse est, quod fiet Deligatione, quae neque compresserit, neque graVet , neque laxa sit, illita prius parte cerato molli, ut Hippocrates, & Galenus volunt, ut Recentiores, oleo rosito tepente, vel mirhino, vel masticino , & ali, quando mastiche pulverata aspersis. Tota vero deligatio' deinceps fiet, primo fasciis,quae ab Hippoc. --ι appellantur , deinde linteis quae Splenia dicuntur, cum fasciis extrinsecus circundatis a Graecis , επιδεσμίδες,

dicuntur) deinde seruiis , postremo fimbriis, quibus veluti habenis serulae

ipsae continentur. Sint autem,sa tax tam , primae quam secundae , ex linteo leves , tenues , molles, mundae, sine suturis. sine emittentiis, Validae, non aridae,

sed succo convenienti lotae, nisi ubi membra inaequalia sunt, tum enim angustae utiliores sunt , quoniam

rugas non contrahunt, & totum membrum, quod circundant, con

138쪽

118 De Fracturis. tingunt, erunt etiam tam longae, ut os repositum firmiter contineant, quae

ex his in deligando omnium primum injiciuntur , quaeque & partem aD sectam it mobilem conservant, &ab

eodem repellendo inflammationem arcent, aut, duae sitnt, aut tres, quarum Prima circa fracturam ter voluta sursum versum feretur. Secunda ab eadem fractura priori adversa deorsum devolvetur. Tertia vero ab inseriori parte stirsum supra utrasque cpriores convolvetur. Nonnulli vero unica fascia duobus initiis circundata totam hanc deligationem efficiunt.

Ad hujus vero prioris deligationis atque etiam fracturae stabilimentum ,& detentionem Hippoc. subsidium excogitavit, nimirum ut adhiberentur splenia cerato humido illita; quae longitudine aequalia sint , latitudine trium aut quatuor digitorum, crassitudine vero triplicia aut quadru

139쪽

De Fracturis . II9hibemus, eorum longitudinem, ex circuitione , latitudinem autem &crassitudinem ex desectu existimamus. Fasciae vero illae quae edi trinsecus supra plagulas injiciuntur, duae omnino aequales sint necesse est,

quae, Ut totum membrum sicut acceperunt conservent, ex adversis inter

se ita distributionem facient, ut altera ab inferiori parte sursum dextrorsum, altera a superiori deorsum sinistrorsiam convolvatur.

Deinde Ferulae superaccomodandae sunt, quae fissae circumpositaeque, ossa in sua sede contineant, ac deligatiOnem etiam stabiliant: quarum usus ante septimum diem apud veteres nullus erat, propter inflammationis metum. Recentiores tamen cnulla inflammatione urgente ) vel primo die

ferulis commode utuntur.

Sint autem ferulae leves, aequales, in extremitatibus simae, stupa aut lana involutae , minores hinc inde quam

deligatio sit,& in quam partem fractu-

140쪽

Iro De Fracturis. ra inclinat, latiores atque vaIentiores, non minore quam digiti spatio invicem distantes, cavendo ne supra articulos, aut ossium extuberationes im

ponantur.

Ferulae vero simbriis sive habenis quae in tota deligatione postremum locum occupant θ ad modum laquei nautici volutis, aptissime continentur. Deligatum ad hunc modum membrum ita collocare oportet , ut figura, a doloresnaxime aliena, in ejus depositione servetur, quae etiam figurae

ratio in ejusdem membri Dam retractione, coaptatione & deligatione dia ligenter observari debet. Deligationem tertio quoque die quo ad fracturam serulae superaccommodentur) resolvere jubet Hipp.& calida aqua locum affectum perfundere , ut humores in fracta parte contenti qui dissipatione egent ne vel dolorem vel pruritum excitent) exinaniantur. Cum vero ab omnibus

symptomatis suctura libera fuerit, M